16. Kiryk, A., Jahołkowski, P., Jedynak, P., Filipkowski R.K. (2007). W poszukiwaniu związku między neu-rogenezą dorosłych a uczeniem się. Skrypt pod red. Przewłocka, B., Pamięć: Od neuron do kliniki. XXIV Zimowa Szkoła Instytutu Farmakologii PAN, Kraków 2007.
17. Schmucker, D., and Chen, B. (2009). Dscam and DSCAM: complex genes in simple animals, complex animals yet simple genes. Genes & Development 23: 147–156.
18. Yamakawa, K., Huot, Y.K., Haendelt, M.A., Hubert, R., Chen, X.N., i wsp., (1998). DSCAM: a novel member of the immunoglobulin superfamily maps in a Down syndrome region and is involved in the development of the nervous system. Hum Mol Genet. 7:227–37.
Źródła internetowe:
19. [19] https://pl.wikipedia.org 20. [20] www.biotechnologia.pl
Katarzyna Stachowicz. Instytut Farmakologii, Polska Akademia Nauk, Kraków. E-mail: stachow@if-pan.krakow.pl
O
BSERWACJA NIETYPOWO UBARWIONEGO
SAMCA TRASZKI GRZEBIENIASTEJ
TRITURUS CRISTATUS
Ubarwienie płazów warunkowane jest rozwojemi funkcjonowaniem kilku typów komórek barwniko-wych, m.in. zawierających karotenoidy ksantoforów, melanoforów zawierających barwnik czarny,
znaj-dujących się pod melanoforami komórek zawierają-cych barwnik biały, czy guanoforów zawierajązawierają-cych srebrną guaninę. Procesy rozwojowe powodują wy-stępowanie tych komórek w odpowiednim układzie
Ryc. 1. Typowo ubarwiony samiec traszki grzebieniastej (fot. Bogusław Sępioł, 2012.05.04).
i liczebności warunkującej typowe zakresy barw i plamistości dla poszczególnych gatunków. Zakłóce-nia w ich rozwoju i funkcjonowaniu powodują u
pła-zów występowanie zjawiska albinizmu lub leucyzmu. W przypadku traszki grzebieniastej Triturus cristatus typowe ubarwienie jest ciemne, zwykle ciemnobrą-zowe, z prawie czarnymi kropkami na grzbietowej stronie ciała (Ryc. 1). Ubarwienie spodniej strony ciała jest kombinacją czarnych i żółtych (lub po-marańczowych) plam. Ponadto u samców w okresie godów na ogonie uwidacznia się perłowa smuga. Po-mimo istnienia w populacjach traszki grzebieniastej pewnej zmienności, osobniki charakteryzujące się anomaliami w ubarwieniu spotyka się rzadko.
Niniejsza notatka opisuje stwierdzenie traszki grzebieniastej o nietypowym ubarwieniu. Złowio-ny 25 marca 2017 r. w miejscowości Ciecierze koło Chmielnika (woj. świętokrzyskie) dorosły samiec traszki grzebieniastej miał boki ciała w większości barwy żółtej i cielistej (Ryc. 2). Spód ciała wykazy-wał obecność cielistych plam (Ryc. 3), przy czym poza nimi występowały typowe dla gatunku czarne plamy. Smuga ogonowa pozbawiona była perłowe-go połysku. Osobnika teperłowe-go można uznać za przykład
leucyzmu częściowego ze względu na występowanie typowych czarnych plam na brzuchu. Ponadto grze-bień w przeważającej części był czarno-brązowy,
z niewielkim udziałem pomarańczowych rozjaśnień. Czarny barwnik dominował też na głowie i poja-wiał się na kończynach. Nie obserwowano defor-macji ciała osobnika, które mogłyby wskazywać na szerszy zakres wad rozwojowych. Jasne ubarwienie sprawiało, że traszka ta była łatwa do wypatrzenia w zbiorniku (Ryc. 4). Pozostałe osobniki obserwowane w zbiorniku były ubarwione typowo.
Zjawiska leucyzmu i albinizmu u traszki grzebie-niastej są rzadko notowane, stąd warto dokumento-wać tego typu przypadki.
Nietypowo ubarwione traszki grzebieniaste mogą być przyczyną fałszywych stwierdzeń salamandry plamistej Salamandra salamandra, poza jej znanym i dobrze udokumentowanym zasięgiem, gdyż osobom mało doświadczonym żółte plamy na ciele płaza ogo-niastego mogą się kojarzyć właśnie z salamandrami.
Maciej Bonk Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, Kraków
bonk.maciej@gmail.com, Rafał Bobrek, Wadowice Ryc. 2. Boczna strona ciała samca traszki grzebieniastej o nietypowym
ubarwieniu (fot. Maciej Bonk, 2017.03.25).
Ryc. 3. Brzuszna strona ciała samca traszki grzebieniastej o nietypowym ubarwieniu (fot. Maciej Bonk, 2017.03.25).
Ryc. 4. Nietypowo ubarwiony samiec traszki grzebieniastej w naturalnym środowisku (fot. Maciej Bonk, 2017.03.25).
