Sk³ad redakcji: Maria Kisza (red.nacz.), Adam Kisielnicki, Maria Lewowska, Hanna Wakowska
Redakcja mieci siê w bud D-5, pok. 2, 3 i 22 tel.320-22-89 (red.nacz.) i 320-21-17, telefax 320-27-63
e-mail: pryzmat@wtm.ite.pwr.wroc.pl http://www.pwr.wroc.pl/politechnika/pryzmat/ Opr.graf.,red. techniczna, DTP, sk³ad i ³amanie: Adam Kisielnicki Druk: Drukarnia Oficyny Wydawniczej PWr Nak³. 1500 egz. P i s m o I n f o r m a c y j n e
Politechniki Wroc³awskiej
Politechnika Wroc³awska Wybrze¿e Wyspiañskiego 27
50-370 Wroc³aw
Kto wygl¹da przez te okna?
Szanowni Pañstwo,
Redakcja Fot. K rzysztof M azurWroc³awskie Targi Ksi¹¿ki Naukowej odby³y siê w tym roku ju¿ po raz siódmy. W dniach 21-24 marca gromadzi³y 63 wy-stawców. Jak zawsze jest to przede wszyst-kim spotkanie wydawców z oficyn akade-mickich, choæ uczestnicz¹ w nim i du¿e fir-my dzia³aj¹ce na tym trudnym polu. W dzie-dzinie publikacji naukowych nie mo¿na li-czyæ na masowego czytelnika, a skromny potencja³ ekonomiczny ma³ych wydawnictw dodatkowo utrudnia prowadzenie d³ugofa-lowej polityki. Wroc³awskie targi s¹ trady-cyjnym forum omawiania istniej¹cych prze-szkód, ale i poszukiwania rozwi¹zañ. Jed-nym z pomys³ów jest uatrakcyjnienie wy-gl¹du ksi¹¿ki, o co od lat walczy siê przy-znaj¹c nagrody w konkursie na najtraf-niejsz¹ szatê edytorsk¹ ksi¹¿ki naukowej. W tym roku jury pod przewodnictwem prorektora PWr dr in¿. Ludomira Jankow-skiego wybra³o nastêpuj¹ce sporód zg³o-szonych do konkursu 104 publikacji:
w kategorii nauk humanistycznych: Ornamenta Silesiae. Tysi¹c lat rzemios³a artystycznego na l¹sku pod red. Marii Sta-rzewskiej, wyd. Muzeum Narodowe we Wroc³awiu, Wroc³aw 2000
w kategorii nauk cis³ych: ksi¹¿kê Prze-mys³awa Kiciaka . Podstawy modelowania krzywych i powierzchni. Zastosowania w grafice komputerowej, proj. ok³adki i stron tytu³owych: Anna Ludwicka, WNT W-wa 2000
w kategorii nauk technicznych: ksi¹¿-kê Jaros³awa Szóstaka Fale i anteny, proj. ok³adki Dariusz Litwiniec WKi£ W-wa 2000
w kategorii ksi¹¿ki popularnonauko-wej: pracê zbiorow¹ Encyklopedia dla wszystkich. Matematyka, proj. ok³adki i stron tytu³owych Pawe³ G.Rubaszewski, WNT W-wa 2000 (na zdjêciu 2, str. II: Pro-rektor L.Jankowski wrêcza nagrodê pani dyrektor Anieli Topulos z WNT. Obok sto-j¹ pani dyr. Halina Dudek z Oficyny
Wy-dawniczej PWr i red, Piotr Kieraciñski z Forum Akademickiego)
Wyró¿niono ponadto szeæ publikacji: Krzysztof Pomian, Wenecja w kulturze europejskiej, przygotowanie do druku: An-drzej Peciak, opr. graf.: Jerzy Durakiewicz (Wyd. UMCS, Lublin 2000)
Z³ota Ksiêga. Wydzia³u Prawa i Admi-nistracji pod red. Jerzego Stelmacha i Wa-c³awa Uruszczaka, proj. ok³adki: Jacek Szczerbiñski (Wyd. UJ, Kraków 2000)
Zygmunt Jamro¿y Beton i jego tech-nologie, proj. ok³adki i stron tytu³owych: Sebastian Stachowski, (Wyd. Nauk. PWN W-wa-Kraków 2000)
Heliodor, Opowieæ etiopska o Theage-nesie i Chariklei, pod red. Haliny Oszmiañ-skiej. T³umaczenie, wstêp, przypisy: Sylwe-ster Dworacki, proj. ok³adki i stron tytu³o-wych: Ewa W¹sowska (Wyd. Nauk. UAM w Poznaniu, Poznañ 2000)
Marek R.Ogiela Podstawy kryptogra-fii, proj. ok³adki i strony tytu³owej Beata Barszczewska-Wojda (Wyd. AGH, Kraków 2000)
Roman Stanis³aw Ingarden, Roman Witold Ingarden. ¯ycie filozofa w okresie toruñskim (1921-26), proj. graf. ok³adki i czêci ilustracyjnej: Sylwia Leonardi i Ro-bert Guzik (Wyd. UMK, Toruñ 2000)
W odbywaj¹cym siê podczas targów konkursie czytelniczym zwyciê¿y³a ksi¹¿-ka PWN Chemia organiczna, której auto-rem jest John McMurry.
Organizatorzy przygotowali wiele im-prez towarzysz¹cych: seminaria, spotkania z autorami, wyk³ady i dyskusje.
Du¿e szanse na doprowadzenie do cie-kawych, praktycznych wniosków wi¹za³y siê z seminarium Przysz³oæ dystrybu-cji ksi¹¿ki w Polsce, na które zaproszono przedstawicieli hurtowni Matras z Kato-wic i Akademii Klon z Warszawy. Ku zaskoczeniu organizatorów przybyli na nie
VII Wroc³awskie
Targi Ksi¹¿ki Naukowej
Dokoñczenie na stronie 25
Wiosna raczej nas nie rozpiesz-cza, ale mimo wszystko mamy na-dziejê, ¿e nieg i wiatr nie popsuj¹ nikomu wi¹t Wielkanocnych.
Nasza ok³adka zaprasza do spojrzenia w górê, ponad sprawy codzienne. Mo¿na wtedy czasem zachwyciæ siê rzeczami niezwyk³y-mi i wyj¹tkowyniezwyk³y-mi, jak ów wykusz, który mieci siê... no w³anie, czy wszyscy wiedz¹ gdzie?
W numerze znajd¹ Pañstwo in-formacje o niecodziennych zdarze-niach, do których nale¿y zaliczyæ z pewnoci¹ otwarcia budynku (F-4). Odby³y siê a¿ dwa posiedzenia Senatu. Dorobilimy siê trojga sty-pendystów FNP sporód m³odych pracowników nauki. Przyda³yby siê jeszcze cztery obiekty UFO nad Po-litechnik¹, ale to mo¿e nastêpnym razem.
Tymczasem grono uczonych mê-¿ów naszej Uczelni poszerzy³o siê o kolejnego doktora honoris causa. Ten zaszczytny tytu³ nada³a Poli-technika Szczeciñska prof. Zdzis³a-wowi Bubnickiemu.
Odnotowujemy te¿ tej wiosny o¿y-wion¹ aktywnoæ kulturaln¹. Kon-certy, wystawy i inne atrakcje s¹ w czêci inspirowane jubileuszami: bie-¿¹cym wroc³awskiej Akademii Rolniczej i przysz³ym Uniwersyte-tu Wroc³awskiego. Mo¿e wród za-powiedzi znajd¹ Pañstwo co dla siebie.
BIURO FESTIWALU NAUKI
Uchwa³¹ Kolegium Rektorów Wroc³awia i Opola powo³ano Biuro Dolnol¹skiego Festiwalu Nauki. Kierowaæ nim bêdzie mgr El¿bieta P³oszczañska-Radoch (UWr). Za-daniem tej miêdzyuczelnianej jednostki jest koordynacja dzia³añ szkó³ wy¿szych Wro-c³awia dotycz¹cych organizacji Festiwalu Nauki. Biuro powo³ane zosta³o dla wspie-rania dzia³añ koordynatora Festiwalu. Funk-cjê tê pe³ni od trzech lat prof. Aleksandra Kubicz z Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej UWr. Jej zastêpczyni¹ zosta-³a prof. Kazimiera Wilk z Wydzia³u Chemii Politechniki Wroc³awskiej.
Bazê lokalow¹ dla Biura (przy ul. Uni-wersyteckiej 19/20) i jej utrzymanie zapew-nia Uniwersytet Wroc³awski, a wynagrodze-nie kierownika Biura pokrywane bêdzie z funduszy uczelni reprezentowanych w Ko-legium.
Przegl¹d Uniwersytecki,
miesiêcznik UWr, marzec 2001 r. TANIE PROJEKTY BADAWCZE
W roku 2001 wysokoæ kosztów projek-tu badawczego, poni¿ej której wnioski s¹ oceniane przez sekcje KBN bez kierowania do recenzentów, wynosiæ bêdzie 20.000 z³. KRÓTSZY SEMESTR NA AR
W zwi¹zku ze zmniejszeniem dotacji MEN za ubieg³y rok Senat Akademii Rol-niczej we Wroc³awiu postanowi³ skróciæ semestr æwiczeñ do 14 tygodni.
(G³os Uczelni, pismo AR we Wroc³awiu, kwiecieñ 2001 r.)
STUDIA WIRTUALNE
Jak informuje Przegl¹d Uniwersytec-ki(nr 3/2001, marzec 2001 r). W ramach trzyletniego toku studiów jesieni¹ tego roku na Uniwersytecie w Nysie rozpocznie siê kszta³cenie na kierunku Zarz¹dzanie infor-macj¹ i komunikacj¹. Wirtualna uczelnia jest jedynym w skali europejskiej polskim pro-jektem finansowanym w Euroregionie Nysy WROC£AWIANIE
W ZESPOLE DS. NAGRÓD PREZESA RADY MINISTRÓW
Premier Jerzy Buzek wrêczy³ 12 marca nominacje 26 cz³onkom Zespo³u ds. Nagród Prezesa Rady Ministrów za wyró¿nione roz-prawy doktorskiej habilitacyjne oraz za osi¹-gniêcia naukowe i naukowo-techniczne. W sk³ad zespo³u wchodz¹ specjalici ró¿nych dziedzin z piêtnastu uczelni i placówek na-ukowych z ca³ej Polski. W gronie tym znala-z³o siê czworo naukowców z Wroc³awia: prawnik prof. Marek Bojarski i historyk prof. Wojciech Wrzesiñski z Uniwersytetu Wro-c³awskiego, prof. Jerzy Kowalski z Akade-mii Rolniczej i dziekan Wydzia³u Górnicze-go PWr prof. Monika Hardygóra.
Nagrody Prezesa Rady Ministrów s¹ przy-znawane w dniu wiêta Niepodleg³oci.
Zespó³ rozpatruje wnioski o nagrody zg³oszone przez jednostki naukowe. Wcze-niej s¹ one opiniowane przez odpowiednie komitety naukowe PAN.
przez Politechniki z Liberca (Czechy) i Wroc³awia oraz Szko³ê Wy¿sz¹ Zittau/ Görlitz z Saksonii. Oko³o czterdziestu na-ukowców z tych uczelni pracowa³o od 1997 roku nad uzgodnieniem treci nauczania. Obecnie bêd¹ je przekazywaæ studentom w jêzyku angielskim korzystaj¹c tak¿e z dro-gi elektronicznej. Studenci spêdz¹ po roku na ka¿dej uczelni, a na zakoñczenie studiów uzyskaj¹ stopieñ bachelor.
Bli¿sze informacje na temat uczelni do-stêpne s¹ pod adresem internetowym: www.hs-zigr.de.
DOKTORAT H.C.
