skal kt-ystaliicznych, ~ja'jllc pralwiie calklowicle ich
waloil'Y estety~e l zddbnicze. Wy'twarza si~ wi~c . stoB:tmkowo proste e1ementy, .!lie wyuDa'ga'jllct! 7Jbyt duleg.o nakladu pracy. SIl one zateem asorlymen'tami taO'i'mi.
W zaikladach padlegiych resortowi budownilCltwa i materlal6w budowlanyeh g16W11lY nadiek w zroZach granitoid6w kIadzie si~ na prodUkcje blok6w, plyt
o'ldadzinOiwym, element6w profilowanych. pIyt po-sad'zkowych i nagrollkOlWych; Illa zrozaeh skal wy-lewnych produkuje sie kruszywa do bUldoWlIlk'twa og6Inee<>. D1a takich asortyanent6wprodukcjli, dbok wyiIrok'ich parame'br6w wlBBn~ci techlllOlog'.icznych skal, wymBgane SIl dodatk:owo wysok:ile walOl:Y de-koracyjlne, odpow'iednia barwa oraz 2ldo~cl pole-rowania sie SkaIy. Wym&ga'ny ~jeEt :r6wniri hralk inkluiji, sz1ir6w' i zyl, jak i mi-neral6w kruszcowych
po~dutillCych podcZas wie'tn:en.ia rozk.JaId lab
za-barwien'ie ska1. Do p:rodukcji asor'tymentaw tego ro-dzaJu potrzebna jest glawnie odpowied.n'iaj~c
sU1"oWca, ~wana tylko z pew'nyeh partH Tloia. poza tym wyknaga'ny jest wJdad pracy od,powlledmcb muzyn l wyWolrokJwali!fUrowamy-ch · praoownikaw.
W,ar.t~ ,tego rodzaj'U asortymentaw je'Bt duu, gdyz pm:yndsi ·ni~lmlernle wyfszy doch6d pny
sto-sunkowo malyan zuZyciu surowca.
M02L!WOSCI WYKORZYBTANIA
zz.oz
SKA~ KRYSTALICZNYCH
.OcemajQc mazllwoki 1e&>S~o 'wy!Ioorzystanlla zl6z skal kTylrtaalcznych Dolneeo SI_a naleZy miec na 1,Jwadze dwa aapekty tego zagadnien.ia.
1. Racjdnalne i ekOlnoomcz.ne wY1torzyst'anle su-rowc6w skalnych w istnie11lcych zakladach· produlk:-cyj.nych. '
2. Wprowadzen[e do e'kl3p'loa.'tacji n()'\l\'Ych rodza-jaw zl6z do'tychczas malo znanyeh.
Jak ju! W'9pOttmiano PNldukaja a!soIitymentowa .na
zlozach zomala pl'!Zedsifllbioretwom. riiejako narmco·nil. Kamieniolomy IW woj. wrodawskim ,pomi!mo S7A!.1"O-kiei bazy surowooW'ei l)mdu!ku)i\ wzede w:szysfildm krUlilzYwa i ma,terialy broIkowe. el6wnlJ.e dla ce16w bU'downic'twa drogoweI('o onl~ do be'to.nllw. Blerze sle to &t~,
te
wie'kB.zMc kamiieniolomaw znajduje sie w ge;.tii resor.tli komunikadLProdukcja klrUlSzyWa je'St ~u'szna w IPl"Z.VIDllldku e'k!spJ.olrtac:Ji z16i ska~ wyle'W'nych oraz nlekt6rych
SUMMARY
In 'the Uower Siles:ian areas, crystalline :r.ncb arl'! exploited for both road-'l:iuildlng and architectural purposes. For the most pa'r't. these are valuable rew materials characterized by Mgh technical uarametpl"s and by 'COllsiderable deoorative qualities. Road-AJuil-dLng malteria1. various blocks for water ,power olanh; and land archftectur~l cons"tructioll's, as well al'l el~
vetlon troa'1'ds and blocks in monumental buildi'ng are knoWlll to be of high quality. 'too.
The artiele emphasizes the possibility of i.nt:ro-ductng some .new .raw materials like (tllleiS'SeS, am'p-bibolites and Kar'konOS'Ze granites, Blld streues the problem of 6c0tllomf.cal uSe of 'the cryf&tal1ine rocks in the quarries which are ac'tive at present.
skal metMnO.rficZll,Ych. Wiadorno Ibowiem. ze n~ l~ SUil.'owcem do produkcji kruBzyw !Ill
baza:l-ty, m&fi!ry 1 porfiry. Z t~h .zl6! produlrude !d~
grysy, kIiflce i tUucznie. S~
to
jedna IlSllIrtymeDtyta'nie, w kt6rych du,zQ :pozycoje .po stronie Iroszt6w
~uje traJrrspott do mie'tsca przeznaczenia. Woibec tegO ze wzg'l~6w ekonamicznych p~ 9i~ dll-Zyc do Bkir6ce:riia drlrg ~wych krulszywa z mlie'jlsca produkcj'i do mie'j!sca odbioru. Dlatego teZ, ma:fQc do wy!boru.
