Przegl¹d informacji medialnych dotycz¹cych geologii – wrzesieñ 2011
Miros³aw Rutkowski
1Kampania wyborcza przed zaplano-wanym na 9 paŸdziernika g³osowaniem do Sejmu zdominowa³a inne tematy we wrzeœniowych mediach. Ale nawet w tak niesprzyjaj¹cych okolicznoœciach geolo-gia przebi³a siê na powierzchniê. Ba, b³yszcza³a nawet, albowiem gaz ³upkowy sta³ siê ulubionym tematem polityków walcz¹cych o mandaty. Prawie ka¿dy z nich mia³ swój pogl¹d na sposoby wykorzystania naszego potencjalnego bogactwa, a konferencje prasowe na tle wie¿ wiertniczych sta³y siê ¿elaznym punktem programu szta-bów wyborczych.
Mimo wszystko w prasie zosta³o jeszcze trochê miejsca na inne wiadomoœci zwi¹zane z geologi¹, w wiêkszoœci poœwiêcone energetyce, o czym w dalszej czêœci tego przegl¹du.
W czerwcu br. pracownicy s³u¿by geologicznej ode-tchnêli z ulg¹ po zablokowaniu niefortunnej poprawki do nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze, zmieniaj¹cej sposób podzia³u op³aty eksploatacyjnej. Jednak zagro¿enie finansowania geologii jak siê okazuje wcale nie minê³o. 15 wrzeœnia PAP informuje, ¿e przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki oczekuj¹, i¿ w nowej kadencji parlamentu uda siê przeforsowaæ rozwi¹zania, zwiêkszaj¹ce z 60 do 90% udzia³ gmin w p³aconej przez kopalnie op³acie eksploata-cyjnej. Jest to rozwi¹zanie racjonalne i rozs¹dne; szkoda, ¿e w obecnym Sejmie nie uda³o siê tego przeprowadziæ, ale mam nadziejê, ¿e w przysz³ej kadencji takie przepisy wejd¹ w ¿ycie – poinformowa³ wicepremier, minister gospodarki, Waldemar Pawlak.
Gazeta Wyborcza Zielona Góra 22 wrzeœnia donios³a w artykule Jedyny taki geopark o d³ugo oczekiwanym wyda-rzeniu. Geopark £uk Mu¿akowa otrzyma³ mianowicie cer-tyfikat UNESCO. To dla nas ogromny sukces, ale i zadanie na przysz³oœæ, bo statut europejskiego geoparku otrzyma-liœmy czasowo do 2015 r. Musimy zrobiæ wszystko, by siê wykazaæ i statut ten utrzymaæ – mówi³a marsza³ek lubuska El¿bieta Polak, odbieraj¹c certyfikat z r¹k Henryka Jacka Jezierskiego, g³ównego geologa kraju.
Energetyka – sukcesy i pora¿ki
Rzeczpospolita 2 wrzeœnia pisze o opóŸnieniach w pro-jekcie j¹drowym: In¿yniera kontraktu, który doradzi Pol-skiej Grupie Energetycznej przy wyborze technologii dla planowanej elektrowni j¹drowej, poznamy dopiero w po³owie 2012 r. Wczeœniej zak³adano, ¿e nast¹pi to do po³owy tego roku.
Tego samego dnia PAP donosi o problemach gospodar-ki niemiecgospodar-kiej pozbawionej niespodziewanie atomowego
wsparcia. Jak wynika z cytowanego przez agencjê raportu federalnego urzêdu statystycznego w Wiesbaden decyzja o zamkniêciu wszystkich elektrowni atomowych do 2023 roku wp³ynê³a na os³abienie eksportu oraz stagnacjê gospodarki tego kraju w drugim kwartale tego roku. Tym-czasem na Forum Gospodarczym w Krynicy polscy ekono-miœci przekonuj¹ do energetyki atomowej. Jak relacjonuje gazeta.pl 8 wrzeœnia by³y minister gospodarki Miros³aw Gronicki stwierdzi³, ¿e w momencie najwiêkszego wp³ywu inwestycji w energetykê j¹drow¹ na polsk¹ gospodarkê, czyli miêdzy rokiem 2020 a 2030, dzia³ania te mog¹ przy-spieszyæ wzrost PKB o 3–4% wielkoœci bazowej produktu, a to bêdzie oznaczaæ 70–90 mld z³ przychodu rocznie.
