Ewa Łużyniecka
Lubiąż, gm. Wołów, woj.
wrocławskie
Informator Archeologiczny : badania 19, 131-132
151
-wieku, IÇedy w zniesiono na lego re sz tk a c h gotycki m ur obronny pom iędzy w le lą Łokletkową a zredukowaną kaplicą Sw. G ereons. Za panow ania W ładysław a Ja g ie łły zbudowano obronne p rz e d m u rz e , w ykorzystując m ie j sc a m i fundam enty ro m a ń sk ie , W XVI w. na ml ęd zy m u rzą pow stało piw nica, m iesz cząca zapewne urząd zen ia w odociągow e, p ciączone z kanałem w pdłnocnej «elanie pałacu , wiodącym na stry c h zamkowy, lcme fragm enty m u r* » pochodzą a XVH-XIX w ieku 1 w lą ią się z robotam i fortyfikacyjnym i prow adzqnym l w tej c z ę ic l zamku. Badania wym agają kontynuacji, jętki a k ie ju i na obecnym etapie m o in e stw ie rd z ić , IZ X l-X H -w le cin e re z y d e t- cja k sią ż ę c a na Wawelu była zn acz n ie rozbudow ana, sk ła d ała s ię m .ln , z o k azałej k aplicy Iw .G e re tm a , komp lek su pałacow ego, rotundy NP M a rli, w lezy obronnej, c e lla riu m , a ta k ie zapew ne Innych, n ie rozpoznanych dotąd budówIL
KRASNYSTAW p g trz
woj. za m o jsto e późne ireifcilow lecze Stanow isko - Z am ek
KUNICE p a tr z
woj, leg n ick ie o k re s h alsztack i Stanow isko l
LACHMIROWICE p a tr z
woj* bydgoskie о кг ее h alsztack i Stanow isko 3
LAD, gm. L ądek Ifc z e u to A rcheologiczne w oj, k m lń sk ie w P oznaniu
Badania prow adziły m gr m gr K rystyna Lutowa I M a rii Zeylandow* /a u to rk a sp ra w o z d a n ia /. F inansow ało Muzeum A rcheologiczne w P o m an io . D w udziesty sezon badań. G rodzisko w czesnośrethilo* w ie c z n e /V H I-X U I w , / .
Rok 1985 m iał być o sta tn im sezonem sy s te m stjc z n y c b w ykopalisk na g ro d zisk u . Z ałożono nowy wykop, k tó ry m ia ł zam knąć p r z e c ię c ie wołu w północnej c z ę śc i g ro d z isk a . Na głębokości 50 c m w północną! cz ę śc i wykopu z a c z ą ł ukazywać s ię " p ia s e k wałowy". Nad m m odkryto luźno^kiŁk* fragm entów ozdobnych p ły tek c e r a m iczn y ch , odkryw anych l opublikow anych ju i w cze śn iej.
Na tym p ra c e p rz e rw a n o z po wodo du t e j fa li powodzi owe j , k tó ra odcięła g ro d zisk o . W związku ■ tym p ra c e będą je s z c z e kontynuowane.
IJSO W IC E, g m .P ro c h o w ic e p a tr z
woj. le g n ic k ie o k re s wpływów rsy m sld e b
LU BLś£, gm. Wołów Wojewódzki O śro d e k A rcheolog) с п ю -woj, w ro cław sk ie K o n serw a to rsk i
we W rocław iu
Badania prow adził m g r i n t . a r c h . EwalLu ty n ie c k a Finansów ai WOAK* P ie rw sz y sezon badań. R elikty osadnictw a k u ltu ry łużyc k ie j, um ocnień obronnych z o k re su w czesnego śred n io w iecza e r « z śre d n io w ie c z a .
Badania prow adzono w se k to rz e A /o g ró d w schodni/ 1 В /d z ie d z in ie c pałacu o p a ta /, w 7 wykopach, p rz y czym c z ę ś ć % nich m iała c h a r a k te r sondażow y, stanow iły bowiem wkopy pod k an alizację d eszczow ą, zakładaną n s dziedzińcu pałacu o p a ta .
