Badanie stanu środowiska gruntowo-wodnego w otoczeniu składowisk
odpadów hutniczych przy pomocy metod geoelektrycznych
Celem pracy jest wskazanie możliwości i ograniczeń, a także zasad efektywnego stosowania, metod elektrooporowych w problematyce badania skażeń ośrodka gruntowo-wodnego. Wykonano szereg prac terenowych, eksperymentów w skali laboratoryjnej oraz modelowań numerycznych.
W badaniach terenowych, do oceny wpływu wybranych składowisk odpadów hutniczych (związanych z krakowską Hutą ArcelorMittal) na otaczające je środowisko gruntowo-wodne, wykorzystano sondowania i tomografię elektrooporową oraz geoelektryczne badania penetracyjne. Kompleksowe zastosowanie tych metod pozwoliło na ocenę, w skali makro, stopnia skażenia badanego ośrodka. Dostarczyły one istotnych informacji na temat charakterystyki geoelektrycznej analizowanego obszaru badań oraz określiły zasięg strefy występowania skażeń generowanych przez składowiska. Do dokładniejszego, w skali mikro, rozpoznania stopnia i charakteru skażeń wykorzystano geoelektryczne badania penetracyjne, zarówno w wariancie terenowym, jak i laboratoryjnym.
Wyniki przeprowadzonych badań dostarczyły istotnych informacji na temat skażeń ośrodka gruntowo-wodnego. W powiązaniu z dostępnymi informacjami geomorfologicznymi i hydrogeologicznymi pozwoliły one na sformułowanie hipotez odnośnie przedostawania się zanieczyszczeń ze składowisk odpadów hutniczych do warstwy wodonośnej i wskazanie możliwych dróg dalszego transportu tych zanieczyszczeń.
The purpose of the presented work is to indicate the possibilities and limitations, as well as the principles of effective use, of DC resistivity methods in the examination of contamination of hydrogeological centre. The work required to perform fieldwork, laboratory scale experiments and numerical modelling.
In field surveys vertical electrical soundings, electrical resistivity tomography and penetrometer based geoelectrical profiling (PBGP) methods were used to investigate the impact of selected metallurgical waste sites (related to the ArcelorMittal steelworks in Kraków) on the surrounding groundwater environment. Combined use of the methods allowed to assess the degree of contamination of the examined centre on a macro scale. Some important information on the geoelectrical characteristics of the analysed area was provided and allowed determination of the extent of the contamination zone generated by the metallurgical waste sites. For more accurate (micro scale) investigation of the degree and nature of contamination the PBGP method was applied in field and laboratory measurements.
The results of conducted studies have provided important information on the contamination of the subsurface zone. In combination with the available geomorphological and hydrogeological information, the results allowed to formulate hypotheses regarding the entering of pollutants from metallurgical waste sites into the aquifer. It has also indicated the possible routes of further transportation of the pollutants.