NA AKADEMII ROLNICZEJ
7 kwietnia na Akademii Rolniczej odby-³a siê uroczystoæ nadania doktoratu hono-ris causa tej uczelni prof. Józefowi Leibet-sederowi z Wiednia.
Ten profesor Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej w Wiedniu i by³y rektor tej uczelni (1994-2001) i doktor honoris causa piêciu uniwersytetów, jest wybitnym specja-list¹ w zakresie jakoci i higieny pasz i pro-duktów zwierzêcych oraz fizjologii ¿ywie-nia. Nale¿y do licznych austriackich towa-rzystw naukowych. Pe³ni te¿ funkcjê eks-perta wielu firm i instytutów naukowych z Europy i Ameryki, a tak¿e redaktora i cz³on-ka wielu kolegiów redakcyjnych czasopism naukowych. Jest te¿ przedstawicielem pañstw regionu ba³kañskiego w ró¿nych komitetach Unii Europejskiej.
Badania prowadzone przez prof. Leibet-sedera ³¹cz¹ problematykê ¿ywienia zwie-rz¹t z ¿ywieniem cz³owieka, wyjaniaj¹ za-burzenia metaboliczne u zwierz¹t modelo-wych, a tak¿e prowadz¹ do rozwi¹zania praktycznych problemów ¿ywienia wystê-puj¹cych w Austrii i innych krajach euro-pejskich.
Dziêki du¿emu zaanga¿owaniu prof. Le-ibetsedera wroc³awski Wydzia³ Medycyny Weterynaryjnej zosta³ cz³onkiem organiza-cji VetNEST, a jego pracownicy bior¹ udzia³ w miêdzynarodowej wspó³pracy.
DOKTORAT
HONORIS CAUSA DLA PAPIE¯A 29 stycznia na Uniwersytecie im. Ada-ma Mickiewicza w Poznaniu rozpoczê³o siê postêpowanie w sprawie nadania doktoratu honoris causa papie¿owi Janowi Paw³owi II. UAM jest czwart¹ uczelni¹ w Polsce (po Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Uni-wersytecie Jagielloñskim i Akademii Gór-niczo-Hutniczej), która wyst¹pi o ten za-szczyt.
Przegl¹d Uniwersytecki, marzec 2001 r.
ERRATA
W 139 numerze Pryzmatu (luty 2001 r.) informowalimy o zawartej umowie o wspó³pracy pomiêdzy Politechnik¹ Wro-c³awsk¹ a Pañstwow¹ Wy¿sz¹ Szko³¹ Za-wodow¹ w Legnicy.
W tekcie znalaz³y siê b³êdne informa-cje dotycz¹ce Pañstwowej Wy¿szej Szko³y Zawodowej w Legnicy. Kszta³ci ona obec-nie w szeciu (a obec-nie jak podalimy w trzech) specjalnociach (administracja pu-bliczna, s³u¿ba pupu-bliczna, zarz¹dzanie przedsiêbiorstwem, administrowanie ochro-n¹ rodowiska, zarz¹dzanie in¿ynierskie oraz in¿ynieria komputerowa). W padzier-niku po uzyskaniu zgody MEN PWSZ w Legnicy zamierza uruchomiæ kolejne dwie specjalnoci: organizacjê i zarz¹dza-nie w turystyce i rekreacji oraz s³u¿by so-cjalne.
JM Rektor PWSZ w Legnicy prof. dr hab. Stanis³aw D¹browski jest dyrektorem Insty-tutu S³u¿b Publicznych, a nie jak podali-my Instytutu Administracji Publicznej.
W sprawozdaniu z lutowego posiedze-nia Senatu (Pryzmat nr 140) pominiêto nazwisko dr hab. in¿. W.A.Sokalskiego (W-3) jako osoby ponownie mianowanej na sta-nowisko profesora nadzwyczajnego.
Przepraszamy. JUBILEUSZ UMK
Uniwersytet Miko³aja Kopernika w To-runiu obchodzi³ jubileusz 55-lecia. Konfe-rencja Rektorów Uniwersytetów Polskich w specjalnej uchwale wyrazi³a wielkie uzna-nie dla osi¹gniêæ tej wielce zas³u¿onej dla rozwoju nauki i kultury uczelni. Stanowi¹ one o jej wysokiej pozycji w polskiej nauce i szkolnictwie wy¿szym.
Z S E N A T U
XVIII POSIEDZENIE SENATU
(29.03..2001 r.)Senat uczci³ pamiêæ zmar³ego doc. dr hab. Alojzego Rutkowskiego, którego po-staæ przypomnia³ dziekan Wydz. Chemicz-nego prof. H.Górecki.
Wyra¿ono zgodê na mianowanie na sta-nowisko profesora zwyczajnego trzech pra-cowników Wydzia³u mechanicznego: prof. dra hab. in¿. Romualda Bêdziñskiego, prof. dra hab. in¿. Dionizego Dudka i prof. dra hab. in¿. Eugeniusza Rusiñskiego.
Zaopiniowano te¿ pozytywnie wnioski o ponowne mianowanie na stanowisko pro-fesora nadzwyczajnego dr hab. in¿. Hanny Suchnickiej (Wydz. BliW) i dra hab. in¿. Jana Suryga³y (Wydz. Chemiczny).
Zatwierdzono (57:0:0) opiniê opraco-wan¹ przez prof. Z.Bubnickiego nt. dorob-ku i osi¹gniêæ prof. Jerzego Seidlera, któ-rego doktorat h.c. jest przygotowywany przez AGH.
Zatwierdzono nastêpuj¹ce wnioski o nagrodê Ministra Edukacji Narodowej
Nagrody indywidualne Wydzia³ Chemiczny
prof. dr hab. in¿. Pawe³ Kafarski za osi¹gniêcia naukowe w zakresie w³asnoci biologicznych kwasów aminofosforowych,
Wydzia³ Elektryczny
prof. dr hab. in¿. Henryk Markiewicz za dwie ksi¹¿ki: Zagro¿enia i ochrona od pora¿eñ w instalacjach elektrycznych, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, War-szawa 2000 oraz Instalacje elektryczne, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, wyda-nie II zmienione, Warszawa 2000,
Wydzia³ Informatyki i Zarz¹dzania dr hab. Mieczys³aw Moszkowicz, prof. nadzw. PWr za podrêcznik Strategia przedsiêbiorstwa okresu przemian, Polskie Wydawnictwa Ekonomiczne, Warszawa 2000,
Wydzia³ Mechaniczny
dr hab. in¿. Bronis³aw Choroszy za podrêcznik Technologia maszyn, wyd. Oficyna Wydawnicza PWr, Wroc³aw 2000.
Nagrody zespo³owe Wydzia³ Chemiczny
dr in¿. Marek Bryjak, dr in¿. Irena Gancarz, dr hab. in¿. Jacek Pig³owski, dr in¿. Gryzelda Poniak, mgr in¿. Teresa Treliñska-Wlalak, dr in¿. Andrzej Tro-chimczuk za cykl publikacji na temat che-micznej i fizycznej modyfikacji polimerów,
Wydzia³ Elektroniki
prof. dr hab. in¿. Krzysztof Tchoñ, dr hab. in¿. Ignacy Dulêba, dr in¿. Robert
Hossa, dr in¿. Alicja Mazur, dr in¿. Ro-bert Muszyñski za podrêcznik Manipu-latory i roboty mobilne: Modele, planowa-nie ruchu, sterowaplanowa-nie, wyd. Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, Warszawa 2000, dr hab. in¿. Andrzej Francik, prof. nadzw., dr in¿. Tadeusz Gudra, dr in¿. Ry-szard Klempous, dr hab. in¿. Zbigniew Kowalski, prof. nadzw., prof. dr hab. in¿. Marek Kurzyñski, dr in¿. Janusz Pieñ-kowski za podrêcznik Wybrane zagad-nienia informatyki i elektroniki medycznej wyd. Oficyna Wydawnicza PWr, Wroc³aw 2000
Wydzia³ Informatyki i Zarz¹dzania dr hab. Stefan Chanas, prof. nadzw. PWr, dr Pawe³ Zieliñski za cykl publika-cji o programowaniu liniowym i sieciowym przy nieprecyzyjnych danych,
Wydzia³ Mechaniczny
dr hab. in¿. Piotr Dudziñski, prof. nadzw. PWr wraz z zespo³em za opraco-wanie Nowej generacji uk³ad jezdny po-jazdów z g¹sienicami elastomerowymi.
JM Rektor poprosi³ do g³osu prof. Andrzeja Ha³asa (I-25), by zaprezentowa³ argumenty za przekszta³ceniem Instytutu Techniki Mikrosystemów w Wydzia³ Elek-troniki Mikrosystemów i Fotoniki. Mówca podkreli³ jednomyln¹ uchwa³ê RW Elek-troniki i ustalone przez ni¹ zasady wspó³-dzia³ania w okresie przejciowym. Jako ar-gumenty za odejciem z W-4 poda³, ¿e in-stytut czuje siê cia³em obcym i ¿e traci studentów na rzecz innych kierunków. In-stytut ma 8 profesorów tytularnych i 10 dok-torów habilitowanych, ubiega siê w CK o uprawnienia habilitacyjne. Kadra 11 pra-cowników I-25 bêdzie wystarczaj¹ca do obs³ugi administracji wydzia³owej. Wzrost kosztów utrzymania jednostki wynikaj¹cy z zamiany dodatków dyrektorskich na dzie-kañskie to zaledwie 11.700 z³ rocznie. W tajnym g³osowaniu pracownicy I-25 popar-li wniosek (83,2% g³osów za przy 90,7% frekwencji).
Prof. E.Kubica (Sen. Komisja ds. Statu-tu i Regulaminów) powiedzia³, ¿e wymogi formalne zawarte w §14.2, §14.3, §14.4 i §15.2, choæ trudno obecnie przes¹dziæ o mo¿liwociach samodzielnego prowadzenia dydaktyki na kierunku Elektronika i Tele-komunikacja.
Prof. J.Zwodziak w imieniu Sen Ko-misji ds. Finansowych nie zg³osi³ zastrze-¿eñ do wniosku.
Przewodnicz¹cy Sen. Komisji ds. Dydak-tyki prof. J.Biernat poinformowa³, ¿e ko-misja proponowa³a poddaæ pod dyskusjê
nazwê nowego wydzia³u i jego sytuacjê fi-nansow¹ (by³o to póniej przedmiotem prac innych komisji). Wynik g³osowania w ko-misji: 7:0:3.
Prof. M.Hardygóra (Sen.Komisja ds. Finansowania Badañ Naukowych) stwier-dzi³a, ¿e po dyskusjach z prof. B.Liczner-skim, prof. J.Zdanowskim i dr.J.Markow-skim udzielono wnioskowi poparcia (2 g³o-sy wstrzymuj¹ce).
Senacka Komisja ds. Studenckich, jak poinformowa³ dr A.Grzegorczyk, g³osowa-³a 9:0:1 przy 2 osobach nieobecnych.
Poparcia wnioskowi udzielili zaprosze-ni na posiedzezaprosze-nie Senatu prof. T.Wiêckow-ski (I-28), prof. E.Rafaj³owicz (I-6) i dr J.Markowski (I-25). Odczytano te¿ pozy-tywn¹ opiniê nieobecnego na posiedzeniu prof. J.Kocha, który postuluje m.in., by zacz¹æ dyskusjê nad struktur¹ uczelni, która trwa od 40 lat. Prof. H.Hawrylak przypomnia³, ¿e w okresie powojennym po-wsta³a pewna liczba jednostek, w tym wy-dzia³ów, które nie doczeka³y dzisiejszych czasów.
Prof. L.Jacak przedstawi³ szereg za-strze¿eñ do proponowanej zmiany organi-zacyjnej:
Od ostatniego wniosku w tej sprawie nie nast¹pi³y nowe fakty, a sytuacja nauko-wa I-25 objawia siê spadkiem iloci publi-kacji zagranicznych.
