DOI:http://dx.doi.org/10.18290/reiz.2017.9.2-2
MONIKA NOWAKOWSKA
BIBLIOTEKA INSTYTUTU EKONOMII I ZARZ ˛
ADZANIA
KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO
JANA PAWŁA II W LATACH 1918-2017
WSTE˛P
Biblioteki szkół wyz˙szych w Polsce stanowi ˛a odre˛bn ˛a kategorie˛ bibliotek akademickich. Biblioteki naukowe posiadaj ˛a swoj ˛a specyfike˛ wynikaj ˛ac ˛a z organizacyjnego usytuowania (uwzgle˛dniaj ˛acego prawo pan´stwowe oraz statuty i regulaminy poszczególnych uczelni), podstaw finansowych, charakte-ru gromadzonych zbiorów, zasobów materialnych i niematerialnych, zakresu działan´ (głównie informacyjnych, dydaktycznych oraz kulturalnych), relacji bibliotek z uz˙ytkownikami i kompetencji bibliotekarzy.
W zwi ˛azku z przeobraz˙eniami makrospołecznymi, ci ˛agłym rozwojem technologicznym, coraz wie˛kszym doste˛pem do e-zasobów, biblioteki nauko-we podejmuj ˛a działania innowacyjne, maj ˛ace na celu dostosowanie do no-wych warunków otoczenia. Dotyczy to zmian w zarz ˛adzaniu, strukturze i organizacji1. Tworzone s ˛a kompleksowe koncepcje zarz ˛adzania
strategiczne-Dr MONIKA NOWAKOWSKA − kustosz w Bibliotece Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin; e-mail: mnowak@kul.pl
1 A. JAZDON, „S´mierc´ ksi ˛az˙ki”, ale czy tez˙ s´mierc´ biblioteki szkoły wyz˙szej, w: Biblioteki
akademickie: w s´rodowisku naukowym, we wspólnocie uniwersyteckiej, we wspólnocie lokalnej, red. W. Juszczak, Torun´: Wydawnictwo Adam Marszałek 2016, s. 33-47; R. FR ˛ACZEK, I. SWOBODA,
Wpływ nowych technologii na przemiany pracy współczesnych bibliotek szkół wyz˙szych, w: Biblio-teki szkół wyz˙szych w społeczen´stwie wiedzy. Uwarunkowania i wybrane zagadnienia, t. II: Narze˛-dzia i formy funkcjonowania, red. I. Socha, Katowice: Studio Noa: Uniwersytet S´l ˛aski 2010, s. 46.
go dla bibliotek uwzgle˛dniaj ˛ace: misje˛, analize˛, strategie˛, implementacje˛ i kontrole˛ strategiczn ˛a2.
Wyzwanie stanowi komputeryzacja, digitalizacja zbiorów, nowa organi-zacja współpracy mie˛dzybibliotecznej w ramach sieci i pomie˛dzy sieciami, tworzenie konsorcjów, pozyskiwanie doste˛pu do sieci komputerowych i poza-bibliotecznych z´ródeł informacji. Zmienia sie˛ równiez˙ wizja systemu biblio-teczno-informacyjnego, która zmierza w kierunku realizacji zadan´ społeczen´-stwa wiedzy, a szczególnie zarz ˛adzania zasobami wiedzy i tworzenia doste˛pu do informacji. Te zadania kształtuj ˛a model bibliotek nowej generacji tzw. 2.0, w której odbiorca biblioteczny traktowany jest jako kapitał biblioteki3.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, podobnie jak Biblioteka Insty-tutu Ekonomii i Zarz ˛adzania, w 2018 r. be˛d ˛a obchodzili stulecie istnienia. Rocz-nica jest okazj ˛a do ukazania funkcjonowania akademickiej biblioteki nauk eko-nomicznych, jej historii, kształtowania sie˛ ksie˛gozbioru, personelu oraz działal-nos´ci na polu dydaktycznym oraz kulturalnym w zmieniaj ˛acym sie˛ otoczeniu organizacji. Organizacyjnie Biblioteka Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania Katolic-kiego Uniwersytetu LubelsKatolic-kiego Jana Pawła II, podobnie jak inne biblioteki specjalistyczne, wchodz ˛a w skład Biblioteki Uniwersyteckiej KUL. Wspólnie tworz ˛a jednolity system biblioteczno-informacyjny Uniwersytetu4.
1. HISTORIA
Pocz ˛atki obecnie istniej ˛acej Biblioteki Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania s ˛a zwi ˛azane z powstaniem w 1918 r. Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych. W ramach wydziału istniały dwie grupy: prawna i ekono-miczno-społeczna5.
