184
RecenzjeN
auki o mediach, uznane w 2011 r. za dyscy-plinĊ naukową1, rozwijają siĊ w ostatnich latach niezwykle dynamicznie, o czym Ğwiad-czą liczne konferencje2 i publikacje z zakresu medioznawstwa. „NiezbĊdne dla badaczy me-diów wydaje siĊ ustalenie rudymentów – toĪsa-moĞci nowej »starej« dyscypliny – nauk o me-diach: wskazanie zadaĔ, jakie przed nią stoją, terminologii, fundamentów teoretycznych czy metodologii badaĔ”3. Nauki o mediach znajdują siĊ w obszarze nauk spoáecznych, ale oddziaáują na nie dyscypliny z obszaru nauk spoáecznych,nauk humanistycznych oraz nauk technicznych. WspóáczeĞnie dokonuje siĊ niezwykle szybki rozwój technologii informacyjnych i intensyw-ne zmiany w gospodarce rynkowej. Dynamicz-ny rozwój mobilDynamicz-nych narzĊdzi komunikacyj-nych, i związana z tym intensywnoĞü odbioru informacji cyfrowych, wpáywają na wzrost waĪnoĞci technicznych aspektów rozwoju nauk o mediach.
Wynikiem postĊpującej ekspansji technolo-gii informacyjnych w mediach staáo siĊ urucho-mienie w 2012 r. przez Wydziaá Dziennikarstwa
W
ïodzimierz Gogoïek, Wiesïaw Cetera
Leksykon tematyczny. Zarz
Èdzanie, IT
Wydawnictwo Wydzia
ïu Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW, Warszawa 2014, 246 s.,
ISBN 978-83-63183-58-5
1 Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa WyĪszego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie
ob-szarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych.
2 Konferencja „ToĪsamoĞü nauk o mediach”, zorganizowana w dniach 21–22 czerwca 2012 r. w Instytucie
Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.
3 M. Mrozowski, ToĪsamoĞü nauk o mediach. Przyczynek do dyskusji. „Studia Medioznawcze” 2012, nr 2 (49) zagranicznej bądĨ artykuáach w
specjalistycz-nych czasopismach branĪowych, co w duĪej mierze jest podyktowane tym, Īe zjawisko „nie-standardów” jest stosunkowo máode. Z pewno-Ğcią moĪna tĊ pozycjĊ poleciü zarówno osobom początkującym, próbującym dopiero swoich siá w dziedzinie reklamy i marketingu, jak i specja-listom w celu poszukiwania twórczej inspiracji lub przynajmniej przeglądu dziaáalnoĞci konku-rencji. NaleĪy mieü nadziejĊ, Īe ksiąĪka nie jest ostatnią w dorobku dr Natalii Hatalskiej, ponie-waĪ niewątpliwie posiada ona ogromną wiedzĊ z zakresu nowych technik marketingowych i re-klamowych oraz potraÞ przekazaü ją czytelni-kowi w obrazowy sposób. Liczne porównania,
takie jak wirus, epidemia, dodają atrakcyjnoĞci oraz sprawiają, Īe niejednokrotnie skomplikowane procesy z opisywanej branĪy zdają siĊ byü banalnie proste. Atutem jest równieĪ sposób opisu omawia-nych zjawisk: Hatalska bez ogródek okreĞla rynek reklamy jako miejsce, gdzie kaĪdy, nawet najgorszy produkt moĪe zostaü wypromowany tak, Īe stanie siĊ przedmiotem poĪądania rzeszy konsumentów. Wystarczy tylko dobry pomysá. Zatem nasuwa siĊ tutaj doĞü smutna reß eksja: czáowiek jest za-ledwie marionetką w rĊkach marketingowców. Ale z drugiej strony, czy konsumentom w dzisiej-szych czasach to w ogóle przeszkadza?...
Natalia Rakowska
185
Recenzjei Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszaw-skiego, wraz z wydziaáami Þ zyki, matematyki, informatyki i mechaniki tej uczelni, nowego, pierwszego w Polsce, interdyscyplinarnego kie-runku studiów – logistyki mediów (LM). Ten fakt determinuje potrzebĊ okreĞlenia toĪsamoĞci logistyki mediów, a szczególnie –zdeÞ niowania zakresu prac badawczych i edukacji w ramach tej dyscypliny4.
