Sieć energetyczna średnich napięć, a w szczególności sieć dystrybucyjna [1-3], funkcjonując w swoim makrootoczeniu musi nadążać za jego potrzebami. Oprócz rozbudowy, modernizacja sieci SN w sektorze dystrybucji stanowi od lat [4-10, 12-14] za-gadnienie najwyższej wagi. Krajowy system elektroenergetyczny [12-14] wymaga podjęcia działań w zakresie rozbudowy i rozwo-ju. Jedną z nich jest budowa sieci (rys. 1) [9], lepiej niż system tradycyjny dostosowanej do zjawisk całkowicie nowych, jakimi jest nieskrępowany rozwój generacji rozproszonej oraz nowych form pozyskiwania i wykorzystania energii elektrycznej, lepiej dostosowanej do stawienia czoła zakłóceniom w funkcjonowa-niu systemu elektroenergetycznego spowodowanym w szcze-gólności deficytem mocy. Zatem w węzłach sieci SN muszą być zastosowane nowe rozwiązania techniczne, które przez swoje walory funkcjonalne będą zdolne spełnić powyższe wymagania. Niezwykle istotnego znaczenia nabiera obserwowalność [4-7, 9-11] systemu i zdolność do przewidywania jego przyszłego funkcjonowania.
Ryzyko [12] pojawienia się deficytu w bilansie mocy, po roku 2015, zilustrowane na rysunku 2, sprawia, że działania w aspek-cie technicznym bezpieczeństwa energetycznego podejmowane są w skali kraju, ale również lokalnie. Skutkuje to rozwojem gene-racji rozproszonej, wrażliwej na zdolności przyłączeniowe sieci SN, a także rozwojem i modernizacją samej sieci SN.
I PRODUCENCI
Andrzej Warachim, Przemysław Szywała, Ryszard Dekarz
STROM Przemysław Szywała
Rozdzielnice modułowe HMH z możliwością
oddalonego dokonywania czynności łączeniowych
HMH modular switchgears with ability to perform
remote switching operations
Sieć tradycyjna Sieć typu smart [2-4, 11, 15-18] Rys. 1. Ewolucja sieci tradycyjnych w sieci typu smart [9]
lata 2010 - 2030 100 80 60 40 20 0 AMI sieć dystrybucyjna SG poza AMI generacja rozproszona sieci przesyłowe na rzecz importu
import
sieci przesyłowe na rzecz generacji centralnej generacja centralna nowa generacja centralna istniejąca 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 podaż popyt Wielkość deficytu 6-7 GW 25,126,0 26,827,327,0 26,927,5 28,0 27,8 27,3 27,3 26,2 26,1 26,8 27,1 27,1 27,828,3 28,629,4 29,930,5 32,633,2 31,232,0 Rys. 2. Moc osiągalna
w istniejących elektrowniach a wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną [12] oraz perspektywa wypełnienia przez inwestycje perspektywicznego deficytu w bilansie mocy, z uwzględnieniem inwestycji sieciowych stowarzyszonych z inwestycjami w źródła wytwórcze
Źródło: opracowanie PGE za: http://www.polska2030.pl
W procesach inwestycyjnych w sektorze energetycznym występują bariery ograniczające możliwość ich realizacji [19]: •
grupa 1 obejmuje bariery formalne i prawne, związane z pra-wem do dysponowania gruntami na cele budowlane; •
grupa 2 obejmuje bariery o charakterze technicznym zwią-zane ze zdolnością przyłączeniową sieci dystrybucyjnej, a tym samym ograniczoną możliwością przyłączenia do sie-ci, względnie niekorzystnymi warunkami przyłączenia; bio-rąc pod uwagę strukturę wiekową sieci energetycznej [20] i stan techniczny sieci SN jest oczywiste, że proces rozwoju i modernizacji sieci SN znacząco wpływa na przełamywanie barier zwłaszcza w tej grupie;
• grupa 3 obejmuje bariery o charakterze technicznym, zwią-zane z wyborem technologii;
• grupę 4 stanowią, w rozumieniu jak wyżej, bariery wynikają-ce z progrupę 4 stanowią, w rozumieniu jak wyżej, bariery wynikają-cesu kongrupę 4 stanowią, w rozumieniu jak wyżej, bariery wynikają-cesjonowania;
• grupę 5 stanowią bariery związane z brakiem systemu wsparcia.
