• Nie Znaleziono Wyników

Verslag processchema methanol fabriek

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Verslag processchema methanol fabriek"

Copied!
34
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)

viERTRAPS COMPRESSOR -h DUBBELPjjp

~

I i I sp:ra!.( I I koeler, L _ _ .. + _______ _ spIraal koeler

i---t

I

I

.~

r

l:tI~"'"''''"'''''"

È

.

..

.

~r---~-' 1 OLIE DRUPPEL-VANGER

1

~-~ CiRCULATOR

..r--

'"

'\ - _ _ - t ' DESTILLATIE -,

Ji

i I' i 1

"i

\

I

:1,

~I ~

RE.GICTOR I ___ .J

-

--

1

VLOEISTOF AFSCHEIDER

..

1

@

ONTSPANNER - _ .. _~ L. ,DESTI LLATIE

I,

:;-

-=f

~

__

-

1\

I

:

1----

r~

-

C

-

y

: L

CJ

~~'

-

-]

I ~ I . ! .~

---

-

~!T

'-"

,

-/

Sfóom KOtLER

C0

E.s.c.MEYE RINK METl4AHOL WATE DIMETl4lLETHER

-

METHANOL 5ÇHAAl 1:.0 / n MEI 1110 (T.

(3)

I

VERSLAG PROCESf'C.rililvlA l\JE~rJ:iA IWL Ft BriIEK

E.S .C .Meye rin k B. van .A kC? ns t '''a 8 t 9 ~svenbergen (N.-B.)

Tel.:01680-953

(4)

-

..

-

'

.

I~HOLJD

I Inleiding

A. Geschiedenis

B. Toepassin!,en van methanol.

c.

Beschrijvimg van verschillende methanol processen.

D. Keuze van het proces.

E. Beschr~ving van de mogel~ke grondstoffen voor dit proces.

F. Bepaling van de plaats van je fabriek.

G. Bepaling v~n de productie grootte.

11 'l'heoretisch'3 b8schouv'ingen over de chemische en physisch9

aspecten van het gebrui!c-t,LEroces.

111 Beschr~ving van de procesgang in verband mot de tekening.

IV Materiaalkeuze.

V Balansen

~ . Stofbalansen.

B.Warmt8bé lansen.

VI Berekening methanol-'vater destillatie koJ 0]11.

(5)

·~--- - - - _ . - - - -- -1: Inleiding 1 A.Geschiedenls . V? ~ 0 ~

"

~ V' < 0 ....

"

.

...

.,J ~ ~ 0

"

"

'i:!:

In 1924 werd methanol nog bjjna geheel bereid doo.!.' iroae

desttllatt: van bout. In dat jaar was de

wereldproduc-tie van metbanol nOh ma~r 45.000 ton per jaar. De ont

-vvikkeling van de katalytische synthese van methanol

heeft de productie e~or~ ver~root en de prjjs enorm

verlaagd. Dit is duidel jjk te zien in j p twee onderst~8n­

de Figuren. Hi8rin ~jjn het verloop van de productie en

de prjjs per ~allon van methanol in de

V

.

S

.

grafisch

uit~ezet. (1) . ~So r---r---r---r---r---~--~--r---~--~--'

.

,

.z.oo / ~-o -100 So 0 I'ps i9 .;~ I~ 1.[3

'Jil

/7

S'

/7

ss

~

17

(

.

ytND NrI TU1?Jf1L)

l'Rc.1)üC T IOAI _ ET HV-/NDL S yNTHETI C 0,4° O)~o

-~ 0, ;Zo VI Ç( ';I:

"

.J 0 R 0) 10 0

L.J-1q~b i~ '10 I~ lf Lf

/9'iJ'

lysJ...

17

5-

6

7?

R ,. c E - 1'7 E T fI Jq /lID L

De nroduct ie van methanol wer~ in 1923 voor het eerst

o

r

grote schaal uitgevoer1 door de Balische fnilin -und Soda Fabrik (31-A.S. F. ), we 1 ke ook de k8 talyt ische

synthese van ammoniak ontwikkelde.

De invoer van methanol i. Nederland is ~egeven in onje r-staande tabel(~)

1939

4S9

ton 1950 ?~4 ton 1951 968 ton 1952 705 t0~ Jor ? / ):J . 1954

1955

9jO ton 1237 t J!l 1321 ton

(6)

r

I

-

.

2

B.Toepassingen van methanol

Methanol wordt tegenwoordig hoofdzakelUk gebruikt voor

de bereiding van formaldehyde (ongeveer 50%),verder als

antivries (ongeveer 30% ),voor de bereiding van andere

chemicaliën,b.v. esters,P."<~tl'71amine en dimethylaniline,

en verder als oplosrriddel (GeZEmen ongeveer 20%).De

ont-wikke ling van he t me bhanol proc:c 'j is dó:; 8 ror1 ook ze e r

nGUW verbonden :;evTees+; met de rr;roei van het formaldehyde

proces,die op ~ich~elf weer sterk afhankelUk was vsn de

ontwikkeling van formaldehyd.e condensetie p

roiucten.per-centsge'vi.4s is ie hoev,-,elheU ;;~2thanol gebruikt voor

oxydatie tot formaldehvde V ~','''J81 constant gebleven ge

-durcpde de laatste ierti3 jaar. n~ wpreldproductie van

formal'iehyde is echter dà. l aatste jaren wel nog

toege-nomen,doordat stseds grotere hoeveelheden worden bereid

door :lirecte oxydetie van koolwaterstoffen. Het verbruik

van methanol als antivries is tegenwoordig relatief lager

dan vroeger,vooral :laar 31ycol voor dit doel Eteeds meer

wondt toe~ep;st.

C.Beschrijving van verschillende ~"thanol processen.

l)JrofJ,;e 1eGtJillatie van hout: Door hout ~UIter t oetr

('-iinc;; van Jucht tn~'jOocte-verhitten,ontleedt het in

houtskool en vluchGige bestanddelen,rl.ie g;edeelteli~k

condenferen,w~nneer de gassen afgekoeld worden.Daarbij

ontstaan behalve ~Bssen een wateri7e vloeistof en

houtteer.De waterige vloeist&f oevat 1-3

%

methanol,

maer bovendien nog vele andere verbinj in~en,waarvan

azijn'0uur (onseveer IO/ó ) en aceton (ongeveer 0,5/0) de

belangr~kste z~n. Het azUnzuur kan gebonden worden met

calciumhydroxyde en daarna kan de methanol door

destil-latie worden afgescheiden en gez,üverd.Dat iit proces

wel heel oneconomisch is wordt heel iuidelUk geillustreerd

door de opbrengsten van deze droge iestillatie te

be schouven. Uit 1800 kg gr;jroo(;j hout word t door droge

destillatie verkregen: 500 kg houtskool, 30 ks r.oethanol

70 kg aztn~uur,100 k~ houtteer en :le rest gasvormige

producten( voorname li,ik kools tofoxyden;. In he t

alge-meen is het zuivé;ren van deze ruwe meth~-Dol,ook -"'c;l

houtgeest g~noemd, zeer kostbaar en daarom wordt het

ook bijna uitsl'.ütend gebruikt als RDtivries en voor het

denatureren van spiritus.