Dokładna data powstania biblioteki nie jest znana, z pewnos´ci ˛a jednak istniała w 1920 r., kiedy to Biblioteka Główna przekazała ksi ˛az˙ki Bibliotece
2Z. GE˛BOŁYS´, Zarz ˛adzanie strategiczne w bibliotekach szkół wyz˙szych w społeczen´stwie
wiedzy, w: Biblioteki szkół wyz˙szych w społeczen´stwie wiedzy, t. II, s. 9.
3I. SOCHA, Uwagi wste˛pne, w: Biblioteki szkół wyz˙szych w społeczen´stwie wiedzy.
Uwa-runkowania i wybrane zagadnienia, t. I: Konteksty i uwaUwa-runkowania, red. Z. Ge˛bołys´, Katowi-ce: Studio Noa: Uniwersytet S´l ˛aski 2010, s. 7.
4Regulamin Biblioteki Uniwersyteckiej KUL (§ 5).
5A. WOJTKOWSKI, Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918-1944, w: Ksie˛ga Jubileuszowa
Seminarium Statystyczno-Ekonomicznego6. W sprawozdaniu z 1946 r. jako rok załoz˙enia biblioteki podano 1926, co − jak słusznie zauwaz˙yła B. Koszał-ka − jest zbyt póz´n ˛a dat ˛a powołania biblioteki7.
Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych funkcjonował – z przerw ˛a w czasie II wojny s´wiatowej – do pocz ˛atku lat pie˛c´dziesi ˛atych XX wieku. Zarz ˛a-dzenie Ministra Os´wiaty z 23 czerwca 1949 r. postawiło wydział w stan likwida-cji. Sekcja ekonomiczna istniała do kon´ca roku akademickiego 1949/50, a sekcja prawna – 1951/528.
Reaktywowanie Sekcji Ekonomii, na utworzonym w marcu 1981 r. Wy-dziale Nauk Społecznych, nast ˛apiło w grudniu 1981 r. (Uchwała Senatu Aka-demickiego KUL z dnia 5.12.1981 r.). Jednakz˙e dopiero zgoda Ministra Nau-ki, Szkolnictwa Wyz˙szego i Techniki z dnia 7.08.1982 r. umoz˙liwiła wzno-wienie studiów magisterskich w roku akademickim 1983/849. Do 1989 r. Ministerstwo narzuciło limit przyje˛c´ (10 studentów rocznie) na studia ekono-miczne. Dopiero w roku akademickim 1989/90 uwolniono kierunek i na pierwszy rok studiów przyje˛to ponad 200 studentów10.
W pierwszych latach po wznowieniu studiów ekonomicznych studenci korzystali ze zbiorów ekonomicznych zgromadzonych w Bibliotece Zakładu Socjologii.
W roku 1996 r. Sekcje˛ Ekonomii przekształcono w Instytut Ekonomii11, a biblioteke˛ odpowiednio – w Biblioteke˛ Instytutu Ekonomii. Biblioteka pełniła funkcje˛ biblioteki podre˛cznej dla Instytutu Zarz ˛adzania i Marketingu, który został utworzony w ramach Wydziału Nauk Społecznych decyzj ˛a Senatu Aka-demickiego dnia 25.04.1998 r. Na podstawie uchwały Senatu AkaAka-demickiego 6Katalog ksi ˛az˙ek oddanych do Biblioteki Seminarium Statystyczno-Ekonomicznego 4.05. 1920-18.11.1938, Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II [dalej: AU KUL].
7B. KOSZAŁKA, Biblioteki zakładowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kos´cielne” 23 (1971), s. 194.
8 Z. PAPIERKOWSKI, Kronika Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych
1944-1952, w: Ksie˛ga Jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 203-206.
9Wydział Nauk Społecznych. Materiały do Ksie˛gi 75-lecia KUL 1990-1994 (AU KUL); J. MARIAN´SKI, Wydział Nauk Społecznych, w: Ksie˛ga pami ˛atkowa w 75-lecie Katolickiego
Uni-wersytetu Lubelskiego, red. M. Rusecki, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1994, s. 329.
10Wydział Nauk Społecznych. Materiały sprawozdan´ rektorskich 1981/82-1996/97. VI.1.7.1. (AU KUL); szerzej o Instytucie Ekonomii zob. Nauka i wiara. 80 lat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. A. Szostek, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1999, s. 145-150.
11Senat Akademicki KUL w dniu 9.05.1996 r. dokonał zmiany nazw sekcji funkcjonuj ˛a-cych w ramach wydziału na instytuty. [Wydział Nauk Społecznych. Materiały sprawozdan´ rek-torskich 1981/82 – 1996/97 VI.1.7.1 (AU KUL)].