W procesie ksztaácenia administrowaniem instytucją mediową niezbĊdna jest wiedza o planowaniu, zarządzaniu oraz wiedza zwią-zana z problematyką stosowania technologii in-formacyjnych. A takĪe znajomoĞü narzĊdzi do gromadzenia informacji, rejestrowania, prze-chowywania, jej transportu i udostĊpniania. Istotne jest zdobycie praktycznych umiej Ċtno-Ğci niezbĊdnych do obsáugi urządzeĔ wykorzy-stywanych w pracy (w mediach tradycyjnych i nowych) dziennikarza radiowego, prasowego, telewizyjnego.
WaĪny krok w procesie usystematyzowania podstawowych pojĊü niezbĊdnych studentom nowego kierunku stanowi Leksykon tematyczny.
Zarządzanie, IT, który jest zbiorem terminów
przydatnych menedĪerowi przedsiĊbiorstwa me-diowego z zakresu technologii informacyjnych oraz administrowania. Jego autorami są prof. Wáodzimierz Gogoáek i dr inĪ. Wiesáaw Cetera, pracownicy naukowi Wydziaáu Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszaw-skiego. Pierwszy z autorów Leksykonu tematycz-nego... to specjalista z zakresu nauk o mediach, autor wielu prac naukowych w tak waĪnej spe-cjalnoĞci, jaką są technologie informacyjne me-diów. Drugi to inĪynier cybernetyk, doktor nauk ekonomicznych w zakresie zarządzania.
Autorzy w krótkim wstĊpie okreĞlili cel pu-blikacji, jako „krok w stronĊ zakreĞlenia
obsza-ru praktycznych zastosowaĔ zdobytej w czasie studiów wiedzy”5 z zakresu logistyki mediów. Logistyka, jak podają autorzy sáownika, jest nauką zajmującą siĊ metodami efektywnego zabezpieczenia realizowania procesów. Podkre-Ğlają, Īe stale wzrasta zapotrzebowanie na usáu-gi lousáu-gistyczne w mediach.
Historycznie logistyka wiązaáa siĊ z ogólnie rozumianym transportem rzeczy. Logistyka me-diów dotyczy transportu informacji i narzĊdzi, które temu sáuĪą. NarzĊdzi do odbioru, groma-dzenia informacji multimedialnych, zapisywa-nia, obróbki, transmisji informacji w postaci cyfrowej. Wiedza związana z problematyką stosowania technologii áączy siĊ tu z wiedzą o zarządzaniu instytucją mediową (projektowa-niem, budową i funkcjonowaniem wydawnictw gazet i periodyków, stacji radiowych i telewi-zyjnych oraz nowych mediów.
Leksykon ukazuje siĊ zaledwie po dwóch latach doĞwiadczeĔ w nauczaniu nowej spe-cjalnoĞci na Uniwersytecie Warszawskim. Jego autorzy postulują zmianĊ nazwy kierunku na logistyka i zarządzanie w mediach. UwaĪają bowiem, Īe w wiĊkszym stopniu odpowiada ona treĞci i celom ksztaácenia. Instytucje me-diowe dziaáają bowiem w warunkach gospo-darki rynkowej i walczą o uzyskanie przewagi rynkowej, podobnie jak inne przedsiĊbiorstwa. Dlatego istotnym elementem ksztaácenia przy-száych menedĪerów usáug informacyjnych jest posáugiwanie siĊ nowoczesnymi technologiami informacyjnymi, przygotowanie do sprawne-go zarządzania nie tylko informacją, ale takĪe przedsiĊbiorstwem mediowym oraz znajomoĞü problemów decyzyjnych i logistycznych w ad-ministrowaniu. Na polskim rynku wydawniczym nie byáo dotąd publikacji z obszaru áączącego wiedzĊ o administrowaniu instytucją mediową
4 Na paĨdziernik 2014 r. Instytut zaplanowaá konferencjĊ naukową „Logistyka i administrowanie mediami”,
http://www.id.uw.edu.pl/dzialy/badania/strona/logistyka-i-adm-mediami [dostĊp: 5.05.2014].
