Wydz. Geologii
Wydz. Geologii
Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych
Dorota A. Pawlak
Wykład PTWK , 01.06.2010
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
L
M
B
S
N
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
Є
L
M
B
S
N
Kryształy fotoniczne, metamateriały i
co tu robią eutektyki
METAMATERIA
METAMATERIA
Ł
Ł
Y
Y
KRYSZTA
KRYSZTA
Ł
Ł
Y
Y
FO
FO
T
T
ONICZNE
ONICZNE
Eli Yablonovitch, Sajeev John
Od 1987 r.
Od 1999 r.
Kryształy fotoniczne
K
r
ys
z
t
a
ł
y
f
o
t
o
n
i
czn
e
Kryształy Fotoniczne,
Photonic Band Gap Materials:
A Semiconductor for Light
Definicja
pasmo przewodnictwa valence bandprzerwa
wzbroniona
pasmo walencyjnefotoniczna przerwa
wzbroniona - PBG
półprzewodnik
K. Busch et al. Phys. Rev. E 58 (1998) 3896
DOS dla upakowania fcc
PÓŁPRZEWODNIK
– periodyczny potencjał ze względu na
sieć atomową, V(r + R)
PC
- periodyczny potencjał ze względu na
sieć makroskopowych ‘atomów’ , εεεε(r + R)
G ęs to ść st a n ó w d o zw o lo n y ch D O S -D en si ty o f S ta te s
KRYSZTAŁ FOTONICZNY
KRYSZTAŁ FOTONICZNY
Kryształ fotoniczny – periodyczna sie
ć
dielektrycznych rozpraszaczy w homogenicznej
dielektrycznej matrycy
Periodyczna
zmiana
współczynnika
załamania
Definicja
Stała sieci
∼∼∼∼
długo
ść fali
L
n1
n2
n1
Photonic Band Gap powstawanie –
efekt dwóch rezonansów
Makroskopowy i Mikroskopowy
Photonic Band Gap powstawanie –
efekt dwóch rezonansów
Makroskopowy i Mikroskopowy
L
m
c
ππππ
ω
ωω
ω
====
L
m
c
ππππ
ω
ωω
ω
====
Makroskopowy Rezonans Bragga
Makroskopowy Rezonans Bragga
Mikroskopowy Rezonans “Mie”
Mikroskopowy Rezonans “Mie”
maksymalna transmisja maksymalne odbicie
2
a
4
====
λλλλ
2
a
4
====
λλλλ
Współczynnik
załamania, n
Współczynnik
załamania, n
n
c
ω
ωω
ω
ππππ
λλλλ
====
2
n
c
ω
ωω
ω
ππππ
λλλλ
====
2
scalar wave (d=1)
Volume filling fraction
‘Parametr wypełnienia objętości’
f = 2a/L = 1/(2n)
Volume filling fraction
‘Parametr wypełnienia objętości’
f = 2a/L = 1/(2n)
L
m
====
2
λλλλ
L
m
====
2
λλλλ
m = 1, 2...L = stała sieci a = ‘promień atomu’
Największa
jednowymiarowa przerwa pojawia się gdy mikroskopowy
i makroskopowy rezonans wystepują jednocześnie
)
2
(
2
n
a
c
ππππ
ω
ωω
ω
====
)
2
(
2
n
a
c
ππππ
ω
ωω
ω
====
Types and properties
1D
•
•
Zwierciadła (zwierciadła Bragga)Filtry interferencyjne
Techniki otrzymywania / struktury
st
o
p
g
a
p
st
o
p
g
a
p
1D – stop gap Nakładanie warstwa po warstwie materiałów o róŜnych współczynnikach załamaniaZwierciadła wnęki w vertical-cavity surface-emitting lasers (VCSELs)
Types and properties
1D
2D
•
Kolumny•
Powietrzne kolumnyst
o
p
g
a
p
st
o
p
g
a
p
b
a
n
d
g
a
p
b
a
n
d
g
a
p
1D – stop gap 2D – przerwa wzbroniona w 2D i w 360°.Max-Planck Institute for Microstructure Physics, Halle, Germany
•
Zwierciadła (zwierciadła Bragga)•
Filtry interferencyjne[1] Phys. Rev. Lett. 65 (1990) 3152.
[2]Appl. Phys. Lett. 71 (1997) 1441.
[3]Science 282 (1998) 887. [4]Phys. Rev. B 50 (1994) 1945. [5]Nature 407 (2000) 608. [6]Science 289 (2000) 604. [7]Science 292 (2001) 1133. [8]Nature 404 (2000) 53.
1D
2D
3D
•
yablonovite[1],[2] – struktura diamentu,•
odwrócony diament•
koloidy - opale, odwrócone opale (fcc)[3]•
„woodpile”, Soukoulis [4], Noda [5],[6]•
square spiral (tetragonalna) [7][•
holografia laserowa[8]st
o
p
g
a
p
st
o
p
g
a
p
b
a
n
d
g
a
p
b
a
n
d
g
a
p
Techniki otrzymywania / struktury
•
Zwierciadła (zwierciadła Bragga)•
Filtry interferencyjne•
Kolumny•
Powietrzne kolumny1D – stop gap
2D – przerwa wzbroniona w 2D i w 360° 3D – całkowita fotoniczna przerwa
DIAMENT
Pozycje atomowe połączone dielektrycznymi prętami
kule powietrzne
Dielektryczne kule w pozycjach atomowych
Materiał ze współczynnikiem załamania n = 3.6
E. Yablonovitch/Bellcore
Całkowita przerwa
3D
OPAL
OPAL
*A. van Blaaderen, SCIENCE, 282 (1998) 887-888.
