Niniejsza rozprawa mieści się w prężnie rozwijającym się ostatnio w informatyce nurcie prac związanych z lingwistyką komputerową. Jako podstawowy problem podejmuje ona możliwość stworzenia systemu automatycznej translacji z polszczyzny ogólnej, języka pisanego na język migowy. Jest to problem ważny nie tylko z punktu widzenia naukowego, ale i społecznego. System ten służyć może jako użyteczne narzędzie w przeciwdziałaniu społecznemu wykluczeniu osób głuchoniemych, co jednym z priorytetów polityki społecznej państwa polskiego. Realizacja tego zadania wymagała stworzenia lingwistycznych podstaw opisu i translacji słów, fraz i wypowiedzi określonych w systemie obu języków. Z drugiej strony informatyczna cześć wymagała utworzenia bazy wiedzy językowej oraz bazy gestów 3D języka migowego. Konieczne było również opracowanie algorytmów analizy głębokiej zdań języka polskiego oraz algorytmów ustalających poziomy (leksykalny, morfologiczno-syntaktyczny i semantyczny) ekwiwalencji do języka migowego. Do wizualizacji gestów wykonano trójwymiarowy model awatara. W procesie akwizycji migów wykorzystano wizyjny system rejestracji ruchu - motion capture. Jego efektem jest uzyskanie wysokiego realizmu i naturalności ruchu awatara 3D. Jak wykazano w rozprawie stworzony system jest sprawnym narzędziem translacji, dającym możliwości dalszej rozbudowy.
The dissertation addresses the issue of computer linguistics. A basic problem undertaken is a possibility of creating an automatic system for translation from the written form of the Polish language into the sign language. This issue is important not only from a scientific point of view but also from a social one. The system can serve as a useful tool in counteraction of social exclusion of deaf people, which is one of the priorities of social politics of the Polish state. The realization of this task required creation of the linguistic foundations of description and translation of words, phrases and statements specified in the systems of both languages. On the other side the computer part required creation of the linguistic knowledge base and database of sign language 3D gestures. It's been necessary to design algorithms for deep analysis of the Polish language sentences and algorithms determining equivalence levels (lexical, morpho-syntactic, semantic) for the sign language. For the visualization of gestures, a 3D avatar model was used. In the signs' acquisition process, a motion capture system was used. Its effect is achievement of high realism and naturalness of avatar's motion. As shown in the dissertation the created system is an efficient translation tool with capabilities for further development.