2)~atalytische hyirogenering van koolmonoxy1e~ Di t ~s

thans het meest gebruikte proces voor JA synthetische

b3reidin~ van methanol. BU ie Der~i~i~g van mebhanol uit

CO en H2 z~n in principe vele nevenreacties

mogelUk,waar-bij zelfs opgemerkb dient te worien,Jat Vlor de ri'8ctie

r:o + 2 H2 ~ ;H-50r.:r "let t'~ermoiyn8misch evenwicht het

ongunstigste ligt. riet is 1serrm iuileltk,dat voor 1eze

reactie een zeer selectieve en actieve kataJysator

gevon-den moe s t word'en en d: t 1e ge bruike lijke hydrogene riI!gs

katalys!'toren hier niet van toeprc;sing kunnen zUn. De

physich chemische aspecten van 1it proces zUn dus ~eer

g'~conpliceerd. De evenwichtsconstante voor deze reactie

is klein en neemt hovendien zer::r s~erk é-Jf bi,l v'3rhoogde

t,emDerat1JY'e, n. Deze reactie is alleen maar uitvoerbaar 0

(7)

-

..

3

reactiesnelheid te klp.in en boven 40(oC is de even

wichts-li~~ing zeer ongunstig.Dasr deze reactie gepaard gaat

met een volurneverkleinim;,zal d~or bjj hogere drllkken te

werken het evenNich~ veel gunstiger komen te liggen.Het

Droces word+; t1Pll~ 'Jit;g:evo~ri bj,i drukken V3,n 250-350

i"-

>.'-"

.1 atmosfeer ,temperaturen-V8n 300-3'750C ~n "spac~ velocities"

'l.,<\,v ;. van 30.000-50.000. Onderieze oPls ~andlgheden lS he:; ,

,)-: ~->~"',,'v'" \\ ... \ b~~ gebruik van zeer se~ecti~~.ve katal 'T~é t()ren,thé3ns moge

-r .j;",t \:. \\ l-Jk om alle nevenrea~+;les bi2né3 volledlg tr. onderdrukken

c, ~\;~'

\<

en om ee~ econ~misch veranh 7?ord n:'1dement e R!l methen?1

" \:\.t'. te verkr1J~en. Het rendement lS voor wat de CO-conversle

f,J. '.' betrreft 1 J-15;11 per omloopt' ')r; zuiverheid van het ruwe

\},,," methanol bij dit proces is 95-99jÓ ( 1,3,5,6~ .

"'en belang::::'ijk runt is de :-rrote oversPDlzorr,st tussen de

synthetiqche bereiding van ómmoniak en me ~hanol.De druk,

ds tempe Y1::; tuur, de re ec t i"'1'Jarmte e tc. zjjn VC' 0 r be ide pro

-cessen nagenoeg gelijk. H(·~t is dan ook dui40.1ijk,dat vele

ammoniak en methanol fabrieken zodanig gebouwd worden,

dat bej1e Drocesssr in Eié'l fabriek uitgevoerd kunnen

worden.

J)

Katalytische hydrogenering van kooldioxyde:volgens de reactie, C02 + 3 H2 ~ CH30H + H20. Indien Koold~oxyde­

waterstof mengsels aanwezig zijn,kan dit proces misschien

voordelen bieden. Het proces wordt practisch onder dezelfde omstandigheden uitgevoerd als het onder 1-C-2 vermelde proces. De nadelen van dit proces zijn voor-namelijk gelegen op het gebied van de zuiverheid van het ruwe methanol. Het als grondstof voor de formaldehyde

bereiding bestemde methanol moet vooral zeer zuiver zijn.

Daar hier een methanol-water mengsel gevormd wordt,zal .

naast hydrogene ring ook nog condensatie plaats vinden.

Enkele typische bijproducten van dit proces

zijn:dimethyl-ether,isopropylalcohol,isobutylalcohol,hogere alcoholen

en esters. De zuiverheid van het ruwe methabol is maxi-maal 75%.De zuivering van het ruwe methanol zal dus veel moeilijker en duurder zijn.

Dit proces werd voor het eerst toegepast in de V. S. door de Commercial Solvents Corporation (2).

Een ander nadeel van dit proces is oOk,dat het

waterstof-verbruik per hoeveelheid gevormd methanol anderhalf

maal zo groot is als bij het onder 1-G-2 vermelde proces.

4)Ox datie van koolwaterstoffen

proces wor en me ano, orma e y e,ace on en e nere hoeveelheden zuren,hogere alcoholen en andere aldehyden en ketonen gevormd.Dit proces wordt uitgevoerd door de Celanese Corporation in Bishop,Texas,V.S •• Geen details van dit proces konden gevonden worden. Het proces schijnt nooit door een andere m~atschappij overgenome~te zijn. D.Keuze van het proces

Het is uit het voorgaande duideljjk,dat de CO-conversie

voor de bereiding van methanol in het algemeen het

beste proces is.Zowel het waterstofverbruik als de zuiver-heid van de ruwe methanol zijn doorslaggevende factoren

(8)

-

.

b~ deze keuze geweest. Verreweg het grootste deel der methanolproducenten in de wereld gebruiken dan ook dit proces.

E.Beschr~ving van de mogel~ke grondstoffen voor dit proces

De reactieve bestanddelen

co

en H2 kunnen op vele wijzen bereid worden.De meest belangr~ke grondstoffen z~:

l)Watergas.Dit kan op verschillende ~zen bereid worden: a)Door b~ 10000e stoom door een laag gloeiende cokes

te leiden,waarb~ de volgende endotherme reactie plaats

vindt

e

+ H20 -?> CO + H2

Door deze reactie zal de temperatuur van de cokes dalen en dan zal de volgende exotherme reactie plaats vinden

b~ ongeveer 600°C

C + H20 ----?-- C02+ 2~ .H2

Om te verhinderen,dat het C02 gehalte van het gasmengsel te veel st~gt wisselt men de gasgang,welke 6-8 minuten duurt,af met de blaasgang,welke 1-2 minuten

duurt.Hier-b~ wordt de temperatuur van de cokes door perslucht en stoom in te blazen weer op 10000e gebracht.De samen-stelling van het watergas is ongeveer 40/~ eO,50% H2 en kleine hoeveelheden C02 (6%) en N2 (4%).B~ de blaas-gang wordt een gasmengsel geproduceerd,dat de volgemde samenstelling heeft: 55% N2 , 3~~ eO,lO% H2 en 5% e02.

