Henryk Paner,Krzysztof Godon
Gdańsk, Kościół św. Katarzyny
Informator Archeologiczny : badania 22, 144-145
O K RES N O W O ŻYT N Y
B ło tn ica S trzeleck a, gm . S trzelce O polskie, woj. o polskie, s t. 1 - p a trz o k re s w pływ ów rzy m sk ich .
C iech an ó w - p a trz p ó źn e średniow iecze.
D ąbrów no, w oj. o lsz ty ń sk ie * p a trz późne średniow iecze. E lbląg. S ta r e M iasto * p a trz póżne średniow iecze.
Franclszkow o Dolne, gm. Iława, woj. olsztyńskie, st. 2 1 3 - p a ir / w czesne średniow iecze. M u zeu m A rcheologiczne w G d a ń s k u B a d a n ia prow adzili m gr H enryk P a n e r (a u to r sp ra w o z d a n ia ) o raz m g r K rzysztof G odon. F in an so w ało MA w G d a ń s k u . P ierw szy s e z o n b a d a ń . P raco w n ia k a fla rs k a XVII-XVIII w.
S t u d e n t P o litech n ik i G d a ń sk ie j A ndrzej K unicki poinform ow ał, że w w y k o p ach w o d o ciąg o w ych n a w /w u licy w y s tę p u je liczne fra g m e n ty k a d i plecow ych. In s p e k c ja sta n o w is k a p o tw ier d ziła te in fo rm ac je, n a ty c h m ia s t (eż p o d jęto b a d a n ia ratow nicze.
C z te ry w yk o p y w y k o n a n e przez O kręgow e P rzed sięb io rstw o W odociągów l K analizacji w G d a ń s k u p rz ecin ały p ro s to p a d le ul, H ew eliusza pom iędzy b u d y n k ie m h o te lu H ew eliusz I sk le p e m M ody Polskiej. W w ykopie I o w ym . 4 ,3 x 0 .8 m o raz w w ykopie [I o wym. 2 ,5 x 0 .0 m p o ło żo n y ch w odległości 1 1.6 o raz 2 0 .8 m od ś c ia n y frontow ej h o te lu n a tra fio n o n a liczne Гг. kafli p ły to w y ch 7,polew ą i bez niej o ra z n a fr. form n egatyw ow ych do p ro d u k c ji ty ch że kafli. P o n a d to w w ykopie I zao b serw o w an o w ystę|>ow anlc fr. b e le k d re w n ia n y c h o p rz e k ro ja c h 0 .3 2 X 0,1 m o raz 0 ,4 X 0 ,4 m , z n a c z n e Ilości g ru z u ceglanego (m. In. z cegły barokow ej), fr, c e ra m ik i, k ości o ra z śla d y s p a le n iz n y . Z pow odu zn aczn ej w ilgotności g r u n tu 1 o s u w a n ia się b ło tn is te g o profilu n ie d o ta r to do c a lc a ko ń cząc e k sp lo ra c ję w y kopu 1 n a gł. 3,2 m. W p o z o sta ły c h w y k o p ach o gł. 1 ,4 -2 ,2 m nic n a tra fio n o n a zab y tk i. S tw ierd zo n o , iż fr, kafli 1 form do Ich p ro d u k c ji w yslęjłow aly n a gł. 1,6 do 2 ,6 m i nie tw orzyły z w arty ch poziom ów w y stę p u ją c raczej w u k ła d z ie ro zp ro szo n y m , p rz e m ie sz a n e z g ru b y m g ru z e m ceg la n y m , fr. zb u tw iałeg o d rzew a 1 g ru d k a m i sp a le n iz n y . W o b rę b ie w ykopów 1 1 11 stw ierd zo n o liczne ś la d y w kopów n o w o ż y tn y c h , k tó re całk o w ic ie p ra w ic zniszczyły p ie rw o tn ą stra ty g ra fię . P raw d o p o d o b n ie w tra k c ie Ich w yko n y w an ia zn iszczo n a p o zo stało ści p raco w n i kafla rsk iej fu n k c jo n u ją c e j w tym rejo n ie w XVlI-XVtll w.
M ateria ły I zab y tk i z n a jd u ją się w МЛ w G d a ń s k u . B a d a n ia n i e b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
G d a ń s k , M u zeu m A rcheologiczne w G d a ń s k u K o ś c ió ł św . tŁ a ta r r y n y Ц
B a d a n ia prow adzili m gr H en ry k P a n e r (a u to r s p ra w o z d a n ia ) o ra z m g r K rzysztof G o don. F in an so w ało M u zeu m A rcheologiczne w G d a ń s k u . Pierw szy sezo n b a d a ń . C m e n ta rz p rzy k o ścieln y {?).