Aktywność działań w zakresie rozbudowy i modernizacji sieci dystrybucyjnej SN oraz współdziałanie z inwestorami w ob-szarze rozproszonych źródeł wytwarzania energii, zapewnienie im należytego wsparcia, również w postaci wiedzy technicznej, może znacząco wpłynąć na wzrost dynamiki procesów inwesty-cyjnych w tym sektorze. Godnym podkreślenia jest fakt uwzględ-nienia potrzeb sieci SN w misji rynkowej firm obsługujących ry-nek energetyki zawodowej.
Wymagania stawiane konstrukcjom
oraz aparaturze rozdzielczej
w węzłach sieci dystrybucyjnej SN
Ewolucja konwencjonalnych kablowych i napowietrz-nych sieci dystrybucyjnapowietrz-nych SN w kierunku [4] sieci typu smart wprowadza do niej: nowoczesne systemy obudów stacji trans-formatorowych SN [21-23], systemy konstrukcji stosowanych w sieciach napowietrznych [4, 24, 25], aparaturę rozdzielczą SN, systemy telemechaniki i telemetrii [4, 9, 16-18, 26, 29], nowocze-sne systemy pomiarowe i transmisji danych [5-7, 9, 28]. Autorzy szczególną wagę przykładają do zapewnienia bezpieczeństwa obsługi i osób postronnych wobec zagrożeń wynikających z ry-zyka wystąpienia zwarć łukowych [29-37].Zjawiskiem łuku elektrycznego, jako zagrożenia [31, 34-36] in-nego niż porażenie prądem elektrycznym, zaczęto się interesować pod koniec lat 80. ubiegłego stulecia. Łuk elektryczny jest formą wy-ładowania zupełnego w gazie, a także w cieczy. Zależnie od mocy źródła, odstępu międzyelektrodowego i parametrów obwodu zwar-ciowego łuk elektryczny charakteryzuje się bardzo zróżnicowanymi wartościami gęstości prądu, niewielkim napięciem między elektro-dami i wysoką temperaturą kanału wyładowania. Długość łuku i sto-pień zagrożenia zależy od wartości przyłożonego napięcia, wartości prądu i czasu jego przepływu oraz od warunków palenia się łuku. Te same czynniki wpływają na skomplikowane zjawiska energetyczne zachodzące wewnątrz łuku, podczas których energia elektryczna dostarczana z zewnątrz zamieniana jest na energię łuku (nazywa-ną w literaturze amerykańskiej energią zdarzenia (incident energy)), określaną jako jej gęstość na powierzchni jednostkowej w określo-nej odległości od źródła. Energia ta wymiarowana jest w dżulach (lub kaloriach) na centymetr kwadratowy (1 cal/cm2 = 4,184 J/cm2).
Skutkiem wyładowania łukowego jest pojawienie się w oko-licy (nawet do kilku metrów) od źródła łuku:
• bardzo wysokiej temperatury (do 13 000oC w kolumnie łukowej), •
oślepiającego błysku zawierającego m. in. bardzo niebezpiecz-ne dla oczu promieniowanie podczerwooślepiającego błysku zawierającego m. in. bardzo niebezpiecz-ne i ultrafioletowe, •
gwałtowne rozszerzenie się (zwiększenie objętości) powie-trza oraz wyparowujących metalowych elektrod i innych ele-mentów w pobliżu łuku,
• fali uderzeniowej o bardzo dużym ciśnieniu (np. 70 kN/m2 w odległości 1 m od źródła, przy prądzie zwarcia 25 kA), rozchodzącej się na wszystkie strony z prędkością nawet 1100 km/h,
• fali dźwiękowej o poziomie dźwięku 160 db przekraczają-cym wartości bezpieczne dla słuchu człowieka,
• wyrzucanych na wszystkie strony odłamków i stopionych drobin metalu,
• dużych ilości toksycznych gazów.
Konsekwencją tych zjawisk jest zniszczenie wszystkich urzą-dzeń znajdujących się w pobliżu oraz uszkodzenie różnych narzą-dów człowieka, a w konsekwencji często jego śmierć. Łuk elek-tryczny może zaistnieć zarówno wtedy, gdy w pobliżu jego źródła nie ma ludzi oraz gdy ludzie świadomie lub przypadkowo tam się znajdują. Skutki porażenia łukiem elektrycznym można w tym drugim przypadku ograniczyć, stosując specjalne łukoochronne konstrukcje rozdzielnic. W przypadku świadomego podjęcia przez człowieka prac pod napięciem przy elementach obwodów trójfa-zowych instalacji elektrycznej ochrona jest zdecydowanie trudniej-sza i rodzaj tej ochrony musi być poprzedzony wnikliwą analizą kategorii zagrożenia porażeniem łukiem elektrycznym. Wynikiem takiej analizy jest bowiem określenie wartości energii łuku oraz strefy rażenia łuku. W przypadku gdy, w wyniku analizy, okazuje się, że poziom energii łuku jest większy niż 40 cal/cm2, w ogóle zabrania się wykonywania jakichkolwiek prac pod napięciem.