Het watergas wordt dan veruer behandeld.Zwavel wordt

eerst verwijderd door het gas over een bed van

geacti-~eerde koolstof te leiden.Een gedeelte van het g1U3 wordt geînengd met stoom over een ~zeroxyde katalysator

geleid,waarb~ CO omgeze~wordt in e02 volgens de reactie: CO + H20 ~ e02 + H2

Dit wordt gedaan om 1n het synthesegas de juiste samen-stelling te kr~gen,d.w.z. de juiste verhouding van de concentraties ~an CO en H2 • Het gas wordt dan gewas-sen met wate~_~J~!tt overtollige CO2 te ver~eren. b )Door me thaan---(aardgas) gemengd me t s toom b~ 8000C over een nikkel katalysator te leiden.Hierb~ kunnen de

vo~gende reacties optreden:

CH4 + H20 ~ 3 H2 + CO en eH4 + 2 H20~4 H2 + e02

De samenstelling van het gasmengsel is afhankel~k van de reactieomstandigheden.Het C02 kan direct uitgewassen

worden. Indien nodig kan n~t gasmengsel nog verder

behandeld worden, zoals hierboven werd beschreven.

N.B. Ook hogere koolwaterstoffen kunnen voor dit doel

gebruikt worden.Afvalgassen van een raffinader~ kunnen op deze manier dus de grondstoffen voor de methanol synthese leveren.

3)Thermisch kraken van koolwaterstoffen. Waterstof is bijvoorbeeld een bijproduct van de "carbon black" be-reiding.

j\vt.v~~· iJ (-{/

4)Koolmonoxyde is een/b~prOcfuct b~ de calciumcarbide bereiding.Dit laatste wordt b~ de acetyleen bereiding gebruikt.

(9)

·

.

F.Bepaling van de plaats van de fabriek

De meest belangrijke factor bij de bepaling van de:.plaats

van deze fabriek zal in het algemeen de aanwezigheid,of

de gemakkelijke aanvoer,van de grondstoffen zjjn. Het

transport van de grondstoffen zal zeker duurder zijn dan

van het product,zuiver methanol.Dit geldt voor beide

grondstoffen,zowel aardgas als cokes.Deze fabriek zal

ook niet arbeidsintensief zjjn,zodat ook het probleem van de aanwezigheid van arbeidskrachten van minder belang zal zjjn. De energievoorziening zal niet het

minste probleem opleveren, wanneer de fabriek dichtbij

de vindplaats van genoemde grondstoffen wordt geplaatst.

Hoewel er zeker nog veel meer factoren genoemd kunnen worden,is het echter duidelijk,dat deze fabriek het best

geplaatst kan worden vlak bij het gebied,waar cokes of

aardgas in ruime mate voorradig zijn. Indien er dan ook nog zorg voor wordt gedragen,dat er voldoende transport

mogelijkheden (per spoor,over .de weg,of over het water)

voor het methabol zijn,is de plaats van de fabriek geheel bepaald. Ten aanzien van het bovenstaande zal dus een plaats in de staat Texas van de V.S. zeker aan alle voor-waarden voldoen. Hier is aardgas in meer dan ruime mate voorradig.

G.Bepaling van de productie grootte

De grootte van deze methanol fabriek is bepaald aan de

hand van de tegenwoordige productie en de grootte van

de reeds bestaande fabrieken in de V.S. van A.merika.ln

1955 was de jaarproductie in dit land ongeveer 600.000 ton (1,2).De bereiding van methanol is een vrij zware

chemische industrie .De meeste fabrieke.n hebben een

capaciteit van 30 tot 120 duizend ton. per jaar.De grootste

heeft zelfs een theoretische capaciteit van 220 duizend

ton per jaar. Aan de hand van deze gegevens is de

pro-ductie van deze fabriek bepaald op veertigduizend ton

methanol per jaar. Gebaseerd op 300 werkdagen per jaar

en op vierentwintig urige werkdagen komt dit neer op een

(10)

(1) (2) (3) (4) (5) (6)

(7)

(8)

11 Theoretische beschouwingen over de chemische en physische aspecten van het gebruikte proces

Het synthesegas bevat voornamel~k H2,CO en N? en verder

nog kleine hoeveelheden CO2 en CH4 • AliliereerSt zullen

de mogel~ke reacties tussen CO en H2 beschouwd worden.Er

zijn vele reacties mogel~k en het zal dan zeer duidel~k

bl~ken uit de ligging van de diverse reacties,dat een zeer

selectieve katalysator nodig zal z~n. Natta (3) geeft ~

e~er~ieftt een overzicht van deze reacties in z~n uitvoerige

artikel over dit proces; Reactie

co

+ 2 H2 ~ CH 30H 2 CO ~ CO2 + C CO + 3 H2 ~ CH4 + H20 n CO + 2 n H2-CnH2n + H20 2 CH 30H ~ CH30CH3 + H20 A H.350oC - 24450 - 41430 - 52222 4600 CH 30H + n CO + 2 n H2 ~ CnH2n+l CH20H + n H20 CH 30H + n CO + 2(n-l) H2~ CnH2n+1COOH +(n-l) H2

P

-CO2 + 3 H2 ~ CH30H + H20 - 15335 û N .B. LlH en dF z~ gegeven in kcal/kmol. C' ..1 F3500C + 12100 - 16730 - 15826 1400 + 15800

Door condensatie,dehydratatie etc.kunnen de producten

gevormd in de reacties (5),(6) en (7) nu weer verder reageren

waarb~ dan vele andere producten gevormd kunnen worden,zoals

esters,onverzadigde koolwaterstoffen,ketonen etc •• Deze

producten zullen vooral gevormd worden,wanneer de

kata-lysator voor de methanol synthese alkalimetalen bevat.De

vorming van koolstof volgens rea~tie (2) zal geheel

onder-drukt kunnen worden door een zeer selectieve katalysator en zeer hoge H2-G0 verhoudingen te gebruiken.De vorming van koolwaterstoffen volgens reatie (4) is bekend als de

Fischer-Tropsch synthese.Deze nevenreactie is b~ de methanol

synthese niet zo belangr~k,aangezien het in het algemeen pas

van belang wordt b~ veel lagere temperaturen dan b~ de

methanol synthese toegepast worden. De vorming van methaan volgens reactie (3) kan beschouwd worden als de meest

schade-l~ke nevenreactie.Het is een zeer sterk exotherme reactie

en kan dientengevolge tot "hot spotsl! leiden. Deze reactie is ook sterker exotherm dan reactie (1). Zoals hieronder

zal wordenaangetoond,moet de temperatuur van het gas binnen

zeer nauwe grenzen gehandhaafd bl~ven,daar anders de CO

conversie tot methanol sterk terugloopt.De vorming van

I1hot spots" en de daarmee samenhangende ruinering van de

katalysator zal dus voorkomen moeten worden.Zoals uit de

tabel kan worden gezien is de

IJ.

FO-waarde (verschil in vr~e

(11)

\1-'''\

1

alle andere nevenreacties.Het evenwicht voor reactie (1)

zal dus ook veel ongunstiger liggen dan voor deze nevenreacties.

Het is nu echter mogel~k gebleken (3,5) om katalysatoren

te vinden, die uitsluitend de reductie van CO tot

metha-nol bevorderen, terwijl alle andere nevenreacties b~na

volledig onderdrukt kunnen worden

ö Dit tenminste wanneer

de temperatuur niet hoger dan 390 C wordt.