Naturalne opale składają
się z regularnej
trójwymiarowej sieci
koloidalnych kulek
krzemionkowych o
wymiarach kilkuset
nanometrów
Naturalne opale składaj
ą
si
ę z regularnej
trójwymiarowej sieci
koloidalnych kulek
krzemionkowych o
wymiarach kilkuset
nanometrów
Wymiar kuli – 300 nmA van Blaaderen, Science 282 (1998) 887
Sztuczny opal otrzymany
poprzez dyspersję
krzemionkowych kulek
Szablon utworzony bezpośrednio na
płytce Si, zrobiony z kulek o
wymiarach 855-nm
płaszczyzna (100)
płaszczyzna (111)
płaszczyzna (100)
Wektor falowy C zę st o tl iw o ść ( ω a /2 π c ) D łu g o ść fa li ( µ m )
Zale
Ŝność dyspersyjna
rozmiar PBG vs.
Stopie
ń infiltracji
Niecałkowita infiltracja szablonu opalu
Niecałkowita infiltracja szablonu opalu
Dodatkowe puste przestrzenie
~97% infiltracji
Całkowita infiltracja ~87% infiltracji
3D
Struktura DIAMENTu
fcc - odwrócony OPAL WOODPILE
Wafer-fusion technique
SQUARE SPIRAL
GLAD
GLAD - Glancing Angle Deposition
method
PodłoŜe PodłoŜe 1 µµµµm 1 µµµµmS. Kennedy, M. Brett, O. Toader, S. John, Nano Letters (2002)
3D
Struktura DIAMENTu
fcc - odwrócony OPAL WOODPILE
Wafer-fusion technique
SQUARE SPIRAL
GLAD
HOLOGRAFIA LASEROWA
–
interferencja czterech nie le
Ŝących
w jednej płaszczy
źnie wiązek laserowych
w cienkiej warstwie
Ŝywicy
M. Campbell et al., Nature 404 (2000) 53.
500 µµµµm 500 µµµµm
M. Campbell et al., Nature 404 (2000) 53.
10 µµµµm 1 µµµµm 1 µµµµm 1 µµµµm 1 µµµµm (111) (111) (11-1) (-102)
Types and properties
Defekt punktowy
Defekt liniowy
Defekt płaski
ŚWIATŁOWÓD•
Propagacja fotonów [3],[4] ZWIERCIADŁO MIKROWNĘKA•
Silna lokalizacja (wychwytywanie) fotonów [1],[2]Defekty / Zastosowania
[1] Phys. Rev. Lett. 58 (1987) 2059.
[2]Phys. Rev. Lett. 58 (1987) 2486.
[3]Joannoupoulos et al.‘Photonic crystals’ Princeton, New York 1995
[4]Phys. Rev. Lett. 80 (1998) 960.
[5]Science 286 (1999) 1500.
Ze względu na naturę bozonów defekty w fotonicznej przerwie wzbronionej mogą wyłapać
wszystki moŜliwe fotony. Pojedynczy defekt moŜe kontrolować wiele fotonów.
Krzy
Ŝowanie się światłowodów
Channel- Drop Filters
Ugi
ęcie światłowodu
Rozkład pola elektrycznego
Wektor
Types and properties
Applications/defects
LASER!!!
Wychwytuje i wzmacnia
światło
w obj
ętości 0.03
µµµµ
m
3Wytrawione otwory (n=1)
Mikrownęka
Warstwa aktywna (4 QWs)
podłoŜe InP (n=3.2)
Axel Scherer, California Institute of Technology
O. Painter et al. Science 284 (1999) 1819.
Zastosowania / Defekty
Całkowite wewnętrzne odbicie
Fotoniczna przerwa wzbroniona
LASER PRACUJĄCY NA MODZIE
Stała sieci – a Promień otworu – 0.29 a Grubość płytki – 0.6 a 37
Configurable WDM add
drop filters
Configurable WDM add
drop filters
F1,
F
2,
…
F1
F2
Rezonansowa
cz
ęstotliwość
pojedynczego
defektu:
f
i
f
jf
i Eksperymentalne wyniki obserwowane kamerą na podczerwieńB-S. Song, S. Noda, T. Asano, Science 300 (2003) 1537
IP-HPC
In-Plane Hetero Photonic Crystals
W płaszczyźnie - rząd
kryształów fotonicznych z proporcjonalnymi rozmiarami
CEL
– bardzo małe optyczne i optoelektroniczne układy zespolone
• Nano-amperowe rzędy laserów o róŜnych
częstotliwościach oscylacji
• Światłowody o ostrych ugięciach
• Optyczne modulatory
• Selektor długości fali
• itd.
