Celem pracy jest badanie źródeł ryzyka dla podmiotów gospodarczych z sektora bankowego przy inwestowaniu w instrumenty rynku kapitałowego. Po identyfikacji i analizie ewentualnych konsekwencji wspomnianego rodzaju ryzyka dla banku komercyjnego, zostały zaproponowane i porównane różne podejścia do zarządzania nim. NE podstawie tych badań została opracowana uniwersalna strategia hedgingowa, z użyciem instrumentów pochodnych w celu jak najlepszej ochrony podmiotów sektora bankowego przed negatywnym wpływem ryzyka inwestycji kapitałowych. Realizacja postawionych celów pracy wymaga przeprowadzenia analizy literatury oraz badań inwestycji i ich wpływu na Rachunek Zysków i Strat banku.
W pracy została przedstawiona problematyka ryzyka inwestycji (i jego źródeł), na jakie banki komercyjne są narażone lokując swoje środki na rynku kapitałowym oraz problem zabezpieczenia tych pozycji przed utratą wartości. W związku z powyższym istnieje potrzeba zbadania potencjalnych źródeł ryzyka inwestycji kapitałowych banków komercyjnych, które stanowią najliczniejszą oraz najbardziej aktywną grupę inwestorów instytucjonalnych.
Praca składa się z pięciu rozdziałów oraz podsumowania i wniosków. W pierwszym rozdziale, który zawiera cztery podrozdziały zaprezentowane zostało pojęcie słowa „ryzyko", przedstawiona została jego etymologia oraz obecne znaczenie. W oparciu o literaturę naukową została zaprezentowana klasyfikacja ryzyka pod względem m.in. źródeł pochodzenia, czynników mikro- i makroekonomicznych, punktów widzenia różnych dziedzin nauki, a także skutków, jakie pociąga ono dla każdej ze stron transakcji instrumentów pochodnych
W tym rozdziale zostały także przedstawione różne rodzaje ryzyka bankowego (na które narażony jest bank), a także jego klasyfikacje
Na podstawie danych rynkowych zostało pokazane, na jakie ryzyko narażone są polskie banki, z uwzględnieniem wymogów regulacyjnych nałożonych przez polskiego nadzorcę oraz jakie wielkości narażone są na to ryzyko. W tym rozdziale zaprezentowane zostały definicje poszczególnych rodzajów ryzyka, z jakich składa się ryzyko bankowe. W przedostatnim podrozdziale została zbadana rola jaki odgrywają inwestycje na rynkach kapitałowych w rozwoju gospodarczym. W oparciu o literaturę naukową oraz własne doświadczenia została przedstawiona analiza rynku kapitałowego pod względem instrumentów finansowych na nim handlowanych, a także znaczenie tych instrumentów dla podmiotów gospodarczych je wykorzystujących w różnych celach. Opisane zostały także różne rodzaje inwestycji w sensie ekonomicznym, ich podział oraz pojęcia z nimi związane. Ostatni podrozdział został poświęcony pojęciu ryzyka inwestycji kapitałowych w bankowości oraz czynnikom ekonomicznym, jaku mają wpływ na to ryzyko.
W rozdziale drugim zostały przedstawione ogólne definicje dotyczące zarządzania oraz skutki materializacji ryzyka. Następnie w oparciu o literaturę polską zagraniczną oraz własne doświadczenie przedstawione zostały etapy zarządzania ryzykiem w bankach komercyjnych. Dość szczegółowo zaprezentowane zostało pojęcie hedgingu (czyli użycie instrumentów pochodnych do zabezpieczania sit przed ryzykiem), jego historia oraz rodzaje.
Rozdział trzeci, który składa się z czterech części, poświęcony został identyfikacji źródeł ryzyka inwestycji kapitałowych w działalności instytucji z sektora bankowego. Pokazany tu został pozytywny : negatywny wpływ tego rodzaju ryzyka na wyniki finansowe banki, komercyjnego. Opisane zostały trzy różne strategie inwestycji w oparciu o dane historyczne. Pierwsza najprostsza, czyli kupno i trzymanie akcji do zakończenia inwestycji, druga oparta o MACE (wskaźnik analizy technicznej) oraz trzecia polegająca na inwestowaniu wolnych środków na stosunkowo bezpiecznych depozytach międzybankowych. Dla każdej ze strategii został pokazany wpływ m Rachunek Zysków i Strat banku. Analityczny charakter tego podroz-działu podkreśli zestawienie mocnych i słabych stron dostępnych metod, a także ukazanie jak trudnym i złożonym procesem jest dopasowanie metody zarządzania do profilu działalności banku. Została wskazana najbardziej efektywna ze strategii. Na podstawie własnej wiedzy oraz literatury, w dwóch ostatnich podrozdziałach został) przeanalizowane regulacyjne
(nałożone przez regulatora) oraz wewnętrzne (opracowane przez bank) metody zarządzania ryzykiem inwestycji kapitałowych.
