Andrzej Sikorski,Maria Miśkiewicz
Dębczyno, woj. koszalińskie.
Stanowisko 53
Informator Archeologiczny : badania 20, 119-120
- 1 1 9
-d o o k o ln y c h , n ie k ie -d y t a k l e -d o o k o ln y n i pasmami lia c le -d , rza-d ko l i n i a f a l i s t a . D a tu je ona o k re s fu n k c jo n o w a n ia o sad y na X / X I - X I I / X I I I w ie k . P o d o b n ie , ja k w l a t a c h p o p rz e d n ic h , w y s t ą p iły n i e l ic z n e fra g m e n ty c e r a m ik i z e p o k i b rą z u o ra z c e r a m ik i ś r e d n io w ie c z n e j.
H a t e r i a ł zabytkow y przechowywany j e s t w t a k l a d z ie A r c h e o lo g ii Nadodrza 1НКИ PAN we Wro- c l a w i u . P r z e w id u je s i c k o n ty n u a c je b adali. CHAŁAHI, gm. B r o d n ic a p a tr z w o j. p o in a ria k ie n e o l i t s ta n o w is k o l i K o n se rw a to r zabytków A rc h e o lo g ic z n y c h w B ia ły m s to k u B a d a n ia p r o w a d z iła mgr S a l in a Karwowska. F in a n s o w a ł WKZ w B ia ły m a t o k u . P ie r w s z y sezon b adali. C m entarzysko w czes n o ś re d n io w ie c z n e z grobam i w obstaw ach kam iennych. C m entarzysko w c z e sn o ś re d n io w ie c z n e z g robam i w obstaw ach kam iennych z lo k a liz o w a n e j e s t na k ra w ę d z i m a łe j d o l i n k i r z e c z k i Kam ionka, w o d l e g ło ś c i o k o ło 150 n na północny-w schód od d r o g i S ie m ia t y c z e - C le c h a n o w le c . P ie r w s z e b a d a n ia p r o w a d z ił tu w l a t a c h o s ie m d z ie s ią t y c h X IX w ie k u Song l n . W 19B6 r . ro z p o c z ę to b a d a n ia r a to w n ic z e f re g m e n ta ry c z n ie zachowanego j u i stan o
-2 4
w ls k a . Prz e b ad a n o t e r e n o k o ło 200 a * Ze w s tęp nych a n a l i z n a le ż y s a d z ić , l ż u d a ło s ię uchwy c i ć p o łu d n io w y s k r a j с в е л t a r z y s k a . P r a c e e k s p lo r a c y jn e p o t w ie r d z ił y z ły s ta n zachow ania o b ie k t u .
V t r a k c i e p r a c w y k o p a lis k o w y c h o d k r y t o 3 g ro b y s z k ie le t o w e , obstaw y grobowe b y ły szęś- c io w o z n is z c z o n e . S ta n z acho w an ie k o ś c i z ł y . M a t e r i a ł zabytkow y n a s t ę p u ją c y : grób n r 1 - zna le z io n o w nim k ó łk o b rąz o w e , p ie r ś c io n e k ż e la z n y ; grób n r 3 - wydobyto l ic z n e frag m en ty kab- łącz k d w s k ro n io w y c h , p a c i o r k i s z k la n e ; z c a łe g o przebadanego o b sz aru p ochodzi k i l k a d z i e s i ą t fragm entów c e r a m ik i.
W stępna a n a l iz a m a t e r i a ł u zabytkow ego p o z w a la datow ać s ta n o w is k o na o k re s wczesnego ś r e d n io w ie c z a . » B a d a n ia będą kontynuow ane. CZARTAJEW w o j. b ia ło s t o c k ie S ta n o w is k o 1 DEBCIYHO U n iw e r s y te t Łn . Adama M ic k ie w ic z a w o j. k o s z a l iń s k i e I n s t y t u t P r a h i s t o r i i S ta n o w is k o S3 w Po z n an iu B a d a n ia p r o w a d z ili u g r A n d rz e j S i k o r s k i i M a ria M ic k ie w ic z . F in a n s o w a ł UAM w P o z n a n iu . T r z e c i sezon badań * S ta n o w is k o w ie lo k u lt u r o w e . S ia d y k u lt u r pucharów l e j k o w a ty c h i am fo r k u l i s t y c h . Osada * lu d n o ś c i k u lt u r y łu ż y c k i e j / k u lt u r y p o m o rsk ie j / ? / , k u lt u r y o k s y w s k ie j, k u lt u r y w i e l b a r s k l e j , e le m e a ty g ru p y d ę b c z y d s k le j POR, osada w c z e s n o ś re d n io w ie c z n a V I I / ? / - V l l l / i x w . Cm entarzysko z X I - X 1 I I w.
