Sprawozdanie z dorocznej konferencji
m iędzynarodow ego zrzeszen ia ATLAS
pt. „The Transform ation o f Tourism
Sp ace”, Łódź, 2 0 - 2 2 .0 9 .2 0 0 6 r.
Report from th e Annual ATLAS
Conference: ‘The Transform ation
o f Tourism S p a ce’,
Łódź, 2 0 - 2 2 Septem ber 2 0 0 6
20-22 września 2006 r. odbyła się w Lodzi 13. doroczna konferencja naukowa międzynarodowe go zrzeszenia szkół wyższych zajmujących się kształceniem na potrzeby turystyki ATLAS1 po święcona problemom przemian przestrzeni tu rystycznej na świecie. W szczególności uwaga zwrócona była na zagadnienia dotyczące czyn ników rozwoju turystyki miejskiej i kulturowej, planowania w turystyce na poziomie lokalnym i regionalnym, starej i nowej przestrzeni turystycz nej, konsekwencji ostatniego rozszerzenia Unii Europejskiej dla turystyki oraz analizy nauko wej współczesnego wizerunku turystyki. Celem konferencji było stworzenie możliwości wymiany myśli i dyskusji nad wpływem transformacji spo łecznej, gospodarczej i politycznej na przemia ny turystyki na początku XXI w. zarówno na po ziomie lokalnym, jak i globalnym. Współczesna turystyka przechodzi głęboką transformację na całym świecie. W szczególności dotyczy to zmian w zakresie motywów, charakteru i rozmieszcze nia turystyki oraz jej konsekwencji przestrzen nych i społeczno-gospodarczych w szeroko ro zumianym środowisku geograficznym. Istnieje także potrzeba określenia przyczyn tych zmian. Po dobnie jak było dotychczas, wszystkie doroczne konferencje ATLAS-u są dla naukowców i ośrod ków badawczych okazją do prezentacji oraz wy miany poglądów i myśli. W ten sposób pows tają wspólne inicjatywy badawcze grupujące róż nych badaczy lub instytucje, które w ramach ATLAS-u tworzą grupy zainteresowań. Między innymi podczas łódzkiej konferencji powstała ini cjatywa stworzenia dwóch kolejnych zespołów zajmujących się badaniami dotyczącymi turysty ki masowej i uzdrowiskowej. Tradycyjnie konfe rencje ATLAS-u podzielone są na sesje plenar ne, podczas których swoje referaty prezentują za proszeni przez organizatorów referenci oraz war sztatowe, które odbywają się równolegle w tych samych wyznaczonych porach dnia.
Organizato-The
13Ul annual
ATLAS
intemational
conference for institutions providing higher
education in the field of tourism took
place from September 20th- 2 2 nd and was
devoted to transformations of tourism
space. Particular attention was paid to the
factors influencing urban and cultural
tourism development, tourism planning at
the local and regional level, new and old
tourism spaces, the conseąuences of the
latest expansion of the European Union
for tourism, and an academic analysis of
the contemporary image of tourism. The
aim of the conference was to exchange
thought and discuss the influence of
social, economic and political transforma
tions on tourism at the beginning of the
21st c., both locally and globally.
Contemporary tourism is undergoing
a serious transformation throughout the
world, especially as regards what motivates
it, its character and distribution, as well
as its spatial and socio-economic con
seąuences in the geographical environ-
ment. There is also a need to define
the causes of all these transformations.
Every annual
ATLAS
conference is an
opportunity to present and exchange
opinions and thinking among researchers
and research centres, and is a way of
creating interest groups from various
researchers and institutions. During the
Łódź conference an idea was developed to
create two new groups dealing with
popular tourism and spa tourism.
