Antoni Jan Pawłowski
Stążki, gm. Mikołajki Pomorskie, woj.
elbląskie
Informator Archeologiczny : badania 15, 311-312
311
p ła sz czy ź n ie ryso w a ły s i ę lic z n e p rzeb arw ien ia z ie m i, w sk azu jące na o b e c n o ść obiektów o ra z w ystępow afy zabytki. Obiekty grupowały s i ę na k u lm i nacji w y n iesien ia , a także już na stoku łagodnie opadającym w kierunku północno-zachodnim /in fo rm a cja ustna G. M ilis z k ie w ic z a /. Sondaż z a ło ż o ny p rzez G, M ilisz k ie w ic z a objął c z ę ś ć p alenisk a, które za w ie ra ło m a te r ia ły kultury c e r a m ik i szn u row ej,
W roku 1980 podjęte zo sta ły p rzez autorkę spraw ozdania badania ratow nicze na tym stan ow isk u . Wykopy założon o w pobliżu u b iegłoroczn eg o sondażu. Wy eksplorow ana zo sta ła druga c z ę ś ć p alenisk a oraz odkryty in te resu ją cy pochówek z w c z e sn e g o o k resu epoki brązu. P alen isk o za w iera ło w sw oim spągu k o śc i z w ie r z ę c e . W gro b ie znajdow ały s i ę s z c z ą tk i m ę ż czyzny w wieku m aturus zło żo n e w p o zy cji sk urczon ej na prawym boku z głow ą sk ierow an ą na południowy zachód. Grób był bogato w yposażony w ozdoby wykonane z surow ców organ iczn ych - p aciork i z m u sz li m a łży r z e c z nej /k ilk a s e t sz tu k / układające s i ę w szn u ry w o k olicy b io d er, zagadkowe rurki k o ścia n e, n iek tóre zdobione dookolnym i lin ia m i rytym i, za w ie szk i z k o śc i długich ptaka z otw orkiem w k s z ta łc ie "V" oraz zdobioną s z p ilę k ościan ą z otw orkiem V -k ształtn ym i fragm ent drugiej podobnej, W grob ie ponadto znajdow ał s i ę g ro c lk k rzem ien n y. N ie było n atom iast żadnej c e r a m iki o p rócz drobnych, n ieliczn y ch ułamków naęzyń cyklu kultur le n d z le lsk o - p olg arsk ich , k tóre d ostały s i ę tam najpewniej przypadkowo podczas kopania grobu. Tak sam o n ależy potraktow ać n iew ielk ą ilo ś ć p ółsu row ca k r z e m ie n nego /d rob n e odłupkl i fragm en ty w ió rk ó w /. Rodzaj w yp osażen ia w skazuje na w czesn ob rą zow ą datę grobu /k u ltu ra tn lerzanow icka ?/.
STĄŻKI, gm . M ikołajki P o m o r sk ie Muzeum Zam kowe
w oj, e lb lą sk ie w Malborku
Badania p row ad ził dr Antoni Jan P aw łow sk i. F in an so w a ł WKZ w E lblągu. P ie r w sz y se z o n badań. G ro d zisko śre d n io w iecz n e /Χ Π Ι-XV w . / .
G rod zisk o położone je s t w zachodniej c z ę ś c i w s i, ok, 100 m na po łudnie od zabudowań PGR. Z o sta ło za ło żo n e na w ysuniętym ku północy cyplu garbu teren ow ego i w r z u c ie poziom ym m a k szta łt zb liżon y do p r o sto kąta z zaok rąglon ym i narożam i zorientow an ego po lin ii N -S. W ym iary g r o d zisk a ; d łu gość u podstawy 8 9 ,4 m , u góry 69 m , s z e r o k o ś ć u podstawy 8 2 ,2 m , u góry 5 2 ,2 m . W zględna w y so k o ść cyplajU podstawy którego od zachodu i północy p rzepływ a m a ły s tr u m ie ^ w y n o si od 4, 25 do 9, 35 m , Od południa g ro d zisk o o tacza fo sa pow stała w w yn ik u 'od cięcia cypla od po zo sta łe j c z ę ś c i garbu; jej s z e r o k o ś ć n ie p rzek ra cza 20 m , g łęb ok o ść z a ś dochodzi do 1 m .