De meest gebruikel~ke katalysatoren b~ de methanol

syn-these z~n degene, die ZnO

enl

of CuO bevatten. Als

promotor worden dan moeil~k reduceerbare oxyden, zoals

Cr 0 , gebruikt. Zonder i~e details van Natta's

arfi~el

over al

z

~

n

onderzoekingen op het gebied van

deze katalysatoren te treden, kan gezegd worden, dat

de ZnO-Cr?O~ katalysator voor industriele doeleinden

zeker voordelen heeft boven een CuO-Cr

°

katalysator,

van welke laatste de activiteit veel

s~e~ler

terugloopt.

Een katalysator met een samenstelling van

89

%

ZnO en

11% Cr 0 kan b~voorbeeld voor de methanol synthese

gebruiit3wor&en (1,3,5). De katalysator mag geen

~

zer

of nikkel bevatten, omdat deze metalen katalysatoren

z~n voor de omzetting van CO tot CH4 , vooral b~

tempera-turen hoger dan 4000C. Als dit proces dus b~ lagere

temperaturen wordt uitgevoerd (c:::::

370

0C) zullen zelfs

spoortjes ~zer of nikkel in de katalysator geen ruïneuze

gevolgen hebben. Zeer actief ~zer of nikkel kan zich

op de katalysator afzetten door ontleding van Fe(co)s

of Ni(CO)~, welke verbindingen daarom ook niet in het

synthese oas aanwezig mogen z~n. De ZnO-Cr~03

kataly-sator wordt niet vergiftigd door H,S,PH et~, welke

stoffen wel

schadel

~

k ~

i

~

voor de iataltsatoren van de

meeste hydrogenerings processen. Ook de CuO-GrAO ,

katalysator in de methanol synthese wordt door tte~e

stoffen vergiftigd. Dit is dus een reden temeer om

de ZnO-Cr203 katalysator b~ dit proces te gebruiken.

Olie_druppe~tjes worden alt~d meegesleurd door het

gas, wanneer het gecomprimeerd wordt. Deze olie wordt

natuurl~k geadsorbeerd aan de . katalysator en zal de

activiteit dan sterk verlagen. Deze olie moet dus uit

het synthese gas verwjjderd worden.

Wanneer met zeer selectieve katólysatoren wordt gewerkt,

is het gebleken, dat ~ gro~~§~ o~~en~t wordt

ver-kregen, wa~er in het synthese gas CH?IC

co

»

'

2. ~ Natta

heeft aangetoond, dat de reactie tussen CO en H

vr~

goed beschreven kan worden door een

mechanisme~

waarb~ de reactie plaatsvindt in de geadsorbeerde phase.

Wanneer b~ grote "space ve loci ties" gewerkt wordt,

heeft h~ ook aangetoond,dat de adsopptie snelheid van

CO veel groter is dan die van H. . Dan is het dus

duidel~k,

dat in het synthese

g~s

een waarde voor

CH ICCO groter dan twee aangelegd moet worden om in de

g

e~dsorbe

e

rde

phase de scoechiometrische verhouding van

twee te kr~gen,

De reactie CO + 2 H2 -~ CH

30H gaat met een flinke

volume verkleining gepaard. Verhoging van de totale

druk zal dus het evenwicht naar rechts verschuiven.

Wanneer het synthese gas inerte gassen,zoals .N

(12)

zal het zelfs nodig zijn om b~ relatief nog hogere drukken

te werken.De reactiesnelheid is namel~kF'van de activiteiten

van CO en H ,welke activitieten weer rechtevenredig zijn

met de partfaalspanningen der componenten. In de

indus-trie worden dan ook drukken van 250 tot 350 atmosfeer

gebruikt (1,3,5,6). De temperaturen waarb~ dit proces

wordt uit <;evoerd varieren tussen 300 en 375°C, terwijl

"space velocities" van 30.000-50.000 worden genomen

(1,3,5,6). Onder deze omstandigheden wordt zeer zuivere

ruwe methanol verkregen, d.~v.z. 95-99% zuiver (1,3,5,6~.

Door deze hoge "space velocities" te gebruiken zal de

CO conversie per omloop niet zo groot zijn. Er zal dus

lang geen evenwichtssamenstelling bereikt worden. De

conversies per omloop z~n ongeveer 12-16% (2,3,7).

Voor dit proces worden nu de druk en de temperatu~E

vastgelegd op respectievel~k ~atmosfeer en 350 C.

Berekening van de evenwichtssamenstelling

Aangenomen wordt,dat de samenstelling van het gas vlak

voor de feactor is (8,14): l1"~ \ 67,2% H2 '2 ,,' \ (\(' L., : ," \, \ \ 18,4% CO , I J ' . \ .

0,7

%

CO 2 tv'" ~ / \ 0 ,6% G H4 13,1% N2

r\ Voor de reactie CO + 2 H2 ~CH30H is de evenwichtsconstante

onafhaI].~~Jjjk van de druk en alleen afhankel~k van de

tem.peratuur~De ligging van het evenwicht is zeer sterk

af-hankel~k van de druk, vooral wanneer b~ hoge drukken wordt

gewerkt.Dan nameljjk zal de fugaciteit van elke component

in een gasmengsel niet meer gel~k gesteld mogen worden

aan de overeenkomstige partiaalspanning.Voor deze reactie

wordt de evenwichtsconstante dan

(9):

=

waarbjj,

a

=

activiteit

=

fugaciteit f (in atm)

:t

= mol fractie

~ = fugaciteit coefficient van een gas

p = partiaalspanning (in atm)

voor een gas

=

f/p

p

=

totaal druk (in atm)

Volgens Ewell

(9)

is bjj 30000 en 350 atm.:

Kevenw.= 4,46 .10-5 en

lel/

30H 7 4

-.Jo_~;.."o..:;.~_

=

1 , 5

K

d

=

0,23.

Dus:

!J;~ ',lco

stellen we,dat 1 gmol gas de reactor ingaat en dat bjj

evenwicht x gmol CO worden omgezet in OH30H, dan wordt

de evenwichtssamenstelling: Totaal 0,672 - 2x 0,184 - x

0,007

0,006 0,131 x 1,000 - 2 x

~

~~.

(13)

Na substitutie in de bovenstaande vergel~king wordt ver-kregen,dat: l.. X

(

1

-2

X')

=

(0)&72- 2.x);{,

(

o)

/

C

,/

-

X)

17,45 Dus: x

=

0,153

Wanneer evenwicht bereikt wordt b~ 3500C en 300 atm is dus

de CO conversie;

0,153

=

83,2 %.