KUL z 27.09.2007 r. poł ˛aczono Instytut Ekonomii i Instytut Zarz ˛adzania i Mar-ketingu, tworz ˛ac z dniem 1 paz´dziernika 2007 r. Instytut Ekonomii i Zarz ˛a-dzania. W zwi ˛azku z tym poł ˛aczeniem formalna nazwa biblioteki została zmie-niona w 2013 r. na Biblioteke˛ Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania12.
2. PRACOWNICY
Nie ma dokładnych danych o personelu bibliotecznym do okresu II wojny s´wiatowej. Z pewnos´ci ˛a ksie˛gozbiorem zajmowali sie˛ wykładowcy i studenci. Wiadomo, z˙e pod koniec lat czterdziestych obowi ˛azki kierownika Biblioteki Zakładu Ekonomii i Socjologii pełnił dr Aleksander Kierek13. Biblioteka w roku akademickim 1947/48 i 1948/49 była czynna az˙ przez 13 godzin dziennie, od godz. 8 do godz. 21, obsługiwało j ˛a os´miu studentów. Personel bibliotekarski obu sekcji stanowił: dr Kazimierz Szwarcenberg-Czerny, dr Aleksander Kierek, Krystyna Kozubówna, Władysława Bojarczakówna, Jadwiga Cicha, Teresa Romaszewska, Jadwiga Poleszakówna14.
Po reaktywacji studiów ekonomicznych na Wydziale Nauk Społecznych w latach osiemdziesi ˛atych XX wieku, obowi ˛azki bibliotekarza dla Sekcji Ekonomii w okresie 1983-1988 sprawował mgr Antoni Mazur, który jedno-czes´nie kierował Bibliotek ˛a Sekcji Socjologii15. Wiadomo, z˙e w tym czasie polityk ˛a zakupu ksi ˛az˙ek dla Sekcji Ekonomii zajmował sie˛ doc. dr hab. Stani-sław Kurowski16. W 1988 r., ze wzgle˛du na stan zdrowia, mgr A. Mazur zrezygnował z dalszego prowadzenia Biblioteki Sekcji Ekonomii17. Wów-czas do pracy w Bibliotece Zakładu Ekonomii została oddelegowana z Biblio-teki Głównej mgr Brygida Socha18.
12Zarz ˛adzenie Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w sprawie zmiany nazwy Biblioteki Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania z dnia 25.04.2013 r.
13Aleksander Kierek (1916-1976) − prof., wykładowca KUL, UMCS, Uniwersytetu Przy-rodniczego w Lublinie; ekonomista, z˙ołnierz Batalionów Chłopskich. Zob. Z. PAPIERKOWSKI, Kronika, s. 207, 209.
14Biblioteka Uniwersytecka. Sprawozdania − Biblioteki zakładowe (sprawozdania zbior-cze) 1947-1970 (BU KUL).
15 Teczka osobowa: Antoni Mazur A-869, cz. 1 (1964-1986) i cz. 2 (1987-2004) (AU KUL). Mgr Antoni Mazur pracował w Bibliotece Instytutu Socjologii od 1964 do 2004 r. Ukon´czył dwuletni korespondencyjny kurs bibliotekarski.
16Wydział Nauk Społecznych. Zakłady Naukowe, VI.4.1 (AU KUL). 17Teczka osobowa: Antoni Mazur A- 869, cz. 2 (1987-2004) (AU KUL).
18Teczka osobowa: mgr Brygida Socha A 1914 (AU KUL). Mgr Brygida Socha – absol-wentka UMCS na kierunku bibliotekarstwo i informacja naukowa.
Trzeba podkres´lic´, z˙e dopiero w 1988 r. został utworzony oddzielny etat do prowadzenia Biblioteki Sekcji Ekonomii. Wczes´niej bibliotekarz Sekcji Socjologii zajmował sie˛ prowadzeniem ksie˛gozbioru ekonomicznego. Mgr Brygida Socha była zatrudniona w Bibliotece Sekcji Ekonomii od 1988 r. do 1995 r. Wakuj ˛acy etat obje˛ła w roku 1995 mgr Olga Ostaszewska, która obowi ˛azki bibliotekarza pełniła do 2006 r. Od roku akademickiego 2006/07 na stanowisko bibliotekarza została zatrudniona mgr Tatiana Rozumowska-Gapeeva, która pracowała w Bibliotece Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania do 2013 r. W zwi ˛azku z urlopem mgr T. Rozumowskiej-Gapeevej na jej zaste˛p-stwo została przyje˛ta do pracy mgr Magdalena Mazur19. Od 1.08.2013 r. biblioteke˛ obje˛ła dr Monika Nowakowska. Etatowym pracownikom pomagali studenci-stypendys´ci, których liczba wahała sie˛ (w zalez˙nos´ci od roku) od 2 do 4. Obecnie w bibliotece pracuj ˛a studenci na zasadach wolontariatu.