C elem p rac było rozpoznan ie sy stem u fortyfik acyjn ego i rozm iarów jego p o szczeg ó ln y ch elem en tów , a tak że charakteru zabudowy w ystępującej na m ajdanie oraz jej r o z m ie s z c z e n ie w ob ręb ie obwodu w arow nego, jak rów nież u ś c iś le n ie ch ro n o logii i funkcji obiektu.
312
Z ałożon o tr z y wykopy ozn aczon e sy m b o la m i I, П, Щ /8 0 , z których 1/80 w ytyczono w zachodniej c z ę ś c i majdanu, 11/80 w narożu południow o- zachodnim w m ie jsc u dom niem anych dodatkowych u rząd zeń obronnych, n ato m iast 111/80 p r z e b ie g a ł od południowej k raw ędzi majdanu p op rzez fo s ę a ż do jej p r z e c iw le g łe j k raw ęd zi.
W wykopie 1/80 o d sło n ięto re lik t budynku m iesz k a ln eg o z p iecem kopułowym . Budynek b y ł wykonany najpewniej w k onstru kcji szach u lcow ej, w którym k on stru k cję n ośną śc ia n stan ow iły w iązan ia b elkow e a p r z e str z e ń m ięd zy n im i w yp ełn iała glin a z d o m ieszk ą składników organ iczn ych ,
W ob ręb ie budynku op rócz p ieca znajdowały s i ę p alenisk a z obstaw ą k am ien ną o ra z p iw nica p rzy leg a ją ca n ie m a l do w ew nętrznego lic a w ału.
Wykop l t / 8 0 ujaw nił is tn ie n ie w obniżeniu p ołudniow o-zachodniego n aroża fo sy o s z e r o k o ś c i ok. 8 m i pierw otnej g łę b o k o śc i 2 ,1 m . P rzed fo są od strony zachod n iej znajdow ały s i ę b liż e j n ie o k r eślo n e konstrukcje d rew niane b ęd ą ce zapew ne p o z o s ta ło śc ia m i dodatkowych um ocnień grodu.
W wykopie 111/80, w jego południowej c z ę ś c i na południowym brzegu fo sy odkryto r e s z tk i w ieży drew nianej założon ej na p lan ie kwadratu, fla n kującej dostępu do m o stu p rze rzu co n eg o w tym m ie jsc u p rze z fo s ę . W p ó ł nocnej c z ę ś c i wykopu, a w ię c na południowej k raw ęd zi majdanu o d słon ięto rozaypisk o w ału drew niano -ka m i en no - g lin ia n eg o , który o ta c z a ł ca ły m ajdan. P od staw ę wału o s z e r o k o ś c i ok, 3 m stan ow iła w arstw a różnej w ie lk o śc i kam ieni ułożonych w zw arty bruk. Nad nim i z a le g a ła w arstw a gliny w s t r o pie k tórej w y stą p iły r e s z tk i sp alon ych k onstru kcji drew nianych w układzie p oziom ym . M oże to su g ero w a ć istn ie n ie k onstru kcji przekładkow ej w ału. J ego w ew nętrzne lic o stan o w iła o b li с ów ka kam ienna, będąca zap ew n e'jed n o c z e śn ie ro d zajem ław y-ganku jak ie spotykam y w ceglan ych m ur ach ob ronnych. N ie j e s t w yk luczon e, że na k oron ie teg o w ału -m u ru znajdowały s i ę drew niane w ie ż y c z k i obronne.
P ozysk an y m a te r ia ł j e s t typowy d la śre d n io w iecz a . Na uwagę z a s łu guje duża i lo ś ć ułam ków naczyń szk lan ych za leg a ją cy ch w ob ręb ie budynku m ie sz k a ln e g o o ra z k o ścia n y pionek do szach ów .
Badania b ęd ą kontynuowane.
STOBRAWA, gm . Popielów B iu r o D okum entacji Zabytków
w oj. o p o lsk ie w Opolu ,
Stanowisko D Muzeum P iastów Ś ląsk ich
w B rzeg u
B adania p row ad zili: m gr m g r P io tr Kubów /a u to r sp ra w o zd a n ia /, K lem ens M acew ie z, K rzy sz to f Spy ch ała, Sylw ia W uszkan. Fin ansow ała R oln icza S p ół d zieln ia Produkcyjna w Stobraw ie. P ie r w sz y se z o n badań. C m entarzysk o kultury łużyck iej z IV /? / - V o k resu epoki-brązu i o k resu h a lsz ta ck ieg o .