za
w
ie
ra
ją
ce
za
w
ie
ra
ją
ce
Czujniki gazowe
PC dla baterii słonecznych – warstwa antyrefleksyjna
lasery PC
Czujniki gazowe
PC dla baterii słonecznych – warstwa antyrefleksyjna
lasery PC
d
w
c
d
d
w
w
c
Źródło Ŝarowe z kryształem fotonicznym
4 8 12 16 20
Wavelength ( m)
µ 0 0.02 0.04 0.06 0.080 0.02 0.04 0.06 0.080 0.02 0.04 0.06 0.08In
fr
ar
ed
E
m
is
si
o
n
I
n
te
n
si
ty
silicon T=410K 3 layer crystal 4 layer crystal 5 layer crystal 4 8 12 16 20Wavelength ( m)
µ 0 0.02 0.04 0.06 0.080 0.02 0.04 0.06 0.080 0.02 0.04 0.06 0.08In
fr
ar
ed
E
m
is
si
o
n
I
n
te
n
si
ty
silicon T=410K 3 layer crystal 4 layer crystal 5 layer crystalmodyfikacja widma emisji w
źródle klasycznym
PBG przestrajalno
ść
• elektro-optyczna strojenie
• termiczne strojenie
• elektro-optyczna strojenie
• termiczne strojenie
PC + ciekłe kryształy
K. Busch, S. John, Phys. Rev. Lett. 83 (1999) 967 Leonard, Phys. Rev. B 61 (2000) R2389
INFILTROWANE PCs
Nieliniowe PCs
• modulacja - Q-switch
• sterowanie wiązką
• kształtowanie impulsów
• modulacja - Q-switch
• sterowanie wiązką
• kształtowanie impulsów
PC + nieliniowe materiały
PC + wolne rodniki
• opto-optyczne strojenie
• opto-optyczne strojenie
PC + organiczne półprzewodniki
Włókna o strukturze fotonicznej
www.blazephotonics.com www.bath.ac.uk
Konwencjonalne w
Konwencjonalne w
ł
ł
ó
ó
kno
kno
W
W
ł
ł
ó
ó
kno o strukturze fotonicznej
kno o strukturze fotonicznej
Całkowite wewnętrzne odbiciepłaszcz
Całkowite wewnętrzne odbicie poprzez efektywny
współczynnik załamania regionu płaszcza
P., Russel, Nature 299 (2003) 358
dwójłomny PCF jednomodowy PCF Optyczny obraz gdy
wzbudzany przez czerwony i zielony laser
800 nm – rdzeń, wysoka nieliniowość, zero dyspersji chromatycznej dla 560 nm
Hollow core PCF Czerwony mod gdy wzbudzany białym
światłem
Hollow core PCF, białe światło PBG PCF Niebieski mod, gdy
wzbudzany białym światłem
PCF
PCF
www.blazephotonics.co www.bath.ac.ukWłókna o strukturze fotonicznej
Kolory strukturalne
Kolory strukturalne
skamieliny
motyle
opale
ryby
ćmy
pawie
___________________________________________________ T.F. Anderson et al., J. Appl. Phys.13 (1942)748 E. J. Denton, Phil. Trans. Royal Soc: Biol. Sc., 258 (1970)285 M. F. Land, Prog. Biophys. Mol. Biol., 24 (1972)75 H. Ghiradella, Applied Optics, 30 (1991)3492 A.R. Parker et al., J. Exp. Biol., 201 (1998)36 A.R. Parker et al. J. Optics A: Pure and Appl.Opt.,2(2000)R15 A.R. Parker et al., NATURE, 409 (2001)36 A.R. Parker et al., NATURE, 414 (2001)33 A. Argyros et al., Micron, 33 (2002)483Matryce jednolitych powtarzaj
ących
si
ę struktur, które oddziaływując ze
światłem wytwarzają kolor
8 µ
Najbardziej intensywne kolory
obserwowane w naturze
wynikają z wielowarstwowych
zwierciadeł
lub liniowych
siatek dyfrakcyjnych
Najbardziej intensywne kolory
obserwowane w naturze
wynikają z wielowarstwowych
zwierciade
ł
lub liniowych
siatek dyfrakcyjnych
A. R. Parker et al., NATURE, 409 (2001) 36. A. R. Parker, Materials Today, Sept 2002
H EK SAG O NA LN E UP AK O W AN IE O TW O RÓW W CH IT YN IE - K RY SZ TAŁ
Opalizowanie Afrodyty
Pierw
szy P
CF o
dkry
ty w
natur
ze
Morpho
H. Ghiradella, Applied Optics, 30 (1991) 3492. A. R. Parker, Materials Today, Sept 2002. P. Vukusic et al., Nature, 424 (2003) 852.
Calliona – pyłki są ułoŜone w
naprzemiennych rzędach z
długimi pyłkami zewnętrznymi
pokrywającymi, krótsze pyłki
wewnętrzne 100 µm 1 µ Vanessa kershawi 2 µm Zeuidia amethystis 1 µm
Motyle
Motyle
Morpho rhetenor 1.8 µm widzialność do pół miliEuploea core
– kokon motyla
Wisi w otoczeniu o rozproszonym
świetle – odbija światło – efektywny kamuflaŜ
Metaliczny połysk pochodzi od wielu warstw chityny o zmiennych gęstościach.
Rozmiar warstw zmniejsza się wraz z głębokością.
Coelacanth
Coelacanth
łuska poni
Ŝej oka
(Atlantic Coelacanth)
3D
3D
Parides sesostris
Sąsiadujace, ale róŜnie zorientowane domeny
identycznej trójwymiarowej struktury
Zielony kolor
niezaleŜny od kąta
patrzenia
1.2 µµµµm
2.5 µµµµm
750 nm
Papilo palinurus
NIEBIESKI – podwójne odbicie
NIEBIESKI – podwójne odbicie
sieć wgłębień sieć wgłębień 15 µµµµm zakrzywiona wielowarstwowa struktura zakrzywiona wielowarstwowa struktura 1 µµµµm 6 µµµµm Struktura produkuje dwa strukturalne kolory: niebieski i Ŝółty
Kolory strukturalne w
SKAMIELINACH
fragment szkieletu Ŝuka
– 49 milionów lat
515
milionów
lat
Najstarsza skamielina – w skałach kanadyjskichFLORA
- 1D
FLORA
- 1D
Selaginella Paprociowate – niebieskie zabarwienie Diplazium tomentosum• Wielowarstwowa uwodniona celuloza • Helikalnie ułoŜone włókna celulozy
Warstwy
anty-refleksyjne
Warstwy
anty-refleksyjne
100 nm Przezroczyste skrzydło ćmy Anty-refleksyjna warstwa na oku motyla 1 µµµµm 1 µµµµmD. Lee, Iridescent blue plants, Am. Sci., 85 (1997) 56. M.F. Land et al., Animal Eyes, Oxford Univ. Oxford 2001. A.R. Parker, Proc. Roy. Soc., 265 (1998) 811.