3. KSIE˛GOZBIÓR
Ksie˛gozbiór sekcji ekonomiczno-społecznej narastał powoli, pocz ˛atkowo głównie drog ˛a darowizn. Zr ˛ab najstarszego dzis´ ksie˛gozbioru stanowi ˛a zbiory przekazane w latach 1920-1938 (kilka tysie˛cy woluminów) Bibliotece Semina-rium Statystyczno-Ekonomicznego przez Biblioteke˛ Główn ˛a KUL20. Ksie˛go-zbiór Seminarium Polityki Społecznej liczył 278 pozycji21. W s´wietle da-nych zawartych w inwentarzu, w sierpniu 1939 r. seminarium ekonomiczne liczyło 2226 dzieł a polityki społecznej – 4106 dzieł22.
W czasie II wojny s´wiatowej ksi ˛az˙ki uległy rozproszeniu i zaginie˛ciu. Po wojnie zasób ten liczył 5100 dzieł (z czego ponad 3300 ksi ˛az˙ek stanowiły publikacje z zakresu polityki społecznej)23. W s´wietle sprawozdania Biblio-teki Zakładu Ekonomii i Socjologii, sporz ˛adzonego na dzien´ 31.08.1949 r., stan ksie˛gozbioru wynosił 10 519 druków. Ewidencja ksie˛gi inwentarzowej wskazywała 10 655 dzieł, ale róz˙nica 136 wynikała z niewłas´ciwego katalo-gowania ksi ˛az˙ek w poprzednich latach. Warto podkres´lic´, z˙e w latach
powo-19 Mgr Magdalena Mazur zatrudniona była od 1.07.2012 do 31.01.2013 r.
20 Katalog ksi ˛az˙ek oddanych do Biblioteki Seminarium Statystyczno-Ekonomicznego 4.05.1920-18.11.1938 (AU KUL).
21Katalog Seminarium Polityki Społecznej 12.01.1924-21.05.1933 (AU KUL).
22Kancelaria Rektorska. Biblioteki Zakładowe. Biblioteki Zakładów Naukowych. Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych 1946-1950 (AU KUL).
jennych naste˛pował duz˙y przyrost liczby ksi ˛az˙ek. Dla przykładu − nabytki w roku akademickim 1948/49 wyniosły 1348 druków, z czego drog ˛a kupna pozyskano 706 woluminów, darów – 349 i w ramach depozytu (m.in. z Mi-nisterstwa Os´wiaty) otrzymano 293 dzieła24.
W momencie likwidacji Wydziału w 1952 r. ksie˛gozbiór Sekcji Prawa i Sekcji Ekonomiczno-Społecznej przekazano Wydziałowi Prawa Kanoniczne-go (8119 tomów) i Wydziałowi Filozofii Chrzes´cijan´skiej (11500 tomów)25. Wie˛kszos´c´ ksi ˛az˙ek ekonomicznych przeje˛ła Biblioteka Zakładu Socjologii. Do niej takz˙e przekazane zostały czasopisma zagraniczne z zakresu ekonomii (np. „The Economic Journal”, „Economica” czy „Recherches Economiques”)26.
Po reaktywacji studiów ekonomicznych rozpocze˛to wyodre˛bnianie ksie˛go-zbioru z zakresu nauk ekonomicznych z Biblioteki Zakładu Socjologii. Po-dział zasobu był o tyle spraw ˛a prost ˛a, z˙e ksi ˛az˙ki dzielono przedmiotowo, np. sygnatury z liter ˛a „D” – dotyczyły teorii ekonomii, „E” – polityki gospodar-czej. Całkowite wyodre˛bnienie ksie˛gozbioru Biblioteki Sekcji Ekonomii nast ˛a-piło po przeprowadzce do gmachu Jana Pawła II w 1996 r. Wówczas dokona-no wydzielenia czasopism ekodokona-nomicznych, gdyz˙ obie sekcje posiadały wspól-ny inwentarz27. Wyselekcjonowanie ksie˛gozbioru ekonomicznego zostało dokonane bez sporz ˛adzenia protokołu28. W grudniu 1996 r. Biblioteka Sek-cji Ekonomii liczyła 11868 druków zwartych nowych. S´rednio rocznie przy-bywało około 250 woluminów. Ksie˛gozbiór na dzien´ 31.12.2016 r. wynosił 17 303 druków zwartych nowych. Natomiast liczba tytułów czasopism liczy 111 (w 1651 woluminach). Liczba tytułów czasopism wpływaj ˛acych regular-nie wynosi 18. Ksi ˛az˙ki i czasopisma s ˛a pozyskiwane drog ˛a zakupów (z bu-dz˙etu i badan´ statutowych) oraz darów, przede wszystkim z Oddziału Groma-dzenia BU KUL i od pracowników naukowych Instytutu Ekonomii i Zarz ˛a-dzania.