Najczęściej stosowane metody obniżenia poziomu energii łuku elektrycznego, a co za tym idzie kategorii zagrożenia można podzielić na dwie grupy:
1) metody klasyczne, 2) metody nowoczesne.
Do metod klasycznych można zaliczyć metody, które po-legają na zmianie parametrów wpływających na wartość energii łuku. Najczęściej próbuje się poprzez różne zabiegi techniczne zmieniać odległość tułowia pracownika od źródła łuku, wartość prądu zwarcia łukowego, czas palenia się łuku itp. Z kolei do metod nowoczesnych zalicza się takie metody, w których dzięki zastosowanym urządzeniom oraz odpowiedniej konstrukcji urzą-dzeń próbuje się w możliwie krótkim czasie wykryć łuk i wyłączyć obwód, w którym łuk się pali oraz zmniejszać skutki łuku poprzez kontrolowany wyrzut energii łuku w strefy, w których nie znajdują się ludzie. Jednym ze sposobów zmniejszania zagrożenia wy-ładowaniem łukowym jest stosowanie specjalnie zaprojektowa-nych urządzeń [33-37, 39].
W gazowych układach bezpowietrznych stosuje się silnie sprężone gazy (głównie sześciofluorek siarki) lub gazy rozrzedzo-ne (o ciśnieniu znacząco mniejszym od 1013 hPa). Największe znaczenie praktyczne ma obecnie sześciofluorek siarki [40]. Wy-trzymałość elektryczna tego gazu przy dużych ciśnieniach może być większa od wytrzymałości oleju transformatorowego, a na-wet niektórych materiałów elektroceramicznych (rys. 3) [41]. Jest to efektem dużej elektroujemności fluoru, nawet po połączeniu
z siarką. Poza tym SF6 jest gazem niepalnym, ma dobre wła-ściwości cieplne i może być bardzo dobrym medium gaszącym
łuk elektryczny. Wytrzymałość elektryczna sześciofluorku siarki zależy od wielu czynników: kształtu i krzywizny elektrod, rodzaju i biegunowości napięcia, rodzaju i ilości zanieczyszczeń,
obec-ności materiałów izolacyjnych stałych. Mechanizm przeskoku w układach izolowanych sprężonym SF6 jest złożonym mecha-nizmem strimerowym lub strimerowo-liderowym (przy odstępach elektrod i ciśnieniach występujących w wysokonapięciowych urządzeniach elektroenergetycznych). Jest on tym bardziej uza-leżniony od lokalnego rozkładu natężenia pola elektrycznego, im większe jest ciśnienie gazu. Statyczne napięcie przeskoku w układzie o polu równomiernym rośnie w przybliżeniu propor-cjonalnie do ciśnienia w przedziale 0,1 - 1 MPa. W polu silnie
nie-równomiernym wytrzymałość SF6 wykazuje ,,siodłową”, a więc niekorzystną zależność od ciśnienia. Chcąc efektywnie wyko-rzystać właściwości izolacyjne tego gazu należy stosować elek-trody o małych krzywiznach i dużej gładkości. O wytrzymałości elektrycznej rzeczywistych układów izolacyjnych ciśnieniowych decydują bowiem nawet takie defekty, jak opiłki i zbyt duża chro-powatość powierzchni elektrod [41].
się mieszaninę N2/SF6 o stosunkowo małej zawartości sześcio-fluorku siarki. Stwierdzono bowiem, że takie mieszaniny nie są wprawdzie przydatne do celów łączeniowych ze względu na ich niewielką zdolność do gaszenia (dejonizacji) łuku elektrycznego, ale mają dobre właściwości izolacyjne (nieco gorsze od czy-stego SF6) i wykazują się zdolnością do odprowadzania ciepła podobną do czystego SF6 [41]. Mimo wspomnianych ograniczeń względy praktyczne przeważają i coraz większa liczba inwesto-rów decyduje się na instalowanie średnio- i wysokonapięciowych rozdzielnic i przewodów szynowych izolowanych SF6, o znaczą-co mniejszych wymiarach, bardziej niezawodnych i przyjaznych środowisku. Wydaje się, że dobre doświadczenia eksploatacyjne z takimi łącznikami były jednym z istotnych argumentów prze-mawiających za celowością budowy i rozwojem rozdzielnic ga-zowych ciśnieniowych.