Odchodzenie studentów mo¿na uznaæ za wyraz ich swobodnej decyzji, której trud-no siê przeciwstawiaæ, zw³aszcza wobec sytuacji na rynku pracy.
Termin fotonika wystêpuj¹cy w pro-ponowanej nazwie instytutu mieci siê ra-czej w profilu innego wydzia³u. Czy nowy wydzia³ bêdzie móg³ kszta³ciæ na tej spe-cjalnoci?
Powo³anie nowego wydzia³u bêdzie nieobojêtne dla ca³ej uczelni. Elektronicy zwiêksz¹ swoj¹ reprezentacjê w Senacie, w którym i tak trwa przeci¹ganie zbyt krótkiej ko³dry. Bêd¹ popieraæ wydzia³owe inwesty-cje (np. budowê nowego piêtra budynku C). Zatem w tej sprawie powinny siê te¿ wypo-wiedzieæ inne wydzia³y.
Prof. J.Biernat (dziekan W-4) wyjani³, ¿e wydzia³ prowadzi politykê decentraliza-cji finansowania i mimo przyznanej mu ka-tegorii B radzi sobie.
Prof. T.Luty popar³ inicjatywê stworze-nia nowego wydzia³u.
Prof. J.Zdanowski stwierdzi³, ¿e choæ zarzuca siê jego instytutowi partykularyzm, Dokoñczenie na stronie 6
rzeczywistoæ jest odwrotna: jest krzywdzo-ny choæ nie drastycznie. Co do inwestycji dla W-4, pozostaje on w tyle za WPPT, SJO, Wydzia³ami Mechaniczno-Energetycznym, Mechanicznym, Elektrycznym i WCTT. Teraz nale¿y siê co Elektronice.
Na pytanie prof. P.Kafarskiego o ade-kwatnoæ nazwy fotonika prof. B.Licz-nerski podkreli³ znaczenie tych zagadnieñ dla dzisiejszej telekomunikacji.
Przeprowadzono g³osowanie wymagaj¹-ce kwalifikowanej wiêkszoci (do poparcia potrzebne 2/3 z pe³nego sk³adu Senatu, tj. 45 g³osów za).
Komisja skrutacyjna (E.Zysnarska, B.Ginter, A.Tarczewski) stwierdzi³a, ¿e wynik 42:9:5 (oraz 2 niewa¿ne g³osy) po-woduje odrzucenie wniosku.
Prof. A.Ha³as zapowiedzia³, ¿e zwolen-nicy powo³ania wydzia³u wkrótce powróc¹ do wniosku.
Senat zatwierdzi³ regulamin Centrum Biomonitoringu, Biotechnologii i Ochrony Ekosystemów Dolnego l¹ska (43:0:4). Prof. E.Kubica (Sen. Komisja ds. Statutu i Regulaminów) stwierdzi³, ¿e Centrum nie bêdzie prowadzi³o dzia³alnoci gospodar-czej, a rodki, którymi bêdzie dysponowa-³o, bêd¹ w³asnoci¹ PWr lub AR. Kierow-nik Centrum prof. M.Kochman zapowie-dzia³ rozwój kontaktów z Akademi¹ Me-dyczn¹ i Uniwersytetem Wroc³awskim oraz zaprosi³ na organizowane I Sympozjum.
Dr A.Grzegorczyk zaleci³, aby tworzo-ne w przysz³oci regulaminy uwzglêdnia³y sposób rozwi¹zywania jednostki.
Prof. J.Zdanowski przedstawi³ propo-zycje zmian w regulaminie studiów dokto-ranckich. Wynikaj¹ one z decyzji MEN o rozpowszechnieniu w Internecie ogólnopol-skiej informacji nt. studiów doktoranckich. Dla spe³nienia wymogów formalnych pro-ponuje siê powo³anie rodowiskowego Stu-dium Doktoranckiego afiliowanego przy WPPT. Prowadzi to do zmian zapisu punk-tów 2,3,13 i 24.
Prof. E.Kubica (Sen. Komisja ds. Statu-tu i Regulaminów) uzna³ proponowane zmiany za odpowiednie.
Senat przyj¹³ je (47:0:0).
Prof. A.Radosz i mgr K.Galiñska przed-stawili dokument Wspó³praca miêdzynaro-dowa PWr w 2000 r. opracowany przez Dzia³ Wspó³pracy Miêdzynarodowej. Prof. A.Ra-dosz omówi³ udzia³ PWr w programach euro-pejskich, a profesorowie T.Luty i J.Koch wypowiedzieli zdania na temat znaczenia
udzia³u naukowców w V. Programie Ramo-wym. Zg³oszono te¿ kilka uwag szczegó³o-wych, w tym o potrzebie krytycznej oceny zg³aszanych przez pracowników przynale¿no-ci do organizacji miêdzynarodowych (np. ta-kich jak N.Y.Academy of Sciences, przyna-le¿noæ do której jest tylko kwesti¹ pieniêdzy oby nie p³aconych z konta uczelni).
Odpowiadaj¹c na interpelacjê prof. P.Kafarskiego prorektor L.Jankowski przedstawi³ koszty zwi¹zane z selektywnym zbieraniem makulatury. Uczelnia musia³a-by dop³acaæ do pojemników, transportu itd. Trzeba te¿ uwzglêdniæ, ¿e czêæ makulatu-ry jest zagospodarowywana przez pracow-ników. Zapowiedzia³ jednak postanowiono eksperymentalnie wystawiæ kilka pojemni-ków w obrêbie g³ównego kampusu.
Dr A.Grzegorczyk poprosi³ o wyjanie-nie:
czy wprowadzenie skróconego do 14 tygodni semestru ma trwa³y charakter i czym jest uzasadnione?
czy wziêto pod uwagê uboczne skutki uboczne skutki takiej decyzji, a to: pogor-szenie jakoci kszta³cenia i dodatkowe ob-ci¹¿enie nauczycieli akademickich bez re-kompensaty finansowej?
JM Rektor zachêci³ do lektury za-mieszczonego w Pryzmacie materia³u dotycz¹cego Matury 2002 i omówi³ najnow-sze wydarzenia z tej dziedziny.
Prof. J.Biernat poprosi³ o naprawienie zniszczonej nawierzchni ko³o D-1.
Nastêpne posiedzenie zaplanowano na 19 kwietnia, godz. 14.00. (mk)
NADZWYCZAJNE
XIX POSIEDZENIE SENATU
(10.04..2001 r.)
JM Rektor przedstawi³ senatorom swoj¹ decyzjê zawieszaj¹c¹ wykonanie uchwa³y Senatu PWr nr 273/18/1999-2002 (o nieprze-kszta³ceniu Instytutu Techniki Mikrosyste-mów w Wydzia³ Elektroniki MikrosysteMikrosyste-mów i Fotoniki). Uzasadni³ ten krok naruszeniem wa¿nego interesu uczelni, czyli odwo³a³ siê do §36 ust.1, pkt. 9 Statutu PWr. Jednocze-nie wniós³ tê uchwa³ê na posiedzenie Sena-tu, gdy¿ zawieszane decyzje mog¹ byæ od-rzucone przez Senat w ci¹gu dwóch tygodni wiêkszoci¹ 3/4 g³osów przy udziale co naj-mniej 2/3 jego statutowego sk³adu.
Wród uczestników debaty zarysowa³y siê dwa stanowiska sprowadzaj¹ce siê do kwestii, czy nieodrzucenie decyzji JM Rek-tora, a zatem zgoda na zawieszenie uchwa-³y nr 273/18/1999-2002 jest to¿sama z
przy-jêciem uchwa³y o treci odwrotnej. Zatem czy zawieszenie decyzji Senatu oznacza powrót do stanu sprzed g³osowania, czy te¿ jak uwa¿a JM Rektor oznacza powo³a-nie wydzia³u.
Przeciwko tej ostatniej tezie by³ prof. R.Grz¹lewicz wskazuj¹cy na sprzecznoæ proponowanej interpretacji z §6.2c Statutu mówi¹cym o kwalifikowanej wiêkszoci potrzebnej do przekszta³cania wydzia³ów. Podobne stanowisko reprezentowali prof. J.Szafran, prof. P.Kafarski i dr J.Górniak. Zwolennicy koncepcji rektorskiej pod-krelali, ¿e rektor powinien mieæ prawo przeprowadzania decyzji wbrew senatowi (prorektor J.Zdanowski) oraz ¿e wniosek przepad³ tylko 9 g³osami (prorektor L.Jan-kowski)
Przedstawiono tak¿e poredni¹ propozy-cjê, jak¹ by³a reasumpcja g³osowania (in¿. A.Tarczewski, prof. M.Piekarski). Dr J.Górniak wyrazi³ jednak pogl¹d, ¿e w ist-niej¹cej sytuacji formalnej musi siê odbyæ g³osowanie nad zawieszon¹ uchwa³¹, pod-kreli³ przy tym, ¿e kluczowa jest kwestia, co oznacza jego wynik.
W rezultacie tajnego g³osowaniu komi-sja (E.Zysnarska, B.Ginter, A.Tarczew-ski) stwierdzi³a, ¿e sporód 54 g³osuj¹cych 16 osób g³osowa³o za utrzymaniem uchwa-³y nr 273/18/1999-2002, 30 osób popar³o przeciwne stanowisko, 5 osób wstrzyma³o siê od g³osu, za 3 g³osy by³y niewa¿ne.
JM Rektor poinformowa³, ¿e w wyniku g³osowania powo³any zosta³ Wydzia³ Elek-troniki Mikrosystemów i Fotoniki. (mk) Dokoñczenie ze strony 5
Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia
Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia
Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia
Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia
Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia
W ostatnim czasie ukaza³y siê nastêpuj¹-ce zarz¹dzenia wewnêtrzne i pisma okólne:
Zarz¹dzenie wewnêtrzne 7/2001 z dnia 30.03.2001 r. w sprawie sprzeda¿y lo-kali mieszkalnych nale¿¹cych do Politech-niki Wroc³awskiej;
Zarz¹dzenie wewnêtrzne 8/2001 z dnia 9.04.2001 r. dotycz¹ce zmian w Zarz¹dze-niu Wewnêtrznym 27/99 w sprawie zawie-rania umów cywilno-prawnych;
Zarz¹dzenie wewnêtrzne 9/2001 z dnia 10.04.2001 r. w sprawie zmian w Regula-minie Studiów Doktoranckich na Politech-nice Wroc³awskiej wprowadzonego Zarz¹-dzeniem Wewnêtrznym 23/98;
Pismo okólne 6/2001 z dnia 30.03.2001 r. w sprawie warunków i trybu uzyskiwania okularów koryguj¹cych wzrok przez cowników Politechniki Wroc³awskiej pra-cuj¹cych na stanowiskach pracy z monito-rami ekranowymi.
Alojzy Rutkowski
29.03.1937 21.03.2001
W dniu 21 marca 2001 r. zmar³ docent dr hab. in¿. Alojzy Rutkowski, by³y pracownik Instytutu Chemii i Technologii Nafty i Wêgla Politechniki Wroc³awskiej.
Urodzi³ siê 29 marca 1937 roku w Trokach na Wileñsz-czynie. W 1946 r. przyjecha³ z matk¹ do Wroc³awia, ojciec zgin¹³ w czasie wojny. W 1956 r. ukoñczy³ Technikum Che-miczne we Wroc³awiu, po czym podj¹³ studia na Wydziale Chemicznym naszej Politechniki. W czasie studiów specja-lizowa³ siê w technologii przerobu ropy naftowej i po obro-nie pracy dyplomowej w 1961 r. uzyska³ tytu³ magistra in¿y-niera. W tym samym roku podj¹³ pracê naukowo-dydaktyczn¹ w Katedrze Technologii Nafty i Paliw P³ynnych.