Przenikalno
ść elektryczna
Fale EM w naturze
E
applied
- + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - + - +E
induced
Atmowe lub cząsteczkowe dipole
E
tot=
E
applied
/
εεεε
B
applied+
-Dipole paramagnetyczne
H
tot=
H
applied
/
µ
B
applied= H
appliedParamagnetyk:
µ>1
Diamagnetyk:
µ<1
Przenikalno
ść magnetyczna
(µ−1)∼10−5 Z wykładu: S. Fonteinopoulou, FORTHDielektryki
Jak fale propaguj
ą się w róŜnych materiałach
Przestrzeń
εεεε−−−−
µµµµ
(
+
,+)
(
-
,+)
(
+
,-)
εεεε
r
µµµµ
r
(
-
,-)
Ferromagne tyki µ ∼ 102÷103 up to 106 Ferroelektryki ε ∼ 102 up to 108 Paramagnetyki µ ∼ 1+10-5÷10-3 PróŜnia µr = 1, εr = 1 Diamagnetyki µ ∼ 1-10-5÷10-31
1
WODA, εr=80.1 (20ºC), µr<1 µ0 = 4πx10-7 = 12.256627… x10-7 N·A-2, ε0 = (c2·µ0)-1 = 8.8541878… x10-12 Fm-1 (C2N-1m-2)Jak fale propaguj
ą się w róŜnych materiałach
V.G.Veselago, “The electrodynamics of substances with simultaneously negative values of εand µ”,
Sov. Phys. Usp. 10 509–514 (1968).
Przestrzeń
εεεε−−−−
µµµµ
(
+
,+)
(
-
,+)
(
+
,-)
εεεε
µµµµ
(
-
,-)
Zwykłe przezroczyste materiały Ograniczona liczba naturalnych materiałów, jak metale szlachetneBrak naturalnie występujących
materiałów
Metamateriały o ujemnym
współczynniku załamania
Brak naturalnie występujących w
Metamateriały to materiały kompozytowe,
wykazuj
ące się szczególnymi własnościami
elektromagnetycznymi nie obserwowanymi w
naturze i nie istniej
ącymi w poszczególnych
materiałach
„
METAMATERIALS
are engineered composites that exhibit
superior electromagnetic properties that are
not found in nature and not observed in the
constituent materials”
„
M
E
T
A
M
A
T
E
R
I
A
L
S
are engineered composites that exhibit
superior electromagnetic properties that are
not found in nature and not observed in the
J. B. Pendry, Contemporary Physics 45, 191 (2004)
Materiały naturalne
ε
,
µ
są pochodną własności
atomów i molekuł
Metamateriały
ε
ef,
µ
efsą pochodną własności
komórek elementarnych
kompozytu
KRYSZTAŁY
FOTONICZNE
METAMATERIAŁY
RÓ
śNICA
Atomy oraz stała sieci
porównywalne z
długością fali
a
≈
λλλλ
Atomy oraz stała sieci
duŜo mniejsze niŜ
długość fali
a
<<
<< λλλλ
<<
<<
METAMATERIAŁY
Materiały o ujemnym współczynniku załamania (ε, µ < 0) Materiały perkolowane o gigantycznej stałej dielektrycznej ε r ≈≈≈≈ 80 000 BaTiO3-Ni C. Pecharroman J. B. Pendry, D. R. Smith, V. G. Veselago Niewidzialne metale J. G. de AbajoUkrywanie
J. B. Pendry, D. SchurigV. G. Veselago, The electrodynamics of substances with simultaneously negative values ofε and µ, Soviet Phys. Uspekhi 10(4), 509 (1968). lewoskrętny iloczyn prawoskrętny iloczyn współczynnik załamania przenikalność elektryczna przenikalność magnetyczna Dwa rozwiązania
O własno
ściach elektromagnetycznych materiałów decyduje:
k
H
E
k
H
E
r
r
r
r
r
r
−
=
×
=
×
εµ
=
2
n
( )( )
ε
µ
εµ
−
−
−
=
+
=
n
n
Prawo Snella – ujemne załamanie
θ
1θ
2k
S
1 2 1 2sin
n
sin
n
θ
=
θ
n
1
n
2
θ
1θ
2ph
↑↓
gr
V
V
n
1>0
n
2>n
1n
1>0
n
2<0
• propagacja energii w kierunku prędkości grupowej
• prędkość fazowa antyrównoległa do grupowej
46
D.R. Smith, J.B. Pendry, M.C.K. Wiltshire, Science 2004, 305, p.788.
ph
↑↓
gr
V
V
Opposite phase and
group velocities !!
By Juan Mosig
Ograniczenie rozdzielczości w
konwencjonalnych soczewkach J. B. Pendry, D. R. Smith, Physics Today, Dec. 2003
KONWENCJONALNA SOCZEWKA vs. NIM SOCZEWKA
J. B. Pendry, Contemporary Physics, 2004, 45(3) 191.
Metamateriał z
εεεε
< 0
Periodyczna struktura utworzona z
nieskończonych drutów w prostej
regularnej sieci – imituje reakcję plazmy
Schematyczny wykres przenikalności
dielektrycznej,
εεεε
, poniŜej częstości
plazmy,
ω
p,
εεεε
<0
J. B. Pendry, Contemporary Physics, 2004, 45(3) 191.
Metamateriał zaprojektowany aby
dać magnetyczną odpowiedź w
zewnętrznym polu magnetycznym
SRR –split ring resonator
Shelby, R.; Smith, D. R.; Schultz, S. Science 2001, 292, 77. Pendry, J. B. Phys. Rev. Lett. 2000, 85, 3966.