NSZZ Solidarnoœæ od d³u¿szego czasu zwraca³ uwagê na zagro¿enia wynikaj¹ce z forsowania przez Uniê Euro-pejsk¹ pakietu klimatyczno-energetycznego. Jak donios³a PAP 9 wrzeœnia Komisja Krajowa NSZZ Solidarnoœæ po-wo³a³a zespó³ ekspercki, którego celem jest analiza spo³eczno-gospodarczych skutków wdro¿enia regulacji unijnych. W sk³ad zespo³u, oprócz przedstawicieli zwi¹zku, weszli naukowcy specjalizuj¹cy siê w kwestiach klimatu, zanieczyszczeñ przemys³owych oraz eksperci z zakresu gospodarki i finansów. Warto dodaæ, ¿e jednym z cz³onków zespo³u zosta³ prof. Leszek Marks, pracownik PIG-PIB.
Pozostaj¹c w krêgu zbli¿onym do energetyki nale¿y odnotowaæ kolejne osi¹gniêcie ojca Tadeusza Rydzyka. Donosi o nim Nasz Dziennik z 28 wrzeœnia w artykule pt. Wielki sukces toruñskiej geotermii. Z tekstu Mariusza Bobera mo¿emy siê dowiedzieæ, ¿e zakoñczono próbne zat³aczanie z otworu eksploatacyjnego TG-1 do otworu ch³onnego TG-2. Osi¹gniêto wydajnoœæ zat³aczania na poziomie 400 m3/h, przy ciœnieniu 6,5 atmosfery. Wynik rzeczywiœcie imponuj¹cy, zwa¿ywszy, ¿e wydajnoœæ otwo-rów geotermalnych na Ni¿u Polskim nie przekracza³a dot¹d 65 m3
/h. Miejmy nadziejê, ¿e wynik toruñskiego dubletu zostanie potwierdzony w czasie d³u¿szego okresu obserwacji. Mankamentem instalacji pozostaje stosunko-wo niska temperatura na g³owicy – 60oC.
Wêgiel brunatny potrzebuje wsparcia
Zapewne wszyscy pamietaj¹ wielomiesiêczn¹ walkê stoczon¹ przez organizacje ekologiczne o zablokowanie eksploatacji wêgla brunatnego ze z³o¿a Tomis³awice. Fina³ odby³ siê bez fanfar. Jak doniós³ 22 wrzeœnia portal Wirtu-alny Nowy Przemys³ Kopalnia Wêgla Brunatnego Konin w³aœnie rozpoczê³a wydobycie ze spornej odkrywki. Zaso-by z³o¿a wynosz¹ oko³o 50 mln ton. Eksploatacja potrwa do roku 2030. Wêgiel transportowany jest do zespo³u elek-trowni P¹tnów–Adamów–Konin.
705
Przegl¹d Geologiczny, vol. 59, nr 11, 2011
CO W PRASIE PISZCZY
1
Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa; miroslaw.rutkowski@ pgi.gov.pl.
Protesty przeciw kolejnym odkrywkom jednak nie ustaj¹. Gazeta Wyborcza Wroc³aw 28 wrzeœnia pisze o kolejnej fazie walki o z³o¿e Legnica: Dwa lata temu miesz-kañcy szeœciu podlegnickich gmin w referendach powie-dzieli „nie” planom budowy odkrywkowej kopalni wêgla brunatnego na ich terenie. Wczoraj przeszli ulicami Lubi-na, przypominaj¹c, ¿e problem odkrywki nadal nie zosta³ rozwi¹zany.