0,184

111 Beschr~ving van de procesgang in verband mét de tekening.

Het synthesegas wordt eerst in een viertraps compressor

gecomprimeerd tot 280 atmosf~er (Er staan drie van deze

compressoren parallel).Na elke trap wordt het gas weer

gekoeld tot 25°0. Dit moet gebeuren,aangezien anders de

temperatuur van het gas veel te hoog oploopt,waartegen

de compressor niet bestand is.Het gecomprimeerde synthese

-gas wordt dan gemengd met een deel van het circulatie

gas en wordt dan gecomprimeerd tot 300 atmosfeer in de

circulator. Een deel van het circulatiegas wordt gespuid

om te bewerkstellige~,dat de samenstelling van het gas,

dat naar de reactor gaat, steeds constant zal z~n. Als

dit niet gedaan zou worden, zou ook het percenGage der

inerte gassen (N~,CH4) steeds oplopen, hetgeen de

op-brengst zou verlggen. Het gas stroomt dan naar de

drup-pelvanger, waar meegesleurde oliedruppeltjes worden afger

scheiden. Daarna gaat het naar de reactor en kan eerst

geheel of gedeeltel~k door een warmtewisselaar en een

electrische voorwarmer gestuurd worden, voordat het gas

in contact met de katalysator komt. De reactie is zoals

gezegd exotherm en de temperatuur moet nauwkeurig geregeld

worden. Zodra het proces begonnen is zal de temperat~ur

geregeld worden door de hoeveelheid gas, dat koud (25 C)

en zonder door de W.W. gegaan te zijn, tussen de katalysator

bedden wordt toegevoegd. De reactor heeft 6 katalysator

bedden en de koude stroom wordt onder elk van de v~f

bovenste bedden toegevoegd. De katalysator heeft~en

samenstellin~ van 89% ZnO en 11% Cr203. De conversies

pe romloop ZlJD.i)

co

~ CH OH : 15 mol%

2) C02 - ' ; > CH30H : 14 mol%

3) CH30H -+

(C~3)

2°: 2 mol%

De totale hoeveelheid koud gas ,die wordt toegevoegd,wordt

geregeld op de temperatuur van het warme gas,dat de reactor

verlaat.Deze temperatuur wordt constant gehoud~op 3500C.

Het gas ,dat de reactor verlaat, gaat ae:t via de W.W. ,

waar het tot 1170C wordt afgekoeld. door het koude

synthese-gas, naar een dubbelp~p condensor en koeler. (Er staan tien

van de eenheden,zoals op de tekening z~ aangegeven,parallel~

Hier wordt het methanol b~ een druk van 280

atm.gecon-denseerd en daarna afgekoeld tot 250C.Daarna wordt het

(14)

, .

~\

\t / \\.) . ',I \ ' \ \ '.1, -,'\\ '.

van de gass&~elke laatste gerecirculeerd worden.De gassen

gaan naar de circulator en het ruwe methanol gaat naar de

destillatiekolommen.Er is aangenomen,dat het methanol,water

en dimethylether volledig worden afgescheiden.B~ deze

temperatuur en totaal druk z~n de partiaalspanningen zeer

klein,zodat deze veronderstelling gerechtvaardigd is.

De ruwe methanol wordt eerst ontspannen tot 8-10

atm •• Daarna gaat het via een W.W.,waar het door het

bodem-product van de eerste kolom tot 8000 wordt verwarmd,en via

een andere W.W.,waar het met stoom tot 12500 wordt

ver-warmd,naar de eerste destillatie kolom. Hier wordt de dimethylether als topproduct van het methanol-water

mengsel gescheiden.De refluxverhouding voo~ deze kolom is

10:1.De kolom heeft 30 schotels.De voeding voor de kolom

is op kooktemperatuur.De druk in deze kolom is

7

atm.Het

bodemproduct wordt in de W.W. afgekoeld tot

65

00 en gaat

dan naar de tweede kolom.Hier wordt de zuivere methanol afgescheiden van het water.De druk wordt afgelaten tot

1 atm •• De voeding is ook hier weer op kooktemperatuur.

De kolom heeft 30 schotels.De refluxverhouding is 2:1.

Het zuivere product wordt nog nagekoeld tot 25°0.De

zuiverheid van de methanol is 99,8%.Het bodemproduct,water

met wat hogere alcoholen,heeft geen verdere waarde meer.

IV Materiaalkeuze

Daar het 00 kan reageren met de wand van de reactor,de

W.W.,de condensor,de p~pen etc. en daar het gevormde

~zercarbonyl zeer schade lUk voor de activiteit van de

katalysato~is,zullen hier alleen bepaalde uitvoeringen

gebruikt kunnen worden.De wand van de reactor kan bekleed

worden met een dun laagje koper of brons,maar dit is niet

alt~ voldoende.Doordat soms plaatsel~k heel hoge tempe-raturen voorkomen,kan de bekleding smelten.Het is daarom

in moderne fabrieken gebruikel~k om de reactor,de W.W.,de

condensor,de productafscheider en de p~pen van Doestvr~

staal (18 Cr- 8Ni staalV te maken. Dit is bestand tegen

CO en ook veel sterker,zelfs b~ temperaturen tot 110000.

. Voor het destillatie gedeelte kunnen alle soorten ~zer en

staal gebruikt worden.

V Balansen

de stof- en warmte balansen z~m samengevat in tabellen.De

nummers der stromen verw~zen naar de punten,die z~n

aan-gegeven in het blokjesschema.Een korte toelichting zal b~

beiden worden gegeven.

A)Stofbalansen

De gebruikte conversies z~ reeds gegeven.De

samenstel-ling van het suppletiegas en van het gas,vlak voor het

de reactor binnenstroomt,z~n overgenomen uit (14).ne

bere-kening van het percentage koude voeding voor de reactor

zal hier beneden worden gegeven.

(15)

11

de top een mengsel van 98 mol% dimethylether en 2 mol%

methanol overkomt.Verder is aangenomen,dat het

dimethyl-ether volledig afgescheiden wordt.B~ de tweede kolom

komt methanol(99,8 mol%) over de top.

B)Warmtebalansen

De warmtestromen voor het synthese gedeelte z~n berekend

met gegevens,welke z~m genomen uit Ewell(9),Handbook of

Chemistry and Physics (10) en Perry (ll).De

energie-stromen z~ gecorrigeerd voor de invloed van de hoge

druk-ken volgens de methode van Hougen en Watson (13).Voor het

destillatie gedeelte zijn de energiestromen voor,wat de

methanol-water mengsels betreft, berekend met de grafieken

in de handleiding IlInstructie FilmverdamperTlvan het

Laboratorium voor Fysische Technologie(12).

De gebruikte formules voor de berekening van de

energie-stromen van de verschillende gassen(b~ 1 atm.) z~n:

T H

=

n

J

'

cp dT waarin Nu is cp Voor: H2 CO CO2 CH4 N2 CH 30H H20 Voor de CH;;ÜH H20 CH

3

0- CH3 273 H

=

energiestroom(=kcal/uur) aantal kmol/uur n

=

c

=

P soortel~ke warmte (kcal/kmol~

in oK.

T

=

temperatuur

als functie van de temperatuur gegeven volgens;

A B C 6,62 0,81 6,60 1,20 6,40 10,20 0,353 5,34 11,50 6,50 1,00 2,00 30,0 7,00 2,77

berekening van de energie stromen der vloeistoffen:

c = 0,605 cal/gram/oC

c = 1,0 cal/gram/oC

(16)

1---- - -

-1_

-

-=-

___________________ _

1---_:_---.

