Wykład 3, 4

(1)

Metody i systemy zarządzania

bezpieczeństwem i ryzykiem w

środowisku pracy

dr inż. Remigiusz Aksentowicz Instytut Inżynierii Materiałowej i Biomedycznej

(2)

Metody i systemy zarządzania bezpieczeństwem i ryzykiem w środowisku pracy

(3)

Polityka BHP

deklaracja organizacji dotycząca jej intencji

i zasad odnoszących się do ogólnych

efektów działalności w zakresie BHP,

określająca ramy do działania i ustalania

celów organizacji dotyczących zarządzania

BHP.

(4)

Treść polityki BHP powinna zawierać zobowiązania organizacji do:

• zapobiegania wypadkom i chorobom

zawodowym i zdarzeniom potencjalnie

wypadkowym,

• dążenia do stałej poprawy stanu BHP,

• spełniania wymagań przepisów prawnych

oraz innych wymagań (normatywnych)

(5)

Treść polityki BHP powinna zawierać zobowiązania organizacji do:

• ciągłego doskonalenia działań w zakresie

BHP,

• zapewniania odpowiednich zasobów i

środków do wdrażania tej polityki,

• podnoszenia kwalifikacji oraz uwzględniania

roli pracowników i ich angażowania do

działań na rzecz BHP.

(6)

Współudział pracowników

Najwyższe kierownictwo powinno zapewnić

skuteczne rozwiązania organizacyjne

gwarantujące pełny współudział pracowników

i ich przedstawicieli w realizacji polityki

bezpieczeństwa i higieny pracy, a także

współudział pracowników i ich przedstawicieli

w pracach komisji ds. bezpieczeństwa i

(7)

Współudział pracowników

W ramach realizacji przyjętej polityki

bezpieczeństwa i higieny pracy

najwyższe kierownictwo powinno

zapewnić konsultacje

z pracownikami i ich przedstawicielami

oraz ich informowanie w zakresie

wszystkich aspektów bezpieczeństwa i

higieny związanych z ich pracą

(8)

PLANOWANIE

Organizacja powinna

określić

i udokumentować plany działań

ukierunkowanych na osiąganie celów

ogólnych i szczegółowych organizacji

dotyczących bezpieczeństwa i higieny

pracy

Planowanie powinno być udokumentowane w formie dostosowanej do metod działalności organizacji

(9)

Hierarchia planów ogólnych i szczegółowych w zakresie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w stosunku do polityki bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz wizji, misji i wartości organizacji

WIZJA

MISJA WARTOŚCI

Polityka bezpieczeństwa i higieny pracy

Cele ogólne Plany ogólne

Cele szczegółowe Plany szczegółowe

Poziom strategiczny Poziom taktyczny Poziom operacyjny

(10)

Przy ustalaniu celów należy

uwzględniać:

• wymagania prawne i inne

• wyniki identyfikacji zagrożeń i oceny

ryzyka zawodowego

• możliwości techniczne i finansowe

• wymagania operacyjne i biznesowe

• interes firmy i punkt widzenia

zainteresowanych stron

(11)

Konieczne jest ustanowienie i

utrzymywanie procedur, które

określają:

• sposób identyfikacji wymagań prawnych i

innych dotyczących bhp

• sposób wprowadzania tych wymagań w

przedsiębiorstwie

(12)

Przegląd wstępny

Zaleca się aby organizacja, która nie stosowała

dotąd systemowego podejścia

do zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

najpierw ustaliła swój obecny stan efektów i

sposobów zarządzania w zakresie

bezpieczeństwa i higieny pracy przeprowadzając

(13)

(14)

Przedstawiciel najwyższego kierownictwa

Najwyższe kierownictwo powinno wyznaczyć

swojego przedstawiciela, który odpowiada za

wdrożenie i utrzymywanie SZ BHP zgodnie z

ustalonymi wymaganiami oraz przedstawia

najwyższemu kierownictwu sprawozdania

z jego funkcjonowania

(15)

Struktura, odpowiedzialność i uprawnienia Struktura, odpowiedzialność i uprawnienia

Na poziomie najwyższego kierownictwa,

tam gdzie to właściwe, powinna być

wyznaczona osoba lub osoby posiadające

zakres odpowiedzialności, obowiązków i

uprawnień do promowania współudziału

wszystkich członków organizacji

w działaniach na rzecz bezpieczeństwa

i higieny pracy

(16)

Wszystkim pracownikom należy

określić, udokumentować

i zakomunikować zadania, odpowiedzialności,

uprawnienia oraz wzajemne zależności i

powiązania w ramach SZ BHP.