Rada Naukowa Wydzia³u Chemicznego Politechniki Wro-c³awskiej w 1969 r. nada³a mu na podstawie pracy doktor-skiej Badania nad pierwszym stopniem hydrokrakingu od-benzynowanej ropy romaszkiñskiej z u¿yciem chmielnickiego i³u bentonitowego jako katalizatora suspensoidalnego sto-pieñ doktora nauk chemicznych, a w 1974r. na podstawie pracy Uwodornienie ekstraktów wêglowych stopieñ dok-tora habilitowanego nauk chemicznych w zakresie technolo-gii chemiczno-organicznej. W 1974 roku zosta³ powo³any na stanowisko docenta w Instytucie Chemii i Technologii Nafty i Wêgla.
G³ównym obszarem zainteresowañ naukowych docenta Alojzego Rutkowskiego by³a przeróbka ciê¿kich frakcji wê-glowodorowych pochodzenia naftowego i wêglowego. On to zapocz¹tkowa³ pionierskie prace w dziedzinie up³ynnia-nia wêgla. Wiedzê w tej dziedzinie pog³êbia³ w czasie
na-ukowych wyjazdów zagranicznych: pierwszego siedmiomie-siêcznego w 1970 r. do U.S. Bureau of Mines i czteromie-siêcznego w 1976 r. na Carbondale University.
By³ autorem lub wspó³autorem 115 zdokumentowanych prac, w tym 68 publikacji, a tak¿e autorem dwu monografii Hydrokraking i hydroodsiarczanie pozosta³oci ropnych (Wroc³aw 1974) i Hydrokraking destylatów naftowych (Wroc³aw 1980) oraz wspó³autorem ksi¹¿ki Procesy wodo-rowe w przemyle rafineryjno-petrochemicznym (WNT Warszawa 1980). Badania naukowe prowadzi³ we wspó³pra-cy z Orodkiem Badawczo-Rozwojowym Przemys³u Rafi-neryjnego i Petrochemicznego w P³ocku i G³ównym Insty-tutem Górnictwa w Wyrach-Miko³owie. By³ wspó³autorem i wspó³realizatorem instalacji pilotowej do hydrokrakingu ciê¿-kich frakcji ropy naftowej w OBR MZRiP w P³ocku.
Pracê naukow¹ potrafi³ godziæ z dzia³alnoci¹ dydaktyczn¹ i organizacyjn¹ na rzecz Instytutu, pod jego kierunkiem wy-konano wiele prac dyplomowych, by³ promotorem trzech roz-praw doktorskich. W latach 1972 1975 by³ redaktorem na-czelnym Wydawnictw Naukowych i Dydaktycznych w In-stytucie Chemii i Technologii Nafty i Wêgla, w okresie 1978 1981 Zastêpc¹ Dyrektora Instytutu ds. Kszta³cenia Kadry Naukowej.
Wyró¿niaj¹cymi cechami charakteru docenta Rutkowskie-go by³y niezmordowana pasja poznawcza, ciekawoæ wiata, ¿yczliwoæ dla ludzi. Wszystkie te cechy ³¹czy³ w pracy ba-dawczej i dydaktycznej. Na prze³omie roku 1979 i 1980 pra-cowa³ jako wyk³adowca w College of Science Uniwersytetu w Mosulu w Iraku. W rok póniej, pod koniec 1981 roku pod-j¹³ pracê w Rivers State University of Science and Technolo-gy w Port Harcourt w Nigerii, gdzie w latach 1982-1984 by³ kierownikiem Katedry In¿ynierii Chemicznej i Petrochemicz-nej Wydzia³u In¿ynierii (head of Department of Chemical and Petrochemical Engineering, Faculty of Engineering). W cza-sie pracy za zagranic¹ utrzymywa³ ¿ywy kontakt ze swoim wspó³pracownikami i uczniami, pomagaj¹c niejednokrotnie w rozwi¹zaniu problemów naukowych i badawczych.
W styczniu 1985 r. w drodze powrotnej ze wi¹t Bo¿ego Narodzenia w Polsce do pracy w Nigerii dozna³ rozleg³ego wylewu krwi, który uniemo¿liwi³ Mu dalsz¹ pracê naukow¹ i dydaktyczn¹ i zmusi³ do przejcia na rentê inwalidzk¹.
Zmar³ 21 marca 2001r. Pogrzeb odby³ siê 29 marca 2001r. na Cmentarzu Osobowickim we Wroc³awiu.
Chocia¿ od ponad piêtnastu lat docent Alojzy Rutkowski nie bra³ czynnego udzia³u w ¿yciu naukowym i dydaktycz-nym Instytutu, nie zosta³ zapomniany przez kolegów, wspó³-pracowników i swoich wychowanków. Niejednokrotnie w tym okresie w ró¿nych sytuacjach mówilimy gdyby Lolek by³ z nami, by³oby ³atwiej. Nieraz stwierdzalimy, ¿e los jest niesprawiedliwy, zosta³a przerwana wietnie zapowia-daj¹ca siê kariera naukowa, wy³¹czony z ¿ycia zawodowego zosta³ Cz³owiek, dla którego poznanie wiedzy by³o najwy¿-szym imperatywem, stracilimy ¿yczliwego i niezazdrosz-cz¹cego nikomu niczego Kolegê. Wiadomoæ o Jego odej-ciu na wieczn¹ s³u¿bê przyjêlimy z g³êbokim smutkiem i ¿alem.
Kole¿anki i koledzy
Informacje,
komentarze, refleksje
SZUFLANDIA
Ministerstwo Nauki, znane powszechnie pod nazw¹ Komitetu Ba-dañ Naukowych, wyemitowa³o ostatnio projekt nowych zasad oceny parametrycznej jednostek naukowych, a tym samym równie¿ nowych zasad kategoryzacji tych jednostek. Zgodnie z projektem kategoryza-cjê przeprowadzaæ siê bêdzie teraz wg zasady wprowadzonej w koñcu XIX w. przez Pierrea de Coubertin: co 4 lata, sumuj¹c dla ka¿dej jed-nostki zdobyte przez ni¹ w tym okresie punkty za publikacje, mono-grafie, patenty, wdro¿enia, uzyskane b¹d nadane tytu³y i stopnie na-ukowe oraz akredytacjê laboratoriów, a tak¿e za ogólne wra¿enie, z tym, ¿e liczba punktów przyznanych w tej ostatniej konkurencji nie mo¿e przekraczaæ 20% sumy punktów przyznanych w pozosta³ych szeciu konkurencjach.
W ka¿dej konkurencji zdobyæ mo¿na pewn¹ liczbê punktów, przy czym autorzy projektu ustalili jedynie doln¹ i górn¹ granicê przedzia-³u punktowego za okrelone osi¹gniêcie, pozostawiaj¹c zespo³om KBN dyskretyzacjê tych przedzia³ów w zale¿noci od specyfiki dyscyplin naukowych. I tak np. za udokumentowany efekt praktyczny, gospo-darczy lub spo³eczny uzyskaæ mo¿na od 2 do 100 punktów. Mog³oby siê wydawaæ, ¿e zespo³y grupuj¹ce dyscypliny humanistyczne b¹d nauki cis³e zechc¹ przyznawaæ tu liczbê punktów zbli¿on¹ do górnej granicy przedzia³u ze wzglêdu choæby na wyj¹tkowoæ tego typu osi¹-gniêæ w tych dyscyplinach, natomiast zespo³y reprezentuj¹ce dyscy-pliny techniczne zani¿¹ punktacjê do dolnej granicy ze wzglêdu na powszechnoæ wdro¿eñ. Tak daleko id¹ca swoboda nie bêdzie jednak mo¿liwa. Aby zabezpieczyæ siê przed nieprawid³owociami, autorzy projektu wprowadzili tu bowiem dodatkowe uwarunkowania. Jedno-stce naukowej nale¿eæ siê bêdzie od 30 do 50, od 50 do 70 lub od 70 do 100 punktów, je¿eli przychód ze sprzeda¿y wyników prac, przynaj-mniej w jednym roku kalendarzowym, bêdzie wiêkszy ni¿ odpowied-nio: 50%, 100% lub 200% dotacji, otrzymanej w tym roku z KBN na dzia³alnoæ statutow¹, a zarazem nie mniejszy ni¿ 500 tys.z³. Ustalono równie¿ zasady przyznawania dolnej i górnej granicy punktów w ka¿-dym podprzedziale. Otó¿ górna granica przys³ugiwaæ bêdzie jedynie wówczas, gdy jednostka uzyska stosowny przychód w wymienialnej walucie zagranicznej. Rzecz jasna, wszystkie te przychody trzeba bê-dzie jeszcze udokumentowaæ stosownie do szczegó³owo sformu³owa-nych wymagañ.
Istotn¹ nowoci¹ projektu jest wprowadzenie zasady liniowoci fi-nansowania, zgodnie z któr¹ rodki finansowe, jakie otrzyma jednost-ka, bêd¹ proporcjonalne do liczby punktów R, uzyskanych ³¹cznie we wszystkich konkurencjach rozgrywanego siedmioboju i to nie-zale¿nie od przyznanej tej jednostce kategorii. Sama kategoryzacja staje siê w tej sytuacji procesem pewnej nobilitacji, a uzyskanie kategorii 1 lub 2 bêdzie zapewne ród³em uzasadnionej dumy pracowni-ków takiej jednostki, choæ w opracowanym dokumencie wspomina siê równie¿ doæ mglicie o jakiej promocji, czy te¿ wyj¹tkowej sk³on-noci KBN do dofinansowywania w przysz³oci tych jednostek, które najefektywniej wykorzystuj¹ przyznawane rodki.
Podstaw¹ do przyznania jednostce naukowej odpowiedniej katego-rii ma byæ wartoæ parametru E, wyznaczana jako iloraz
wspomnia-nej ju¿ uprzednio liczby uzyskanych punktów R oraz liczby zatrudnionych w danej jednostce pracowników naukowych N, przy czym w projekcie wymienia siê a¿ 5 ró¿nych grup takich pracowników. Pewn¹ nowoci¹ jest tu dowartociowanie osób posiadaj¹cych stopieñ naukowy doktora, które traktowaæ siê bêdzie teraz na równi z profesorami i doktorami habilitowany-mi przemna¿aj¹c ich liczbê przez wspó³czynnik 1. Dla rów-nowagi obni¿ono natomiast z 0,4 do 0,3 wartoæ wspó³-czynnika, przez który wymna¿aæ siê bêdzie liczbê pozosta³ych pracowników naukowych.
Przewiduje siê wprawdzie wprowadzenie a¿ 5 kategorii, jed-nak¿e do kategorii 1 i 2 ka¿dy zespó³ bêdzie móg³ zakwali-fikowaæ nie wiêcej ni¿ odpowiednio 20% i 30% wszystkich ubie-gaj¹cych siê o kategoryzacjê jednostek. Pewn¹ ciekawostk¹ jest tu równie¿ wprowadzenie specjalnej kategorii M, przyznawa-nej jednostkom, dla których liczby: N i R s¹ znacznie mniej-sze od przeciêtnych dla danego zespo³u. Nie przewiduje siê na-tomiast, jak na razie, wprowadzenia kategorii D dla przypad-ków, gdy sytuacja kszta³towaæ bêdzie siê odwrotnie.
Prezydium Rady G³ównej przyjê³o projekt nowych zasad kategoryzacji z umiarkowanym entuzjazmem, choæ doceniono nale¿ycie jego wagê, szczególnie w aspekcie niepokoj¹co ro-sn¹cego bezrobocia. W podjêtej uchwale zg³oszono kilka uwag wskazuj¹cych na niezasadnoæ zaliczania do grupy pracowni-ków naukowych wyk³adowców i lektorów, którzy nie maj¹ obo-wi¹zku podejmowania badañ naukowych. Uznano równie¿, ¿e do publikacji nale¿a³oby zaliczaæ wydawane w materia³ach kon-ferencyjnych b¹d pokonkon-ferencyjnych teksty referatów, których druk poprzedzono recenzjami wg zasad obowi¹zuj¹cych w da-nej dyscyplinie naukowej przy kwalifikowaniu prac do druku w czasopismach naukowych oraz teksty referatów wyg³aszanych na zaproszenie komitetów naukowych b¹d programowych konferencji.