Szczegółowe zestawienie liczby ksie˛gozbioru ekonomicznego w latach 1939-2016 przedstawia wykres 1.
24Biblioteka Uniwersytecka. Sprawozdania − Biblioteki Zakładowe (sprawozdania zbior-cze) 1947-1970. Statystyki 1964-1973 (AU KUL).
25Z. PAPIERKOWSKI, Kronika, s. 207.
26Biblioteka Uniwersytecka. Sprawozdania − Biblioteki Zakładowe (sprawozdania roczne) 1947-1970. Statystyki 1964-1973 (AU KUL).
27Na podstawie relacji ustnej mgr. A. Mazura (z dn. 28.11.2013 r.). 28Teczka osobowa: Antoni Mazur A- 869, cz. 2 (1987-2004) (AU KUL).
Wykres 1. Ksie˛gozbiór Biblioteki Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania w latach 1939-2016
Z´ródła: Kancelaria Rektorska. Biblioteki Zakładowe. Biblioteki Zakładów Nauko-wych. Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych 1946-1950; Biblioteka Uni-wersytecka. Sprawozdania − Biblioteki Zakładowe (sprawozdania zbiorcze) 1947-1970. Statystyki 1964-1973; GUS. Sprawozdanie Biblioteki Instytutu Ekonomii za rok 1996, 2006; GUS. Sprawozdanie Biblioteki Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania za rok 2016.
Na podstawie wykresu moz˙na zauwaz˙yc´ stopniowy wzrost ksie˛gozbioru biblioteki. Dane liczbowe za lata 1939, 1945 i 1949 obejmuj ˛a ł ˛acznie druki zwarte (ksi ˛az˙ki) i wydawnictwa o charakterze ci ˛agłym, natomiast wartos´ci liczbowe za lata 1996, 2006 i 2016 dotycz ˛a druków zwartych, gdyz˙ brakuje dokładnej liczby wydawnictw ci ˛agłych w przypadku lat: 1996 i 2006. Nalez˙y zwrócic´ uwage˛ na podwojenie liczby woluminów na przestrzeni lat czterdzie-stych XX wieku. Po likwidacji sekcji ekonomicznej w 1949 r. ksie˛gozbiór uległ rozproszeniu. Wyodre˛bnienie publikacji ekonomicznych z Biblioteki Instytutu Socjologii w 1996 r. pokazało, z˙e niemal przez półwiecze liczba ksie˛gozbioru ekonomicznego wzrosła tylko o około 13% (przy czym dane nie obejmuj ˛a wzrostu liczby czasopism). W naste˛pnej dekadzie wzrost liczby druków zwartych wyniósł około 24%, a w kolejnej – około 19%.
Bibliotekarz we współpracy z pracownikami Instytutu kształtuje profil gromadzonego ksie˛gozbioru. Główny trzon zasobu tworz ˛a publikacje z dzie-dziny mikroekonomii (w tym rachunkowos´ci, bankowos´ci, instytucji i rynków finansowych, strategii ekonomicznych), makroekonomii oraz marketingu i za-rz ˛adzania.
Od 2009 r. rozpocze˛to wpisywanie ksi ˛az˙ek do elektronicznego systemu bibliotecznego VTLS. Do kon´ca 2012 r. całos´c´ ksie˛gozbioru była wpisywana do kartkowego katalogu alfabetycznego i rzeczowego. Obecnie ksi ˛az˙ki wpisy-wane s ˛a wył ˛acznie do komputerowej bazy danych. Do kon´ca 2016 r. wprowa-dzonych zostało około 8 tysie˛cy woluminów. W 2014 r. katalog kartkowy (alfabetyczny i rzeczowy) biblioteki został zdigitalizowany i jest doste˛pny na stronach Biblioteki Uniwersyteckiej KUL.
4. BAZA LOKALOWA
W s´wietle danych zawartych w kwestionariuszu za 1949 r. Biblioteka Zakładu Ekonomii i Socjologii mies´ciła sie˛ w Gmachu Głównym i zajmowała siedem pomieszczen´ o ł ˛acznej powierzchni 95 m2, z czego wypoz˙yczalnia liczyła 30 miejsc29.
