Małgorzata Szejna
"Współczesny sen o raju", Marek
Karłaszewski, "Prace Naukowe UŚl. w
Katowicach" t.8. Studia z krytyki i
literatury XX wieku, Katowice 1978 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 22/3 (73), 159
/11/ K A R Ł A SZ EW SK I M arek: W spółczesny sen o ra ju . "P r a c e H is to ry cz n o litera ck ie U S1. w K atow icach" t . 8 . Studia z krytyki i lite ratu ry X X w. Katow ice 1978, s . 8 4 -1 0 5 .
Punktem w y jścia rozw ażań autora o p ro zie Tadeusza Konwickiego je s t teza o niejed n o zn aczn o ści św iata kreowanego w pow ieściach p isa rz a - św iata po zo stającego na granicy snu i jaw y. W przedstaw ionych a n a li zach ("S en n ik w sp ó łczesn y ", "Z w ierzo człek o u p ió r", "K ronika wypadków m iłosnych") próbu je au tor zrekonstruow ać ów św iat n ierzeczy w isty i po ja w ia ją ce s ię w nim p o sta c i - kolejne w cielenia w iecznie pow racającego tu łacza. B o h ater Konw ickiego, u traciw szy w ia rę w sens bytu, szuka za pomnienia w u cie cz c e w podświadomość i k ra in ę d zieciństw a, by tam od n a le ź ć utracony R a j. W ten sposób konstruuje p isa rz oryginalną, la ick ą w iz ję Edenu, o ca la ją c tym samym jeden z n ajb ard ziej uniw ersalnych mi tów lu dzkości.
BP/73/37 M .S z .
/11/ KARWACKI R y szard : Fabuły m arynistyczne dw udziestolecia m ię dzywojennego. "Z eszy ty Naukowe UG". P ra c e H isto ry czn o literack ie 5 . Gdańsk 1977 s . 1 0 5 -1 2 5 .
Mówiąc o m arynistycznej p rozie fabularnej ma autor na m yśli teksty o morzu wydane w o k re sie dw udziestolecia międzywojennego. Obok lic z e bn o ści tych tekstów i ich nowatorstwa tematycznego są to utwory o niskim poziomie artystycznym . Na ich fabuły złożyły s ię różne źród ła: te r a ź n ie j s z o ś ć , tra d y cja lite r a c k a , o b serw acja p rzestęp czy ch środow isk sp o łecz nych, a ogniwem łączącym te elementy była głoszona wówczas koncepcja św iata m orza. M arynistyka dw udziestolecia pow ielała w zasad zie dowolne wzory fabu larn e, przystosow ując je tylko do bieżących p otrzeb społecznych. P rzezn aczen iem tego rodzaju lite ra tu ry była ilu s tra c ja ów czesnych koncep c ji m orza i postulatów propagandowych.