W rozdziale czwartym, zostało podkreślone znaczenie instrumentów pochodnych, przedstawiona ich historia, definicje, sposób działania oraz różne klasyfikacje. Na podstawie danych publikowanych przez Bank Rozrachunków Międzynarodowych oraz Narodowy Bank Polski została pokazana skala obrotów derywatów na światowym oraz polskim rynku terminowym. Szczególna uwaga została skupiona na opcjach jako instrumencie najbardziej nadającym się do zabezpieczania ryzyka inwestycji kapitałowych. Przedstawione zostały różne typy opcji i modele ich wyceny (model dwumianowy, model trójmianowy oraz model oparty o wzór Black-Scholes'a). W ostatnim podrozdziale przedstawione zostały współczesne kierunki badań i rozwoju metod wyceny opcji.
W rozdziale piątym, porównane zostały strategie oparte na różnych typach opcji (zarówno standardowych, jak i egzotycznych) oraz strategiach przedstawionych w rozdziale trzecim, dopasowując wybrane typy opcji do jak najlepszego zabezpieczenia pozycji inwestora. Dopasowanie polega na wyborze odpowiednich parametrów opcji, aby zapewnić efektywną strategię zabezpieczającą dla każdej z pięciu strategii został zobrazowany wpływ na Rachunek Zysków i Strat banku. Zestawione zostały mocne i słabe strony dostępnych metod, aby odpowiedzieć na pytanie, która ze strategii jest najlepsza. W ostatnim podrozdziale tego rozdziału zaprezentowana została uniwersalna strategia hedgingowa (algorytm), która zabezpieczy bank przed ryzykiem inwestycji kapitałowych.
Application of derivatives in capital investment risk management of commercial bank The purpose of the thesis is to analyze sources of risk for entities in banking sector when investment in capital markets instruments are made. After identification and analysis of potential consequences of this risk for commercial bank, different approaches for risk management were proposed and compared. Based on those analysis, universal hedging strategy, with application of derivatives for the best protection against capital investment risk was proposed for the entities from banking sector. Realization of established aims of the thesis requires analysis of literature as well as analysis of investments and their impact on Profit and Loss of the bank.
Thesis presents issues regarding investment risk (and its sources) of commercial banks investing their funds on capital markets and problem of hedging those positions against depreciation. Due to that issue there is a need to analyze potential sources of capital investment risk of commercial banks which are the biggest and the most active group of institutional investors.
Thesis consist of five main chapters, thesis introduction and thesis summary. In first chapter, which consist of four parts, the idea of word "risk" was presented as well as its etymology and current meaning. Based on scientific literature, risk classification was presented according to i.a. sources of origination, micro and macro factors, different scientific domain point of view and effects for both parties of derivative transaction. In the next part of first chapter different types of banking risk were presented and their classification. Thesis presents different types of risk which polish banks are facing, taking into account regulatory requirements imposed by polish regulator as well as exposure subjected to those risks based on market data. In this chapter definition of particular risk types constituting banking risk were presented. In the next part of first chapter role of the capital investment on capital markets were analyzed for economic growth. Based on scientific literature and own experience analysis of financial instruments traded on capital markets and their significance for entities using them for different reasons were presented. Different types of investment in economic sense, their division as well as expressions connected with them were described in the next nart. Last nart of the first chapter describes capital investment risk in banking as well as economic factors influencing this risk.
In second chapter general definitions regarding risk management and effects of risk materialization were presented. Then based on polish and foreign literature as well as own experience different stages of risk management in commercial banks were presented. Second chapter also presents hedging (usage of derivatives to protect against risk), its history and its types in quite detailed manner.
Third chapter which consists of four parts presents identification of sources of capital investment risk of institutions from banking sector. Positive and negative impact on financial statement of the commercial bank was presented. Three different investment strategies based on historical data were described. The simplest one, which is bought of stocks and holding them until end of investment, second based on MACD (technical analysis indicator) and third one which is investing funds on quite safe interbank deposits. For each strategy impact on Profit and Loss of the bank was shown. Analytical character of this part will be emphasized by comparison of strong and weak sides of presented methods as well as showing how difficult and complex process is to adopt management methods to business profile of the bank. The most efficient strategy was indicated. Based on own knowledge and literature , in last two parts of third chapter, capital investment risk management regulatory methods (imposed by regulator) and internal methods (prepared by bank) were analyzed.
In fourth chapter significance of derivatives, their history, definitions, operating mechanisms and different classifications were presented. Based on data published by The Bank for International Settlements and Polish National Bank, notional of derivatives transactions on
polish and global market were shown. Analysis were focused on options which are most suitable instruments for hedging capital investment risk. Different types of options and their pricing models (binomial model, trinomial model, Black-Sholes model) were presented. In last part modern research and development trends of option pricing models were presented.
In fifth chapter hedging strategies based on different types of options (both vanilla and exotic) adjusted to secure in best way investor's stock position and strategies presented in third chapter were compared. The adjustment is to choose proper option parameters to ensure effective hedging strategy. For each of five strategies, impact on Profit and Loss of the bank was presented as well as comparison of strong and weak sides to answer the question which strategy is the best one. In last part of the fifth chapter universal hedging strategy (algorithm) was presented which secures bank against capital investment risk.