Parazzoli et al., Phys. Rev. Lett. 2003.
Ujemny wsp. załamania w mikrofalach –
potwierdzony eksperymentalnie
Boeing
Smith et al., Science. 2001.
V. Shalaev, OL 2005 Soukoulis et al., 2006
Metamateriał o
µµµµ
< 0 i
εεεε
< 0 - cz
ęstotliwości optyczne
Pary nanowłókien + cienkie metalowe druty (resonansowe µ+ szerokopasmowe ε)
V. Shalaev
Dolling et al. 2006
FISHNET
- Metamateriał o
µµµµ
< 0 i
εεεε
< 0 -
cz
ęstotliwości optyczne
C. M. Soukoulis, S. Linden, M. Wegener, „Negative Refractive Index at Optical Wavelengths,” Science 315, 47 (2007)
METAMATERIAŁY
Materiały o ujemnym współczynniku załamania (ε, µ < 0) Materiały perkolowane o gigantycznej stałej dielektrycznej ε r ≈≈≈≈ 80 000 BaTiO3-Ni C. Pecharroman J. B. Pendry, D. R. Smith, V. G. Veselago Niewidzialne metale J. G. de AbajoUkrywanie
J. B. Pendry, D. SchurigNIEWIDZIALNO
ŚĆ – kamuflaŜ
CAMO SYSTEMS Jackal Ghillie Suit
Za wykładem V. Shalaeva, Purdue Univ.
NIEWIDZIALNO
ŚĆ – Technologia STEALTH
Wykrycie przez radar
zredukowane poprzez:
FARBA ABSORBUJĄCA
KONSTRUKCJA NIEMETALOWA
KSZTAŁT REDUKUJĄCY ODBICIE
NIEWIDZIALNO
ŚĆ – Technologia STEALTH
Stealth - w wojskowości tym terminem określa się technologie mające na celu
zmniejszenie moŜliwości wykrycia obiektu znanymi metodami obserwacji: począwszy od ludzkiego wzroku, na metodach stricte technicznych kończąc
Za wykładem V. Shalaeva, Purdue Univ.
AKTYWNY KAMUFLA
ś
Filowanie obrazu w czasie
rzeczywistym i wy
świetlanie go na obiekt,
który ma by
ć ukryty daje iluzoryczny
efekt przezroczysto
ści obiektu
NIEWIDZIALNO
ŚĆ – zakrzywienie czasoprzestrzeni
CZARNA DZIURA
CZARNA DZIURA
Pendry et al., Science 2006
Transformacja równa
ń Maxwella
Proste linie pola w Kartezjańskim
ukł. współrzędnych
Zakryzwione linie pola w zniekształconym ukł. współrzędnych
Rozkład przestrzenny
tensorów
εεεε
i
µµµµ
determinuje
zniekształcenie układu
współrz
ędnych
Rozkład
εεεε
i
µµµµ
taki, aby fala
elektromagnetyczne omijała
pewne rejony przestrzeni –
CLOAKING
D. Schurig, J. J. Mock, B. J. Justice, S. A. Cummer, J. B. Pendry, A. F. Starr, D. R. Smith
Metamaterial Electromagnetic Cloak at Microwave Frequencies
SCIENCE VOL 314 20 OCTOBER 2006, p. 403
‘ang. Cloaking’ - Ukrywanie obiektów
Płaszcz zmniejsza rozpraszanie
światła od ukrytego pod nim
obiektu, redukuj
ąc teŜ cień, tak
Ŝe ukrywany obiekt oraz płaszcz
przypominaj
ą pustą przestrzeń.
D. Schurig, J. J. Mock, B. J. Justice, S. A. Cummer, J. B. Pendry, A. F. Starr, D. R. Smith SCIENCE VOL 314 20 OCTOBER 2006, p. 403
Idealny przypadek
Rozpraszanie wsteczne (ODBICIE) Rozpraszanie do przodu (CIEŃ)
Oba zredukowane poprzez CLOAK-PŁASZCZ Uwzględniono straty
MODELOWANIE
POMIAR
Przewodzący cylinder Ukryty przewodzący cylinder
METAMATERIAŁY
Materiały o ujemnym współczynniku załamania (ε, µ < 0) Materiały perkolowane o gigantycznej stałej dielektrycznej ε r ≈≈≈≈ 80 000 BaTiO3-Ni C. Pecharroman J. B. Pendry, D. R. Smith, V. G. Veselago Niewidzialne metale J. G. de AbajoUkrywanie