Rozpoznano p o w ie r z c h n ię o k o ło 325 ft* # p o s z e r z a ją c o b s z a r o b s e r w a c ji a r c h e o lo g ic z n e j w k ie r u n k u zachodnim wzglądem ro z k o p a n e j w c z e ś n ie j p ła s z c z y z n y s ta n o w is k a ,
ł ą c z n i e z a r e je s tr o w a n o 1 1 1 o b ie k t ó w , z w iąz an ych f u n k c jo n a ln ie z obozow iskiem /o sad ą, e g z y s t u ją c ą na tym t e r e n i e od k u lt u r y pucharów le jk o w a t y c h po o k r e s ro z w in ię te g o / późnego ś r e d n io w ie c z a 1 w c z e sn o śre d n io w iecz n ym cm e n ta rz y s k ie · s z k ie le to w y m . Ze względu na r y s u ją c e s i « dwa podstawowe z a g a d n ie n ia , w s tęp n e om ów ien i* wyników przeprow adzone z o s t a n ie o d d z ie ln ie
120
-d la : /A/ osa-dy w ie lo k u lt u r o w e j 1 /8/ c m e n ta rz y s k a .
A . Osada
B a s u ją c na w s tę p n e j a n a l i z i e m akroskopowej m a t e r i a ł u - p rze d e w s z y s tk im ce ra m icz n e g o - z n a le z is k a z a l i c z y ć można do 5 je d n o s te k k u ltu r o w y c h .
t , e lem e n ty KPL - b ra k o b ie k tó w * s tw ie rd z o n o t y l k o in w e n ta r z k rz e m ie n n y , k t ó r y z id e n t y f ik o w a no w o b ie k t a c h lu d n o ś c i k u lt u r y w i e l b a r s k l e j i w jam ach w ią z a n y c h z fu n k cjo n o w an iem p ó
i-* n ie js z e g o e m a n ta rz ys k a .
2* E le m e n ty k u lt u r y ł u ż y c k i e j / k u lt u r y p o m o rsk ie j / ? / - rozpoznano w y łą c z n ie b ard z o ro z d ro b n io n y m a t e r i a ł c e r a m ic z n y , k t ó r y z a le g a ł we w c z e s n o ś re d n io w ie c z n y c h ja m a c h , o t a c z a ją c y c h g ro b y .
3. K u lt u r a oksyw ska - b ra k o b ie k tó w , m ały z b ió r c e r a m ik i, duży r o z r z u t p o w ie rz c h n io w y m ate r i a ł u praw dopodobnie w yznacza p e r y f e r y jn ą c z ę ś ć w zachodnim fra g m e n c ie z b adan ej p o w ie rz c h n i s ta n o w is k a .
4. K u lt u r a w ie lb a r s k a - s tw ie rd z o n o 1 p ie c g o sp o d a rcz y * o b ie k t 3ΘΒ - i z e staw fragm entów c e r a m ik i pochodzący z w a rs tw n a t u r a ln y c h , k t ó r y w p o łą c z e n iu z u b ie g ło r o c z n ą a e r i ą m a t e r ia łu w yznacza nową grupę z n a le z is k na s ta n o w is k u .