TRANSFORMACJA
W styczniu br. Ministerstwo Zdrowia wyemitowa³o dokument o nazwie: Rz¹dowy Program Transformacji Kszta³cenia Pielê-gniarek i Po³o¿nych. Dokument ten, nawet jak na nasze stosun-ki, jest na tyle zdumiewaj¹cy, ¿e warto mu powiêciæ nieco uwagi. Pocz¹wszy od r. 1994 pielêgniarki i po³o¿ne kszta³ci siê w 2,5-letnich szko³ach pomaturalnych, a w 10 wytypowanych szko-³ach rozpoczêto ju¿ wdra¿anie kszta³cenia 3-letniego z progra-mem dostosowanym do standardów europejskich. W 1999 r. kszta³cenie pielêgniarek prowadzono w 129, a po³o¿nych w 53 policealnych szko³ach medycznych. Trwa³ym trendem jest tu sta³e malenie liczby absolwentek, która w ostatnich 6 latach spad³a z 14.613 do 3.368 osób, a wiêc ok. 4-krotnie. Liczba za-trudnionych pielêgniarek i po³o¿nych waha³a siê w tym okresie od 234 tys. do 242 tys., przy czym po r. 1997 odnotowano wy-rany spadek zatrudnienia Przeciêtne uposa¿enie pielêgniarek i po³o¿nych wzros³o wprawdzie z 865,14 z³ brutto w 1998 r. do 1270,90 z³ brutto w padzierniku 1999 r., ale nadal pozostaje ono najni¿sze w grupie pomocniczych pracowników s³u¿b me-dycznych, gdzie np. rednie uposa¿enie personelu biurowego wynosi 1.895 z³ brutto, a wiêc jest o ok. 50% wy¿sze. Dla pe³ne-go obrazu sytuacji dodaæ jeszcze nale¿y, ¿e w r. 1998 liczba
Z P R A C R A D Y G £ Ó W N E J
S Z K O L N I C T W A W Y ¯ S Z E G O
bezrobotnych pielêgniarek wynosi³a 11 tys. i nic nie wskazuje na to, aby w nastêpnych latach liczba ta mala³a.
Na podstawie analizy stanu aktualnego autorzy programu trans-formacji formu³uj¹ doæ zaskakuj¹cy wniosek, zgodnie z którym proces kszta³cenia pielêgniarek i po³o¿nych nale¿a³oby zintensyfi-kowaæ tak, aby w latach 2001-2010 ich liczba wzros³a do 340 tys., co oznacza, ¿e po uwzglêdnieniu ubytków naturalnych nale¿a³oby w tym okresie wykszta³ciæ ok. 175 tys. osób. G³ównym uzasadnie-niem tak przeprowadzonego szacunku jest zamieszczone w oma-wianym dokumencie zestawienie, w którym podano wzglêdne licz-by pielêgniarek i po³o¿nych zatrudnionych w ró¿nych krajach Eu-ropy wg danych z 1997 r. Z zestawienia tego wynika, ¿e z liczb¹ 649 pielêgniarek i po³o¿nych na 100 tys. mieszkañców wyprzedza-my wprawdzie Grecjê (363), W³ochy (371) i Francjê (629), ale pozostajemy w tyle za Irlandi¹ (1484), Finlandi¹ (1356), Niemca-mi (947), Wielk¹ Brytani¹ (898), a nawet Litw¹ (753).
Istotne trudnoci w realizacji tych ambitnych zamierzeñ wyni-kaj¹ g³ównie z dwóch niesprzyjaj¹cych okolicznoci. Relatywnie niskie uposa¿enia sprawiaj¹, i¿ liczba kandydatek do zawodów pie-lêgniarki i po³o¿nej systematycznie maleje, a ponadto, w zwi¹zku z przeprowadzan¹ reform¹ systemu edukacji, przewiduje siê sukce-sywn¹ likwidacjê szkó³ medycznych. Dla zapobie¿enia tym nieko-rzystnym trendom autorzy programu transformacji przewiduj¹ wiêc przeprowadzenie szeroko zakrojonej akcji promocyjnej oraz utwo-rzenie 59 nowych wy¿szych szkó³ zawodowych z licznymi filiami i wydzia³ami zamiejscowymi.
Istot¹ promocji zawodu pielêgniarki i po³o¿nej, wg autorów pro-gramu, ma byæ: przedstawienie tradycji i kultury zawodu, ukaza-nie znaczenia zawodu w spo³eczeñstwie i profesjonalnych mo¿li-woci wspó³czesnej pielêgniarki, po³o¿nej oraz propagowanie bio-etyki, a podstawowymi dzia³aniami promocyjnymi: Opracowa-nie pakietu informacyjnego na temat zawodu pielêgniarki i po³o¿-nej oraz Zainteresowanie m³odzie¿y szkolnej podjêciem nauki w zawodach pielêgniarki i po³o¿nej.
G³ówn¹ przeszkod¹ transformacji istniej¹cych obecnie szkó³ medycznych w wy¿sze szko³y zawodowe jest brak kadry nauczy-cieli akademickich o odpowiednich kwalifikacjach i w³aciwej spe-cjalizacji. W Polsce doliczyæ siê mo¿na bowiem zaledwie kilku osób, które zdoby³y stopnie naukowe z zakresu pielêgniarstwa. Autorzy programu postuluj¹ wiêc pilne podjêcie dzia³añ zmierzaj¹cych do rozwoju naukowego i intensyfikacji prac badawczych w dziedzinie pielêgniarstwa i po³o¿nictwa, a w szczególnoci:
1) wprowadzenie pielêgniarstwa do wykazu dziedzin i dyscy-plin naukowych,
2) stworzenie warunków dla intensyfikacji rozwoju naukowego nauczycieli akademickich (prace doktorskie i habilitacyjne z ró¿nych dyscyplin naukowych),
3) przyjêcie nowych priorytetów w obszarze badañ naukowych (prace badawcze w naukach medycznych i spo³ecznych po-dejmowanych przez pielêgniarki i po³o¿ne).
Autorzy programu przewiduj¹ ponadto uruchomienie nowego kierunku studiów o nazwie po³o¿nictwo oraz zagospodarowanie czêci nauczycieli zawodu przez akademie medyczne oraz inne uczelnie i wy¿sze szko³y zawodowe. Tym sposobem, ich zdaniem mo¿na do r. 2005 ostatecznie rozwi¹zaæ wszystkie problemy zwi¹-zane z kszta³ceniem pielêgniarek i po³o¿nych.
Bardzo interesuj¹co przedstawia siê te¿ plan kosztów ca³ego przedsiêwziêcia, które w okresie 2001-2005 wynieæ maj¹ 30 mln.z³, przy czym na promocjê zawodu pielêgniarki i po³o¿nej przewiduje siê 2 mln.z³, na rozwój naukowy i intensyfikacjê prac badawczych w dziedzinie pielêgniarstwa 2,5 mln.z³, a na uruchomienie instru-mentów socjalno-ekonomicznych umo¿liwiaj¹cych zdobycie wy-¿szego wykszta³cenia przez studentów szkó³ pielêgniarstwa i szkó³ po³o¿nych 3,5 mln.z³.
Rada G³ówna nie podzieli³a entuzjazmu autorów programu stwierdzaj¹c m.in. w podjêtej uchwale, ¿e:
Nie wydaje siê mo¿liwe do roku 2010 wykszta³cenie 76 93 tys. pielêgniarek i po³o¿nych na poziomie licencjackim i magi-sterskim, poniewa¿ powo³anie planowanej liczby szkó³ wy-¿szych z powodu braku odpowiedniej liczby profesorów i dok-torów habilitowanych jest nierealne.
Powstaje tak¿e w¹tpliwoæ co do celowoci kszta³cenia za³o-¿onej liczby pielêgniarek i po³o¿nych wobec 11 tys. bezrobot-nych z wymieniobezrobot-nych grup zawodowych.
Malej¹ce zainteresowanie studiami w zakresie pielêgniarstwa dodatkowo os³abia mo¿liwoæ zrealizowania za³o¿onej liczby kszta³c¹cych siê.
rodki finansowe na realizacjê projektu s¹ zbyt szczup³e do uruchomienia tak ogromnego przedsiêwziêcia polegaj¹cego na utworzeniu zaplanowanej liczby wy¿szych szkó³ zawodowych. Z takimi te¿ uzasadnieniami Rada G³ówna zaopiniowa³a nega-tywnie przed³o¿ony projekt rz¹dowego programu transformacji. ZZA WÊG£A
W dniu 3 lutego br. Sejm RP uchwali³ ustawê o zmianie ustawy o zawodach pielêgniarki i po³o¿nej. Wydarzenie to nie zas³ugiwa-³oby mo¿e na szczególn¹ uwagê, gdyby nie fakt, ¿e znaczna czêæ tego dokumentu powiêcona zosta³a utworzeniu Krajowej Rady Akredytacyjnej Szkolnictwa Medycznego, dzia³aj¹cej przy mini-strze w³aciwym do spraw zdrowia. W ustawie ustalono szczegó³o-wo sposób poszczegó³o-wo³ywania Rady, zakres jej uprawnieñ i obowi¹zków oraz zasady wynagradzania jej cz³onków.
Ustawowe umocowanie Rady Akredytacyjnej zaskoczy³o przede wszystkim kierownictwo resortu edukacji, które przygotowuj¹c projekt nowelizacji ustawy o szkolnictwie wy¿szym przewiduje w³anie powo³anie Komisji Akredytacyjnej o kompetencjach roz-ci¹gaj¹cych siê na ca³e szkolnictwo wy¿sze.
ZDRADA
Prof. Jerzy Zdrada, desygnowany na wiceministra w resorcie edu-kacji narodowej z ramienia Unii Wolnoci z³o¿y³ przed kilku ju¿ miesi¹cami dymisjê na rêce premiera Jerzego Buzka. Premier d³ugo zastanawia³ siê przed podjêciem decyzji, a¿ wreszcie postanowi³ przy-j¹æ dymisjê z koñcem marca br. I z tej te¿ okazji na plenarnym posie-dzeniu Rady G³ównej Przewodnicz¹cy Rady podziêkowa³ ciep³o ministrowi za dotychczasow¹ wspó³pracê i w imieniu zebranych wrê-czy³ wi¹zankê kwiatów. Cz³onkowie Rady uwiadomili sobie, ¿e ten skromny, spokojny i rzeczowy cz³owiek nigdy w³aciwie nie zawiód³ ich oczekiwañ. Nagrodzono go te¿ gromkimi brawami.
Dla Pryzmatu opracowal prof. Andrzej Ha³as
Konferencja
wiceministrów nauki
Sekretarz Komitetu Badañ Naukowych, podsekretarz stanu dr Jan Krzysztof Fr¹ckowiak przewodniczy³ 9 kwietnia br. konferen-cji wiceministrów nauki z krajów Grupy Wyszehradzkiej i S³owe-nii, która odby³a siê w siedzibie urzêdu Komitetu.
W spotkaniu wziêli miêdzy innymi udzia³: zastêpca sekretarza stanu Ministerstwa Edukacji Wêgier prof. Gabor Szabo, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji S³owacji pan Martin Fronc, sekre-tarz stanu w Ministerstwie Edukacji, Nauki i Sportu S³owenii prof. Zoran Stanèiè, oraz wiceminister w Ministerstwie Edukacji, M³o-dzie¿y i Sportu Czech prof. Josef Prùa.