,bog.
zalroby sUTOWcawska;1.-nych taadch, ja:k: sza'roglazy, kwarcyty i piaekowce
w rejonie G6r Swi~tokrzyskich i w Bleszczadach 1)0-wtlnno si~ lo'kalizowac zaIklady do pr'Odukcdi' 'kIrUBZYW
w .rejonach Polski §rodlrowej I poludniow.eO. tyro
bardzlej Ze zloia 'BZar()glln6w, pit$kowc6w oraz
kwa:rcyt6w w asortymenltach taldch, j.ak: iklliniee i tluczen do budowy dr6g nie UMepuJll ,walorami
tecbnicznymi akalom kryStaliCZImn Doln~o ShlBka.
Natomia:st
zroza
akal wy'lewnych Do:Lnego SlaSk:a po-winno si~ przeznaczac pra·wiewyl~e do produkejigys6w ltub na tluczeti. ja!ko pod1dad do dr6g tela-.nych I khl'SY.
W kirf:gU wi$iSzych za.in1eresowan przemy8ID ka-mieniarsk'iego powinny sie znale~c gnejsy oslony granitu Karkoncszy, G6r ByStrzyc.kitch :i Orlieklch oraz
'
SnletnlJka;
poza il;ym amfIJbolilty W'schodnlego obrzeZa granltu Karkonoszy 'Oraz rejonu Klodzka -Scin,awld. Skaly te posiadaj~ wysoka 'WYtrzymaloM i :DIDga z dUZym powO'azemem zaStlllP'lc Ildince .i tluez-nie ze I!k.M wyle'W1Ilych. otwarta jest sprarwa pro-duik:.c1i z tych &katBardzrej zlo:hoina jest ·spI'arwa eksploataoJi zlM granitold6w.. P.rodukude sie gl6wn'1e materiialy bru-kawe; jak ddtyIChczas zby1; nl&ka jebtt produkc:.ia IJra-coch1!onnych a'sortyttnenlt6w. It). ogall.anterid karn4en-neJ, plyt otdadzinOlWyoh itp., a zate'm a'SOI'tyment6w
o :wysok:iej wart~ci. 0 m1Hytn Ztriyctu surowea.
Mi-roo
to
zazna~ si~ rawniet ni$staltek surowca 00-:POwiedsniej jak~ci w pr.z;ed!rielbioos1lwach oroduku-j~yeh te asortymenty, Powodem ~ jest ,oroduk-c.ja ID'l!!terial6w brukawych, shlJpk6w Y'RniCUlV'ChUP., z j~i'O'W'O doskona'lego surowC'a 'PlV.eZ
przed-Stebi~twll lnnych .resorlt6w. Niestety ikoo.'Oeracja
w tym zakresie teoretycz:nlieprogt.a i latiwa do mv.e-prow9id7lema w praldyce .rife Z'dsje ee:~nu. 1'1"1-nytm. zaga'dnienJem jest mazllIlwosc wvkor7.v,p\;ania dIa deko:racyjnych asortyment6w monumentatnvch orllZ dla budaWnictwa wodnellro i r-db6t mo.stowvch.
ta-ldch skal jak: ~an~ty karikanOEiktie oraz ~ne1RV KAI"-konos7!Y. G6r Izersldch, G6r BYlltrzy.c'idch
i
OrHckicb ora'zSriIermika.
PE310ME
Mecropo:m:lI.'eHKR IroH'CT8JIJDf'<lecKHX "ono1t :Fr_R~tt CHJ'Ie:3HK Da:ro!lfia<ry,lBllJO'J'CR ]F.JI'JI. ~7( lI'~?It"R'nl'()
H rooozrcit'oro cT'POH'l'eJ1l.C'1'Ba. Ml'{n'I'Hp. M3 :RW~ cmrl'LTl-:m:aT llPeR:OACHOe CblDJoe, XanIl.K'I'eDH3VJOTTTP.P.r.JI 'R~Tr.n KHM'Jf Te~ nat>lilre'l'DaMK H ]I'e'R'nnl'lTJm.'"-T'M.'H CBoAcTBaMH. H:3:BelcTm.I Bb'JCJol[OIKa'lP.C'I'Re~te nono~ IIbIe 1IIa'1'ePH'aJIbr. i5J'IOKH lIJ'IJI I'H;!IDOCTPOJ1TeJ'IJoCTBa, 06-JII!lQOBO'I'HhIe IIJIHTr:.I, 6J'IOGm: ~JISI 1II0000eH'l'aJIbHDix
o&beK'l'OlB H ,IU). .
B CTaTf>e pacCM:Il'l'PJfBaIOTCSI rIy'1'H HCIIOJIb30BaHHH
HOBbiX lIIaTepmlJIOB, OK l'HetrebI, RMCPH6oJmTbI,
Kap-:il:oHOllIClOdi: rp&mlT. Kpoxe TOro YKa3hIBll1OTCS1 803-'lIO:lKBOCTH 6Mee peBT8.6eJ'IbHoA ~06hI'IH
Jq)HCTaJIJIH-'lecJmX rropo;o; B ~C'lIByro~X Kapl>epax.
