Barbara Otwinowska
"Światowa sława Orzechowskiego",
Jerzy Starnawski, Przemyśl 1969 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 13/38, 109
/ 1 1 / GRZESZCZUK S ta n is ła w : Między Krakowem i P rzem yślem . 0 m a ło p o ls k ic h r y b a ł t a c h i ludowym c h a r a k te r z e l i t e r a t u r y s o - w i ż r z a l s k i e j . W: Z d z ie jó w k u l t u r y i l i t e r a t u r y Ziem i P r z e m y s k ie j. P rzem yśl 1969 s . 2 5 -5 2 .
W p ie rw s z e j c z ę ś c i a r t y k u ł p r e z e n t u j e fra g m e n ty tekstów s o - w i ź r z a l s k i c h zw iązane z Przem yślem / l i t e r a t u r a s o w iż r z a ls k a po d aw ała bowiem n a j c z ę ś c i e j a u te n ty c z n e nazwy t o p o g r a f i c z n e , do d a j ą c im ty lk o zap rz eczo n y k o l o r y t l o k a l n y / . Ten a u te n ty z m i r e g io n a liz m w y ra ż a ły p l e b e j s k i c h a r a k t e r l i t e r a t u r y s o w i ź r z a l - s k i e j , k tó r a n ie u kry w ała swych związków z P o d g ó rz e m /k rą g :K ra - k ó w -P rz e m y ś l-B ie c z / i wędrownym try b em ż y c ia tw órców . W d a l s z e j c z ę ś c i a r t y k u ł omawia in n e r y s y p l e b e j s k i e j g e n e a lo g ii t e kstó w s o w iż r z a ls k ic h , z w ła szc za św iadectw a n iep ew n ej s p o łe c z n ie i m a t e r i a l n i e d o l i so w iż rz a łó w , i c h b u n to w n iczeg o s to s u n k u do h i e r a r c h i i uporządkow anego ś w ia ta w arstw w yższych lu b b a r d z i e j s p o łe c z n ie s t a b i l n y c h .
BP/38 B.O.
/ 1 1 / STARNAWSKI J e r z y : Światow a sław a O rzech ow sk ieg o . W: Z d z ie jó w k u l t u r y i l i t e r a t u r y Ziem i P r z e m y s k ie j. P rz e m y śl 1969 s . 1 7 -2 4 .
A rty k u ł u k a z u je dwa, stosunkow o m ało d z i ś z n a n e , u tw o ry 0 - rz e c h o w sk ie g o , k tó r e d a ły w XVI w. i c h a u to ro w i św iato w ą sław ę o ra z w prow adziły go do e u r o p e js k ic h a n t o l o g i i r e to r y c z n y c h . Są t o : "Mowa na śm ie rć Zygmunta I " i l i s t do w eneckiego wydawcy t e j ż e , Pawła Ram usia z 1549 r . "Mowa" w y r a z iś c ie u k a z u je p o s t a ć zm arłego k r ó la na t l e d z ie jó w d y n a s t i i j a g i e l l o ń s k i e j o r a z k o n te rfe k tó w z n a c z n ie js z y c h se n a to ró w Zygmunta S ta r e g o . D z ię k i t e j s z e r o k i e j h i s t o r y c z n e j i m a l a r s k i e j k o m p o zy cji o r a z d z i ę k i znakomitemu s ty lo w i "Mowa" po p ie r w s z e j e d y c j i k ra k o w s k ie j zo s t a ł a przedrukow ana p r z e z Ram usia w W e n e c ji,a n a s tę p n i e w ciąg n i ę t a do a n t o l o g i i " O ra tio n e s c la ro ru m horniniom",przedrukowywa n e j n a s tę p n ie w w ie lu in n y c h k r a j a c h . Również k o re s p o n d e n c y jn y dw ugłos R am usia-O rzechow skiego fu n k cjo n o w ał w li c z n y c h a n t o l o g ia c h ja k o w zorzec h u m a n is ty c z n e j e p i s t o l o g r a f i i .