Mając świadomość występowania zagrożeń związanych z wybuchem łuku elektrycznego, skutki takiego zdarzenia nale-ży starać się ograniczać już na etapie projektowania nowej lub modernizacji istniejącej rozdzielni. Obecnie na rynku dostępne są nowoczesne, łukoochronne konstrukcje aparatury, urządzeń rozdzielczych oraz obudów stacji transformatorowych, zapew-niających odporność na skutki zwarć łukowych oraz „kierunkowe rozprężanie gazów łukowych”, potwierdzone odpowiednimi ba-daniami (rys. 4) [39].
Rys. 3. Porównanie [42, 43] wytrzymałości elektrycznej SF6 i innych materiałów elektroizolacyjnych przy napięciu przemiennym 50 Hz w polu równomiernym (średnie z wartości
szczytowych napięcia przeskoku lub przebicia)
1 – sprężony SF6 (p = 0,7 MPa), 2 – wysoka próżnia (p ≈ 10-3 Pa),
3 – olej transformatorowy mineralny, 4 – porcelana elektrotechniczna, 5 – powietrze atmosferyczne
Mimo istotnych ograniczeń na ogół uważa się, że sześcio-fluorek siarki jest gazem prawie idealnym do zastosowań w wy-sokonapięciowej technice izolacyjnej. Pierwsze z tych ograni-czeń polega na tym, że – w obecności nawet śladowych ilości wody i tlenu – wyładowania łukowe i iskrowe oraz wszelkie wy-ładowania niezupełne sprzyjają powstawaniu silnie toksycznych fluorków (głównie czterofluorku siarki), bardzo agresywnego fluorowodoru i niewielkiej ilości kwasu siarkowego. Drugie po-ważne ograniczenie wynika stąd, że SF6 (podobnie jak CO2) jest gazem cieplarnianym. Powoduje to dużą presję, aby ograniczać emisję tego gazu do atmosfery (w CIGRE opracowano i wdro-żono zalecenia dotyczące racjonalnej gospodarki SF6, w tym również jego recyklingu i niszczenia). Aby zaspokoić popyt na trwałe i niezawodne urządzenia elektroenergetyczne izolowane gazami sprężonymi, a jednocześnie zmniejszyć do minimum związane z tym zagrożenie ekologiczne, coraz częściej stosuje
Rys. 4. Próba bezpieczeństwa obsługi a), b), c) oraz osób postronnych d), przy zwarciu łukowym w kontenerowej stacji z korytarzem dla obsługi [33- 37, 39]
a) b)
c) d)
System rozdzielnic modułowych HMH
Cechą charakterystyczną systemu rozdzielnic HMH [44] jest zupełnie nowe, oryginalne podejście do zagadnienia bez-pieczeństwa obsługi aparatury łączeniowej SN. Każde pole roz-dzielnicy może być wyłączone lub załączone z miejscaoddalo-nego, o maksymalnie pięć metrów, stąd ter-min sterowanie oddalone, dla rozróżnienia z pojęciem sterowania zdalnego w ukła-dach elektrycznych napędów silnikowych łączników sterowanych lokalnie lub zdalnie, w układach telemechaniki. Prezentowane rozdzielnice przystosowane są bowiem do stosowania układów telemechaniki i tele-metrii, w najwyższych światowych standar-dach, obowiązujących w Krajowym Syste-mie Energetycznym.
Producentem rozdzielnic jest Ulusoy
Elektrik A.S., aktualny lider na rynku
turec-kim, zatrudniający 600 pracowników, osią-gający roczny obrót w wysokości 150 milio-nów USD, o zdolności produkcyjnej 75 000 pól rozdzielczych rocznie [44].
Sterowanie oddalone realizowane jest w prosty sposób za pomocą przewodu sterowniczego i autonomicznie zasilanego przycisku. Stosowane napędy zasobniko-we pozwalają na wykonanie cyklu załącz
- wyłącz, nawet w przypadku
niezastoso-wania napędów silnikowych i zasilania po-trzeb własnych, w każdym polu dowolnego rodzaju łącznika.