Sektor A. W wykopie Л , p ierw o tn ie o w y m iarach 4 i В m założonym p rz y w ew nętrznym lic u m uru obwodowego rozpoznano 2 układy st г at у g ra fic z n e . M łodszy w yznaczały w arstw y n iw elacy jn e, m ią ż sz o śc i 4 m. z a le g a ją c e m iędzy m urem obwodowym a sto k iem w zg ó rza, na którym w zniesiono m u r obwodowy. Na p o d sta wie c e ra m ik i w y stę p u jącej w w a rstw a c h tego zasyplaka jego pow stanie datujem y eu XV w. S ta rsz y układ s t r a ty g raficzn y , n ie s te ty га b u r io n y p r z e z p ó ź n ie jsz y wkop, nie p rzed staw ia e lę c zy teln ie. W arstw y zaleg ając e zgodnie z nachyleniem stoku w ystępują na odcinku 7 ш , Od dołu w yznacza ten układ zgrupow anie gliny, s k ła d ające elę z 3 w a re tw , m ią ż s z o śc i 1 ,2 0 m. P ow yżej ro zd zielo n a owym wkopem zalega n a długości 2 ,8 0 m w arstw a sp a len izn y m ią ż s z o śc i 0 ,1 6 - 0 ,3 0 m , a na n iej w arstw a p rz e p a lo n e j, sp ie czo n ej głiny, m iąższo ści 0 ,1 0 - 0 ,2 0 m T Z ak ład am y , że odk ry to p o z o sta ło śc i bliżej n ieo k reślo n y ch pod w zględem konstrukcyjnych um ocnień obronnych. P rz e d sta w ia ją e l f one s k ro m n ie , odbiegają bowiem od typowych relik tó w walów. N ie m ożna w ykluczyć, że w y zn aczają tylko fra g m e n t posadow ionych na sto k u um ocnień, k tó re w sw ej z asad n iczej c z ę ś c i znajdow ały się na jego kraw ędzi* P rz e d łu ż e n ie wykopu w kierunku zachodnim w celo w yjaśnienia tej
- 1 5 2 *
kwestii*
na
długości 21 tn odcinkiem e szerokości od 1 do 3 ta ule p rzy n io sło ro zw iązan ia, gdyż stw ierd zan o zn iazcaen ie pierw otnych naw arstw ień,W wykopie П, o w ym iarach 4
x
12 m, założonym po rsbo stro n a c h m oru obwodowego, n ie w y stą p iły re lik ty dom niem anego wału. W Jego w zchwśilm o d c in k a po lo ! owym po zew nętrznej stro n ie ra u ra obwodowe go, wyekeplorowono c ię śc ió w o do głębokości 4 , 5 m n aw arstw ien ia niw elacyjne г w iązane г barokową p rz e b u dową k la s z to ru . W odcinku aactoA una tego wykopuг
w a rstw y zasypiakow ej p rz y m u rze obwodowym pozyska no hliżej m e o k re ślo n ą m onetę s re b rn ą , k tó rą w z a k re s ie sty listy k i w yobrażenia m ożna o d io iić do schyłkuŚ re A ii ow iec z ł ,
S ektor B. W wykopie J, o w ym iarach 1 * 14 m , poszeafettym w północnym k rań cu o odcinek 3 i 3 m , stw ierdzono zaleganie pod w arstw ą z o k resu późnego śretkU ow ieczz, aa głębokości 1,20-1, <30 m w arstw y o m e try c e w czesnośredniow iecznej, zaw ie ra ją c e j ce ra m ik ę z 2 poi. X w. - рос z. XI w. / ? / , o m ią ż s z o śc i do 0 ,6 0 m , W jej spągu o ra z w kolejnej, o sta tn ie j w a rstw ie w y stą p iły także fra g m e n ty naczyń k u ltu ry k rty ck lej z pdto eg o o k resu epoki brązu i okresu halsztackiego,
W wykopie IV , ralostm ytn w odległości 8*10 π od elew acji pałacu opala* o w ym iarach 1 z 72 m, bę dącym wfcope™ pod k an alizację deszczow ą stw ierdzono obecność w arstw y spalen izn y z p rzep alo n ą brunatną ziem ią zaw ierającą śla d y zwęglonego 1 zbutw iałego drew na. W arstw a ta w ystępuje n a długości około 24 m, osią g ając m iejsca m i m ią ż sz o ść 0,4 0 * 0 , 80 m . S zerokość tej w arstw y , uchwycona w wykopach IV» /4 ж 6 ca/ I rVb /1 a 8 m /, wynosi około 12 cm . W wykopie TVa z a z n a c z a ją elę w warzywie p o g crzellsk o w e j 3*4 poziom y zwęglonych belek, ułożonych p o p rzeczn ie do d tu g o śd w arstw y. In te rp re tu je m y lateusyw tią w a rstw ę p o g o rz e lisk o * ą jako p o zo stało ści spsLhmych um ocal ей grodow ych. 1 w tym prwypadke podobnie Jak w otin lezien iu do dom niem anych reliktów um ocnień obronnych odkrytych w wykupie II, m ożna wnosić z a s trz e le n ia o braku ewidentnych pow iązań z Im y m l w a rstw a m i, tw orzącym i h a rd z ie j z ło ścn e etzvikrtiry p o zo stało ści um ocnień obronnych. Z w raca uwagę w praw dzie fak t, t e o a krań cach w a rstw y pogorzeLiekowej w ystępuje zaw sze w a r stw a gliny, z tym , t e n ie nosi ona Śladów o d d rta ły w a n u ognia, со p r z y lak Intensyw nej w a rstw ie p o g o rz e li sko we J powinno było zaznaczyć e lę w y raźn ie, gdyby p rz y ją ć , t e w arstw * gliny titonowlia zab ez p ie czen ie przy* ziem ia wału, a tym b a rd z ie j, gdyby była glinianym p ła s z c z e m w^łu.