Celem konferencji by³o omówienie dotychczasowych dowiad-czeñ wynikaj¹cych z uczestnictwa naszych krajów w 5. Programie Ramowym Badañ, Rozwoju Technicznego i Prezentacji Unii Euro-pejskiej (5. PR), oraz uzgodnienie wspólnego stanowiska w spra-wie kolejnego programu ramowego i Europejskiego Obszaru Ba-dawczego. Przyjêto szereg wniosków, które zebrani postanowili przekazaæ Komisji Europejskiej.
Ministrowie za satysfakcjonuj¹ce przyjêli fakt, ¿e kraje kandy-dackie bêd¹ reprezentowane w pracach komitetu CREST. Uznano, ¿e podniesienie jakoci oraz zwiêkszenie liczby zg³aszanych przez kraje kandydackie projektów do 5. PR jest fundamentalnym wa-runkiem rozszerzenia uczestnictwa w programie, a w konsekwen-cji budowy Europejskiego Obszaru Badawczego.
Ministrowie przyjêli miêdzy innymi, ¿e niezbêdne jest rozsze-rzenie mechanizmów wspieraj¹cych uczestnictwo krajów kandy-dackich w programach badawczo-rozwojowych Unii Europejskiej. Konieczne jest równie¿ og³oszenie w ramach 5. PR konkursów na projekty badawcze uwzglêdniaj¹ce potrzeby krajów kandyduj¹cych oraz uruchomienie konkursów na nowe centra doskona³oci.
W przypadku przygotowywanych nowych programów ramowych ministrowie nauki Grupy Wyszehradzkiej i S³owenii wyrazili na-dziejê, ¿e wyranie wzmocniony zostanie udzia³ krajów kandydac-kich w procesach decyzyjnych oraz w gremiach stanowi¹cych o ostatecznym kszta³cie tych programów. Zebrani uznali za po¿¹da-ne po³o¿enie w przysz³ych programach ramowych wiêkszego naci-sku na problemowo zorientowane badania podstawowe, jak rów-nie¿ na nauki humanistyczne i socjologiczne.
Wyra¿ono oczekiwanie, ¿e kraje kandydackie bêd¹ nie tylko uczestniczy³y w du¿ych (tzw. zintegrowanych) projektach badaw-czych, ale stworzone zostan¹ warunki do wdra¿ania wyników ba-dañ przez te kraje. Istotnym postulatem jest równie¿ kwestia budo-wania potencja³u ludzkiego poprzez stworzenie sieci studiów dok-toranckich i wprowadzenie grantów na granty. Za niezbêdne uzna-no równie¿ zweryfikowanie dla krajów kandydackich warunków uczestnictwa w programach badawczych uwzglêdniaj¹cych zró¿-nicowan¹ sytuacjê finansow¹ i potencjalne mo¿liwoci wch³oniê-cia uzyskanych wyników badañ.
dr Tadeusz Zaleski RZECZNIK PRASOWY Komitetu Badañ Naukowych
List Ministra Nauki
Minister Nauki, Przewodnicz¹cy Komitetu Badañ Naukowych opublikowa³ list w sprawie dofinansowania w roku bie¿¹cym dzia-³alnoci statutowej jednostek naukowych i badañ w³asnych szkó³ wy¿szych:
Warszawa, dnia 2001-03-27 P.T.
REKTORZY SZKÓ£ WY¯SZYCH DYREKTORZY
PLACÓWEK NAUKOWYCH PAN DYREKTORZY
JEDNOSTEK BADAWCZO-ROZWOJOWYCH Ze rodowiska nauki zg³aszane s¹ liczne zapytania i w¹tpliwoci, które wskazuj¹ na niewystarczaj¹ce dofinansowanie dzia³alnoci sta-tutowej jednostek naukowych i badañ w³asnych szkó³ wy¿szych.
Pragnê wyjaniæ, ¿e Komitet Badañ Naukowych dokonuj¹c podzia³u rodków bud¿etu nauki w 2001 roku ograniczy³ udzia³ rodków na dzia³alnoæ statutow¹ z 45% w 2000 r. do 40% w 2001 r. Jednoczenie Komitet ustali³ wyran¹ preferencjê dla projektów badawczych i celo-wych (wzrost rodków 2001 r. do 2000 r. wynosi oko³o 28%).
rodki na badania w³asne szkó³ wy¿szych zaplanowano równie¿ z preferencj¹ finansow¹ oko³o 10% wzrostu 2001 r. do 2000 r.
Uwzglêdniaj¹c zg³aszane wnioski i argumenty dotycz¹ce potrzeby zwiêkszenia rodków na dzia³alnoæ statutow¹, po zasiêgniêciu opinii Komitetu postanowi³em zwiêkszyæ tegoroczne dofinansowanie dzia³al-noci statutowej bez obni¿ania rodków na projekty badawcze i celowe. Wzrost nie bêdzie ma³y wyniesie ok. 155,5 mln z³, a wiêc blisko 13% rozdzielonej ju¿ kwoty 1.210 mln z³. Kwota wzrostu sk³ada siê ze rodków zaplanowanych na wsparcie priorytetów Komitetu (101 mln z³) oraz rodków, o które zmniejszono kwotê przeznaczon¹ na specjal-ne programy miêdzynarodowe (ok. 54 mln z³), po tym zwiêkszeniu ³¹czna kwota na dzia³alnoæ statutow¹ wyniesie ok. 1.365,5 mln z³. Porównywalnie w 2000 r. kwota ta wynosi³a ok. 1.319,6 mln z³.
W marcu kierownictwa jednostek otrzyma³y ju¿ decyzjê o przyzna-niu rodków na dzia³alnoæ statutow¹. Po przeznaczeprzyzna-niu dodatkowych rodków na tê dzia³alnoæ wiele jednostek otrzyma w maju br. nowe decyzje zwiêkszaj¹ce im dotacje.
Dodatkowe rodki podzielono pomiêdzy zespo³y Komitetu (jest ich 13) z nastêpuj¹cymi zaleceniami:
1. dla jednostek kategorii I wzrost dotacji 2001 r. nie powinien byæ ni¿szy ni¿ 106%, a dla jednostek kategorii II dotacja 2001 r. nie powinna byæ ni¿sza ni¿ dotacja w 2000 r.,
2. jednostki uczestnicz¹ce w projektach 5.PR powinny otrzymaæ dodatkowe rodki.
Rektorów szkó³ wy¿szych uprzejmie informujê, ¿e zgodnie z ubie-g³orocznymi decyzjami Komitet od 2001 r. nie wyodrêbnia w przy-znanej dotacji rodków przeznaczonych na import czasopism, ³¹cz-noæ komputerow¹ i wspó³pracê z zagranic¹. Na te cele Rektorzy mog¹ uzgodniæ z podstawowymi jednostkami organizacyjnymi szko³y ich wk³ad w finansowanie wspólnych celów ca³ej uczelni z otrzymanej przez te jednostki dotacji na dzia³alnoæ statutow¹ oraz mog¹ tak¿e przeznaczyæ na te cele czêæ dotacji na badania w³asne.
Rozumiej¹c trudnoci w zarz¹dzaniu jednostkami, jakie poci¹ga za sob¹ obni¿enie dotacji podmiotowej, proszê zarazem o pe³ne wyko-rzystywanie innych mo¿liwoci pozyskiwania rodków na prowadze-nie badañ, w tym rodków na projekty badawcze i celowe, rodków od zleceniodawców zewnêtrznych zainteresowanych wynikami badañ, a tak¿e rodków z zagranicy, a zw³aszcza z bud¿etu programów ramo-wych UE. Wa¿nym elementem polityki naukowej w Polsce jest zasada konkurencyjnoci w dostêpie do rodków bud¿etowych. Ograniczony bud¿et nauki uzasadnia wiêc zwiêkszanie udzia³u tych strumieni fi-nansowania, w których konkurencja jest najsilniejsza.
£¹czê wyrazy szacunku
Minister Nauki Przewodnicz¹cy Komitetu Badañ Naukowych prof. dr hab. in¿. Andrzej Wiszniewski
ZA TRZYDZIECI PARÊ LAT, JAK DOBRZE PÓJDZIE... Zachêcamy do zainteresowania siê konkursem: Spo³eczeñstwo za 30 lat: wp³yw zmian technologicznych na wszystkie aspekty ¿ycia spo-³ecznego i prywatnego zorganizowanym pod patronatem Komitetu Badañ Naukowych Wiêcej informacji na stronie: http://www.getro-nics.pl/ght.htm.
Website Festival
5 kwietnia 2001 roku uroczycie zakoñczy³ siê Website Festival pierwszy ogólnopolski konkurs na najlepsze witryny internetowe w Polsce. Podczas wielkiej gali, która odby³a siê w kompleksie kino-wym Silver Screen w Warszawie, Kapitu³a Jurorów nagrodzi³a Z³oty-mi WitrynaZ³oty-mi najlepsze polskie strony internetowe w 14 kategoriach. Do ka¿dej z nich nominowanych by³o piêæ witryn wybranych z ponad 1 800 zg³oszonych do konkursu.
W kategorii edukacja nominacjê uzyska³a równie¿ strona Komi-tetu Badañ Naukowych. Kryteria oceny, jakimi przy wyborze nomino-wanych kierowa³a siê Kapitu³a to: treæ, struktura i nawigacja, interak-tywnoæ i funkcjonalnoæ oraz projekt graficzny i ogólne wra¿enie, jakie witryna wywiera na odbiorcy.
Podczas gali nasza strona WWW zosta³a wyró¿niona nagrod¹ spe-cjaln¹ miesiêcznika dotcom patrona medialnego konkursu.
Website Festival powsta³ z inicjatywy Telekomunikacji Polskiej S.A. i TP Internet Sp. z o.o. Celem festiwalu by³o wy³owienie z Internetu najlepszych i najwartociowszych polskich witryn. (tz)
Posiedzenie KBN
15 marca 2001
Przewodnicz¹cy obradom prof. Andrzej Wiszniewski przedstawi³ projekt swego zarz¹dzenia zwiêkszaj¹cego w bie¿¹cym roku rodki finansowe na dzia³alnoæ statutow¹ jednostek badawczych i badaw-czo-rozwojowych (DST) oraz badania w³asne szkó³ wy¿szych (BW) o 82,5 mln z³. Komitet pozytywnie zaopiniowa³ przeznaczenie na ten cel 54,5 mln z³ pierwotnie planowanych na SPUB-M (miêdzynarodo-we specjalne programy badawcze) oraz wspó³pracê naukowo-technicz-n¹ z zagranic¹. W g³osowaniu wyra¿ono negatywnaukowo-technicz-n¹ opiniê na temat przesuniêcia 28 mln z³ z rozdzia³ów obejmuj¹cych projekty badawcze i celowe.
Min. Ma³gorzata Koz³owska przedstawi³a sprawozdanie z wyko-nania bud¿etu w roku 2000 czêci 28 Nauka. £¹czne wykonanie wydatków wynios³o 2.937.501.791 z³ (99,996% kwoty otrzymanej), w tym w dziale 77 Nauka 2.916.780.248 z³ (tj. 0,417% udzia³u w PKB). W zwi¹zku ze mniejszymi ni¿ przewidywano dochodami bu-d¿etu pañstwa Ministerstwo Finansów nie przekaza³o kwoty 134.820.470 z³.
Jednomylnie Komitet podj¹³ uchwa³y o przyznaniu: naczelnym i centralnym organom administracji rz¹dowej, PAN i
PAU 43.794.400 z³ na dofinansowanie w 2001 r. dzia³alnoci wspomagaj¹cej badania,
3.125.000 z³ na dofinansowanie w 2001 r. realizacji zadañ doty-cz¹cych uczestnictwa polskich zespo³ów w 5. Programie Ramo-wym Badañ, Rozwoju Technicznego i Prezentacji Unii Europej-skiej,
na dofinansowanie w latach 2001 - 2003 badañ naukowych i prac rozwojowych bêd¹cych czêci¹ programów UE lub innych programów miêdzynarodowych 23.974.400 z³,
rodków finansowych na finansowanie lub dofinansowanie ba-dañ w³asnych szkó³ wy¿szych w 2001 r. w ³¹cznej wysokoci 240.597.000 z³,
jednostkom naukowym 245.147.000 z³ na finansowanie lub do-finansowanie w roku bie¿¹cym kosztów inwestycji s³u¿¹cych potrzebom badañ naukowych lub prac rozwojowych dotycz¹-cych aparatury naukowo-badawczej.