Traditionally, the annual intemational
ATLAS
conferences are divided into plenary
sessions, during which speakers invited
by the organizers make their presenta-
tions, followed by sim ultaneous work-
shops. Each year the conference is
rami konferencji są co roku inni członkowie tego stowarzyszenia. W 2006 r. głównym organiza torem była Katedra Geografii Miast i Turyzmu UL, która jest członkiem ATLAS-u niemal od samego początku istnienia tego stowarzyszenia. Konferencja odbyła się w gmachu Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwsza sesja konferencyjna miała charakter oficjalny. Rozpoczęli ją przewodnicząca ATLAS-u - dr Me lanie Smith i przewodniczący komitetu organi zacyjnego - dr Robert Wiluś z Uniwersytetu Łódz kiego, którzy przywitali uczestników konferencji i przedstawili jej cele. Następnie głos zabrał prof. dr hab. Wojciech Katner - prorektor Uniwersyte tu Łódzkiego. Z kolei Urząd Miasta Łodzi, oficjal nego patrona konferencji reprezentował Pan Ja rosław Nowak - kierownik Biura Promocji, Tu rystyki i Współpracy z Zagranicą. W swoim wy stąpieniu mówił on głównie o atrakcyjności tury stycznej Łodzi dla turystów zagranicznych.
Kolejnym punktem programu części oficjalnej była sesja poświęcona zmarłemu w maju 2006 r. prof. Marinowi Bachvarovowi z Uniwersytetu Łódzkiego, który byl inicjatorem zorganizowa nia w Łodzi dorocznej konferencji ATLAS-u i po mysłodawcą jej tematu. O Profesorze Bachvaro- vie, jego zasługach dla stowarzyszenia, osobo wości oraz osiągnięciach naukowych mówiła Melanie Smith. Na zakończenie wystąpienia wszy scy uczestnicy konferencji uczcili pamięć Profe sora minutą ciszy. Następnie Melanie Smith, kon tynuując wątek dotyczący zmarłego Marina Bacłwarowa, przedstawiła wyniki jego ostatnich badań dotyczących rozwoju turystyki uzdrowis kowej w Europie Środkowej i Wschodniej.
Po oficjalnej części rozpoczęła się pierwsza sesja plenarna, w której referat pt. „Tourism spaces and their transformation” zaprezentował prof. Stanisław Liszewski z Uniwersytetu Łódz kiego. Autor zwrócił uwagę na zależności po między rodzajem aktywności turystycznej człowie ka a przestrzenią turystyczną. Efektem rozwa żań było wydzielenie trzech rodzajów przestrzeni turystycznej - wyobrażeniowej, o ograniczonej dostępności i rzeczywistej. Następnie odbyła się pierwsza tura sesji warsztatowych. Pierwszego dnia przeprowadzono łącznie 10 sesji w trzech turach. Wystąpienia w tych sesjach dotyczyły zagadnień rozwoju turystyki kulturowej i miej skiej, planowania i zarządzania turystyką na szcze blu lokalnym i regionalnym, przemian związanych z turystyką w Europie Środkowej i Wschodniej oraz starej i nowej przestrzeni turystycznej.
Se-o rg a n iz e d b y a d iffe re n t m e m b e r Se-o f th e A T L A S A ss o c ia tio n a n d in 2 0 0 6 th e m a in o rg a n iz e r w a s th e U rb a n G e o g ra p h y a n d T o u ris m D e p a r tm e n t a t th e U n iv e rsity o f Łódź w h ic h h a s b e e n a m e m b e r a lm o s t fro m th e v e iy b e g in n in g . T h e c o n fe re n c e v e n u e w a s th e b u ild in g o f th e M a n a g e m e n t D e p a r tm e n t o f th e U n iv ersity of Łódź. T h e f ir s t s e s s io n w a s form al; it w a s o p e n e d b y th e A T IJ \S c h a irw o m a n , M elan ie S m ith a n d th e c h a ir m a n o f th e o r g a n iz a tio n a l c o m m itte e D r R o b e rt W ilu ś fro m th e U n iv e rs ity o f Łódź, w ho w elco m ed all th e c o n fe re n c e g u e s ts a n d in fo rm e d th e m a b o u t its a im s . A fter th a t, Prof. W o jciech K a tn e r, th e R ecto r of th e U n iv e rsity w is h e d e v e ry b o d y fru itfu l d is c u s s io n s o n b e h a lf o f th e u n iv e rs ity a u th o r itie s . Łódź C ity C o u n c il, th e official p a tr o n o f th e c o n fe re n c e , w a s r e p r e s e n te d b y J a r o s ła w N owak, th e h e a d of th e Prom o- tion, T o u rism a n d F o reig n C o -o p eratio n Office w h o sp o k e m a in ly a b o u t th e to u rism a ttr a c tiv e n e s s o f Łódź.