Pocz ˛awszy od roku akademickiego 1983/84 studenci ekonomii, ze wzgle˛du na trudne warunki lokalowe, korzystali z czytelni i wypoz˙yczalni Biblioteki Sekcji Socjologii. Biblioteka Sekcji Socjologii i Biblioteka Sekcji Ekonomii mies´ciły sie˛ na drugim pie˛trze w Gmachu Głównym, póz´niej zostały przeniesione na trzecie pie˛tro. Magazyny Biblioteki Sekcji Ekonomii znajdowały sie˛ w drugim skrzydle gmachu uniwersytetu (na strychu), co w znacznym stopniu utrudniało prace˛ bibliotekarza30. Dopiero w 1998 r., po wybudowaniu Collegium Jana Pa-wła II, Biblioteka Instytutu Ekonomii otrzymała w nowym gmachu oddzielne sale. Czytelnia i magazyn Biblioteki Instytutu Ekonomii mieszcz ˛a sie˛ na czwar-tym pie˛trze w Collegium Jana Pawła II. Czytelnia i pokój dla bibliotekarza zajmuj ˛a ł ˛acznie 30 m2. Magazyn ma 54 m2i znajduje sie˛ w niewielkiej odległo-s´ci od Czytelni, co umoz˙liwia sprawn ˛a obsługe˛ czytelników. Całkowita pojem-nos´c´ magazynowa wynosi 638 mb, obecnie zaje˛te jest 566 mb.
29 Kancelaria Rektorska. Biblioteki Zakładowe. Rok 1949. Wypełnione kwestionariusze statystyczne dla Bibliotek Zakładowych za 1949 r. (AU KUL); Wydział Nauk Społecznych. Zakłady Naukowe, VI.4.1 (AU KUL).
30 Na podstawie relacji ustnej mgr. A. Mazura i dr Olgi Ostaszewskiej (z dn. 28. 11.2013 r.).
5. ZADANIA
Biblioteka Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania jest bibliotek ˛a specjalistyczn ˛a, do jej podstawowych zadan´ nalez˙y organizowanie warsztatu pracy naukowej i dydaktycznej dla potrzeb pracowników i studentów Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania31. Praca bibliotekarza koncentruje sie˛ przede wszystkim na gromadzeniu, opracowywaniu i udoste˛pnianiu ksie˛gozbioru. Jednak nie mniej waz˙n ˛a funkcj ˛a jest podejmowanie działan´ innowacyjnych, maj ˛acych na celu integracje˛ ze s´rodowiskiem naukowym.
Pod poje˛ciem terminu „innowacyjnos´c´” rozumie sie˛ to, co jest postrzegane jako nowe, zwi ˛azane ze zmianami32. Inicjatywy innowacyjne przejawiaj ˛a sie˛ m.in. w poprawnej komunikacji ze s´rodowiskiem akademickim. W tym celu organizowane s ˛a usługi informacyjne oraz dydaktyczno-szkoleniowe. Od 2014 r. studenci ekonomii oraz zarz ˛adzania i marketingu uczestnicz ˛a w obo-wi ˛azkowych szkoleniach bibliotecznych z zakresu informacji naukowej. Obok działalnos´ci dydaktycznej, biblioteka angaz˙uje sie˛ w działalnos´c´ kulturaln ˛a, czego wyrazem jest udział w latach 2015-2016 w projektach w ramach Lubel-skiego Festiwalu Nauki.
Biblioteka Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania, funkcjonuj ˛aca w sieci biblio-tecznej, oferuje doste˛p do pełnotekstowych baz danych (np. EBSCO, ProQuest, SpringerLink, Web of Knowledge, Wiley Online Library, Legalis, Lex System Informacji Prawnej) oraz ksi ˛az˙ek elektronicznych IBUK LIBRA − na miejscu w czytelni i do wybranych − poprzez zdalny doste˛p. Ponadto biblioteka umoz˙li-wia korzystanie czytelnikom ze zdigitalizowanych publikacji w ramach Biblioteki Cyfrowej KUL. W instytucji doste˛pna jest bezprzewodowa siec´ Wi-Fi.
Jakos´c´ s´wiadczonych usług bibliotecznych wynika równiez˙ z doskonalenia zawodowego bibliotekarza poprzez udział w konferencjach, szkoleniach, w tym zagranicznych w ramach programu ERASMUS.
PODSUMOWANIE
Biblioteka Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania w jej niemal stuletniej historii stanowiła podre˛czny warsztat naukowy nie tylko dla pracowników i
studen-31Regulamin Biblioteki Uniwersyteckiej KUL (§ 4).
