"Unia Europejska. Integracja Polski z Unią Europejską", red. E. Kawecka-Wyrzykowska i E. Synowiec, Warszawa 1996 : [recenzja]

Marta Błąd

"Unia Europejska. Integracja Polski z

Unią Europejską", red. E.

Kawecka-Wyrzykowska i E.

Synowiec, Warszawa 1996 :

[recenzja]

Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 1, 178-180

178 Ac t a Sc i e n t i f i c a Ac a d e m i a e Os t r o y i e n s i s

R

e c e n z j e

i

o m ó w i e n i a

E . K a w e c k a - W y r z y k o w s k a i E . S y n o w i e c ( r e d .) : Un i a E u r o p e j s k a. In t e g r a c j a P o l s k i z Un i ą

E u r o p e j s k ą, W a r s z a w a 1 9 9 6

Perspektyw a akcesji Polski do Unii Europejskiej (UE) stworzyła zapotrzebow anie na g łęb oką w iedzę o procesach integracyjnych, o m echanizm ach i zasadach funkcjonow ania Unii, a także o konsekwencjach przystąpienia naszego K raju do tej struktury. W zw iązku z tym, na krajow ym rynku w ydaw niczym pojaw iło się dużo książek i publikacji o Unii Europejskiej. Jed n ą z pozycji, którą chciałam zarekom endow ać jest praca zbiorow a pod re d ak cją E. Kaweckiej - W yrzykowskiej i E. Synow iec zatytułow ana: Unia Europejska. Integracja Polski z Unią

Europejską.

K siążka ta przygotow ana została w Instytucie K oniunktur i Cen H andlu Zagranicznego (IK C H Z) przez pracow ników Zakładu Badań W spólnot Europejskich oraz w spółpracujących z Instytutem specjalistów, którzy zajm ują się problem atyką integracji europejskiej. Stało się ju ż ch w alebną tradycją, że Instytut K oniunktur i Cen Handlu Zagranicznego przygotow uje opracow ania książkow e o procesach integracyjnych w ram ach W spólnoty Europejskiej, gdyż je s t to ju ż druga publikacja na ten tem at, ale poszerzona i u aktualniona.1

Recenzow ana książka składa się z dwóch części - pierwsza dotyczy procesów integracji w ram ach Unii, a druga koncentruje się na integracji Polski z Unią.

Część pierw sza dostarcza kom pleksow ej informacji o Unii Europejskiej. Podzielona je s t ona na dziesięć rozdziałów , w których om ów iono następujące zagadnienia:

- zarys historii W spólnot Europejskich;

- struktura gospodarki i handel Unii Europejskiej z krajami trzecimi w latach 90;

- system praw ny i instytucjonalny W spólnot Europejskich; - w spólna polityka handlow a;

- podstaw y praw ne stosunków handlow ych W spólnoty Europejskiej;

1 M owa tu o książce zatytułowanej: Wspólnoty Europejskie. Stowarzyszenie Polski ze Wspólnotami Europejskimi, wydanej w 1993 r.

Re c e n z j e io m ó w i e n i a 179

- w spólna polityka rolna;

- w spólna polityka transportow a i polityka ochrony środowiska; - polityka W spólnoty w obec przem ysłu i sfery usług;

- proces budow y unii w alutow ej i gospodarczej; - system finansow y W spólnot Europejskich.

S zczególną w artość m a rozdział VI zatytułow any: W spólna polityka rolna. W spólnota E uropejska je st bow iem jedynym ugrupowaniem integracyjnym , który przeprow adza integrację rolną z sukcesem . R olnictw o je s t tak specyficznym działem gospodarki, że nie m ożna go pozostaw ić prawom w olnego rynku. Stąd też W spólnota przejęła od państw członkow skich działania w zakresie: subsydiow ania eksportu, subsydiow ania restrukturyzacji, ochrony rolnictw a przed tanim importem poprzez system opłat w yrów naw czych i kontyngentow anie importu oraz gw arantow ania skupu nadw yżek produktów rolnych po cenach interw encyjnych. Z najom ość zasad i m echanizm ów wspólnej polityki rolnej (w tym szeroko om ów ionej w rozdziale - wspólnej organizacji rynków rolnych) oraz kierunków ostatnich reform je s t istotna i użyteczna, gdyż to w łaśnie rolnictw o polskie będzie największym problem em w procesie integracji z Unią.