5. Ele m e n ty r o z w in ię te g o i późnego ś r e d n io w ie c z a - b ra k o b ie k tó w * z a r e je s tr o w a n o t y l k o f r a g menty c e r a m ik i, tz w . s iw e j / s z a r e j v I i I I w a r s t w ie n a t u r a l n e j / , co p o ś r e d n io p o św iad cz ać może s t r e f ę p e n e t r a c j i. w v . k u l t u r y
-5, C m entarzysko
w zakończonym s e z o n ie w ykopaliskow ym z n a le z io n o n a s t ę p n i 7 grobów s z k ie le t o w y c h /9-15/ i 18 jam - c z ę ś c io w o ze Ś la d a m i po jam ach posłupowych, w ew nątrz - k t ó r e t w o r z y ły -mniej lu b b a r d z ie j r e g u la r n e k o lia t o - o w a ln e u k ła d y p r z e s tr z e n n e w p o b liż u jam g ro b o w ych . G e n e r a ln ie g ro b y p o d z i e l i ć można na d w ie g r u p y i I - g ro b y s z k ie le t o w e z n a tu ra ln y m układem kostnym /g rób 9 , 11-15/ i I I - g ró b z anorm alnym układem anatom icznym s z k i e l e t u /g rób 10/. V g r u p ie I s tw ie fd 2 o n o t 1 g ró b o s o b n ik a d o jr z a łe g o / b e t w y p o s a ż e n ia / i 5 grobów d z i e c i , w tym w 3 zna le z io n o b r a k t e a t y b ra n d e n b u rs k ie i je d e n b r a k t e a t a praw dopodobnie p r o w e n ie n c ji z a c h o d n ie j/ ?/ , w g r u p ie I I zbadano grób - praw dopodobnie k o b ie t y - k t ó r y s k ła d a s i ę z t r z e c h podstawowych elem entów ! /-/ frag m en tu w ła ś c iw e j jam y g ro b o w e j, z p o z o s t a ło ś c ia m i k o n s t r u k c j i d r e w n ia n e j, g d z ie p o z o staw io n o t y lk o k o ś c i nóg do w y s o k o ś c i staw u kolanow ego* / * / jam y, o z a r y s i e p ra w ie k o lis t y m / w y m ia ry : 2,30 x 2,00 a/, wkopanej w m ie js c e , w któ rym przed tem l e ż a ł a p o z o s t a ła c z ę ś ć s z k i e l e t u ; / - / i z k o n s t r u k c j i w i e l k i c h k a m ie n i n arz u to w y ch w t e j ż e ja m ie i w z e sp o le p rz y k ry w a ją c y m c a ło ś ć o b ie k t u . Dodać n a le ż y , że do om aw ianej jamy z o s t a ł w la n y j a k i ś p ły n / p o z o s ta ły k o l i s t e z a c i e k i na b rz e g ac h ja m y /, a n a s t ę p n ie zasypano w y p e łn is k o 1 ro z p a lo n o o g ie ń . Na p o z io m ie s tro p u ja m y , w w a r s t w ie s p a le n iz n y z a r e je s tr o w a n o fra g m e n ty k o ś c i c z a s z k i / k tó r e n a w ią z u ją do o g ó ln e j o r i e n t a c j i na l i n i i Е-W/ z a ś obok n i c h b rązow y k a b łą c s e k s k r o n io wy odm iany С wg E !.K o c k i- K re n z . Frag m en t zachow anej " p i e r w o t n e j " jamy g ro b o w e j i jama /o g ł ę b o k o ś c i 1,18 a / w m le ja c u " u s u n i ę t e j c z ę ś c i* z m a r łe j p rz y w a lo n a z o s t a ła dużym piaskowcem / k t ó r y c z ę ś c io w o z m ia ż d ż y ł k o ś c i z m a r łe j n i e pow odując je d n a k żadnych p rz e m ie sz cz e ń mecha n ic z n y c h w w a r s t w ie s p a le n iz n y z a r e je s tr o w a n e j w s t r o p i e o b ie k t u / .
Omówione g ro b y w o g ó ln e j o r g a n i z a c j i p r z e s t r z e n n e j na cm e n tarz y sk u tw o rz ą osobną g ru p ę , z w yraźn ą p rz e rw ą w sto su n k u do o b ie k tó w z n a le z io n y c h w l a t a c h 1964-65* P o c z y n io n e observa-* с j e z je d n e j s t r o n y su gerow ać mogą now e, p ó ź n ie js z e s k u p ie n ie grobów , d atow an e o g ó ln ie na X I I / X I I I - X I I 1 w . , z d r u g ie j n i e w y k lu c z a ją w z g lę d n ie jednoczazow ego z ło ż e n ia do grobu zmar ł y c h , co może b y ć w yn ik ie m ch o ro b y /pomoru / ? / .
M a t e r i a ł y z n a jd u ją a l ę w I n s t y t u c i e P r a h i s t o r i i HAK w P o z n a n iu . B a d a n ie będą ko ntynu o w an e.