System HMH rozdzielnic modułowych (rys. 5) SN można scharakteryzować nastę-pująco:
1) łukoochronny;
2) sterowanie oddalone zwiększa bez-pieczeństwo obsługi, ponieważ czyn-ności łączeniowe zawsze mogą być wykonywane poza strefą zagrożenia łukiem;
3) w przypadku zastosowania w rozdziel-ni układów telemecharozdziel-niki, sterowarozdziel-nie oddalone zawsze może zostać wybra-ne przez obsługę jako sposób posia-dający bezwzględny nadrzędny priory-tet w systemie;
4) stanowi zamknięty system rozwiązań pól, umożliwiających realizację dowol-nej funkcji rozdzielczej, przy wykorzy-staniu typów pól (rys. 5a) jest najczę-ściej stosowany w sieciach rozdziel-czych średnich napięć [44];
5) przystosowany do pracy w sieci typu smart;
6) modułowy.
Pierwsze rozwiązania znalazły już zastosowanie na rynku krajowym (rys. 5b), a udział w ich wdrożeniu oraz adaptacji biorą w sposób kreatywny polscy inżynie-rowie, którzy od lat aktywnie zajmują się problematyką bezpieczeństwa i zagadnie-niami telemechaniki i telemetrii w krajowej sieci SN.
Rys. 5. Przykładowe pole rozdzielnicy typu HMH
Rys. 5a. Funkcjonalność pól rozdzielnic HMH
Nr
sche-matu Opis pola
01 Pole liniowe z rozłącznikiem
02 Pole transformatorowe z rozłącznikiem i bezpiecznikami 03 Pole pomiaru napięcia
04 Pole wyłącznikowe 05 Pole sprzęgłowe 06 Pole liniowe z odłącznikiem 07 Pole przyłącza na szyny zbiorcze
08 Pole pomiaru prądu i napięcia z rozłącznikiem 09 Pole wzniosu szyn zbiorczych
10 Pole wzniosu szyn z pomiarem prądu 11 Pole pomiaru prądu
12 Pole wzniosu szyn z wyłącznikiem 13 Pole wzniosu szyn z rozłącznikiem 14 Pole wyłącznikowe z pomiarem napięcia
15 Pole pomiaru prądu i napięcia z odłącznikiem 16 Pole sprzęgłowe z rozłącznikiem
17 Pole ograniczników przepięć 18 Pole łącznika szyn 19 Pole pomiaru prądu i napięcia 20 Pole liniowe, rozłącznikowe z pomiarem prądu i napięcia
Rys. 5b. Pierwsza krajowa instalacja rozdzielnic HMH HMH schemat 04
System spełnia wymagania norm europejskich i światowych, co potwierdzają stosowne dokumenty. Funkcjonalność systemu jest porównywalna z innymi rozwiązaniami dostępnymi na rynku krajowym.
Rozdzielnice modułowe HMH doskonale wpi-sują się w zadania stawiane nowoczesnym rozwią-zaniem w sieci SN. Wykonanie aparatury łącze-niowej w izolacji SF6 spełnia wszelkie wymagania stawiane w zakresie bezpieczeństwa łukowego oraz ograniczenia ryzyka porażeniem łukiem, któ-remu poświęcono sporo uwagi powyżej, w celu uświadomienia potrzeby ochrony pracownika lub przypadkowego człowieka przed bardzo niebez-piecznymi skutkami wyładowania łukowego. Należy jednak pamiętać, że konieczna jest realizacja (rys. 6) wszystkich działań, które należy podjąć, aby do wyładowania łuku elektrycznego nie doszło.
Rysunek 7 ilustruje zwiększenie bezpieczeństwa dokonywania czynno-ści łączeniowych poza strefą zagrożenia. Zilustrowany przypadek [26] stacji wieżowej, w której aparaturę w izolacji powietrznej można zastąpić rozdziel-nicą modułową w izolacji SF6, stanowi dodatkowy wariant modernizacji roz-dzielni wnętrzowych, w których, ze względów bezpieczeństwa, zalecane jest dokonywanie operacji na zewnątrz pomieszczenia.