1----I I

1--- --

-1

---,

__________

~I:---

--- ---

---f---ti

--.---" --

---tr---

-

--

---!.~---~ ! I' ---~-_._-_ .. ---_

..

~' -II ii ---- - ---il---IJ ji -

---t+H---il

---'I--!---~~~=~=ii:,-

---_ --- Ij if " 1I

--:r--

1 " , !, ii

Ii

---_.' : 'I

'I

_. --- --- - ---lL----II ,I -

----',-

-!I ____ U ____ _

:i

" --_ .. _.__. r -11 '1 -- --- --!:--- . I' -11

---f--- ---d-'I

----

---H---'!

.

--- ---t!

"

.

:1 :1

--- ---r:

" "

---

---rr---I1 i: - ---- --- ---~r-! -'I I, ___ ___ l1 'i :1 ---,---" ij 'I -- ---11---I' I --- ---,--- ---,'i.---11

(17)

I , I . , , , .... ï , ,( ... L_ t I '-r

... -t

..

'--... 1_ ", t \ .-, . I ; ...

.

: ... , , . . - I -_I. ; t t r - ... :t.è .... ,~.t ... '-j00

t ... _-:

-.;---( ' . '

-i I

.-..

I , , -i " -I- _ _ _ ., i I

.

Ou

---==->-

.

'

.

• I I

.

i

j

(18)

12 Berekening van het percentage koude voeding voor de reactor De strogm,die door de W.W. gaat zal bij een temperatuur

van 330 0 de reactor binnenstromen. Indien de hele stroomQ) bij deze temperatuur de reactor binnen zou stromen,dan

zou de energiestroom van

®

zijn: H 2

=

10,28 .10 6 kcal/uur 00

=

2,70 .106 11 002= 0,12 .106

"

°

,

12 .106

"

1 85 .10

,

6

"

Totaal = 15,07 .10

6

kcal/uur

Stel,dat stroom

®

een fractie x van stroom

@

is .Dan is:

6

(I-x) • 15,07 .10

Energiestroom

~

+ x • 0,625 .106 + 4,31 .10 6

Energiestroom

®

Som der

reactie -warmten Hieruit. volgt,dat: x = 0,305

Dus: stroom

@

is 0,305 maal stroom

CD

en stroom

®

is 0,695 maal stroom

0

Berekening van de temperatuur bij

®

= 15,0 .106 Energie ÏZ\

stroom

\.2;

Eerst wordt geschat,wat de temperatuur.bij

®

zal zjjn.Deze zal zeker tussen de 3730K en 4480K.Dan wordt de energie-stroom van

®.

voor vier verschillende temperaturen in dit gebied u1tgerekend:

b:ij 3730K is energiestroom

@

= 4,17 5,33 .106 .106 .106 .106 kcal/uUJ 3980K 11 11 , , = 4230K 11 II 11 = 448 o K " " 11

=

6,43 7,50

Nu wordt de energie_stroom uitgezet tegen de temperatuur.Dit is gedaan in nevenstaamde grafiek.Verder is bekend,dat:

Energiestroom

"

=

11

=

(15,0 10,47 + 4,94 .le6 kcal/uur 6 0,43 ).10 = Dan lezen we in de grafiek meteen af,dat bij een energie-stroom van 4,94 .106 kcal/uur een temperatuur van 39g0K, oftewel 117°c,hoort.De temperatuur bij

®

is dus 117 c.

11

"

"

(19)

-A

-tI

@\/1

I

I

I

I

I

I

I

~

,

.i

~ , I

I

'J

'.,'H_

'-§r-J

"4(q

I==l

~

@

.

I

-~

@)

I I ,_ .. ___ _

_

i_~

_

---I

I

--@)

-_. __

..

--(

8V

I

! 1

,

I -

---t®tl@4

-

r- ---.. _----._-_.

(20)

Stroom Temp. Druk Compo- Volume

°c

atm. nenten stroom kmoàjuur kg/uur Mol% Energie

-m3/uur stroom kcal/uur H2 4190 8380 67,2 1024 .103

co

1150 32100 18,4 - 152 .103 1 25 300 CO2 43,6 1920 0,7 - 123 .103 CH4 37,4 598 0,6 - 26 .103 N2 817 22900 13,1 - 98 .103

__

~

.

.o

~§.a!_._._§22_ .. ____ §g~g

____

._._._~5~90 625 .103 H2 1280 2550 67,2

·---

3

-

. > 312 .10 CO 350 9800 18,4 - 46 .103 2 25 300 CO2 13,3 585 0,7 - 38 .103 CH4 11,4 182 0,6 - 8 .103 N2 249 6980 13,1 - 30 .103 Totaal 194 1900 20100 190 .103 .

__

.---_ ..

_._----

..,,_

...

_---,_

... ~----

---_

... ~ ... H2 2910 5830 67,2 712 • 103 CO 800 22300 18,4 - 106 .103 3 25 300 CO2 30,3 1335 0,7 - 85 .103 CH4 26,0 416 0,6 - 18 .103 N2 568 15900 13,1 - 68 .103 Totaal 441 4340 45800 435

- - -

.103

,_

... ~ H2 2910 5830 67,2 7,14.10 6 6 CO 800 22300 18,4 1,88.10 4 330 300 CO2 30,3 1335 0,7 0,08.10 6 6 CH4 26,0 416 0,6 0,08.10 6 N2 568 15900 13,1 1,29.10 Totaal 898 4340 45800 10,47.10 6 H2 3830 7650 65,11 9,95.10 6 6 CO 975 27300 16,59 2,44.10 CO2 37,5 1650 0,64 0,08.10 6 6 5 350 280 CH4 37,4 598 0,64 0,14.10 6 N2 817 22900 13,89 2,02.10 6 CH 30H 175 5590 2,97 0,38.10 (CH 3)20 1,78 82 0,03

---

6 H20 7,89 142 0,13 -0,03.10 Totaal 1270 5880 65900 15,0 .106

(21)

-14

Stroom Temp. Druk Compo- Volume kmol/uur kg/uur Mol% Energie

°c

atm. nenten stroom stroom

m3Luur kcaljuur H2 3830 7650 65,11 9+95.106 6 - CO 975 27300 16,59 2,44.10

-

5 CO2 37,5 1550 0,64 0,08.10 6 6 117 280 CH4 37,4 598 0,64 0,14.10 6 N2 817 22900 13,89 2,02.10 6 CH 30H 175 5590 2,97 0,38.10 (CH3)2

e

1,78 82 0,03 6 H 20 7,89 142 0,13 -0,Q3.10 Totaal 820 5880 65900 15,0 .106 H 2 3830 7650 65,11 .912.10

9

CO 975 27300 16,59

-

J,.15.10P CO2 37,5 1650 0,64

-

lOO.109 7 25 280 CH 4 37,4 598 0,64

-

,24.105 N2 817 22900 13,89

-

8B.I0

P

CH 30H 175 5590 2,97 84.103 (CH 3)20 1,78 82 0,03 H20 7,89 142 0,13 4.103 Totaal 629 5880 65900 674.103 ~ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ . _ . . . _ _ .,..-,._~ . . . ~.-,-,_.-_ _ _ _ _ ... , _ _ .... _ . _ _ . . _ _ _ _ ., _ _ • _ _ _ _ _ . , _ _ _ _ _ _ _ ' . . . _ _ .M . . . . " H2 3830 76?0 67,2 912.103 3 CO 975 27300 17,1 - 115.10 8 25 280 CO2 37,5 1650 0,66 - 100.10 3 CH4 37,4 598 0,66

-

24.103 N2 817 22900 14,3

-

88.103 Totaal 622 5700 60100 585.103

._

..

