• Nie Znaleziono Wyników

Nowe dane geologiczne z rejonu Białobrzegów nad Pilicą

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Nowe dane geologiczne z rejonu Białobrzegów nad Pilicą"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)
(3)
(4)

przebfegajflcll wzdhlt linii na E od·

my,

Przytyk, WyAmierzyce, Mogieln1ca (3), ku VI1'Schodowi przecho-dzi w synldin~ IflCZflCll si~ z synklinfl Zwolenia i Bll-kowej, wypebUonfl §Joodkowym i cz~Aciowo g6rnym dewonem WE:g1anowym.

Podniesienie radomsko-kraAnickie. kt6rego p6hwc-na graDica do niedawp6hwc-na byla przyjmowap6hwc-na umownie wzdlu.z Pilicy, wedlug najnowszych badan sejsmicz-nych, przeprowadzonych przez F. Dembowskiego z PGGN Krak6w, cillgnie sill w kierunku p6mocnym do okolic Gr6jca, gdzie jest obciElte poprzecznym uskokiem

w

kierunku SW -NE. Od strony wschodnlej omawiane podnlesienie jest oddzielone od rowu

lu-~~~gO walnym uskokiem Gr6jec - Ursyn6w -erz Dolny (ryc. 2). W rowie lubelskim (8) cha-rakteryiujllcym siEl wy~powaniem grubych osad6w kalrbonu wykonano w latach 1956-8 wiercenie Magnu-szew IG-l, w kt6rym nawiercono ok. 900 m osad6w westfalu (I, 2).

Utwory dewonu nawiercone w rejonle Bialobrze-g6w udokumentowaly obecno§c tych osad6w w NW czdci podnlesienia radomsko-kraAnicklego. Osady de-wonu dolnego wyksztalcone Sll podobDie jak na ca-lej Lubelszczytn!e (np. wiercenle Ciepiel6w IG-l). Osady dewonu §rodkowego, kt6re na og61 sll jeszcze slabo rozpoznane wykazujli analogie do otworu Pion-ki 4.

Osad6w karbonu w wierceniu Bialobrzegi IG-l Die stwierdzono. Utwory te 0 ne wysb:pujll (co w §wiet-le ostatnlch badad wydaje si~ malo prawdopodobne), to znajdujll si~ doplero bardziej na N od BWobrze-g6w, natomiast nfe spodziewane 81l na poIudnlu. W kierunku wschodnim, tj. w monEl Magnuszewa, utwory karbonu 0 dutej milltszoAcl kodczllce sill westfalem po'awia'fl siEl doplero za walnym usko-klem Gr6jec - Ursyn6w - Kazfmierz Dolny.

Sprawa obecnoAci osad6w permu w Bialobrze-gach nle jest ostatecznie rozwillzana, ponlewaZ od-cinek z glt:b. 2440,6 - 2505,0 m prawie caly zostal przewiercony gryzerem, a z odclnka rdzenlow8nego wydobyto tylko 0,5 m - wapient. Wedlug pomiar6w geo1lzycznych winter-wale tym wystElPujll wapieDie. Die zostaly one wiekowo udokumentowane. a zalic:r.o-no je na razie do dewonu. nie nalety jednak wyklu-czac ich wieku permskiego.

Mezozolk w wierceniu Bialobrzegi IG-l osiaga miatszoAc 2362 m 1 jest reprezentowany przez trias. jare i kredt:. Wykazu,ie on wzrost miatszo§ci osad6w o 602 m w stosunku do strefy Ietacej na wseh6d. ti-do Wiercenia Magnuszew IG-l. z kt6rym jest por6w-nywany 1 z kt6rym daje siEl dobrZe korelowac (ryc. 2). Zaznacza:lace si~ ~blenie osad6w zostalo spowodo-wane wzrostem mildszoAci nos7.czeJ;t61nych pieter oraz wkllnowYWSDiem sle tu od W osad6w jury dolnei t nlekt6rydl pieter triasu. jury i kTedv dolneJ. W triasie zaobserwowano wyrazny WZl'o!'t mi~zszo§cf.

osad6w 0 160 m SPOWodOwaDY llrubieDiem wapienia

musz1owe~o i retu oraz pojawleniem siEl utwor6w g6rnego kajpru.