Dotyczy to także dostawców, podwykonawców

oraz osób odwiedzających organizację

oraz personelu wyznaczonego

(17)

Organizowanie oceny ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka

- jest systematycznym badaniem wszystkich aspektów pracy, które jest

przeprowadzane w celu stwierdzenia, jakie zagrożenia w środowisku pracy mogą być powodem urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia pracownika i czy zagrożenia te można wyeliminować, a jeżeli nie – jakie środki ochronne należy podjąć w celu ograniczenia ryzyka związanego z tymi zagrożeniami

Ocena ryzyka – proces analizowania ryzyka i wyznaczania jego dopuszczalności

PN-N-18002:2011,

(18)

Organizowanie oceny ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka

- jest systematycznym badaniem wszystkich aspektów pracy, które jest

przeprowadzane w celu stwierdzenia, jakie zagrożenia w środowisku pracy mogą być powodem urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia pracownika i czy zagrożenia te można wyeliminować, a jeżeli nie – jakie środki ochronne należy podjąć w celu ograniczenia ryzyka związanego z tymi zagrożeniami

Ocena ryzyka – proces analizowania ryzyka i wyznaczania jego dopuszczalności

PN-N-18002:2000,

Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego

Elementy (etapy) oceny ryzyka zawodowego:

• identyfikacja zagrożeń i ich wielkości,

• ocena poziomu zagrożeń,

• opracowanie planu poprawy warunków pracy.

 _{zapewnienie ciągłej poprawy poziomu bezpieczeństwa}

(19)

1. _{Sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały}

zidentyfikowane i czy znane jest związane z nimi ryzyko zawodowe

2. _{Wykazanie, że zastosowane środki ochrony są odpowiednie do zidentyfikowanych}

zagrożeń

3. _{Wykazanie, że dokonano wyboru odpowiednich materiałów, wyposażenia stanowisk}

oraz organizacji pracy

4. _{Ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczenia}

ryzyka zawodowego

Cel przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego

(20)

Cel przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego

6. _{Zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy}

7. _{Wykazanie pracownikom oraz organom nadzoru i kontroli, że ryzyko jest znane}

5. _{Zbadanie, czy ryzyko zawodowe jest na poziomie akceptowalnym oraz czy zastosowano}

odpowiednie środki ochronne

(21)

Obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego

Artykuł 6

W zakresie swoich obowiązków pracodawca powinien przedsięwziąć środki niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, włącznie z zapobieganiem zagrożeniom związanym z wykonywaniem czynności służbowych, informowaniem i szkoleniem, jak również zapewnieniem odpowiednich ram organizacyjnych i środków.

Jeżeli przy wykonywaniu pracy nie można uniknąć ryzyka, to pracodawca zobowiązany jest ocenić jego wielkość oraz informować pracowników o ryzyku

(22)

Obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego

§ 39a rozporządzenia MPiPS w sprawie ogólnych przepisów bhp

1. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach,

w szczególności przy doborze wyposażenia stanowisk i miejsc pracy, stosowanych substancji i preparatach chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub mutagennych oraz zmianie organizacji pracy.

Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(23)

PRZYGOTOWANIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Zaleca się, aby proces przygotowania oceny ryzyka zawodowego obejmował:

 zapewnienie zasobów niezbędnych do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego,

 wyznaczenie odpowiednich osób do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego,

 _{określenie potrzeb szkoleniowych i zapewnienie szkolenia osobom przeprowadzającym}

ocenę ryzyka zawodowego,

 _{określenie sposobu dokumentowania wyników oceny ryzyka zawodowego,}  zapewnienie udziału pracowników w ocenie ryzyka zawodowego,

(24)

PRZYGOTOWANIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Zaleca się, aby proces przygotowania oceny ryzyka zawodowego obejmował:

 _{zapewnienie osobom oceniającym ryzyko zawodowe dostępu do odpowiednich}

informacji i zasobów (w tym potrzebnych konsultacji i usług),

 przeprowadzenie analizy struktury organizacyjnej w celu sporządzenia wykazu stanowisk pracy,

 określenie sposobu informowania pracowników o wynikach oceny ryzyka zawodowego,

 wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za planowanie i koordynowanie działań związanych z oceną ryzyka zawodowego w organizacji

(25)

KOMPETENCJE OSÓB PRZEPROWADZAJĄCYCH OCENĘ RYZYKA ZAWODOWEGO

Ocenę ryzyka zawodowego powinny przeprowadzać osoby, które:



_{znają i rozumieją zasady oceny ryzyka zawodowego,}



posiadają wiedzę niezbędną do zidentyfikowania zagrożeń na ocenianych stanowiskach,



umieją oceniać szkodliwe następstwa występujących zagrożeń

(26)

CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEPROWADZANIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO:



_{tworzenie nowych stanowisk pracy,}



_{wprowadzanie zmian na stanowiskach pracy,}



_{zmiana wymagań odnośnie dopuszczalnego poziomu czynników}

środowiska pracy,



_{wprowadzenie zmian związanych ze środkami ochrony,}



_{zatrudnienie obcych pracowników na terenie przedsiębiorstwa.}

(27)

OKRESOWA OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEPROWADZANIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO:



_{tworzenie nowych stanowisk pracy,}



_{wprowadzanie zmian na stanowiskach pracy,}



_{zmiana wymagań odnośnie dopuszczalnego poziomu czynników}

środowiska pracy,



_{wprowadzenie zmian związanych ze środkami ochrony,}



_{zatrudnienie obcych pracowników na terenie przedsiębiorstwa.}

(28)

porównanie wyznaczonego poziomu ryzyka z poziomem dopuszczalnym

redukcja ryzyka

Czy uzyskany poziom bezpieczeństwa jest wystarczający? estymacja zagrożeń identyfikacja zagrożeń opis obiektu A N A L IZA R Y ZY K A TAK NIE O C E N A R Y ZY K A wg PN-N-18001:2000