J. B. Pendry, D. Schurigperkolacja
C. Pecharroman, et al. Adv. Mater. 2001, 13, 1541.
ε
r
≈≈≈≈
80 000
BaTiO
3-Ni
- metal volume concentration
D ie le ct ri c co n st an t
PrAlO
3/Pr
2O
3Chemistry of Materials (2007), 19, 2195,
SAMOORGANIZACJA
SAMOORGANIZACJA
METAMATERIA
METAMATERIA
Ł
Ł
Y
Y
KRYSZTA
KRYSZTA
Ł
Ł
Y
Y
FO
FO
T
T
ONICZNE
ONICZNE
SAMOORGANIZACJA
SAMOORGANIZACJA
METAMATERIA
METAMATERIA
Ł
Ł
Y
Y
Kierunkowa krystalizacja
mikro i nanostruktur
eutektycznych
KRYSZTA
KRYSZTA
Ł
Ł
Y
Y
FO
FO
T
T
ONICZNE
ONICZNE
KIERUNKOWA KRYSTALIZACJA EUTEKTYKÓW
do otrzymywania samo-organizuj
ących się mikro- i nanostruktur
Eutektyk – gdy z
całkowicie mieszalnego
roztopu otrzymujemy
niemieszaj
ące się kryształy
Eutektyk – gdy z
całkowicie mieszalnego
roztopu otrzymujemy
niemieszaj
ące się kryształy
Przykład układu fazowego dwufazowego eutektyku
W punkcie eutektycznym wszystkie trzy fazy mogą istnieć jednocześnie
COUPLED GROWTH – ‘sparowany’ wzrost
Nastepuje pewien rozkład
cieczy poniewaŜ kaŜda z faz
odrzuca składniki drugiej fazy i
…
COUPLED GROWTH
… tworzy się profil
koncentracyjny w
cieczy przed
rosnącymi ‘lamelami’
– nie ma płaskiej
powierzchni
Zachodzi mocne mieszanie –
jako konsekwencja gradientu koncentracji na granicy α - β, i dyfuzja równoległa do granicy kryształ-ciecz, redukująca
Tb
3Sc
2Al
3O
12/TbScO
3TbScO
3Tb
3Sc
2Al
3O
12Chem. Mat. (2006), 18, 2450,
Ceramics Seed holder Inductive coil Iridium afterheater Iridium crucible Ceramics Seed
►
The micro-pulling down method
(metoda mikro-wyciągania)
Schemat części cieplnej
układu – uŜywanej w
Micro-Pulling Down
furnace assembled in
Oxide Single Crystal
Technology Department
in the Institute of
Electronic Materials
Technology during
operation
Eutektyk
heating system shaper seed Ir afterheater melt Ir crucible
••••
MATERIAŁY SKŁADOWE – wiele moŜliwości
Wszechstronno
ść
EUTEKTYKÓW
••••
MATERIAŁ MONOLITYCZNY i WIELOFAZOWY
••••
Kontrolowana wielkość ustrukturyzowania
od mikro do nano
••••
MATERIAŁY SKŁADOWE – wiele moŜliwości
Wszechstronno
ść
EUTEKTYKÓW
••••
MATERIAŁ MONOLITYCZNY i WIELOFAZOWY
••••
Kontrolowana wielkość ustrukturyzowania
od mikro do nano
••••
MATERIAŁ MONOLITYCZNY i WIELOFAZOWY
OBJ
ĘTOŚCIOWY 3D materiał
O strukturze w skali
mikro/nano
••••
MATERIAŁY SKŁADOWE – wiele moŜliwości
Wszechstronno
ść
EUTEKTYKÓW
••••
MATERIAŁ MONOLITYCZNY i WIELOFAZOWY
••••
Kontrolowana wielkość ustrukturyzowania
od mikro do nano
••••
Ró
Ŝne materiały składowe
METALE PÓŁPRZEWODNIKI IZOLATORY
TLENKI FLUORKI
(Anty) FERROELEKTRYKI (Anty) FERROMAGNETYKI
NIELINIOWE OPTYCZNIE AKTYWNE
Eutektyk dla łakomczuchów!
Source: Kenneth A. Jackson at the University of Arizona.
••••
MATERIAŁY SKŁADOWE – wiele moŜliwości
Wszechstronno
ść
EUTEKTYKÓW
••••
MATERIAŁ MONOLITYCZNY i WIELOFAZOWY
••••
Kontrolowana wielkość ustrukturyzowania
od mikro do nano
••••
Ró
Ŝne
motywy
geometryczne
Regularne-płytkowe Regularne-włókniste Kulkowe
Klasyfikacja mikrostruktur eutektycznych
(Hunt & Jackson*) dla metali
Klasyfikacja mikrostruktur eutektycznych
(Hunt & Jackson*) dla metali
*J. D. Hunt, K. A. Jackson, Trans. Metal. Soc. AIME, 236 (1966) 843-852
• Eutektyki nie
ścianowo-nieścianowe
(obie fazy mają niskie entropie topnienia)
• Eutektyki
ścianowo-nieścianowe
(jedna faza ma wysoką a druga niską entropię topnienia)
• Eutektyki
ścianowo-ścianowe
(obie fazy mają wysokie entropie topnienia)
• Eutektyki nie
ścianowo-nieścianowe
(obie fazy mają niskie entropie topnienia)
• Eutektyki
ścianowo-nieścianowe
(jedna faza ma wysoką a druga niską entropię topnienia)
• Eutektyki
ścianowo-ścianowe
(obie fazy mają wysokie entropie topnienia)
REGULARNA
Nieregularna lub kompleksowa
Nie
zale
Ŝne
krys
zta
ł
y
(oparta na topografii frontu krystalizacji)
Zmiana entropii topnienia faz eutektycznych,
∆∆∆∆
Sr [J/(K·mol)]
Fraś, Krystalizacja metali Quasi-regularne Płytkowe Eutektyki anomalne Włókniste ZłoŜone regularnie Nieregularne Z płytkami perforowanymi Eutektyki regularne0.6
0.8
0.4
0.2
23
Ułamek obj
ętościowy
Rodzaj uzyskanej mikrostruktury zale
Ŝy
od:
••••
Entropii topnienia faz eutektycznych
••••
Ułamka obj
ętościowego danej fazy eutektycznej
••••
Pr
ędkości wzrostu
Atomowo-SZORSTKI front
krystalizacji
Ciecz
Kryształ
Wpływ frontu krystalizacji na motywy geometryczne
pojawiające się w eutektykach
Atomowo-GŁADKI
front krystalizacji
Kryształ CieczŚ
cianowe kryształy
(płaskie powierzchnie)Nie
ś
cianowe
kryształy
(zakrzywione powierzchnie)••••
MATERIAŁY SKŁADOWE – wiele moŜliwości
Wszechstronno
ść
EUTEKTYKÓW
••••
MATERIAŁ MONOLITYCZNY i WIELOFAZOWY
••••
Kontrolowana wielkość ustrukturyzowania
od mikro do nano
0.15 mm/min 0.3 mm/min 0.45 mm/min 1 mm/min
W
ięk
sza
pr
ędk
ość
wy
cią
gan
ia
↑
m
nie
jsza
str
uk
tur
a
↓
3 µm 3 µm 3 µm 3 µm••••
Kontrolowana wielkość struktury
PrAlO
3/PrAl
11O
18PrAlO
3PrAl
11O
18 p.r. = 5 mm/minśrednica mikrowłókna – 390 nm
νλ
νλ
νλ
νλ
2
=const.