C zęść druga podzielona je s t na trzy rozdziały. W pierwszym z nich autorzy skoncentrow ali się na w spółpracy Polski z U nią Europejską na m ocy U kładu E uropejskiego i oceny stanu w drażania ekonom icznych postanow ień tego U kładu, ze szczególnym uw zględnieniem liberalizacji handlu, ja k i rezultatów w dziedzinach pozahandlow ych (przepływ pracow ników , usług i kapitału). Drugi rozdział natom iast przedstawia zagadnienie dostosow ania Polski w perspektyw ie członkostw a w Unii E uropejskiej, z uw zględnieniem w ypełniania przez Polskę kryteriów członkostw a w Unii.

To w łaśnie odróżnia tą publikację od innych prac, które skupiają się niem al w yłącznie na przedstaw ieniu treści Układu Europejskiego lub też na szansach i zagrożeniach z niego w ynikających. Tu zaś uwaga skoncentrow ana je s t na analizie konkretnych efektów działań i przedstaw ieniu, na jakim etapie realizacji zobow iązań stow arzyszeniow ych zn ajdują się strony Układu. Takie inform acje sprzyjają uzyskaniu w łaściw ego obrazu realiów.

A dresatem publikacji oczyw iście może być każdy zainteresow any tą problem atyką, ale przede w szystkim kierow ana je s t ona do polityków i m enadżerów oraz do tych, którzy uczestniczą w negocjacjach o członkostw o Polski w U nii. Fakt ten przesądza o dołożeniu szczególnych starań autorów do strony m erytorycznej, jak i formalnej pracy. Efekty są

180 Ac t a Sc i e n t i f i c a Ac a d e m i a e Os t r o y ie n s is

w idoczne - staranność doboru zagadnień, ich w łaściw e uporządkowanie, dogłębność tem atyki.

Szczególnym w alorem tej publikacji je s t poszerzenie zakresu om aw ianych zagadnień poprzez liczne odniesienia do m ateriałów źródłow ych, czyli praw a pierw otnego - Traktatów Założycielskich, Jednolitego Aktu E uropejskiego i U kładu z M aastricht oraz do tworzonego w oparciu o nie obfitego praw a wtórnego.

K olejnym atutem książki je s t zawarcie w ostatnim rozdziale użytecznych inform acji i adresów instytucji w Polsce, jak i w Unii, które dysp on ują publikacjam i i danymi statystycznym i o W spólnotach (wśród nich adresy instytucji UE, przedstaw icielstw dyplom atycznych i handlow ych krajów UE i w Polsce, europejskich centrów dokum entacji w Polsce i adresy instytucji odpow iedzialnych za realizację programu PHARE). D odatkow o, każdy rozdział książki zakończony je st obszerną bibliografią, zarów no w językach obcych, jak i w języku polskim. Sprzyja to m ożliw ości pogłębienia konkretnej tematyki przez osobę zainteresow aną.

Ze w zględu na w ym ienione walory, pośród wielu książek o integracji europejskiej, proponuję wybrać w łaśnie tą. M am także nadzieję, że w przyszłości zespół IK CH Z przygotuje kolejną pozycję książkową, na bazie recenzow anej, poszerzoną ju ż o nowe zagadnienia, a w szczególności o efekty aktualnie odbywającej się Konferencji M iędzyrządow ej M aastricht II i jej wpływ ie na negocjacje Polski z Unią Europejską.

M arta Błąd

S . P r u t i s ( r e d . ) : Po l s k i e p r a w o r o l n e u p r o g u Un i i

E u r o p e j s k i e j, B i a ł y s t o k 1 9 9 8

K siążek o tem atyce takiej ja k ta, na polskim rynku wydawniczym ukazało się niew iele. W łaściw ie to dopiero druga publikacja w tej dziedzinie na przestrzeni kilku ostatnich lat. Pierwsza z nich to w znowiona w 1997 r., zaktualizow ana pozycja: Polskie pra w o rolne na tle

ustaw odaw stw a Unii E uropejskiej autorstw a P. C zechow skiego, M. K orzyckiej-Iw anow , S. Prutisa i A. Stelm achow skiego. Druga - to recenzow ana w łaśnie publikacja P olskie pra w o rolne u p ro g u Unii