Podsumowanie
Autorzy artykułu, przedstawiając możliwość sterowania oddalonego aparaturą rozdzielczą SN w systemie HMH, mieli na celu zilustrowanie pro-stej, oryginalnej i nowatorskiej koncepcji zwiększenia bezpieczeństwa obsługi i osób postronnych. Rozwijanie tej idei i odwzorowanie sterowania oddalone-go w układzie sterowania i obserwowania obiektu stwarza wiele dodatkowych możliwości. Zależnie od zakresu budowy lub modernizacji obiektu rozbudo-wy projektant ma do dyspozycji, norozbudo-wy na rynku polskim, system rozdzielnic z dodatkowym walorem bezpieczeństwa eksploatacji, uhonorowany wyróż-nieniem na Targach ENERGETAB’2017.
Z tego względu podjęto ponownie zagadnienie ochrony przed skutka-mi zwarć łukowych. Z kolei osadzenie problemu w zagadnieniach sieci typu smart, oprócz podkreślenia konieczności ewolucji sieci SN w tym kierunku, miało na celu przekazanie informacji, że opisywane rozdzielnice stanowią od-powiednie rozwiązanie, zapewniające pełną obserwowalność i sterowalność obiektu. Możliwe jest stosowanie kompleksowych rozwiązań Producenta w zakresie zabezpieczeń, telemechaniki i telemetrii. Alternatywnie projektant ma możliwość adaptacji wszelkich, dostępnych na rynku rozwiązań powią-zań systemowych obiektu. Szczegółowy opis rozdzielnic HMH nie wchodził w zakres opracowania, z oczywistych względów, informacje te są dostępne w materiałach Producenta [44] lub w kontakcie bezpośrednim.
Najważniejsze jest wyeliminowanie zagrożeń i należy się do tego stosować wszędzie, gdzie tylko jest to możliwe. Zasada jest prosta – tam, gdzie nie ma za-grożenia, nie ma możliwości nieszczęśliwego wypadku. W przypadku urządzeń elektrycznych nie należy, o ile nie ma bezwzględnie takiej potrzeby, dopuszczać do prac pod napięciem. Wyjątkiem są prace, które mogą zostać wykonane za pomocą odpowiednich narzędzi lub urządzeń, których operator znajdować się będzie w bezpiecznej strefie, tzn. poza zasięgiem rażenia łuku elektrycznego. Do minimalizacji zagrożenia należy przystąpić w przypadku, gdy – w uzasadnionych sytu-acjach – nie można całkowicie wyeliminować zagro-żenia, w tym przypadku pracy pod napięciem. Skoro zagrożenia mogą występować, należy je ograniczyć do minimum. Należy o tym pamiętać już na etapie projektowania czy modernizacji rozdzielnicy.
W aspekcie bezpieczeństwa [26] wprowadze-nie sterowania oddalonego, zilustrowanego na ry-sunku 7, stanowi prosty i efektywny sposób poprawy bezpieczeństwa obsługi w pomieszczeniach zagro-żonych łukiem elektrycznym, bez dodatkowych urzą-dzeń. Jednocześnie rozdzielnice spełniają wszystkie wymagania oraz standardy obowiązujące w stero-walnych i obserwostero-walnych węzłach sieci SN.
Rys. 7. Oddalone sterowanie czynnościami łączeniowymi w rozdzielnicach HMH
Rys. 6. Etapy zapobiegania wyładowaniom łukowym i jego skutkom
Siedziba firmy
1. Organize Sanayi Bölgesi Oğuz Cad. No: 6 sincan 06935 ANKARA / TURKEY Tel: +90 312 267 07 12 (pbx)
Fax: +90 312 267 05 17
e-mail: iletisim@ulusoyelektrik.com.tr
Wyłączny przedstawiciel na Polskę, Czechy i Słowację
STROM Przemysław Szywała
ul. Smetanova 173/2, 73-701 Cesky Tesin biuro@strom.pl
tel. +48 797 995 110
www.ulusoyelektrik.com.tr
Sterowanie oddalone realizowane jest w prosty sposób za pomocą przewodu, a czynności łączeniowe dokonywane są poza strefą zagrożenia.
PIŚMIENNICTWO
[1] Energy Policy of Poland until 2030, elaborated by the Ministry of
Economy, Warsaw 10th of November 2009, Appendix to Resolution
no. 202/2009 of the Council of Ministers of 10 November 2009, Do-cument adopted by the Council of Ministers on 10 November 2009. [2] Warachim A., Dekarz K., Wybrane zagadnienia modernizacji węzłów
sieci średnich napięć, „Energetyka” 2014, nr 10.
[3] Noga M., Ożadowicz A., Grela J., Hayduk G., Active Consumers in
Smart Grid Systems-Applications of the Building Automation Tech-nologies, “Przegląd Elektrotechniczny” 2013, R. 89, nr 6.