Mocnego wsparcia energetyce opartej na wêglu brunat-nym udzieli³ premier Donald Tusk. Gazeta.pl donosi 29 wrzeœnia, ¿e premier, który odwiedzi³ elektrowniê w Be³-chatowie, powiedzia³: Nie mo¿na oprzeæ bezpieczeñstwa energetycznego Polski i Europy wy³¹cznie na rosyjskim gazie. Gwarancj¹ bezpieczeñstwa energetycznego jest wêgiel brunatny.
Miejmy nadziejê, ¿e nie by³a to tylko deklaracja wyborcza. Konflikt spo³eczny wokó³ najwiêkszego w Europie z³o¿a wêgla brunatnego Legnica wymaga pilnego rozwi¹zania.
Gaz dla emerytów?
Mimo ambitnych wysi³ków PGNiG SA to jednak firma 3Legs Resources jako pierwsza w Polsce zakoñczy³a testy eksploatacyjne swojego otworu w £ebieniu na Pomorzu. O ich rozpoczêciu donios³a 9 wrzeœnia Rzeczpospolita. Po zakoñ-czeniu prób firma notowana na gie³dzie w Londynie opu-blikowa³a specjalny komunikat, który w g³ównych zary-sach przedstawi³o radio RMF FM 26 wrzeœnia. Wed³ug tej informacji pomiar trwa³ ponad trzy tygodnie. Pierwszy dzienny przep³yw przekroczy³ 60 tys. m3, po kilku dniach ustabilizowa³ siê na poziomie 15 tys. m3na dobê. Wydaj-noœæ nie dorównuje najlepszym otworom amerykañskim. Wed³ug dyrektora 3Legs Petera Clutterbacka wyniki nale-¿y uznaæ jedna za zachêcaj¹ce.
Polska firma nie zosta³a jednak daleko w tyle. Ju¿ 18 wrzeœnia za poœrednictwem PAP opublikowa³a komunikat prasowy o rozpoczêciu, jak to okreœlono, „technicznego wydobycia” z otworu w Lubocinie ko³o Wejherowa. Prze-prowadzone badania potwierdzaj¹, ¿e na koncesji Wejhe-rowo potencjalnie mamy znaczne pok³ady gazu z ³upków – informuje PGNiG w dalszej czêœci komunikatu i na dowód wskazuje flarê p³on¹c¹ od tygodnia nieopodal otworu roz-poznawczego. Spó³ka ocenia, ¿e próbna eksploatacja mo¿e siê rozpocz¹æ w drugim pó³roczu 2013 roku, a wydobycie komercyjne w 2014 roku.
Premier Donald Tusk odwiedzi³ wiertniê PGNiG w Lubocinie 18 wrzeœnia. Podczas konferencji prasowej zapowiedzia³ stworzenie gazowego funduszu na emerytury i œrodowisko. Rz¹d tworzy system opodatkowania gazu ³upkowego. Nawet 70% zysków mo¿e trafiæ do bud¿etu – powiedzia³ premier i doda³, ¿e Polska w 2014 roku zacznie komercyjnie eksploatowaæ gaz z ³upków. W 2035 roku osi¹gniemy niezale¿noœæ energetyczn¹. Wizytê relacjono-wa³y szeroko wszystkie media.
Pewn¹ niekonsekwencjê w zamierzeniach rz¹du wy³apuje dziennikarz Gazety Wyborczej Andrzej Kublik. W artykule £upki dla wnuka opublikowanym 20 wrzeœnia w GW zadaje pytanie: Kto nad¹¿y za premierem Donaldem Tuskiem, który og³asza, ¿e za æwieræ wieku za spraw¹ gazu
z ³upków Polska bêdzie dyktowaæ warunki Gazpromowi, a je-dnoczeœnie straszy z³upieniem firm szukaj¹cych tego gazu?
Z³o¿a w rêkachGazpromu?