Komitet pozytywnie zaopiniowa³ zasady oceny parametrycznej jednostek naukowych uwzglêdniaj¹ce zg³oszone opinie i uwagi zgod-nie z postanowiezgod-niem Komitetu z 15 lutego. Przed kolejnym posiedze-niem KBN zespo³y zosta³y zobowi¹zane do przygotowania szczegó³o-wych zasad oceny parametrycznej.
Wykorzystanie genetycznych i molekularnych podstaw rozmna-¿ania i odpornoci rolin na stresy rodowiskowe dla poprawy w³aciwoci rolin uprawnych (PBZ-KBN 029/P06/2000) Podstawy biologiczne i sposoby zwalczania uzale¿nieñ
(PBZ-KBN 033/P05/2000)
Identyfikacja polimorfizmu genów u zwierz¹t domowych i me-chanizmy ich oddzia³ywania na cechy u¿ytkowe (PBZ-KBN 036/P06/2000).
Komitet przyj¹³ do realizacji propozycje Zespo³u opinio-dawczo-doradczego do spraw Projektów Badawczych szczególnie wa¿nych kierunków badañ naukowych jako tematów projektów ba-dawczych zamawianych przez Komitet:
zastosowanie metod nowoczesnej genomiki funkcjonalnej do roz-wi¹zania istotnych problemów z zakresu biotechnologii i medy-cyny,
badania na poziomie proteomu funkcji genów o istotnym zna-czeniu w procesach chorobowych oraz wa¿nych dla
produktyw-noci rolin,
medycyna molekularna zmiany genomu cz³owieka w patome-chanimie i ekspresji klinicznej chorób dziedzicznych, rozwój metod fizyki zimnej materii i in¿ynierii kwantowej oraz
ich zastosowania, elektronika spinowa,
stopy na osnowie faz miêdzymetalicznych technologia, struk-tura, w³aciwoci i zastosowanie.
Komitet zapozna³ siê z informacj¹ na temat:
stanu wydatkowania rodków finansowych w ramach dzia³u 730 Nauk,a
uczestnictwa Polski w 5. Programie Ramowym Unii Europej-skiej,
zarz¹dzenia nr 6/2001 Przewodnicz¹cego KBN zwiêkszaj¹cego kwotê przeznaczon¹ na finansowanie lub dofinansowanie w bie-¿¹cym roku dzia³alnoci statutowej jednostek naukowych z 1.210 mln z³ do 1.311 mln z³,
uchwa³ powziêtych przez Zespó³ do spraw Dzia³alnoci Wspo-magaj¹cej Badania,
przydzielono rodki w wysokoci 94.800 z³ na refundacjê kosz-tów okrelonych zadañ zrealizowanych w roku 2000,
rozdysponowano 8.865.470 z³ na dofinansowanie w 2001 r. dzia-³alnoci wspomagaj¹cej badania realizowanej przez podmioty dzia³aj¹ce na rzecz nauki.
Zapoznano siê z informacj¹ o projektach programów wieloletnich i projektach celowych zamawianych zg³oszonych do KBN przez jed-nostki badawczo-rozwojowe. Zaakceptowano zalecenia dotycz¹ce oce-ny i wyboru wniosków o ustanowienie projektów celowych zamawia-nych i programów wieloletnich. Zarekomendowano do rozpatrzenia przez Miêdzyresortowy Zespó³ do spraw reformy jednostek badaw-czo-rozwojowych procedurê dzia³añ dotycz¹c¹ oceny tych wniosków. Nastêpne posiedzenie Komitetu Badañ Naukowych (wspólnie z cz³onkami zespo³ów KBN) odbêdzie 26 kwietnia 2001 roku. (tz)
List Ministra Nauki
W sprawie
Zasad ogólnych
i Zasad ramowych
oceny parametrycznej
jednostek naukowych
28 marca 2001 r.
Szanowni Pañstwo,
Kierownicy jednostek naukowych,
Rektorzy szkó³ wy¿szych,
Wszystkich zainteresowanych uprzejmie proszê o zapozna-nie siê z przyjêtymi do stosowania, za³¹czonymi Zasadami ogól-nymi i Zasadami ramowymi oceny parametrycznej jedno-stek naukowych. Na ich podstawie zespo³y Komitetu wkrótce przygotuj¹ i og³osz¹ Zasady szczegó³owe, zgodnie z którymi zostanie dokonana ocena wszystkich jednostek naukowych wy-stêpuj¹cych z wnioskami o dotacjê na dzia³alnoæ statutow¹.
Wyniki tej oceny okrel¹ poziom dofinansowania dzia³alno-ci statutowej oraz kategorie jednostek, pocz¹wszy od 2002 roku. Chcia³bym podkreliæ, ¿e wybór i kryteria oceny parametry-zowanych wyników pracy jednostek, a tak¿e zwi¹zanie z tymi wynikami poziomu przyznawanej dotacji to jeden z najwa¿-niejszych instrumentów polityki naukowej Komitetu.
Przedstawione dokumenty s¹ rezultatem pracy Komitetu, jego zespo³ów oraz urzêdu KBN. Projekt Zasad zosta³ przedsta-wiony, korespondencyjnie i w Internecie, do zaopiniowania ca-³emu rodowisku naukowemu. Dok³adnie zapoznalimy siê z ponad 120 opiniami (czêæ z nich, to opinie zbiorowe), które nadesz³y do Komitetu. Nie wszystkie postulaty by³y mo¿liwe do spe³nienia, z wielu skorzystalimy wprowadzaj¹c stosowne zmiany, wiele wzajemnie sobie zaprzecza³o. Z nades³anych uwag wynika na przyk³ad, ¿e ka¿da grupa jednostek czy to s¹ orod-ki rozwojowe o typowo aplikacyjnym profilu, instytuty huma-nistyczne PAN, czy uczelniane wydzia³y nauk cis³ych oba-wia siê pokrzywdzenia przez proponowany system oceny. S¹-dzê, ¿e tak siê nie stanie, chocia¿ trudno bêdzie zadowoliæ wszyst-kich, zw³aszcza gdy nie dla wszystkich wystarczy bud¿etowych pieniêdzy.
Odniosê siê do innej wa¿nej kwestii poruszanej przez niektó-rych naszych respondentów. Kilkanacie opinii zawiera³o posu-lat, aby system oceny parametrycznej wprowadziæ w ¿ycie do-piero cztery lata po jego przyjêciu, poniewa¿ prawo nie mo¿e dzia³aæ wstecz, a jednostki powinny mieæ czas na dostosowanie siê do nowych kryteriów. Pragnê wyjaniæ, ¿e Komitet nie uzna³
tego postulatu, poniewa¿ przyjête kryteria oceny dzia³alnoci naukowej znane s¹ i stosowane w rodowiskach nauki od daw-na. Komitet podj¹³ jedynie wysi³ek sparametryzowania tych ocen, aby sta³y siê one bardziej obiektywne. Przypomnê, ¿e bar-dzo podobny system, oparty na ocenie niemal takich samych, wybranych wyników badañ naukowych i prac rozwojowych, zosta³ przyjêty przez Komitet poprzedniej kadencji i zastoso-wany pocz¹wszy od roku 1998.
Nale¿y tu wyranie podkreliæ jeszcze dwie sprawy. Po pierw-sze, ka¿dy zespó³ ustali konkretne liczby punktów, jakie bêdzie przyznawa³ za poszczególne, mo¿liwie jednoznacznie sprecy-zowane wyniki - oczywicie w granicach ramowych zasad oce-ny. Na przyk³ad lista czasopism bêdzie informowaæ o punktach przyznawanych za publikacje umieszczone w ka¿dym z nich. Ró¿ne zespo³y mog¹ ró¿nie ceniæ artyku³ w tym samym czaso-pimie wa¿niejszym, powiedzmy, dla chemików ni¿ dla bio-logów. W tym samym zespole ocena powinna byæ jednak usta-lona, czy to za rozdzia³ w monografii, za doktorat, czy krajowy patent, chocia¿ mo¿na oczekiwaæ trudnoci z porównywaniem na przyk³ad silnie zró¿nicowanych zastosowañ praktycznych.
Po drugie, oceniane jednostki bêd¹ konkurowaæ tylko z po-dobnymi do nich jednostkami. Humanici bêd¹ porównywani z humanistami, a nie z chemikami czy biologami. Takie same, okre-lone przez zespo³y kryteria oceny, obejm¹ jednorodne grupy jednostek. Kategoria okreli pozycjê jednostki wród jej podob-nych, a nie wród wszystkich jednostek ocenionych przez wszyst-kie zespo³y Komitetu. Propozycje, aby przeprowadziæ
jednorodn¹, wspóln¹ kategoryzacjê jednostek we wszystkich dyscyplinach i dziedzinach nauki, okaza³y siê niewykonalne.
Wszystkim, którzy odpowiedzieli na probê o uwagi o pro-jekcie oceny parametrycznej, bardzo dziêkujê za pracê w³o¿on¹ w przygotowanie opinii.
Cieszê siê, ¿e tak wiele osób aktywnie zainteresowa³o siê spra-wami kreowania i realizacji polityki naukowej. Liczê, ¿e te za-interesowania przyczyni¹ siê tak¿e do wzrostu poziomu badañ uprawianych w naszym kraju.
Proponujê, aby jednostki naukowe zamierzaj¹ce wyst¹piæ do Komitetu o dotacjê na dzia³alnoæ statutow¹ w roku 2002 ju¿ teraz zaczê³y gromadziæ informacje i dokumenty opisane w Za-sadach ramowych. Wprawdzie szczegó³owe wymagania bêd¹ dopiero sprecyzowane przez zespo³y, nie narusz¹ one jednak przyjêtych ju¿ postanowieñ.
Wszystkim jednostkom ¿yczê wysokich ocen i satysfakcjo-nuj¹cego finansowania. Poniewa¿ jednak Komitet opowiada siê za konkurencj¹ przy dostêpie do rodków bud¿etowych nie-chaj najwiêcej satysfakcji maj¹ najlepsi.
£¹czê wyrazy g³êbokiego szacunku,
Minister Nauki Przewodnicz¹cy Komitetu Badañ Naukowych prof. dr hab. in¿. Andrzej Wiszniewski
Zasady ogólne oceny
parame-trycznej jednostek naukowych
1. Ocena parametryczna i wynikaj¹ca z niej kategoryzacja jed-nostek jest przeprowadzana raz na cztery lata, w pierwszym pe³-nym roku czteroletniej kadencji Komitetu. Podstaw¹ oceny s¹ udo-kumentowane wyniki badañ naukowych i prac rozwojowych uzy-skanych w poprzednich czterech pe³nych latach. Ocena obejmuje w szczególnoci publikacje pracowników jednostki, wyniki kszta³-cenia i rozwoju kadry naukowej oraz wyniki dzia³alnoci innowa-cyjnej jednostki. Ka¿dy zespó³ Komitetu sam ustala szczegó³owe definicje stosowanych pojêæ, liczbê punktów przyznawanych za konkretne wyniki oraz wymagania dotycz¹ce dokumentacji niezbêd-nej dla oceny jednostek, z zastrze¿eniem nie naruszenia Zasad ra-mowych oceny parametrycznej jednostek naukowych.