WkUnowuj~ce sle od W osady jury dolnej zostalv po raz pierwszy nawie'l.'cone . w obszarze letacyIJi ns E od wie1kle:l strefy uskokowe:l. nrzeblellajllce' wzdlu~

linit na E od nZy, Przytyk. WyAmierzyce. Pelniejsza stratygraficznie i grubsza w stosunku do Mae;nusze-wa 1est jura §rodkoMae;nusze-wa. W :!Ul"ZP. ~6rne:l natomlast n('l-jawiajll sl~ wyts:r.e ol!J1iwa kimervdu. Kl'eda doln~

oslaga tu mlatszoAc ,Juza. ha at 143 m (w otWOl'ze Magnuszew IG-l - 33 m) t ma dobTze WYk!l"ltalcn -ny wyZszy neokom. W k1redzie Jl:6rnei :r.aobserwowa-no rownie~ wzroRt mJato:;zo§ci nlekt6rych pieter.

Osady mezozolku z Bialobrzeg6w w wybztaree-niu swoim sI!, bardzo podobne do osad6w z rejonu Magnuszewa. NajwiElksze oodobiedstwo wykazu'lI, utwory pstrego piaskowca dolnego, wal'fenia musz1o-wego oraz jury ~6rnej. Niekt6re l'iEltra mezO'Zofku uzyskaly tu pelnieJSZY i rozbudowany l>1'ofil. W wyz-szych pfetrach kredy g6rnej nastapna zmiana faeji na ~glanowo-krzemionko~. Charakter osad6w me-zozoiku AcWe zwili\ZBDY ze strefll obszaru lubelskiego 140

wykazuje r6wnlet pewne podobieilstwo jury i triasu do osad6w tychZe okres6w z p6mocnego obrzeienia

G6r SwiEltokrzyskich. .

SumujllC, w okollcy Blalobrzeg6w s1iw.1et'dzoDo

ob-szar pozhawiony osad6w paleozolcznych karbonu i prawdopodobnie permu, na kt6rym bezpo§rednlo

pod utworami mezozolku WYSU:PuJlI clenkie osady dewonu ~glanowego przykirywajllce utwory dewo-nu dolnego w facji old-redu. W ten spos6b okazalo sie, ze podniesiony obszar dewonu, znany z Bl4koweJ, Clepielowa, Plonek cill,gnie sie du.zo dalej ku N jak r6wniei, Ze jest on powillZaDY z obszarem p61nocnego obrzezenia G6r Swi~tokrzyskich - wiercenie

Osta-Mw. Natomiaet zacie§nil siEl i wydhlZyl ku N row lube1ski wypeInlony grubym karbonem.

Otw6r Bialobrzeg! IG-l stal siEl wiElC punktem re-perowym zar6wno dla NW czEl§ci reglonu lubelskie-go, jak i dla strefy przyuskokowej.

LITERATURA

1. Depowski S., Krassowska A. - Wynikl badaD objaw6w bitumln6w w otworze Magnuszew

IG-1. KWBrl. geol. 1962, nr 1.

2. K r ass 0 w s k a A. - . Komunikat z wlercenia oporowego Magnuszew. Pr%. geot 1959, nr 6.

3. Marynlak K.,

Niepfelska-Kowalkow-8 k a E. - Wynikf interpretacjl anomalii grawi-metrycznych w rejonie Mogie1nfcy - Nowego Miasta. Kwart. geol. 1967, nr 11.

4. MHaczewski L., Zelichowskl A; M. -WglElbna budowa geologiczna obszaru ndomsko--lube1skiego. Przewodnlk XLII Zjazdu PTG, 1970. 5. Potaryski W .. - Jura f kreda mlEldzy

Rado-miem, Zawichostem i KraAnikfem. Biu!. Pal'istw. Inst. Gt!ol. 1948, nr 46.

6. Pot a r y ski W. - ZarYS tektoniki paleozoiku 1 mezozolku Nftu Polskiego. Kwart. geol. 1964,

nr 1. .

7. Senkowlcz H., Senkowlc1Z: E. - Osady trlasowe na pograniczu mezozoicznej oslony G6r Swif;ltokrzyskich f synklinorlum brzemego. Ibidem,

1967, nr 3.

8. Zellchowskl A. M. - Rozw6j budowy

geolo-~icznej obszaru miEldzy G6ram.i Swietokrzysldmf i Bugiem. Biul. Inst. Geol. Z bada1'\. tektonlcznych

(w druku). .