Opozycja przekonuje tymczasem, ¿e straciliœmy ju¿ okazjê wzbogacenia siê na gazie ³upkowym. Polska mo¿e pójœæ drog¹ krajów Trzeciego Œwiata, gdzie jest prowadzo-na rabunkowa gospodarka wydobywcza przez wielkie kon-cerny miêdzynarodowe, które tylko jakieœ grosze i och³apy zostawiaj¹ na miejscu – powiedzia³ w poniedzia³ek 26 wrzeœnia na konferencji prasowej w Gdañsku b. minister sprawiedliwoœci Zbigniew Ziobro. Zdaniem polityka PIS, ekipa Donalda Tuska nie wykorzystuje w pe³ni mo¿liwoœci zwi¹zanych z wystêpowaniem w naszym kraju gazu ³upko-wego – relacjonuje gazeta.pl 28 wrzeœnia.
Europos³owi sekunduje b. g³ówny geolog kraju prof. Mariusz Orion Jêdrysek. W wypowiedzi dla Radia Zet 20 wrzeœnia mówi: Pierwsze wydawane przeze mnie koncesje mia³y za zadanie przyci¹gn¹æ inwestorów, ale obecnie straciliœmy ju¿ kontrolê nad ich wydawaniem. Dowolna fir-ma za zbyt fir-ma³e pieni¹dze mo¿e dzisiaj tak¹ koncesjê wykupiæ i nie eksploatowaæ z³o¿a, a my nic nie mo¿emy zrobiæ.
Nale¿y dodaæ, ¿e jest to jedna z wielu wypowiedzi prof. Jêdryska (wszystkie w podobnym duchu), który w tej kam-panii jako kandydat PIS by³ niezwykle aktywny.
Temperaturê wyst¹pieñ przedwyborczych podwy¿-szy³a informacja, któr¹ opublikowa³ Dziennik Gazeta Prawna 22 wrzeœnia. Mariusz Staniszewski w artykule Rosjanie schowani w ³upkach pisze: Co pi¹ta koncesja na poszukiwanie w Polsce gazu ³upkowego jest w rêkach rosyjskich firm. Zdoby³y je, przejmuj¹c spó³ki maj¹ce pozwolenia. Te informacje dwoje polskich eurodeputowa-nych PO – Lena Kolarska-Bobiñska i Jacek Saryusz-Wol-ski – uzyska³o nieoficjalnie z Komisji EuropejSaryusz-Wol-skiej.
Ministerstwo Œrodowiska wyjaœni³o niemal natych-miast, ¿e koncesje maj¹ okreœlon¹ wa¿noœæ w czasie i nie ma mo¿liwoœci zablokowania wydobycia drog¹, któr¹ sugeruje Dziennik Gazeta Prawna. Niewiele to jednak pomog³o. Has³o Gazprom przej¹³ z³o¿a zaczê³o funkcjono-waæ w przestrzeni publicznej.
Z kroniki kryminalnej
W maju br. informowaliœmy w tym miejscu o zuchwa³ej kradzie¿y kabla sejsmicznego w powiecie sêpoleñskim na Pomorzu Zachodnim. Historia siê powtórzy³a na Lubelsz-czyŸnie. Jak doniós³ 16 wrzeœnia Dziennik Wschodni do kradzie¿y dosz³o w miejscowoœci Radwanówka gm. Potok Wielki, gdzie obecnie trwaj¹ poszukiwania gazu ³upkowe-go. Geofizycy oszacowali straty na prawie 17 tysiêcy z³otych. Na szczêœcie policjanci z Janowa Lubelskiego odzyskali czeœæ ³upu i zatrzymali sprawcê, 46-letniego mieszkañca gminy Potok Wielki. Grozi mu kara 5 lat wiê-zienia.
Strach pomyœleæ, co bêdzie dalej. Badania sejsmiczne dopiero siê rozkrêcaj¹. Siatka miedzianych kabli musi pokryæ jedn¹ trzeci¹ Polski. Czy aktywnoœæ naszych z³omiarzy zablokuje wydobycie gazu ³upkowego skutecz-niej ni¿ Gazprom i Bruksela razem wziête?
706