[4] Szadkowski M., Warachim A., Przekształcanie istniejących sieci SN
w sieci typu Smart, „Energetyka” 2014, nr 9.
[5] Januszewski W., Warachim A., Koncepcja systemu zdalnego
moni-torowania i sterowania procesem przesyłu i rozdziału energii elek-trycznej w stacjach transformatorowych systemu Scheidt,
„Energe-tyka” 2002, nr 7.
[6] Warachim A., Lesyk K., Chudzyński W., Parametry procesu
przesy-łu i rozdziaprzesy-łu energii elektrycznej w stacjach transformatorowo-roz-dzielczych systemu Scheidt, „Energetyka” 2002, nr 8.
[7] Saratowicz M., Warachim A.: Statistical monitoring of electric energy
distribution, International Conference on Research in Electro
tech-nology and Applied Informatics, August 31 - September 3 2005, Ka-towice.
[8] Juraszek J., Stacja na Hali Miziowej, „Nasza Energetyka” 2002, nr 1(38). „Biuletyn Beskidzkiej Energetyki S. A.”
[9] Warachim A., Koc L., Kowalski M, Sterowalne i obserwowalne węzły
sieci SN, „Energetyka” 2018, nr 1.
[10] System zdalnego sterowania i nadzoru w sieciach średnich napięć
– ZPUE S.A. we Włoszczowie, „Urządzenia dla Energetyki” 2008,
http://www.urzadzeniadlaenergetyki.pl/, 11.02.2008.
[11] Babś A., Madajewski K., Ogryczak T., Noske S., Widelski G.: The
Smart Peninsula pilot project of Smart Grid deployment at ENERGA--OPERATOR SA, http://actaenergetica.org/en/wp-content/uploads/,
2012/08/s.37-44.
[12] Stanowisko Prezesa URE w sprawie niezbędnych wymagań wobec wdrażanych przez OSD E inteligentnych systemów pomiarowo-roz-liczeniowych z uwzględnieniem funkcji celu oraz proponowanych mechanizmów wsparcia przy postulowanym modelu rynku, Warsza-wa, 31 maja 2011.
[13] Stanowisko Prezesa URE w sprawie szczegółowych reguł regu-lacyjnych w zakresie stymulowania i kontroli wykonania inwestycji w AMI, Warszawa, 11 stycznia 2013.
[14] Stanowisko Prezesa URE w sprawie niezbędnych wymagań doty-czących jakości usług świadczonych z wykorzystaniem infrastruktury AMI oraz ram wymienności i interoperacyjności współpracujących ze sobą elementów sieci Smart Grid oraz elementów sieci domowych współpracujących z siecią Smart Grid, Warszawa, 10 lipca 2013. [15] Warachim A., Dekarz K., Nowe standardy i funkcje złącz kablowych
SN w sieci średnich napięć, „Energetyka” 2016, nr 10.
[16] Warachim A., Dekarz K., Obserwowalność i sterowalność stacji
wę-złowych SN, „Urządzenia dla Energetyki” 2015, nr 5.
[17] Szadkowski M., Warachim A., Węzłowe stacje transformatorowe
w sieci typu smart, „Biuletyn Oddziału Tarnowskiego SEP”, nr 52,
Tarnów, maj 2016.
[18] Szadkowski M., Warachim A., Węzłowe stacje energetyczne SN, w
sie-ci typu smart, w aspeksie-cie bezpieczeństwa i pewnośsie-ci zasilania, VI
Kon-ferencja Naukowo-Techniczna PTPIREE pt. „Stacje elektroenergetycz-ne WN i SN”, Materiały konferencyjelektroenergetycz-ne, Wisła, czerwiec 2016. [19] Sprawozdanie z działalności Prezesa URE w 2013 r., „Biuletyn
Urzę-du Regulacji Energetyki” nr 2 (88), 30 czerwca 2014.
[20] Skomudek W., Szrot M., Oddziaływanie inwestycji w
elektroener-getyce na zdolność transformacji energii elektrycznej, „Energetyka”
2011, nr 8.
[21] Warachim A., Wybrane zagadnienia konstrukcji nowoczesnego
system produkcji stacji transformatorowo-rozdzielczych średniego napięcia w obudowie betonowej, Materiały Konferencji Naukowo
Technicznej pt. „Stacje elektroenergetyczne WN/SN i SN/nN”, Jele-nia Góra, 28-29 maja 2001, s. 57-62.