T he following s e s s io n w a s d ev oted to Prof. M arin B ach v aro v from th e U niversity o f Łódź w h o d ied in M ay 2 006, th e o rig in ato r b o th o f th e id e a o f o rg anizing th e
A T L A S c o n feren c e in Łódź a n d o f its m a in
th e m e. M elanie S m ith sp o k e a b o u t h is service, h is ą u a litie s a n d h is acad em ic a c h ie v e m e n ts. A t th e e n d o f h e r s p e e c h all th e co n feren c e p a rtic ip a n ts h o n o u re d h im w ith a m in u te ’s sile n ce. Follow ing th is, M elanie S m ith p r e s e n te d th e r e s u lts of M a rin B a c h v a r o v ’s l a t e s t r e s e a r c h c o n c e m in g th e d e v e lo p m e n t o f s p a to u rism in C e n tra l a n d E a s te m E u ro p ę.
T h e form al p a r t w a s followed b y th e first p le n a ry s e s s io n w ith a p re s e n ta tio n en titied
'Tourism S p a c e s a n d their T ra nsfo rm a tion s’
b y Prof. Liszew ski from th e U niversity of Łódź w h o fo cu sed o n th e re la tio n s b etw een th e type o f to u ris m activity a n d to u rism sp ace. In c o n c lu sio n h e d is tin g u is h e d th re e ty p e s of to u ris m sp ace: a n im ag in ary one, o n e o f lim ited a c c e ssib ility a n d a real one. Follow ing th e p re s e n ta tio n , th e first ro u n d o f w o rk sh o p s to o k p la ce a n d o n th e first d a y th e re w ere 10 s e s s io n s in th re e s im u lta n e o u s g ro u p s. P re s e n ta tio n s w ere given o n th e d e v e lo p m e n t of c u ltu ra l a n d u r b a n to u rism , to u ris m p la n n in g a n d
sje warsztatowe zostały rozdzielone kolejną se sją plenarną, w której prof. Myriam Jansen Ver- beke z Uniwersytetu Leuven w Belgii przedsta wiła referat pt. „Tourism as an instrument for urban revitalisation: dreams versus critical success factors”. Na zakończenie pierwszego dnia uczest nicy konferencji spotkali się na uroczystej kola cji połączonej z koncertem fortepianowym w Pała cu Poznańskiego, który należy do najbardziej reprezentacyjnych i znaczących obiektów tury stycznych w Łodzi.
Drugi dzień dorocznej międzynarodowej kon ferencji ATLAS-u rozpoczął się od kolejnej se sji plenarnej. Referat pt. „The role of public sector in developing tourism product strategies for tourism destinations” zaprezentował prof. Grze gorz Golembski z Akademii Ekonomicznej w Po znaniu. Autor udowadniał tezę o pierwszopla nowej roli instytucji publicznych w kreowaniu celów strategicznych w procesie rozwoju turysty ki na danym obszarze. Następnie odbyły się trzy kolejne tury sesji warsztatowych. Ich tematyka, w porównaniu do dnia poprzedniego, rozszerzyła się o zagadnienia związane z edukacją w zakre sie turystyki oraz miejscem środowiska natural nego w turystyce. Po południu uczestnicy kon ferencji zwiedzali Łódź. Trasa wycieczki pro wadziła do najbardziej charakterystycznych dla Łodzi zespołów fabryczno-pałacowych dawnych fabrykantów. Na zakończenie dnia goście zwie dzili nowo otwarty kompleks handlowo-rozryw- kowy Manufaktura, który powstał na terenie daw nego kompleksu przemysłowego należącego do Izraela Poznańskiego.