W wyniku odwo³ania jednostki lub z inicjatywy w³asnej zespó³ mo¿e ponownie oceniæ jednostkê. Ocena spowodowana odwo³a-niem jednostki obejmuje te same lata, które objê³a ocena poprzed-nia. Wnioski zespó³ przedstawia Komitetowi do rozpatrzepoprzed-nia.
2. Ocena parametryczna jest wyra¿ona liczb¹ R punktów przy-znanych jednostce za:
1. publikacje recenzowane,
2. monografie naukowe i podrêczniki akademickie, 3. stopnie naukowe i tytu³y naukowe,
4. opatentowane wynalazki, prawa ochronne na wzory u¿ytkowe, 5. praktyczne wykorzystanie poza jednostk¹ wyników badañ
na-ukowych i prac rozwojowych prowadzonych w jednostce, 6. systemy jakoci, akredytacjê laboratoriów, udzia³ w
pro-gramach ramowych Unii Europejskiej, 7. ocenê ogóln¹ jednostki.
Zasady punktacji wyników wymienionych w punktach 1 - 7, a tak¿e definicje i wymagania dotycz¹ce dokumentacji tych wyni-ków, w formie wytycznych wspólnych dla wszystkich zespo³ów Komitetu, s¹ zawarte w czêci B Zasady ramowe oceny parame-trycznej jednostek naukowych.
Zasady punktacji, definicje i wymagania, nie naruszaj¹ce Za-sad ramowych lecz dostosowane do specyfiki jednostek nale¿¹-cych do w³aciwoci poszczególnych zespo³ów, s¹ zawarte w czê-ci C Zasady szczegó³owe oceny parametrycznej jednostek na-ukowych. Zasady szczegó³owe s¹ ustalone odrêbnie dla ka¿de-go zespo³u Komitetu.
3. Dla ka¿dej ocenionej jednostki okrela siê liczbê E , która jest parametrem charakteryzuj¹cym efektywnoæ prowadzonych przez jednostkê badañ naukowych i prac rozwojowych.
Liczbê E otrzymuje siê dziel¹c liczbê R punktów oceny parame-trycznej przez przeliczeniow¹ liczbê N osób zatrudnionych w jed-nostce w celu prowadzenia badañ naukowych na podstawie po-wszechnie obowi¹zuj¹cych aktów normatywnych lub przepisów wewnêtrznych jednostki.
4. Liczbê N otrzymuje siê sumuj¹c liczbê doktorów, doktorów habilitowanych i profesorów pomno¿on¹ przez wspó³czynnik 1,0 oraz liczbê osób bez stopnia lub tytu³u naukowego pomno¿on¹ przez wspó³czynnik 0,3.
Ustalaj¹c liczbê N uwzglêdnia siê - w przeliczeniu na pe³ne eta-ty w szczególnoci:
pracowników naukowych, naukowo-dydaktycznych i nauko-wo-technicznych zatrudnionych w szko³ach wy¿szych
(usta-wa z dnia 12 wrzenia 1990 r. o szkolnictwie wy¿szym, art. 75, 76, 77, 78, 79),
osoby zatrudnione w wy¿szych szko³ach zawodowych, uczest-nicz¹ce w badaniach w trybie okrelonym przez senat (usta-wa z dnia 26 czerwca 1997 o wy¿szych szko³ach zawodo-wych, art. 3 ust. 3, art. 49, 50, 56 ust. 2),
osoby zatrudnione w placówkach naukowych oraz w pomoc-niczych placówkach naukowych PAN na stanowiskach pra-cowników naukowych,
pracowników bibliotecznych, dokumentacji i informacji na-ukowej, a tak¿e pracowników in¿ynieryjnych i technicznych uczestnicz¹cych w badaniach (ustawa z dnia 25 kwietnia 1997 r. o Polskiej Akademii Nauk, art. 68, 69, 71, 75),
pracowników naukowych i badawczo-technicznych, a tak¿e pracowników in¿ynieryjno-technicznych uczestnicz¹cych w pracach rozwojowych, zatrudnionych w jednostkach badaw-czo-rozwojowych (ustawa z dnia 25 lipca 1985 r. o jednost-kach badawczo-rozwojowych, art. 32, 33, 34, 36, 43, 44, 46, 49 ust. 2),
pracowników innych podmiotów prowadz¹cych badania na-ukowe i prace rozwojowe, zgodnie z ich przepisami wewnêtrz-nymi (statuty, regulaminy, decyzje kierownictwa, itp.), w szczególnoci pracowników jednostek ze statusem jednostki badawczo-rozwojowej, o których mowa w art. 74 ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych.
5. Kategoria jednostki od 1 do 5 zale¿y od miejsca licz-by E tej jednostki w zbiorze liczb E wszystkich jednostek ocenio-nych przez dany zespó³ lub jednostek z wyodrêbnionej przez ten zespó³ jednorodnej grupy. Jednostki o najwy¿szej efektywnoci otrzymuj¹ kategoriê 1, jednostki o efektywnoci poni¿ej progu ustalonego przez zespó³ nie otrzymuj¹ ¿adnej kategorii. Zespó³ okre-la przedzia³y liczby E odpowiadaj¹ce poszczególnym kategoriom, z uwzglêdnieniem ust. 6 i 7.
6. Zespó³ powinien oceniaæ i kategoryzowaæ odrêbnie jednostki w grupach jednorodnych ze wzglêdu na dyscyplinê lub dziedzinê badañ. Grupê mog¹ tworzyæ wszystkie jednostki zespo³u. Dla tych grup zespó³ okrela odrêbnie przedzia³y liczby E odpowiadaj¹ce poszczególnym kategoriom. Zespó³ mo¿e przyznaæ jedn¹ wspóln¹ kategoriê M jednostkom, dla których liczby N s¹ znacznie mniej-sze od przeciêtnych zespo³u.
7. Liczba jednostek, którym zespó³ przyzna³ kategoriê 1 i 2 nie mo¿e byæ wiêksza ni¿ odpowiednio 20% i 30% liczby wszyst-kich jednostek, którym zespó³ przyzna³ jedn¹ z kategorii.
8. Wielkoæ dotacji podmiotowej na dzia³alnoæ statutow¹ jed-nostki, zwanej dalej dotacj¹, jest wprost proporcjonalna do liczby punktów R przyznanych jednostce w wyniku oceny parametrycz-nej. Zespó³, za zgod¹ Komitetu, mo¿e wyodrêbniæ rodki na dota-cje dla grup jednostek jednorodnych ze wzglêdu na dyscyplinê lub dziedzinê badañ, status prawny lub kategoriê. Je¿eli obliczona wy-sokoæ dotacji jest ni¿sza ni¿ 10 000 z³, jednostka nie otrzymuje dotacji.
9. Nowo utworzonej jednostce Komitet przyznaje dotacjê kieru-j¹c siê wczeniejszymi wynikami jej pracowników, dorobkiem wchodz¹cych w jej sk³ad zespo³ów lub jednostek naukowych, ana-logi¹ do podobnych jednostek prowadz¹cych podobn¹ dzia³alnoæ lub wynikami uzyskanymi przez jednostkê w pocz¹tkowym okre-sie. Po pierwszych czterech pe³nych latach dzia³ania jednostki jest ona oceniana wed³ug niniejszych zasad.
Zasady ramowe oceny parametrycznej jednostek naukowych
1. PUBLIKACJE RECENZOWANE
Definicje i inne wytyczne
Przez czasopismo (wydawnictwo) recenzowane nale¿y rozumieæ czasopismo (wydawnictwo) naukowe, w którym artyku³y s¹ przyj-mowane do publikacji na podstawie opinii recenzentów; zasiêg czasopisma okrelaj¹ miejsca pracy autorów publikacji, cytowania i prenumeraty.
Czasopisma oraz liczby punktów za umieszczone w nich publikacje musz¹ byæ jednoznacznie zdefiniowane; lista tych czasopism (polskich obligatoryjnie, zagranicznych fakultatywnie) z liczb¹ przyznawanych punktów jest umieszczona i aktualizowana przez zespo³y Komitetu na jego stronie internetowej (http:/www.kbn.gov.pl).
Publikacja jest oceniana jako dorobek jednostki, je¿eli autor (wspó³autor) podaje w publikacji tê jednostkê jako swoje miejsce pracy (afiliacja w jednostce); je¿eli autor podaje kilka afiliacji, przyznan¹ liczbê punktów dzieli siê odpowiednio, publikacjê tej samej pracy jednostka mo¿e przedstawiæ do oceny tylko raz; wspó³autorstwo pracowników ró¿nych jednostek jest punktowane niezale¿nie.
Nie przyznaje siê punktów za publikacje umieszczone w:
wydawnictwach konferencyjnych, z wyj¹tkiem wskazanych na og³oszonej przez zespó³ licie cyklicznych, recenzowanych wydaw-nictw,
najpowa¿niejszych konferencji miêdzynarodowych (punkty wg 1.c),
wydawnictwach jednostek naukowych o zasiêgu lokalnym (biuletyny, przegl¹dy, doniesienia, prace, zeszyty naukowe, itp., ocenia-ne wg 1.d), je¿eli wydawnictwa te cechuj¹ siê znacz¹cym udzia³em publikacji autorów zwi¹zanych z jednostk¹ i ma³¹ liczb¹ cyto-wañ w wiod¹cych czasopismach krajowych,
Lista czasopism, o których mowa w p. 1.b jest ustalana po zaopiniowaniu przez w³aciwe Komitety Naukowe PAN. Publikacje w tych czasopismach s¹ uwzglêdniane wy³¹cznie przez Zespó³ Nauk Humanistycznych (H-01) Komitetu.
Wymagania wobec ocenianej jednostki
Jednostka przedstawia listê publikacji (odrêbnie dla punktów 1.a, 1.b, 1.c, 1.d): wydanych w czterech ostatnich pe³nych latach,
uporz¹dkowanych wed³ug tytu³ów czasopism zgodnie z uk³adem tabeli 1, albo uporz¹dkowanych inaczej, wed³ug ustaleñ zespo³u, Jednostka zapewnia w swojej siedzibie dostêp do wszystkich zg³oszonych publikacji.
2. MONOGRAFIE NAUKOWE, PODRÊCZNIKI AKADEMICKIE
Liczby w nawiasach dotycz¹ publikacji spe³niaj¹cych warunki ujête w p. 1.b. Definicje i inne wytyczne
Definicja podrêcznika akademickiego nie obejmuje skryptów wyk³adów i æwiczeñ, poradników zawodowych, ksi¹¿ek popularyzu-j¹cych wiedzê naukow¹, itp.; takie publikacje s¹ uwzglêdniane w ocenie ogólnej,
1.a Publikacja w czasopimie wyró¿nionym z listy filadelfijskiego Instytutu Informacji
Naukowej od 6 do 24
1.b Publikacja w czasopimie recenzowanym o zasiêgu co najmniej krajowym w
dziedzinie, dla której narzêdziem opisu jest jêzyk etniczny, a przedmiotem badania s¹ teksty kultury w tym jêzyku tworzonej
od 6 do 24 1.c Publikacja w innym recenzowanym czasopimie zagranicznym lub czasopimie polskim
o zasiêgu co najmniej krajowym od 1 do 6 1.d. Publikacja w recenzowanym czasopimie krajowym o zasiêgu lokalnym do 1
2.a1 Autorstwo monografii lub podrêcznika akademickiego w jêzyku angielskim od 12 do 24 2.a2 Autorstwo rozdzia³u w monografii lub podrêczniku akademickim w jêzyku
angielskim do 12
2.b1 Autorstwo monografii lub podrêcznika akademickiego w jêzyku polskim lub innym
nie angielskim od 6 do 18 (24)
2.b2 . Autorstwo rozdzia³u w monografii lub podrêczniku akademickim w jêzyku
polskim lub innym nie angielskim do 3 (6) 2.c1 Redakcja monografii lub podrêcznika akademickiego od 5 do 10