SUMMARY

Geological research ca:rried on in the last five vears in the south-eastern part of Poland yield much ;nf<lrmation as to the areas so far unexplored. Bore ho)P Bialobrzee:i IG-l made on the river Pnica is hhrhlv fnterestin~ here. This bore bdle is situated within the north-western 'Dart of the Palaeozolc

Rad()m-K:ra~nik elev~tion. on a distinct antiolinal strncture. close by a large fault zone that runs alo~ R. lfne situaterl E'a£lt of Ilia, Przytyk. WyAmier:r.vce.

on its eastern side, within the wedging-out strata of :Mesozoic a~e.

The bore hole berp. considerpd does not reveal any occurrence of t.hp TJ'nner Devonfan. Carboniferous and Permian. Immpdiatel:v undPI' the Trlassic formations there aJ)1)ear thin c'trhonllte de'Dosits of Middle De-vonfan al!e, coverln~ tb ... J. .. owPt" Devonlan formations In an Old Red facle~. 1'J1U<1. thiill Is an elevated De-v01'1ian A1'pa closely related to the regions of Pionki 1ol.nd Cienlel6w.

The Mesozoic formations pierced by the bore hole under examination are characterized by an increase in thickness of the deposits of the individual stages, as coml'ared with the zone situated east of this area. as wen as by a wedging-out of the Lower Jurassic formations, and some stages of Triassic, Jurassic and

T .... ower Cretaceous from the west. Triassic is charac-terized by a distinct increase in thickness of the

(5)

Roethian deposits, and by the appearance of the Lo-wer Keuper depoSits. The deposits of. Lower Jurassic age have for the first time been encountered in an area situated east of the large fault zone. In the Mid-dle Jurassic the deposits of Upper Kujavian age wed-ge out. The Upper Jurassic does not show any distinct differences here. The Lower Cretaceous distinguishes itself by a considerable thickness; the Upper Valan-ginian appears; and the Hauterivian sediments de-Velop. The Upper Cretaceous ends with the Lower Maestrichtian, revealing a development of carbonate--sillceous facies.

The character of the Mesozoic deposits is closeiy

related to the zone of the Lublin Region, and demon-strates some resemblance of both the Jurassic and the Triassic formations to the deposits of these periods frOm the northern margin of the Swi~tokrzyslde Mo-untains.

PE3IOME

reonol'JAE!ICIIDre HCCne,l{OSamm, trpOBO~ B 00-cne,l{Hee BPeMR B IOrO-BOCTO"lHO:Jt IIo,m,me, ,l{OCTa-B'HJrH MlHoro ,l{amu.IX IIO He H'!3y<1eB1ROA: ,l{O CJtX nap onOJItQ,l{H. BaZHoe' 3Ha'lem!:e' B 9TOM ,QTHomemm: MME!JIa ClKBaJJtHHa BJ'ln06Eel'H Hr-I Ha p. Ibrma:te. OxBaJlGma fibIJIR 3ano:ateaa 9 CeBepo-3~O:Jt '!&cm

P~OMCK'O-iKpaCHHKmtoro naneoooitClroro no,l{HJ'lTHJ'l Ra '1E!'l1KO B!.JP8lKeBiHOfil: 8H'l.'JI!lCl'JmJIbHOft CTPYRTYPe.

ORa pacIJ'OJIaraercJ'l BOCTO'mee K:pymroA c6POCOlBOft

3am.I, lDPOCm;paIO~efl:ca; B~O,m, JlHHHH JilmB:a-IlmH-'l"IoJX-B!.lICK~. B paAcme B!.Jlt.7DJ!HJfBBmfR

Me-SOOM..

B pa:me3e CK!Ba:m:HH1d O'l'CY'l"'"11BYIO'l' :e.epxmdt

,l{e-"'ro.:J. JmD6oo:r IPl" rrepm.. Hen:OIC'De1l'C'i'Be:BHO 1I0,l{ orpHacml

3aJIeraKl'l' M'-a:nOMOImD>Ie xapfioHaTHl>Ie Dopo,l{Id C!pelt-1""'1'0 lIE'lBOIm. !IIeDeKPI:.mamIUHe HmltHHfi ,l{e9OR.