Nie ro z strz y g n ię to jednoznacznie kw estii chronologicznej p rz y n a le ż n o śc i d o m n ie m a у ch um ocnień obronnych. B rak ku tem u n a obecnym, rozpoznaw czym e ta p ie , bed?,d pewnych p rz e sła n e k . Skłonni je s te śm y datować je urn o k re s w czesnego śred n io w iecz a. P rz e m a w ia za tym w y stą p ien te n ieliczn y ch skorup naczyń śreckilow łącznych w w arstw ie um ocnień obronnych w wykapie П o r a l obecność pod u moc n i « iła m i obronnym i odkrytym i w se k to rz e В /w ykap IV, IVa 1 IV b/ w arstw y z m a te ria ła m i k u ltu ry łu ty rlo e j, p rz y braku w arstw y z m atertaiapnl z o k resu w czesnego Śre<failowiecxa, k tó re zalega beipośrc-dhlo nad w arstw ą k u ltu ry łużyckiej w wykopie 11 la , w o b rętd e grodu. Ten o sta tn i fakt wskazyw ałby, *e po we ten Je w a rstw y z o k re su w czesnego śrech lo w lec za ma zw iązek t e w zniesieniem um ocnień obronnych, n astąp iło we w nętrzu otoczonym u m ocnie n iam i obrminymL.
W wykopie IV t !Va odsłonięto częściow o zachow aną w ziem ną p a r n ę budowli. M ury g ru b o śc i 0 ,? 0 m w zniesiono z kam ienia polnego 1 ceg ieł, O d sło n ięty częściow o rz u t budowli, pozw ala ca. jego re k o n stru k c ję , ma w ym iary kw adratu o boku 3* SD- 4 ,0 0 m . W nętrze budowli w ypełniało gliniane rum ow isko, częściow o wy palone n a ko lo r c e g la sty , fra g m e n ty kon stru k cji drew nianych /b e lk i/ w bezładnym układzie. Z w n ętrza ba ho
w-II w yeksplorow ano frag m en ty późnośredniow iecznych naczyń. Badania będą kontynuowana.
LUBIN, gnu Kościan B o Laka A kadem ia Nauk
w oj. le szczy ń sk i« Instytut H intarU K ultury M a terialn ej Stanow isko i A rcheologii W ielkopolski
w Р о а ш т и
Ba de nt a p ro w a d z ił p r e ć d r h ab , Zcrfta Kfcraafewweka Ł doc. <fe» hab. Br wił sląw K n m atw d eli. F ie a iM ie ił WKZ w L e sz n ie . Ó sm y « е ш
b a t o j L r r ę y i f t t ą r r h U e k l m l r T i i i n s s r k i i r T j »♦—— b e n e d y k t y n c e /0 * р о 1 Х Ш w ./.
P r a c e prow adzono p o połntbiow ej * trem ie k o śc io ła / s e k to r 1/* po stro n ie północnej / se k to r IV / o ra z w niew ielkim z a k re s ie w ew nątrz zachockilej c ż ę ś a nawy kościoła Ł w ew nątrz w ieży /s e k to r X IV /, N ajciekaw sz e re z u lta ty uzyskano w tym o sta tn im « ak to rze. O dsłcnięto bowiem r e lik ty n a le ż ą c e do kllkn koleÿiych faz budowy w ra m a c h П fa z y ro m a ń sk ie j /Х П -роЬ Х Ш w. / , N a js ta ra z y m re lik te m jś s t z a le g a ją c y w północno- wschodnim n aro żn i ku obecnej w ieży frag m en t fundam entu o z a ry sie k o listy m , być m a s ę je s t to fundam ent w ieży analogicznej do od k ry tej w n aro żn ik a połucbiow o-zacbodblm m urów obwodowych. W skazuje to z a ra z e m na fak t, IZ w początkach D fazy ro m a ń sk ie j kościół był k ró tsz y 1 od zachodu o taczał go m ur obwodowy. D opiero w n astęp n ej podfazie /Н а /, w iążąc ej elę z pobudowaniem k la sz to ru , z północnej stro n y nawę p rz e d łu żono i do budowanej p a rtii w zniesiono e m p arę w sp a rtą n a f ila r z e środkow ym . S zerokość em por у wynosi le około 3 m. Jak o podstaw ę pod w ieżyczkę schodową w ykorzystano c z ę ść wspom nianego kolistego fundam entu, p o sz e rz a ją c go nieco. D opiero w n astęp n ej podfazie /H b / p rz y p a d a ją c e j być m oże już n a początki ХЩ w ,, dobudowano od zachodu w ieżę w obecnym Jej k sz ta łc ie . Pod em porą na oet k o śc io ła m ajdgw ul etę grobowiec o to do w sny drew nem 1 p r z y k ry ty grubą p ły tą z zap raw y , w którym pochowano m ężczyznę łat około 25. N ie s te ty gró b z o sta ł w yratow any.
Wykopy po s tro n ie południowej /a e k to r I / naw iązyw ały do odkrywek w u o ieg ly tb sezonach. Ujawniono d alszą część m u ru rów noległego da południowego m u ra I łw lą ty m , uzyskując c a ły z a ry s budowli o w ym iarach