νννν
- szybko
ść wzrostu
λλλλ
- odległo
ść międzyfazowa
D. A. Pawlak, K. Kolodziejak, K. Rozniatowski et al. Cryst. Growth & Design (2008)Eutektyk PrAlO
3-PrAl
11O
18– analiza ilo
ściowa mikrostruktury
0 10 20 30 40 50 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 d2 [um] % p.r.=5 p.r.=1 p.r.=0.45 p.r.=0.3 p.r.=0.15► Rozkład średnicy włókien
Dla eutektyków otrzymywanych z róŜnymi prędkościami wyciągania (p.r.)
► ZaleŜność średniej średnicy
włókien (d2) od pr
ędkości wyciągania
skala logarytmiczna; linia odpowiada równaniu:
d
22*(p.r.)=const.
0,1 1 10
0,1 1 10
pulling rate [mm/min]
m e a n d ia m e te r o f m ic r o fi b r e [ u m ] 0,15 0,3 0,45 1 4 5 TSAG-TSP PrAlO3-PrAl11O18
WŁASNO
ŚCI KOMPOZYTOWE
EUTEKTYKÓW
Własności wypadkowe nie są związane z własnościami poszczególnych faz i mogą występować tylko w kompozycie a nie w poszczególnych jego fazach
„metamaterials are engineered composites that exhibit superior properties that are not
found in nature and not observed in the constituent materials”
W
łłłłasności WYPADKOWE
Zale
Ŝą od
UDZIAŁ OBJ
ĘTOŚCIOWY
ROZKŁAD PRZESTRZENNY
faz
Zale
Ŝą od
ODDZIAŁYWANIE pomi
ędzy
FAZAMI KOMPOZYTU
Kotrolowane przez
CZYNNIKI STRUKTURALNE:
PERIODYCZNO
ŚĆ
ROZMIAR FAZY
interferencja, twardośćJ. Llorca, V.M. Orera, Progress in Mat. Sci., 51, 711 (2006). F.S. Galasso, J. Metals, 17, 1, 1967.
Własno
ści ADDYTYWNE
przewodnictwo elektryczne gęstość
3.1x10
6 36.4 1.33 (0.07) 1.36 (0.08) 0.12 (0.13) 0.48 (0.10) 0.34 (0.07) 0.39 (0.07) 5.00 5. 7.7x105 34.8 2.63 (0.06) 2.67 (0.06) 0.47 (0.10) 0.90 (0.09) 0.70 (0.06) 0.77 (0.05) 1.00 4. 3.8x105 31.8 3.52 (0.06) 3.64 (0.07) 0.89 (0.11) 1.22 (0.09) 0.98 (0.07) 1.06 (0.06) 0.45 3. 2.5x105 35.4 4.61 (0.10) 4.70 (0.10) 1.44 (0.15) 1.60 (0.15) 1.23 (0.09) 1.35 (0.07) 0.30 2. 9.8x104 25.6 6.29 (0.10) 6.46 (0.10) 2.77 (0.13) 2.19 (0.15) 1.71 (0.08) 1.87 (0.06) 0.15 1. <NA> [mm-2] <VV> [%] <pC> [µm] <p> [µm] <A> [µm2] <dmax> [µm] <dmin> [µm] <d2> [µm] p.r. [mm/min] Crystal numberp.r. – crystal pulling rate, <d2> – mean equivalent diameter of microrod, <dmin> – mean minimal chord intercept of microrod, <dmax> – mean maximal chord intercept of microrod, <A> - mean area of the cross-section of the microrod, <p> - mean perimeter of the cross-section of the microrod, <pC> - mean Cauchy perimeter of the cross-section of the microfibre, <VV> - volume fraction of perovskite phase, <NA> - number of the microrod cross-sections observed on unit of area. The numbers in the brackets indicate coefficient of variation – CV, where CV(x)=SD(x)/<x>. When CV is close to zero, all the parameters in the investigated area are similar.