!U:JDa-~l>'fRl,rtk OJI1IDe1I0KoA m:mqett. CJIeltOB9!l"emmo. ~,

"'leI\'r.'I'FIII"·"eJro lIeJOnHexoe 'IlQII;B'J'l'l'e. ClBJ'l3amJoe c pp-~(YR'fJM :rn!mm H UeneJIlO'"'.

B 'D93DE!Ge Daa:Mll'l'P'HBaeM:oA: ~:lI'tmn.t n'l'Ir.,..JIl,";

Hl>Te RD.'VCId Me'3000R OTJIH.mIO'l"CJ'l oom.rmemroft

M'om-'R'n,."",l'O J'TO C'P8BHeB:mO C UJIOma.m.IO. oa:crrOJTO:!JI::l;!'JfFnl1

'BOCTO<mree. a c 31Ul'8lt8· BX.ll'H:FmBI'I.Rl'l"r.s{ l'I'P!I(~tI"

JI'OVlCId 'l'DHaea. I01JI>I H mDKHero' ME!JIB. B TOJIIIIe 'I'D:r;raca xapaatTE!PH!.lMH npHSHalt8KH RBJI.IUO'l'CR

no-l'I"'mIelnJlll'l: 1IIomHOCT!. peTa H lJO.RIBJIf!IFIIK'" Bepx~ KeArrena, HmKRHH IOna l51JJI'Q Bnena:&re nnoftneaa -cJm~.­

:m:m.roft ~TO'lHee 31JH!.t c6n0ca. B cJ)emeA lOne IFl-.lmnJre'l'CJ{ BI!!'OX:RJdI: KYJ'ODdt. BeDXRJUI: :at", JOOa He n'l'-.nwqlleTr.J( KalOQIv"-.JtH50 CYlUP.C'I'!BE!'RBJ-oT.M'.1)I' DD~­ KllM'fA. ltmKlJ.lrli Men XaTJl9D['l'P.nH3VeTCs{ fSonEdUoft 1IIom-ROCTE.lO. nORMRe'l'CR ~ BanaJDKJm. IIPea;{CTaB-neH MOmm.Ift I'OTe'PHIB. Bepxmrit Men 3aBepmaeTCII

HmKHeMaac~' !II0P01I:QMH H

XBPa1t'1'e'pX3yeT-CJI :vaemA'emt'E!IM xapl5OHaTHO-IqleKHHCToft <Pa:Qml. IIo -oBOeMY xapaKTepy Jle3030A fiJIH3KO CBJ'l3all c JI~oft· ofinaCT!.IO, HO OTMe'l-81O'reJ1 HeK:OTOpble -CX01:tC'1'Ba IOPI>I IPl" TPHaca c ceBepm.m olSpaJIJIeHHeM

Cytaty

Powiązane dokumenty

Although the Union very strongly underscores the fact that cultural policy falls within exclusive competence of Member States, still, and perhaps exactly for that rea- son, it

Określono ponadto zawartość związków fenolowych (wg Farmakopei Polskiej) oraz aktywność przeciwutleniającą (metodą DPPH) wyciągów z tego surowca. Wyniki wskazują, że

37 W nowej rzeczywistości politycznej ich autorzy w ten sposób starali się usunąć z pamięci współ­ czesnych kompromitujące świadectwa swej służalczości wobec

Podobnego tła ideowego dla funkcjonowania muzyki spodziewać się można także na dworze najmłodszego brata Ferdynanda II, Karola Habsburga (1590- 1628), który – po odbyciu nauki

Odnosząc się do współpracy na rzecz rozwoju podkreślono, że: „polityka Wspólnoty [...] przyczynia się do osiągnięcia ogólnego celu rozwoju i wzmocnienia demokracji

Wydaje sie˛, iz˙ zarysowana powyz˙ej krótka charakterystyka wojennej emigracji polskiej do Wielkiej Brytanii (pominie˛ta niestety przez autora) powinna ułatwic´

Znaczna część wartości niematerialnych (np. marka, reputacja firmy, kapitał ludzki, relacje z klientami, relacje z partnerami itp.) nie jest ujawniana przez tradycyjną

„Interessant ist auch in diesem Fall, dass eine Wis- sensbilanz nicht automatisch eine ‚günstigere’ Aussage über das Unternehmen garantiert, sondern Verschiebungen in