A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S ____ FOLIA OECONOMICA 12, 1981
Jan Nowak*'
PROBLEMY ZASTOSOWANIA INFORMATYKI W GOSPODARCE TERENOWEJ W ASPEKCIE BUDOWY WOJEWÓDZKIEGO BANKU DANYCH
DLA ZARZĄDZANIA ZE SZCZEBLA URZĘDU WOJEWODY
1. Podstawowe oele zastosowań informatyki v goapodaroe terenowej w aspekcie budowy wojewódzkiego banku danyoh
dla zarządzania ze szczebla terenowych organów adroinlatraoji państwowej
Postulat budowy wojewódzkiego banku danyoh dla zarządzania ze szozebla terenowych organów administracji państwowej narzuoa znacznie szerszy wymiar problemom informatyzacji gospodarki tere-nowej ni± w przypadku ograniczania się do określonych jednostek gospodarczych (zjednoczeń).
Zadania i funkcje systemu informatycznego dla jednostek goa- podarozyoh planu terenowego wynikają w tym przypadku z podstawo-wych oelów działalnośoi i funkoji terenopodstawo-wych organów administra-cji państwowej. Ogólnie moZna stwierdzić, Ze terenowe organy ad-ministracji państwowej na obszarze swego działania sprawują dwie podstawowe funkcjet
- zarządzanie całokształtem gospodarki w trybie bezpośrednie-go nadzoru i koordynacji,
- wykonanie i organizowanie administraoji państwowej.
Wojewodowie wykonują funkoje administraoji terenowej i v związku z tymi
- bezpośrednio zarządzają ozęścią działalności społeczno-gos-podarczej w regionie (plan terenowy),
Mgr, Ośrodek Informatyki Gospodarki Terenowej w Gdańsku.
- koordynują działalność jednostek planu oentralnego,
- odpowiedzialni są za przestrzeganie prawa przez podlegle urzędy i instytucjo, ich sprawne i prawidłowe działanie.
Do spełniania powyższych zadań wojewodowie dysponują swym aparatem wykonawczym, do którego należą:
- jednostki organizacyjne urzędów, - terenowe jednostki gospodarcze.
W dalszej częśoi opracowania zajmiemy się przede wszystkim. zadaniami i funkcjami terenowyoh Jednostek gospodarozyoh. Jedno-stki te spełniają dwie podstavrowe funkcje!
- zabezpieczają działalność gospodarczą rad narodowyoh,
_ wykonują czynności administraoyjne z upoważnienia tereno-wych organów administracji państwowej.
Tak sformułowane funkcje jednostek gospodarozyoh pozwalają na wyodrębnienie podstawowyoh obszarów działalności o zróżnicowa-nych potrzebach informaoyjnyoh, a mianowicie:
- obszar prognozowania i planowania zadań, - " kontroli realizacji zadań,
- * ewidencji i e'tatyetyki z zakresu realizaoji zadań. Prawidłowe wypełnianie wymienionych funkcji prsez aparat uza-leżnione Jest od posiadania rzetelnyoh, kompletnyoh, odpowiednio wyselekcjonowanych i zsyntetyzowanyoh informaoji, a więo od «pra-wnie działająoyoh systemów informaoyjnyoh. Charakterystyczną o*- chą tych systemów Jest obszerńośó 1 złożoność danyoh. Gromadze-nie i przetwarzaGromadze-nie danyoh metodami tradyoyjnymi Jest bardzo pracochłonne, a uzyskiwane informaoje wyników* są
niewystarczają-ce, często nieprawdziwe,. .
Niedostosowanie tradycyjnyoh systemów informaoyjnyoh do in-tensywnego rozwoju kraju znalazło swój* odzwieroiedleni* w wielu ocenach i stwierdzeniach władz partyjno-rządowych, *tąd też wyni-ka konieczność ioh unowooześnlenia, a zwłaszcza konieozność auto-matyzowania prooosów przetwarzania danyoh w drodze coraz powsze-chniejszego stosowania informatyki. Głównym celem informatycznego systemu zarządzania powinno być usprawnienie zarządzani* poprzez«
- uzyskiwanie szybkiej informaoji dla podejmowania deoyatji, - poprawę organizacji pracy w wyniku wdrażania Informatyki, - zwiększenie i częśoiowe wymuszenie lepszej dysoypllny praoy zatrudnionej kadry,
- zumiejgżenie pracochłonności prao związanyoh z opraoowywa- niem i przetwarzaniem danych.
Usprawnianie w zakresie uzyskiwania niezbędnych informaoji dla podejmowania deoyzji w wyniku wdrożenia nowoczesnych technik informatycznych polega na przyspieszeniu przetwarzania informa-cji, rozszerzeniu jej zakresu, pogłębieniu analizy występuJąoych procesów i zjawisk gospodarczych.