_-_

.. -.... :".' .. -. ... "'....,.. ... .,....~'''''--..,..~~'''~....----'"...,-.-,...-..--._ ...

_

.. _, ... ---.,.., ... ,,..., ... ..., . ., ..

-

... , .. " ... ""-... ,-. ... ',._,' ....

-

... ~ .. _.,.. ... ,~--_ ... -.. -~ .. _.~. H2 3730 7460 67,2 888.103 3 CO 951 26600 17,1 - 112.10 9 25 280 CO2 36,6 1610 0,66

-

98.103 CH4 36,5 584 0,66

-

23.103 N2 797 22300 14,34

-

86.103 Totaal 606 5550 58600 569.103 • _ _ w _ _ " ' . _ _ . . . . ".... _ _ _ . . . - -...

(22)

Stroom Temp. Druk Compo- Volume kmo I/uur kg/uur Mol% Energie

°c

atm. nenten stroom stroom

m3/uur

---

kcal/uur H2 4190 8380 67,2 '9 9'7-:1"03

co

1150 32100 18,4 -135 .103 10 25 280 CO2 43,6 1920 0,7 -117 .103 CH4 37,4 598 0,6 - 24 .103 N2 817 22900 13,1 - 88 .103 Totaal 680 6240 65900 633 .103 -._---~--.~---_ ... _---~.

__

._'.---.. H2 456 912 67,0 78,1.10 3 3

co

197 5516 28,9 34,2.10 11 25 1 CO2 7,0 308 1,0 1,6.10 3 CH4 0,9 14 0,1 0,2.10 3 N2 20 560 3,0 3,4.10 3 Totaal 16700 681 7310 118 .103 --...,.."'-... ,.

__

...

__

.~-_._---~-_ .. ---~---_."'-._---

-

... _ ... --~

~6

456 912 67,0 . 1Q9.103 197 5516 28,9 ~ ~3.10 3 12 25 280 CO2 7,0 308 1,0 --.. +9.10 3 CH4 0,9 14 0,1 -, ,,1.10 3 - ~ 3 N2 20 560 3,0 -., :2.10 Totaal 74 _ 681 7310 64.103 ,.---.-.-~-~._-.-. ... . 3 H2 95 190 67,2 24.10 CO 24 678 17,1

-

3.103 13 25 280 CO2 0,9 41 0,66

-

2.103 CH4 0,9 15 0,66

-

1.103 N 2 20 566 14,3

-

2.103 Totaal 16 141 1490

----

16.103 ...

__

...

_'

..

_

... _.-.--CH 30H 175 5590 94,7 3 84,5.10 3 14 25 280 (CH3)20 1,78 82 1,0 1,2.10 3 H Q 7,89 142 4,3 3,6.10 2 3 Totaal 7,3 185 5810 89,3.10 CH 30H 175 5590 94,7 3 84,5.10 3 15 25 9 (~H3)20 1,78 82 1,0 1,2.10 3 H20 7,89 142 4,3 3,6.10 Totaal 7,3 185 5810 89,3.10 3

---

...

_

....

(23)

16 Stroom Temp. Druk

°c

a m. t

Compo- Volume kmol/uur kg/uur

nenten stroom Mol% Energie stroom kcal/uur 16 80 9 17 125 7 18 30 7 19 30

7

CH 30H (CH 3)20 H 20 Totaal CH 30H (CH3)20 H 20 Totaal m3/uur 7,3 7,3 7,3 175 1,78 7,89 185 5590 82 142 5810 94,7 1,0 4,3

--- ---

---_._.~"'-_._-~ .. 175 1,78 7,89 185 5590 82 142 5810 94,7 1,0 4,3 440 .10

3

(CH3)20 19,6 902 98,0 104. 103 CH 30H 0,4 14 2,0 5 .103

_

!

~

~

_

~

~

~

~

___

1.

1

________

2~

J

.

~

~~.

__ 9

... _....

10~

_

~

__

~9~

_

(CH3)20 19,6 902 98,0 10,6.10 3 CH 30H 0,4 14 2,0 0,3.10 _ __ _ _ _ _ _ _ T_o_t_a_a_l

_"

!!

.

~

___

.

20

,

~

___

~

1

~

.

___ . ____ "10

.1

2~

_.

~03

_

.. (CH3)20 1,78 82 20 30 7 CH 30H 0,04 1 Totaal 1,8 83 98,0 2,0 3 1,0.10 -- ---~=-~~---(CH3)20 17,8 820 98,0 7 CH

3

30H 0,4 13 2,0 9,9.10 Totaal 18,2 833 9,9.103 21 30 ---~~~"<._,...

_______

~~

... ______

"'~"'.

___

~_.

_______

~_H_

.... _

... ___ .

22 125 7 CH 30H 174,6 5590 95,7 H20 7,89 142 4,3 Totaal 183 5730 433 .103

-

-

-

---.---23 66 7 CH 30H 174,6 5590 95,7 4,3 H20 7,89 142 Totaal 183 5730 220 .103 - - - -C-H -3 0H .. -.~.--- 523 16';:::;'7=OQ:::::--- -99 ~-8--···-·_·-_·_·_-_ .. ---24 65 1 H20 1 19 Totaal 14500 524 16720 0,2 6 5,05.10

---_.

__

._---_.

25 65 26 65 CH 30H 523 16700 1 H20 1 19 Totaal 21,6 524 16720 CH

3

0H 174 55'70 1 H 20 0,4 6 99,8 0,2

---_._-_

....

_

.. 99,8 0,2 Totaal 7,2 174 5580 210 .103

- - - -

- - - -

---_

.. -.

(24)

--Stroom Temp. Druk Oompo - Volume kmo1/uur kg/uur Mo1% Energie 0

0 atm. nenten stroom stroom

-.

m3/uur kcal/uur

- - - _

... .w_LIOI.-_ _ _ ... _~ ... _.·._~_. __ OH 3OH 174 5570 99,8 27 25 1 H20 0,4 6 0,2 Totaal 7 174 5580 84 .103 n . . . , " " p , - " ' - _ .... _ -

--_

...

..--..