W k w ietn iu 1988 r. Z ak o n 0 . 0 . K arm elitów poinform ow ał o projekcie b u dow y b u d y n k u a d m in istra c y jn e g o pom iędzy p ó łn o cn ą fa sa d ą kościoła św . K atarzyny a k a n a łe m I la d u n i I zwrócił się z p ro śb ą o Inspekcje archeologiczne.
B a d a n ia so n d a ż o w e o raz pro w ad zo n e o b serw acje dop ro w ad ziły do u s ta le n ia , lź te re n w yty czo n y pod zab u d o w ę o p o w ierzch n i w znoszącej się o b e c n ie ok. 5 .3 m n. p, m .. pow stał w w y n ik u n a n ie s ie n ia tu g lin ia ste g o , sła b o p ró ch n lczn eg o p la s k u z c h a o ty c z n ie rozm
leszczo-Injorm atnr A rch eo lo g iczn y 198 8
145
n y m i s k u p is k a m i śm ie c i, żu ż lu , re s z tk a m i d rew n a, lor fu 1 nam ulów , a także g ru z u ceglanego 1 w p a rtia c h stropow ych cegła no-be tonowego. N asyp ten o m iąższości 5 -5 .2 m spoczyw a! n a w arstw ie d ro b n eg o p la s k u [calcu], którego s lro p znajdow ał się n a w ysokości 0 ,0 0 -0 ,1 0 rn n.p.m .
W o b rę b ie całego n a s y p u z a re je stro w a n o w y stęp o w an ie zn a c z n e j Uczby szk ieletó w I p o je d y n c z y c h k ości lu d zk ich , bez Jak ich k o lw iek ślad ó w w y p o sażen ia czy re s z te k tru m ie n . W tr a k cie p ra c , w w ykopie fu n d a m e n to w y m n a głębokości ok. 0 ,4 m od p o w ierzch n i, o d sło n ię to re sz tk i budow li ceglanej n a p la n ie p ro s to k ą ta o w y m la ta c h 3 ,3 5 x 4 ,9 5 m . P ó łn o cn a ś c ia n a o b ie k tu z n a jd o w a ła się 2,5 m od południow ego brzegu k a n a łu R a d u n l, ś c ia n a p o łu d n io w a 17.S5 m od p ó łnocnej fa sa d y k o ścio ła św . K atarzyny. B u d y n ek z a c h o w a n y n a w ysokości 6 w a rstw cegły, b ez fu n d a m e n tu , w zn iesio n o z w tórnie u ży tej cegły o w ym . 2 9 x 12,5 - 13 x 8 cm , zm u ro w an ej w u k ła d z ie blokow ym , n a za p ra w ie cem e n to w o -w ap ien n ej. Ś c ia n y o g ru b o ś c i 45 cm . T uż pod ś c ia n a m i b u d y n k u zalegało k ilk a szkieletów lu d z k ic h bez w y p o sażen ia.
O d k ry te zało żen ie z in te rp re to w a n o Jak o p o zo stało ści k ap licy w zn iesio n ej w k o ń c u la t 4 0 -ty c h I u ży tk o w an ej Jeszcze w la ta c h 5 0 -ty c h XX w.
Nic stw ierdzono Istnienia śladów zabudow y średniow iecznej czy w arstw kulturow ych pochodzą cych z tego ok resu . Przypuszcza się. Iż w yeks pionowane szkielety ludzkie pochodzą z przykościelnego cm en tarza l zostały tu złożone w w yniku prac ziem nych prow adzonych przy ko p an iu l [logłyblanlu k a n a łu R adunl. Część szkieletów z górnych w arstw przem ieszanych z g ruzem ceglano-betonow ym zakopano na ty m terenie w latach jiowojennych, w raz z g ruzem w ydobytym z w nętrza zburzoni'go w trakcie w ojny kościoła oraz w trakcie prow adzonych tu prac niw
claejjnych-G d a ń s k , M uzeum A rcheologiczne w G d n ń s k u u l. P o d m u r z e
B ;tdanln prow adzili m gr l łon ryk P a n c r (a u to r sp ra w o z d a n ia ) l m gr K rzysztof G odon. K lnansow alo ΜΛ w G d a ń s k u . Pierw szy sezo n b a d a ń . M iejskie m u ry o b ro n n e .
M iejski O śro d e k S p o rtu 1 W ypoczynku w G d a ń s k u (In w esto r zastępczy) zlecił w y k o n an ie n a d z o ró w a rc h e o lo g iczn y ch przy w ykopie b u d o w lan y m zw iązan y m z a d a p ta c ją b a sz ty o b ro n nej "Za m u ra m i” n a M u zeu m S p o rtu G d ań sk ieg o .
