„To-co-było” (?). O doświadczaniu czasoprzestrzeni sfotografowanej

Aleksandra Krupa Uniwersytet O

-

-

(?).

O

1 _{Analizowana i zamieszczona w artykule fotografia pochodzi ze strony internetowej Grupy Fabrykancka.pl:}

<http://galeria.fabrykancka.info/przestrzen/lodz_dawniej/czarnobiale/0036.jpg.html>, 09.04.2008. nieznany.

parterowe

w wersji

czarno-p

dy nie jest

interpretacyjnych: obiektywizm-subiektywizm oraz realizm-kreacjonizm.

lite y przestrzenne i czasowe 2 . fi

3 chronotopu, jest: dr 4 . Wiek XX zakwesti obraz

Sontag tak pisze na ten temat:

nym obserwatorem 5 . 6 7 .

Poszukiwania Barthesa dopr badacza

-co-stemach

3

J. S t a ll a b r a s s a , Simon Norfolk: Afghanistan Chronotopia, <http://www.courtauld.ac.uk/people/stallabrass_julian/essays/simon_norfolk.pdf>, 20 II 2007. Jest to komentarz do fotograficznego albumu autorstwa S. Norfolk, Afghanistan Chronotopia, Stockport 2002.

4 _{K. O le c h n ic k i , Antropologia , Warszawa 2003, s. 114.}

5 _{S. S o n t a g , O fotografii 86.}

6

-co- 8. cynacji 9 . emanacja ci minionej10 11 .

z odczytaniem jej (pierwotnego) sensu. Tym samym fotografia m jego znaczenia12.

iu. Odtwarzane wspomnienia

jako 8 _{Ibidem, s. 129 130.} 9 _{Ibidem, s. 194.} 10 _{Ibidem, s. 196.} 11 _{, ,}

[w:] Antropologia wobec fotografii i filmu

kolekcji moich prywatnych

13

14

podstawowymi informacjami, powszednimi znakami

studium.

studium

znaczenie jest obecne w studium 15.

czasoprzestrzeni (chronotopu).

Drugi element nie ma, jak studium

studium. Barthes nazywa

go punctum

16

studium, co powoduje,

studium punctum

punctum, lecz ono znajduje

do tej pory w polu studium17.

Punctum studium Punctum dochod 18. punctum do 13 _{R . B a r t h e s, op. cit., s. 33 42.} 14 _{K. O le c h n ic k i , op. cit., s. 261.} 15 _{R . B a r t h e s, op. cit., s. 46.} 16 _{Ibidem, s. 46 47.} 17 _{Ibidem, s. 47.} 18 _{S. S i ko r a , Fotografia 4, s. 111.}

tego, co na niej nie c 19 20 . samo

na horyzoncie prowokuje w moich

n

na metonimii 21.

cza s. Fotografia jako fragment, urywek

19

20 _{M . B a c h t i n , Problemy poetyki Dostojewskiego ,}

21 _{J. L u b i a k , W poszukiwaniu strac}

chronotopu)? a niej

Sfotografowani-22

z pewnym mimowolnym naddatkie 23.

24

.

Summary

(?). On experiencing photographed space The analysis of an old

pre-provokes the following questions: Is it possible although the photograph retains only a fraction of past time and space to meet the reality which was once present. Do we experience the photographed space and time closed in a frame? How can we do that? Does this experience if possible depend on our individual memories and perception?

In finding answers to these questions, above all, I refer to some of Roland Barthes' concepts. According to them, when we look at a photo we can experience the past directly as a past reality, without recourse to narrative mediation. But we cannot make attempts to reinterpret the past.

The category of chronotope, widely discussed by the Russian scientist Mikhail Bakhtin, turns out to be helpful and very inspiring, as well. The term chronotope refers to the idea of inseparable connection of time and space and the conviction that any contact with the area of meanings should be made only through the spatio-temporal gate.

fotografia, Roland Barthes, chronotop,

Aleksandra Krupa antropolog kultury, doktor nauk humanistycznych. Zainteresowania

22 _{D. C za j a , Obraz i realizm. Notatki przy Baconie 4, s. 45.} 23 _{Ibidem, s. 44 45.}