_-OH 3OH 349 11100 99,8 28 65 1 H20 0,6 12 0,2 Totaal 14,4 350 11100 420 .103

-H20 7,5 135 95,0 29 93 1 CH 30H 0,4 13 5,0 3 Toaaal 0,15 7,9 148 13,2.10

----_._-

...

_-,

(25)

;- - -

(26)

/

I

l

(27)

'1

-$)J:

t

J..

J ..

J

+

-

LcI:

'I

S lA,.,

~;De.-..;'

(I

s),

-.

-d!J

:

A,S-~ J

J3

=

0)

'i

f~.

~ ,b5°~

..

~

=

I'IS.w~

'Y'-7 J

/uwc

~o<-~

J

9

3

Oe

:

i.

=

1

~

7'

to

d % J / UM/r

JeNtJ.,~

c;

LL.

cL!

cl.

i-'

-

r~'

LL

=

t i

""/;tec

I"f f). .

J

i

~

_

~

JY.'

'T'.

I

_

I

& .

N,S, 1.0_'

'~

(

).

'

,

·-

;

t

~

~

'

U~

{f'

~~

...fot. -

V

7r

/,1. Jboo ' v '

~

: '

/~

• 15,]4/=

:.~: T

(28)

(29)
(30)

.

!~-;--.. ---, ; . i _ .. __ l..

.

__ .~-~-

.

- _ r· .-1-'-' _ .... . i - t - - _ . _ , .. - 1-~_: _.t--. -~-I I '

I

Ot'

r--~-·T-.~·

-;_.-

-

._

-1;--- --

~--L ._~ ~

,

8 ~.---;--~-~-

l .

.,

. : .

-

-.;-

. -- -,---

--~-:--! I , I . '

1··---=-··

t·- - ~ , t " . - - - ,

r~~t-~-1~-

---; ----

-~.----.

--"

0,1

t~~f-~-r----

,

~

,

"'r-

'"

--'" "

I

.. J _ ... . --;I( --t· "!

1.

.--"- -t>,o D,.t 0,3 , , O,S" " --+ .. ---~ ..-

-.-' , - I __ . _. 1--J : 1 ~ I "

_.

I , I - -- - ... -- --:---t-- _ ... -; -~-++-;..;~ ,. t ._._; ._--. -~ .. _----_..J..-h-'-'+-~ - ... __ .1- _~_ .': ... _ _ -+:::":".j.;::::'=! --:----"'--1'", -~ 0,

(31)

!

~<~l

;-.;~"T'~!':;:;~~-~~~-~

--~~.

. ---~ t -~. • I I:!+!.:..:::';':-'-i-_lt-:_'_+.:.:~ __ l--~_;

__

~ !-I +_ ! _ '. _ ... . ----;--.-, -.~--:-~ r .: :.+l':-~ ~,-~,_:~ !~ . ~ . ; . : ·~-';';:';': .. T.:.--:~-' !~.-: i.:-: . -. ~----'---'-f,:-·; i' . " T: .;; 'J __

+':-:~~Y'

~

:_'~"

__ ' __ .

__ ..

~

_

-:- 1'+--':+---,.-"'1-, 1 . I . "

'

- _-'I ---r=;-:-;-c:-~.;-C.T; -:-- -.--~-'_. J. '_ ~! I I '~-'r ···i~·· I I .! --Or' I' 1----;--.~ I , "

"

'I h \ l ~ o \l ~ . :~>, ... \ :', ... , .

\

'\

\ , ,

,-\

i

. I '. I I i ~~ '\- ---.\ " :~ ,

...

:

~-'

\

~

.

\

to ' 1

--•

lF

1 I I I -'--"---..., I

I

I

+

I I

I

.----r

! ::: ,n -Î-... l '; . -f~---'-~-ri;n ''':1 .f. t .... ---.l---'" _ . ..!-.---', I ~--~, -: >.,. I ' ..I, :::c I -oc --1 -tb "'., ? '< -,1_

--1-\ I' '-.. -! '-".

(32)
(33)

.--;-.-LI'rERATUUR

(1) Faith, W. L., Keyes, D. B., Clark, R. L., "Iridustrial

ChemicaIs," Second Ed., Wiley, New York 1957.

(2) Kastens, M. L., Dudley, J. F., Troeltzsch, J.,

Ind. Eng. Chem. 40, 2230 (1948).

(3) Natta, G., First Ed., Vol. 3 of "Catalysis," Edited

by P. H. Emmett, Reinhold, New York 1955.

(4) Van Oss, Warenkennis, deel 111.

(5) Groggins, P. H., "Unit Processes in Organic Synthesis,1l

Fourth Ed., McGraw HilI, New York 1953.

(6) Shreve, R. N., "The Chemical Process Industries",

First Ed., McGraw HilI, New York 1945.

(7) Petr. Refiner. 36, No. 11, 259 (1957).

(8) Boon, E. F., Collegedictaat Chemische Werktuigen. (9) Ewell, R. H., Ind. Eng. Chem., 32, 147 (1940).

(10) "Handbook of Chemistry and Physics" , 40th ed., Chemical

Rubber Publishing Company, Cleveland, Ohio, 1958.

(11) Perry, J. H., "Chemical Engineers' Handbook", Third Ed.,

McGraw HilI, New York, 1950.

(12) Instructie Filmverdamper, Lab. voor Fysische Technologie,

T. H., Delft.

(13) Hougen and Watson, "Industrial Chemical Calculations."

(14) Fiat Final Report, No. 888.

2/

(15) Coulson, J. M., and Richardson, J. F., "Chemical Engineering",

Vol. 11, McGraw-Hill, New York, 1956.

(34)

I

..

, ,

.

..

• I

Cytaty

Powiązane dokumenty

The dissertation confirms M a r t i n ' s asser- tion that the epistrategos officiated only in the Thebaïde, thus the full term έπι,στρατηγος καί στρατηγός

But if we note that (1.) the man for whom the two Tebtynis receipts were issued is Ploution of Kerkesoucha, a village in the division of Herakleides and (2.) that Aurelius

These included the obtainment of a thorough understanding of the aerodynamic effects of fuselage wake-filling propulsion integration, the development of suitable aero-structural

With still further in- crease in revolutions, no further cavitation can occur on the back, as it is already completely denuded of water, and the increased speed of the section gives

Czytelnik otrzymuje książkę, dzięki której zagadnienie regionalizmu staje się czymś bezpośrednio dostępnym, a pewne pojedyncze zjawiska charakteryzujące region Warmii i Mazur

In vivo 3D brain and extremity MRI at 50 mT using a permanent magnet Halbach array.. O’Reilly, Thomas; Teeuwisse, Wouter M.; de Gans, Danny; Koolstra, Kirsten; Webb,

W związku z poruszaną tu sprawą pozostaje chyba list Władysława Jagiełły do wielkiego mistrza z 29 października 1417 r., w którym król na prośby Küchmeistra oraz swej

nej jest przede wszystkim rozwój osobowy poprzez kształtowanie odpowiednich postaw do odbioru mediów oraz wszechstronne przygotowanie ludzi do posługiwania się nimi..