W trzecim dniu konferencji odbyły się jesz cze dwie tury sesji warsztatowych i jedna sesja plenarna, w której prof. Derek Hall z HAMK University of Applied Sciences przedstawił re ferat pt. „Tourism and the transformation of European space”. Referat dotyczył relacji mię dzy turystyką i procesami transformacji w prze strzeni europejskiej zarówno w kontekście kon cepcji tej przestrzeni, jak i źródeł dalszych jej przemian. Podsumowaniem merytorycznym kon ferencji była dyskusja panelowa, w której udział wzięli Barbara Marciszewska, Rene Van Der Duim, Melanie Smith i Robert Wiluś.
Stałą częścią konferencji ATLAS-u są tak że spotkania organizacyjne członków i komitetu wykonawczego tego stowarzyszenia. Mają one na celu m.in. przedstawienie przez przewodniczą cego sprawozdania z działalności organizacji w ostatnim roku, aktualnego stanu finansowego,
m a n a g e m e n t a t th e local a n d reg io n al level, to u ris m -b a s e d c h a n g e s in C e n tra l a n d E a s te m E u ro p ę , a s well a s n ew a n d old to u ris m s p a c e s . W o rk sh o p s e s s io n s w ere s e p a r a te d b y a n o th e r p le n a ry sessio n , d u rin g w h ic h Prof. M yriam J a n s e n from L euven U niv ersity in B elg iu m gave a pre- s e n ta tio n e n title d 'T ourism a s a n in strum ent
f o r u rb a n reuitalization: d r e a m s us critical s u c c e s s fa c to r s ’. A t th e e n d o f th e flrst day
th e c o n feren c e p a rtic ip a n ts m e t a t a ce re m o n ia ł d in n e r co m b in e d w ith a p ian o c o n c e rt a t th e P o z n a ń s k i P ałace o n e o f th e m o s t ex q u isite b u ild in g s o f th is type in Łódź.
T h e se c o n d d a y o f th e co n feren ce b eg an w ith a n o th e r p le n a ry s e s sio n . A s p e e c h ‘T he role o f th e public secto r in deueloping
tourism p ro d u c t stra teg ies f o r tourism d e stin a tio n s’ w a s given b y Prof. G rzegorz
G o lem b sk i from th e A cad em y o f E co no m ics in P o zn ań . T h e s p e a k e r sh o w ed th e im p o rta n t role of p u b lic in stitu tio n s in settin g strateg ie a im s in to u rism develop- m e n t in a specific area . T h is w as folłowed b y th e n e x t th re e r o u n d s of w o rk sh o p s. T h e is s u e s d is c u s s e d in c lu d ed to u rism e d u c a tio n a n d th e role o f th e n a tu ra l e n v iro n m e n t in to u rism . In th e afte m o o n th e con ference p a rtic ip a n ts v isited Łódź a n d th e ro u te led to its c h a ra c te ristic factory- p alace co m plexes belo n gin g to form er factory ow n ers. A t th e e n d of th e d ay th e g u e s ts visited th e M anufalclura com m ercial a n d e n te rta in m e n t c e n tre b u ilt o n th e p re m ise s of th e form er in d u s tria l com plex, o n ce th e p ro p erty o f th e P o zn ań sk i family.
T he th ird d ay o f th e conference in clud ed two m ore w o rk sh o p r o u n d s a n d one p le n a iy sessio n , d u rin g w h ic h Prof. D erek Hall from th e H AM K U niversity of A pplied S cien ces gave a p re s e n ta tio n en titled 'Tourism a n d the
Transform ation o f E uro p ea n Space'. He
d is c u s s e d th e rela tio n s b etw ee n to u rism a n d th e se tra n sfo rm a tio n p ro c e sse s in th e c o n te x t of th is c o n c e p t of sp ace a n d o n th e s o u rc e s of f u rth e r tran sfo rm a tio n s. The co n clu d in g p a r t o f th e conference w as a p a n e l d is c u s s io n h eld b y B a rb a ra M arci szew ska, R ene V an D er D uim , M elanie S m ith a n d R o bert W iluś.