Eutektyk PrAlO
3-PrAl
11O
18– analiza ilo
ściowa mikrostruktury
PrAlO
3
0,005 0,007 0,009 0,011 0,013 0 50 100 150 200 250 Temperature [K] C h i [e m u /m o l/ O e ] 1 2 3 4 5 6 0 50 100 150 200 250 Temperature [K] C h i [e m u /g /O e ]* 1 0 ^ 5 p.r.=0.3 mm/min p.r.=0.45 mm/min p.r.=5 mm/min
In eutectic
→
No trace of the 205K and 151K phase
transitions in the susceptibility plot
PrAlO
3
Kryształy fotoniczne
K
r
ys
z
t
a
ł
y
f
o
t
o
n
i
czn
e
Tb
3Sc
2Al
3O
12/TbScO
3Chemistry of Materials (2006), 18, 2450,
Tb
3Sc
2Al
3O
12/TbScO
3Chemistry of Materials (2006), 18, 2450,
Tb
3Sc
2Al
3O
12/TbScO
356
TbScO
3TRANSMISJA
ODBICIE
20 µµµµm
ELECRON BACKSCATTER DIFFRACTION – EBSD
14 1 2 3 4 5 6 7 8 9 θθθθ θθθθ d λλλλ n·λλλλ = 2·d·sinθθθθ0.06 0.08 0.10 0.12 0 5 10 15 20 Distance [um] C
C(x), p.r. = 0.15
C(x), p.r. = 0.3
C(y),p.r. = 0.45
C(y),p.r. = 4
C(x), p.r. = 1
FUNKCJA
KOWARIANCJI
Wyznaczona wzdłuŜ kierunku poziomym - C(x), i w kierunku pionowym - C(y) dla eutektykówotrzymywanych z róŜnymi
prędkościami wyciągania
Analiza liniowej kowariancji pokazuje prawdopodobieństwo
znalezienia obiektu w pewnej odległości od podobnego obiektu;
dla periodycznej struktury funkcja kowariancji powinna być równieŜ
periodyczna (systematycznie powtarzające się piki)
Lokalne uporz
ądkowanie
mikrostruktury – wysokie,
jak pokazuje analiza
Kooperacja:
A. Della Villa, F. Capollino, Univ. of Siena
PRZERWA FOTONICZA
w eutektyku Tb
3Sc
2Al
3O
12-TbScO
3o
strukturze włóknistej
-MODELOWANIE
p.r. = 0,15mm/min d = 3,306µm p.r. = 0,15mm/min d = 3,306µmLDOS in dB versus normalized frequency aeqv/λ0 , for two values of contrast between the relative
permittivity of rods and matrix p.r.= 1mm/min d = 1,226µm ∆∆∆∆ Epsilon = 1.5 ∆∆∆∆ Epsilon = 2 ∆∆∆∆ Epsilon = 4 ∆∆∆∆ Epsilon = 7 ∆∆∆∆ Epsilon = 1.5 ∆∆∆∆ Epsilon = 2
Modelowanie przerwy wzbronionej metodą FDTD
∆∆∆∆N= -30%
∆∆∆∆N= +30%
∆∆∆∆N= -30%
∆∆∆∆N= +30%
METAMATERIAŁY
METAMATERIAŁY
Shelby, R.; Smith, D. R.; Schultz, S. Science 2001, 292, 77. Pendry, J. B. Phys. Rev. Lett. 2000, 85, 3966.
Czy mo
Ŝliwe jest otrzymanie
cz
ąstek o kształcie podobnym
do SRR za pomoc
ą
Eutektyk z układu
SrO-TiO
2Orientacja krystalograficzna
SrTiO
3
(110)
TiO
SrTiO
3-TiO
2(rutyl)
SrTiO
3-TiO
2TiO
2
– rutyl
0 200 400 600 800 1000 1200 2 6 10 14 29 26 33 43 42 38 48
mean equivalent diameter - d2 (um)
F re q u en cy 0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00% 120,00% Frequency Cumulative %
Rozkład średnicy równowaŜnej cząstek SRR
Rozkład
średnicy równowaŜnej cząstek SRR
0 10 20 30 40 50 20 40 60 80 100 120 140 160 180 Angle d min F re q u en c y 0 5 10 15 20 25 20 40 60 80 100 120 140 160 180 Angle Fr e qu e n c y
Rozkład kątowy cząstek SRR
Rozkład k
ątowy cząstek SRR
Du
Ŝe SRR-y
Małe SRR-y
Równomierny rozkład kątowy duŜych cząstek SRR
Brak lub limitowana zaleŜność pomiędzy wzrostem i kątowym ułoŜeniem cząstek
SRR
Wzrost małych cząstek
zdeterminowany rozkładem duŜych cząstek SRR
Nierównomierny rozkład kątowy małych cząstek
SrTiO
3-TiO
2SrTiO
3TiO
2
- rutyl
PÓ ŁPR ZEW O D N IK FERROELEKTRYKZmiana struktury vs. Prędkość wyciągania
DuŜa prędkość wyciągania →→→→struktura podobna do FRAKTALNEJ Mała prędkość wyciągania →→→→
MnTiO
3-TiO
2(rutile)
MnTiO
3TiO
2(rutile)
MnTiO
3-TiO
2(rutile)
MnTiO
3MnTiO
3-TiO
2(rutile)
MnTiO
3Cut
||
Growth direction
MnTiO
3-TiO
2(rutile)
MnTiO
3-TiO
2(rutile)
MnTiO
3
-TiO
2
eutectic
after etching
Image from
optical microscope
Etching conditions:
HCL + H
2O
(5 min)
TiO
2
<001>
(along the 4 fold axis of rutile)
MnTiO
3
-TiO
2
eutectic - etching
TiO
2particles
MnTiO
3matrix
Struktury hybrydowe
Struktury hybrydowe
Metal-dielektryk
Trawienie
selektywne
Tb
3Sc
2Al
3O
12/TbScO
3TbScO
3Wypełnianie
metalem
Tb
3Sc
2Al
3O
12/TbScO
3wypełnione aluminium na 1/4
wysoko
ści włókien
Tb
3Sc
2Al
3O
12/TbScO
3wypełnione aluminium na 1/4
wysoko
ści włókien
SrTiO
3-TiO
2TiO
2
– rutyl
3-D
Dane powierzchniowe
Eutektyk SrTiO
3
-TiO
2
SrTiO
3
-TiO
2
po
wytrawieniu
Zdjęcie z mikroskopu optycznego z kontrastem NomarskiegoSrTiO3-TiO2 po wytrawieniu
Zdjęcie z mikroskopu optycznego z kontrastem Nomarskiego