186
Recenzjez wiedzą na temat stosowania technologii infor-macyjnych w mediach (dotyczącą gromadzenia, przetwarzania informacji multimedialnych), transportu informacji oraz waĪnego zagadnie-nia, jakim jest bezpieczeĔstwo teleinforma-tyczne6. Leksykon tematyczny. Zarządzanie, IT wypeánia tĊ lukĊ. àączy terminologiĊ z zakresu technologii informacyjnych mediów i zarz ą-dzania tak specyÞ cznym przedsiĊbiorstwem, jakim jest instytucja mediowa. Publikacja ma duĪe znaczenie w rozwoju praktycznej dziaáal-noĞci menedĪera sektora usáug informacyjnych. Szczególnie chodzi o absolwentów tego kierun-ku, którzy – podejmując pracĊ w instytucjach mediowych – powinni operowaü jednolitą ter-minologią (bo to uáatwia kontakt).
Leksykon tematyczny... nie jest tradycyj-nym podrĊcznikiem akademickim, ale stano-wi próbĊ ogarniĊcia w porządku wáaĞciwym dla leksykonu subdyscypliny nauk o mediach, problemowo kontrowersyjnej ze wzglĊdu na jej inĪynierskie zabarwienie, i nie do koĔca zakresowo sprecyzowanej ze wzglĊdu na jej rozlegáoĞü i staáy dynamiczny rozwój tech-nologii informacyjnych mediów. Stąd zapew-ne subiektywny dobór haseá. Jak czytamy we wstĊpie, wynika on z doĞwiadczenia dydak-tycznego oraz praktyki menedĪerskiej auto-rów, którzy zdeÞ niowali podstawowe pojĊcia niezbĊdne w przyszáej pracy absolwentów tego kierunku – terminy ekonomiczne, techniczne, prawnicze – postulując jednoczeĞnie koniecz-noĞü dalszych studiów i poszukiwaĔ w celu lepszego zrozumienia i ugruntowania wiedzy z tej nowej specjalizacji.
Leksykon zawiera ponad 500 terminów z dziedziny nauk humanistycznych, spo áecz-nych, prawáecz-nych, ekonomiczáecz-nych, matematycz-nych, technicznych i dyscyplin pokrewmatematycz-nych, jak marketing, PR, Þ nanse, prawo. Terminy zostaáy zdeÞ niowane sposób w jasny i zrozumiaáy. Wie-le z nich uzupeániono jest konkretnymi przykáa-dami i zilustrowano tabelami, wykresami, rysun-kami lub wzorami do obliczeĔ, które wzmac-niają poznawcze walory publikacji. Dotyczy to zwáaszcza haseá z zakresu ekonomii. Autorzy napisali we wstĊpie, Īe jest to pierwsza czĊĞü sáownika. Ich zamiarem jest jego doskonalenie i poszerzanie o nowe hasáa. Taka potrzeba wy-nika ze staáego rozwoju technologii, rozlegáoĞci i wciąĪ powiĊkszającego siĊ obszaru wykorzy-stania kompetencji absolwentów tego kierunku.
Recenzowana publikacja, poza krótkim wstĊpem i zbiorem obszernie omówionych haseá, zostaáa wzbogacona o bibliograÞ Ċ przedmiotu związaną z problematyką objĊtą sáownikiem i szeroko pojĊtym zarządzaniem przedsiĊbiorstwem. Obszerny spis nie tylko polskich, ale i obcojĊzycznych ksiąĪek i cza-sopism oraz odwoáaĔ do materiaáów elektro-nicznych to kolejny atut tej waĪnej pozycji wydawniczej.
Leksykon tematyczny... nie peáni roli
pod-rĊcznika, ale zebrane w nim deÞ nicje systema-tyzują pojĊcia i uáatwiają poruszanie siĊ w ter-minologii. Stanowi kompendium wiedzy przy-datnej studentom nauk o mediach i przyszáym menedĪerom sektora usáug informacyjnych.
Patryk Makulski
t t t
6 Na rynku są prace związane bezpoĞrednio z zarządzaniem, logistyką dóbr Þ zycznych, np. B. Nierenberg,