A re g u la r p a r t of A T L A S co n feren c es are m e e tin g s o f th e m e m b e rs a n d th e executive
kadrowego, a także określenie dalszych kierunków działań zarówno merytorycznych, jak i organi zacyjnych. Ponadto w czasie konferencji równo legle z sesjami warsztatowymi odbywały się ze brania grup zainteresowań, które funkcjonują w ra mach ATLAS-u.
Ogółem w konferencji wzięło udział prawie 100 osób z 20 krajów. Najwięcej uczestników pochodziło tradycyjnie z Wielkiej Brytanii, a tak że z Polski, na terenie której odbywała się kon ferencja. Ponadto licznie reprezentowane były takie kraje, jak: Holandia, Finlandia, Szwecja, Niemcy oraz Nowa Zelandia. Uczestnicy konfe rencji przyjechali również z Japonii, Grecji, Mon golii, Australii, Italii, Austrii, Czech, Republiki Południowej Afryki, Irlandii, Kanady, Danii, Nor wegii, Francji, Austrii, Serbii i Czarnogóry oraz z Belgii.
com m ittee. T h e C h a irm a n p r e s e n ts a re p o rt o n th e activity o f th e o rg a n iz a lio n over th e p a s t y ear, its c u r r e n t fm an cial situ a tio n , a n d ta lk s a b o u t f u r th e r a c tiv itie s a s re g a rd s r e s e a r c h a n d o rg an izatio n . A p art from th a t, a lo n g sld e th e w o rk sh o p s e s sio n s th e re w ere m e e tln g s o f th e sp ecial in te re s t g ro u p s w h ic h a re a p a r t o f ATLAS. T h e co n feren ce h o s te d n early 100 p a rtic ip a n ts from 2 0 c o u n trie s w ith th e m ajority com ing from G re a t B ritain a n d Poland. O th e r p a rtic ip a n ts re p re se n te d th e N eth erlan d s, F in lan d , S w eden, G erm any, New Z ealan d, J a p a n , G reece, Mongolia, A u stralia, Italy, A u stria, th e C zech Republic, S o u th Africa, Ireland, C an ad a , D enm ark, Norway, F ran ce, S erb ia a n d M ontenegro, a n d Belgium .
PRZYPIS
1 Association for Tourism and Leisure Education po wstało w 1991 r. początkowo jako organizacja zrzeszająca szkoły wyższe kształcące w zakresie turystyki i rekreacji w Europie, a ostatnio także i na pozostałych kontynen tach. W ostatnim okresie do ATLAS-u zaczęły przystępo wać instytucje nie prowadzące działalności edukacyjnej, zajmujące się tylko badaniami naukowymi w zakresie tu rystyki 1 rekreacji oraz reprezentujące szeroko rozumiany przemysł turystyczny. Obecnie ATLAS liczy prawie 300 członków (Bachvarov2003).
FOOTNOTE
1 The Association fo r Tourism and Leisure Educa tion was establlshed ln 1991, initially as an organiza- Uon unltlng European unlversities providing education in the field of tourism and recreatlon, later acceptlng members from other continents as wełl. Recently, new members have been from non-educational instltu- tions whlch deal with academic research into tourism and recreaUon, representing the tourism industry. Currently ATLAS has almost 300 members (Bachvarov
2003).
BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY
Bachvarov, M., 2003, Międzynarodowe zrzeszenie ATLAS. Ba c hv a rov. M., 2003, ATLAS International Association,
Turyzm 13/1. Turyzm 13/1.
R o b e r t W ilu ś
Katedra Geografii Miast i T uiyzm u Uniwersytetu Łódzkiego
ul. Kopcińskiego 31 9 0 -1 4 2 Lódż