Warunkiem uzyskania maksymalnych efektów z zastosowań infor-matyki w jednostkach gospodarozych, w tym równie* w aspekoie po-trzeb informacyjnych terenowyoh organów administraoji państwowej, jest szeroki zakres jej upowszechniania na wszystkich szoze- blaoh zarządzania, tj. w przedsiębiorstwie, zjednoczeniu z równo-czesną transmisją informaoji do jednostek organizacyjnych urzę-dów. Doprowadzi to w kolejnych etapach do sukcesywnego stworze-nia banku danych dla obsługi nie tylko poszczególnych jednostek gospodarczych, lecz również wojewódzkiego banku danyoh w tym przedmiocie, umożliwiając bardziej efektywne wykonywanie funkoji wojewody w zakresie bezpośredniego zarządzania działalnością Jed-nostek gospodarczych planu terenowego.
Realizacja przedstawionego celu zastosowań informatyki w Jed-nostkach gospodarczych planu terenowego w aspekcie budowy woje-wódzkiego banku danych, uzależniona Jest od opracowania i konse-kwentnej sukcesywnej realizacji koncepcji zastosowań informatyki w poszczególnych zjednoczeniach oraz od metod jej wykonania, a w
tym metod projektowania i oprogramowania.
W dalszej części artykułu przedstawiono problemy zastosowania informatyki w jednostkach gospodarczych planu terenowego w aspe-kcie budowy wojewódzkiego banku danych na przykładzie Wojewódz-kiego Zjednoczenia Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Gdań-sku.
2. Zakres i struktura systemu
Na zakres i strukturę informatycznego systemu zarządzania Wo-jewódzkim Zjednoozeniem Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Gdańsku rzutują»
- podstawowe cole działalności Zjednoozenla określone przez Urząd Wojewódzki,
- wielobranżowy charakter zgrupowanych jednostek gospodar-czych,
- duże zróżnicowanie w zakresie wielkości przedsiębiorstw, - metody i techniki zbierania danych i przetwarzania.
Podstawowe cele działalności Zjednoczenia nożna ogólnie sfor-mułować jako szeroko rozumiane maksymalne zabezpieczenie aktual-nych i perspektywiczaktual-nych potrzeb społeozeństwa zamieszkującego na danym terenie w przedmiocie działania Zjednoozenla przy ok-reślonych nakładach finansowych 1 rzeczowych ujętych w planach
społeczno-gospodarczych, zatwierdzonych przez wojewodę.
Zjednoczenie jest przykładem typowej jednostki gospodarozej planu terenowego działającej w dużej aglomeraoji o zróżnicowa-nym przedmiocie działalności obejmującej zabezpieczenie potrzeb społecznych, takich jaki
- gospodarka mieszkaniowa z wyjątkiem spółdzielczości miesz-kaniowej ,
- gospodarka komunalna, a w tymr - wodociągi i kanalizacja, - olepłowniotwo,
- oczyszczanie miast i osiedli, - komunikacja miejska,
- drogi miejskie. "
Do zadań Zjednoozenla w wymiwnionych branżaoh należy przede wszystkim utrzymanie i zabezpieczenie istniejącej infrastruktury, określenie potrzeb perspektywicznych oraz programów rozwoju, za-bezpieczenie dokumentacji teohnioznej - głównie w zakresie utrzy-mania 1 rozbudowy infrastruktury miejskiej, jak również pełnie-nie (z upoważpełnie-nienia wojewody) funkoji inwestora bezpośredpełnie-niego.
Informatyczny system zarządzania powinien zabezpieczać ob-sługę informaoyjną dla wszystkloh wymienionych wyżej działalno- śoi, a w tym ujmować problemy programowania i planowania zadań, kontroli ioh realizaoji, ewidenoji 1 statystyki, a także uwzględ-niać wieloszozeblowy charakter zarządzania, agregować 1 dokonywać
solekojl Informaoji w niezbędnyoh do zarządzania układaoh orga-nizacyjnych i funkcjonalnych.
organizaoyj-nyoh utrudnia w istotny sposób opraoowanie spójnego systemu in-formatycznego w skali całej organizacji gospodarozej (zjednocze-nia) oraz tworzenie wojewódzkiego banku danych w zakresie prooe- sów i zjawisk gospodarozyoh planu terenowego, a to głównie z uwa-gi na różnorodny zakres działalności poszczególnych brani, metody działania, priorytety w realizaoji zadań, a wreszcie ze względu na zróżnioowaną organizację poszczególnych przedsiębiorstw. Tak na przykład inna Jest metoda planowania zadań w gospodarce mie-szkaniowej, inna w komunikacji miejskiej,a jeszcze inna w ciepło-wnictwie. Zróżnicowane są też jednostki odniesienia danych w każdej z branż, co utrudnia syntetyzowanie niektórych prooeaów i zjawisk gospodarozyoh.