W ykop o w y m ia ra c h 11.6 x 2 ,1 3 - 4 ,6 m założono w p ó łn o c n o -z a c h o d n im n a ro ż n ik u G łów nego M iasta, d łu ż s z ą o sią w k ie r u n k u SË-NW. K ran iec ι » lu d n Iow o-w schodniego w ykopu przylega! do r e k o n s tru k c ji m iejsk ieg o m u r u o b ro n n eg o przebiegającego n a o d c in k u od b a sz ty n a P o d m u rz u do ul. Szerokiej, z aś p ó łn o cn o -w sch o d n ia k raw ęd ź w yk o p u zn a jd o w a ła się w odległości 17,32 m od p o łu d n io w o -w sch o d n iej ś c ia n y w /w b aszty.
W o b rę b ie w yk o p u o d k ry ło re lik ty z a b u d o w y m ieszk aln ej d a to w a n e j n a XVIH-XIX w., z a ś w p ó łn o cn o -z a c h o d n ie j części w yk o p u zlokalizow ano frag m en ty gotyckiego m u r u o b ro n n e g o 0 p rz e b ie g u z S E -N E, a w ięc biegnącego p raw ic rów nolegle do północnego o d c in k a ul. P ań sk iej 1 do ul. P o d m u rzc, którego lico p o łu d n io w o -zach o d n ie o d sło n ięto w odległości 8 ,4 9 m od z re k o n s tru o w a n e g o m u r u o b ro n n eg o G łów nego M iasta. O d k ry ty m u r po sad o w io n y n a f u n d a m e n c ie k a m ie n n y m o n ie u s ta lo n e j w ysokości, k tó ry z o sta ł w zniesiony w d w óch fazach.
W fazie 1 uło żo n o w w ąsk o p rz e s trz e n n y m w ykopie fu n d a m e n t, k tó reg o n ajw yższe rzęd y k am ien i sp o jo n o z a p ra w ą w a p ie n n ą o ra z w zniesiono m u r o sz e ro k o śc i 1,13 m a k tu a ln ie z a c h o w a n y na w y so k o ści 15 w a rs tw cegły [10 sztyeh= 0 ,9 8 m). w u k ła d z ie gotyckim , z cegły o w y m ia ra c h 3 1 ,2 x 14,8 x 8 .4 -8 ,8 cm . Z favy II zach o w ał się m u r o w y so k o ści 17 w a rstw (10 s z ty c h - 0 .8 9 m). w y k o n an y rów nież w w ą tk u gotyckim z cegły o w y m ia ra c h 3 1 ,5 x 14 ,7 x 6 ,7 -7 ,6 cm . W s to s u n k u do fazy I m u r le n zo stał poszerzony o ok. I / 2 cegły tj. o ok, 14 cm , ta k w ięc Jego sz e ro k o ść w II fazie w y n o siła w g ra n ic a c h 1,2 9 -1 ,4 3 m [lico zew n ę trz n e z rą b a n e ). K orona tego m u r u zaleg a o b e c n ie n a głęb o k o ści 0 ,3 do 0 ,5 m od a k tu a ln e j p o w ierzch n i te re n u .
W profilu p ó łn o cn o -w sch ó d nim w ykopu z a re je stro w a n o 13 w a rstw k u ltu ro w y c h p rzy le
g a ją c y c h do w /w m u r u , w śró d k tó ry c h w yróżniono poziom y b u dow y I u ż y tk o w a n ia te re n u z w iązan e z I 1 II fazą o b ie k tu . N iestety m a la liczba p o z y sk a n y c h zab y tk ó w ru c h o m y c h nie [» z w a la precyzyjnie d a to w a ć ty ch zjaw isk, je d y n ie z p ew n y m przy b liżen iem m o ż n a fazę 1 u m iejscow ić w XIV w. z a ś fazę II w XV w.
In teresu jąceg o odkrycia d o k o n an o w południow o-w schodniej części w ykopu stw ierdzając. Iż w trak clc p ra c rew aloryzacyjnych błędnie wytyczono Unię m u r u obronnego G łównego M iasta na b a d an y m o d cin k u , p rzesu w ając Ją o ok. 2 ,2 8 m n a pólnocny-zachód od osi rzeczyw istych reliktów m u ru . R elikty te (o szerokości 1,26 m) zostały odsłonięte w w ykopie sondażow ym o wym. 3 ,5 x 2,8 m założonym jw południow o-w schodniej stro n ie “fałszywej re k o n s tru k c ji“, przy p ołudniow o-za chodniej ścian ie b a sz ty n a P odm urzu. Stw ierdzono. Iż lico południow o-w schodnie praw dziw ego m u r u zn ajd u je się 1,24 m od północnego n aro żn ik a w /w baszty, a n ie Jak błędnic założono w odległość;! 3 ,9 m.
M ateria ły I d o k u m e n ta c ja w ΜΛ w G d a ń s k u . P rz e w id u je s i ę k o n ty n u a c j ę b a d a ń .