32 A. DOBROŁOWICZ, Innowacyjnos´c´, w: Encyklopedia biznesu, t. I, red. W. Pomykało, Warszawa: Fundacja Innowacja 1995, s. 354.
tów Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania, ale równiez˙ dla całej społecznos´ci akademickiej. W zwi ˛azku ze zmianami technicznymi współczesnego s´wiata biblioteka zmienia swoje metody pracy, zadania oraz role˛ w s´rodowisku nau-kowym i społeczen´stwie informacyjnym. Nowe technologie wpłyne˛ły na proces tworzenia, gromadzenia, zarz ˛adzania oraz doste˛pu do informacji. Zmia-nie uległ kontakt z uz˙ytkownikami dzie˛ki wykorzystaniu nowoczesnych narze˛-dzi komunikacji.
Zasadniczym zadaniem dla bibliotekarzy staje sie˛ realizacja zadan´ szkole-niowych i dydaktycznych, które zmierzaj ˛a do zapoznania czytelników z no-woczesnymi e-zasobami. Biblioteka udoste˛pnia uz˙ytkownikom narze˛dzia po-rz ˛adkuj ˛ace z´ródła informacji, do których zaliczyc´ tpo-rzeba serwery linkuj ˛ace, umoz˙liwiaj ˛ace doste˛p do zintegrowanego doste˛pu do zasobów cyfrowych Biblioteki Uniwersyteckiej KUL. Za pomoc ˛a jednego kliknie˛cia czytelnik ma doste˛p do rekordu bibliograficznego zawieraj ˛acego odnos´niki do pełnego doste˛pu czy katalogu biblioteki.
Nalez˙y podkres´lic´, z˙e Biblioteka Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania dostoso-wuje sie˛ do zmieniaj ˛acego sie˛ otoczenia dzie˛ki podgl ˛adowi dobrych rozwi ˛a-zan´ w innych bibliotekach naukowych oraz praktycznemu benchmarketingowi, który stał sie˛ jedn ˛a z najbardziej popularnych metod doskonalenia organizacji.
BIBLIOGRAFIA
Z´RÓDŁA
Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II Biblioteka Uniwersytecka. Sprawozdania − Biblioteki Zakładowe (sprawozdania zbiorcze)
1947-1970. Statystyki 1964-1973.
Kancelaria Rektorska. Biblioteki Zakładowe. Biblioteki Zakładów Naukowych. Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych 1946-1950.
Kancelaria Rektorska. Biblioteki Zakładowe. Rok 1949. Wypełnione kwestionariusze statystycz-ne dla Bibliotek Zakładowych za 1949 r.
Katalog ksi ˛az˙ek oddanych do Biblioteki Seminarium Statystyczno-Ekonomicznego 4.05.1920-18.11.1938.
Katalog Seminarium Polityki Społecznej 12.01.1924-21.05.1933.
Teczka osobowa: Antoni Mazur A- 869, cz. 1 (1964-1986) i cz. 2 (1987-2004). Teczka osobowa: mgr Brygida Socha A 1914.
Wydział Nauk Społecznych. Materiały do Ksie˛gi 75-lecia KUL 1990-1994.
Wydział Nauk Społecznych. Materiały sprawozdan´ rektorskich 1981/82-1996/97. VI.1.7.1. Wydział Nauk Społecznych. Zakłady Naukowe, VI.4.1.
GUS. Sprawozdanie Biblioteki Instytutu Ekonomii za rok 1996, 2006. GUS. Sprawozdanie Biblioteki Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania za rok 2016.
Regulamin Biblioteki Uniwersyteckiej KUL.
Zarz ˛adzenie Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w sprawie zmiany nazwy Biblioteki Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania z dnia 25.04.2013 r.
OPRACOWANIA
DOBROŁOWICZA.: Innowacyjnos´c´, w: Encyklopedia biznesu, t. I, red. W. Pomykało, Warszawa: Fundacja Innowacja 1995, s. 354-361.
FR ˛ACZEK R., SWOBODA I.: Wpływ nowych technologii na przemiany pracy współczesnych bibliotek szkół wyz˙szych, w: Biblioteki szkół wyz˙szych w społeczen´stwie wiedzy. Uwarun-kowania i wybrane zagadnienia, t. II: Narze˛dzia i formy funkcjonowania, red. I. Socha, Katowice: Studio Noa: Uniwersytet S´l ˛aski 2010, s. 46-94.
GE˛BOŁYS´Z.: Zarz ˛adzanie strategiczne w bibliotekach szkół wyz˙szych w społeczen´stwie wiedzy, w: Biblioteki szkół wyz˙szych w społeczen´stwie wiedzy. Uwarunkowania i wybrane zagad-nienia, t. 2, Narze˛dzia i formy funkcjonowania, red. I. Socha, Katowice: Studio Noa: Uniwersytet S´l ˛aski 2010, s. 7-45.