[22] Warachim A., Dekarz K., Konstrukcje modułowe kontenerowych stacji
energetycznych w sieciach średnich napięć, „Energetyka” 2014, nr 11.
[23] Konikowski K., Warachim A., Standardy węzłowych stacji
transfor-matorowych w wykonaniu podziemnym, „Biuletyn Oddziału
Tarnow-skiego SEP” nr 53, Tarnów, październik 2016.
[24] Koza K., Warachim A., Perspektywy stosowania żerdzi z betonu
wi-rowanego w liniach energetycznych średnich napięć, „Elektro” 2008,
(69), listopad, s. 94-95.
[25] Koza K., Łodo A., Warachim A., Kierunki rozwoju konstrukcji
beto-nowych dla potrzeb dystrybucji energii elektrycznej, „Energetyka”
2008, nr 8-9, s. 593-595.
[26] Juraszek J., Warachim A., Modernizacja rozdzielni wnętrzowych SN, „Śląskie Wiadomości Elektryczne” 2015, nr 5.
[27] Najwyższy poziom stabilności sieci energetycznej i
bezpieczeń-stwa IT dzięki inteligentnej automatyce smart grid SPRECON-E-T3,
„Urządzenia dla Energetyki” 2015, nr 4.
[28] Zając A., Juraszek J, Warachim A., Powiązania systemowe węzłowych
stacji dystrybucyjnych i abonenckich w sieciach SN typu SMART z za-stosowaniem modemu MV BPL, „Energetyka” 2015, nr 9.
[29] Szywała P., Warachim A., Łukoochronność aparatury średniego na-pięcia, „Energetyka” 2003, nr 9, s. 612-614.
[30] Szadkowski M., Warachim A., Bezpieczeństwo eksploatacji stacji elektroenergetycznych SN typu PF-P, Energetyka nr 9, wrzesień 2014, s. 518-524.
[31] Szadkowski M., Warachim A., Analiza kategorii zagrożenia
pora-żenia łukiem elektrycznym w instalacjach elektrycznych zakładów przemysłowych, „Energetyka” 2015, nr 6, s. 422-427.
[32] Warachim A., Dekarz K., Odporność stacji kontenerowych SN na
skutki zwarć łukowych, „Urządzenia dla Energetyki” 2015, nr 7.
[33] Szadkowski M., Warachim A., Bezpieczeństwo eksploatacji stacji
elektroenergetycznych SN typu PF-P, „Urządzenia dla Energetyki”
2014, nr 6.
[34] Szadkowski M., Warachim A., Dekarz K, Minimalizacja skutków zwarć
łukowych w stacjach wnętrzowych SN, „Energetyka” 2015, nr 12.
[35] Szadkowski M., Warachim A., Metody zmniejszania zagrożenia
po-rażenia łukiem elektrycznym, „Energetyka” 2016, nr 1.
[36] Szadkowski M., Warachim A., Ochrona przed skutkami łuku
elek-trycznego, „Energetyka” 2016, nr 12.
[37] Szadkowski M., Warachim A., Metody ograniczania ryzyka
pora-żenia łukiem elektrycznym, „Biuletyn Oddziału Tarnowskiego SEP”
2016, nr 51, Tarnów, marzec 2016.
[38] Arc Flash Mitigation – Remote Racking and Switching for Arc Flash
Danger Mitigation in Distribution Class Switchgear CBS ArcSafe.
[39] Fachthema, Stationsbau normgerecht umgesetzt, „Stőrlichtbogen-prűfung an einer begehbaren Netzstation“, Sonderdruck PDF 6064
aus ew Jg. 1004 92005, Heft 8, s. 69-73.
[40] SF6 and alternative technologies for electrical switchgear A
EURE-LECTRIC position paper, September 2015.
[41] Gacek Z., Szadkowski M.: Wysokonapięciowa technika izolacyjna
we współczesnej elektroenergetyce, Wydawnictwo Politechniki
Ślą-skiej, Gliwice 2016.
[42] Florkowska B., Wytrzymałość elektryczna gazowych układów
izola-cyjnych. Uczelniane Wyd. Naukowo-Dydaktyczne, Kraków 2003.
[43] Gacek Z.: Wysokonapięciowa technika izolacyjna. Wyd. Pol. Ślą-skiej, Gliwice 2006.
[44] Materiały i karty katalogowe Ulusoy Elektrik A.S, http://www.ulusoy-elektrik.com, styczeń 2018.