JAZDON A.: „S´mierc´ ksi ˛az˙ki”, ale czy tez˙ s´mierc´ biblioteki szkoły wyz˙szej, w: Biblioteki
akademickie: w s´rodowisku naukowym, we wspólnocie uniwersyteckiej, we wspólnocie lokalnej, red. W. Juszczak, Torun´: Wydawnictwo Adam Marszałek 2016, s. 33-47. KOSZAŁKAB.: Biblioteki zakładowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, „Archiwa,
Biblio-teki i Muzea Kos´cielne” 23 (1971), s. 179-197.
MARIAN´SKI J.: Wydział Nauk Społecznych, w: Ksie˛ga pami ˛atkowa w 75-lecie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. M. Rusecki, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1994, s. 329-349.
PAPIERKOWSKIZ.: Kronika Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych 1944-1952, w:
Ksie˛ga Jubileuszowa 50-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1969, s. 203-212.
SOCHAI.: Uwagi wste˛pne, w: Biblioteki szkół wyz˙szych w społeczen´stwie wiedzy. Uwarunko-wania i wybrane zagadnienia, t. 1, Konteksty i uwarunkoUwarunko-wania, red. Z. Ge˛bołys´, Katowice: Studio Noa: Uniwersytet S´l ˛aski 2010, s. 7-16.
WOJTKOWSKI A.: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1918-1944, w: Ksie˛ga Jubileuszowa 50-lecia
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1969, s. 21-104. Nauka i wiara. 80 lat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. A. Szostek, Lublin:
Redak-cja Wydawnictw KUL 1999, s. 145-150.
BIBLIOTEKA INSTYTUTU EKONOMII I ZARZ ˛ADZANIA KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO JANA PAWŁA II
W LATACH 1918-2017
S t r e s z c z e n i e
Biblioteka Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II gromadzi, opracowuje i udoste˛pnia ksi ˛az˙ki i czasopisma z zakresu m.in. ekonomii, zarz ˛adzania, marketingu i mie˛dzynarodowych stosunków gospodarczych. Biblioteka wł ˛acza sie˛ w realizacje˛ zadan´ szkoleniowych i dydaktycznych, które maj ˛a na celu szkolenie czytelników
z nowoczesnymi e-zasobami. Według historycznych z´ródeł biblioteka powstała w drugiej dekadzie XX wieku. Pocz ˛atkowo biblioteka funkcjonowała jako Biblioteka Seminarium Staty-styczno-Ekonomicznego. Po likwidacji Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych ksie˛gozbiór nauk ekonomicznych został wł ˛aczony do Biblioteki Zakładu Socjologii. W 1981 r. Zakład Ekonomii został reaktywowany. Wtedy tez˙ zacze˛ła funkcjonowac´ biblioteka dla Sekcji Ekonomii. W póz´niejszym czasie przemianowano j ˛a na Biblioteke˛ Instytutu Ekonomii, a potem na Biblioteke˛ Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania. Ksie˛gozbiór biblioteczny pozyskiwany jest zarówno drog ˛a zakupów, jak i darów.
Słowa kluczowe: Biblioteka Instytutu Ekonomii i Zarz ˛adzania; Instytut Ekonomii i Zarz
˛adza-nia; ksie˛gozbiór; biblioteka naukowa.
THE LIBRARY OF THE INSTITUTE OF ECONOMICS AND MANAGEMENT OF THE JOHN PAUL II CATHOLIC UNIVERSITY OF LUBLIN
IN THE YEARS 1918-2017
S u m m a r y
The Library of the Institute of Economics and Management of the John Paul II Catholic University of Lublin collects, describes and lends books, magazines from such fields as econo-mics, management, marketing, international economic relations. The library is involved in the implementation of training and didactic tasks to instruct readers with modern e-resources. According to historical sources, the library was established in the second decade of the twen-tieth century. Initially, the library was named as the Library of the Statistical-Economic Semi-nar. When the Faculty of Law and Socioeconomic Sciences was put into liquidation in 1952, the collection was transferred to the Library of the School of Sociology. In 1981 the School of Economics was re-established. Then the Library of the School Economics started to work. Later it was renamed as the Library of the Institute of Economics and then the Library of the Institute of Economics and Management. The size of the collection increased both through purchase and through donations.
Key words: The Library of the Institute of Economics and Management of the John Paul II
Catholic University of Lublin; Institute of Economics and Management of the John Paul II Catholic University of Lublin; book collection; scientific library.