Stosowane i możliwe do zastosowania w aktualnyoh warunkach metody 1 techniki zbierania i przetwarzania danyoh stanowią tak-że Istotny ozynnik utrudniająoy, a nawet ograniczający w niektó- ryoh przypadkach możliwość zastosowania systemów informatycznych w poszczególnych dziedzinaoh działalności. Równie duże zróżnico-wanie w zakresie wielkośoi poszczególnych jednostek gospodar- ozych rzutuje na opłacalność informatyzowanla niektórych dziedzin działalności w skali przedsiębiorstwa, chociaż z punktu widzenia terenowych organów administraoji państwowej 1 budowy wojewódz-kiego banku danych całośoiowe ujęcie problematyki może być
konie-czne. ' ■ •
Analiza wszystkioh czynników ograniozająoyęh tworzenie woje-wódzkiego banku danych w zakresie problematyki gospodarozej pla-nu terenowego wykazuje, że nie w każdej dziedzinie działalnośoi można projektować uniwersalne podsystemy informatyozne mająca zastosowanie we wszystkioh branżaoh. V związku z tym istotne znaczenie dla spójności i elastycznośoi informatycznego systemu zarządzania muszą mieć metody projektowania i programowania umo-żliwiające uzyskanie w miarę elastycznej i zintegrowanej struk-tury danyoh i umożliwiające przepływ tyoh danych od najniższego szczebla zarządzania do najwyższego - wojewódzkiego banku danyoh gospodarczyoh planu terenowego.
Uwzględniając wymienione uwarunkowania, rzutuJąoe na obszar zastosowań i strukturę informatycznego systemu, można wymienić podstawowe dziedziny działalności, w których systemy informaty- oane powinny być wdrożone i rozpowszechniane w całej organizaoji
gospodarczej, co umożliwi następnie otworzenie wojewódzkiego ban-ku danych w tym zakresie. Są to następująco dziedziny działal-ności:
- planowanie realizacji zadań, - gospodarka materiałowa,
- " zatrudnieniowo-płaoowa, - " środkami trwałymi, - fakturowanie i rozliczanie usług, - gospodarka finansowo-kosztowa,
- bank danyoh dla naczelnego kierownictwa.
Następnie zostaną omówione niektóre problemy związane z in-formatyzacją poszozególnyoh dziedzin działalności.
2.1. Planowanie realizaoji zadań
Planowanie realizaoji zadań podstawowyoh jest jednym z naj-trudniejszych do rozwiązania zagadnień w gospodarce komunalnej i mieszkaniowej. Ważnym elementem w prooesie planowania zadań (potrzeb) jest dokładne rozeznanie o stanie infrastruktury miej-skiej oraz zjawiskach i procesach gospodarczych. Także istotne są metody programowania i planowania. Odozuwa się zwykle bardzo poważne problemy i trudności w procesie zbierania, przeohowywa- nia i przetwarzania danyoh w szczególności dotyoząoyoh infra-struktury miejskiej. Trudności, na Jakie napotyka informatyk po- dejmująo próby zastosowania informatyki w prooesie planowania wynikają głównie z przedstawionego wyżej wielobranżowego chara-kteru Zjednoczenia oraz braku odpowiednich opraoowań narukowyoh określających metodykę planowania w gospodarce miejskiej. Wydaje się, że spośród wszystkioh branż wchodzących w skład organizaoji WZGKiM w Gdańsku najbardziej przygotowane do wdrażania informaty-ki w planowaniu zadań są:
- gospodarka mieszkaniowa, - komunikacja miejska, - inwestycje miejskie.
W branży ciepłowniczej wodno-kanalizaoyjneJ najważniejszym problemem warunkującym planowanie zadań, zwlaszoza w zakresie ro-zwoju Infrastruktury miejskiej, jest inwentaryzaoJa i bieżąca ewidencja infrastruktury podziemnej w zakresie ilośoiowym i Ja-kościowym.
2.2. Gospodarka даterjałowa
Właściwo gospodarowanie materiałami rautuje w sposób istotny na powodzenie w realizaojl zadań gospodarozyoh oraz na koszty działalności. Jednym z ważnych elementów umożliwiających u -sprawnienie tej dziedziny działalności jest prawidłowa i szybka informaoja o stanie gospodarki materiałowej, tj. o zapasaoh ma-gazynowych, etanie zużycia materiałów, kosztaoh materiałowych, niedoborach i nadwyżkach magazynowyoh.
2.3. Gospodarka zatrudnieniowo-płaoowa
Zakres zastosowań informatyki w gospodaroe zatrudnieniowo- -płaoowej powinien obejmować całość ewldenoJi o praoowniku,spra-wozdawczość z zatrudnienia, obliozanie płac, naliozanie kosztów płao, analizę płao, sprawozdawczość płacową, wydruk list płac. Wynikiem zastosowań Informatyki w tej dziedzinie działalności powinno być pełne rozeznanie gospodarki zatrudnieniowo-płacowej umożliwiająoe prowadzenie właściwej polityki w przedsiębiorstwie
i zjednoczeniu.
2.4. Gospodarka środkami trwałymi
Gospodarka środkami trwałymi dotyczy dwóch grup problemo-wych, a mianowloiet
- ewidenoji środków trwałyoh wraz z nałiozaniem amortyzaoji, - eksploatacji środków trwałych, w tym głównie sprzętu i transportu.
W azczególnośoi poważne znaczenie ma otrzymywanie komplet- nyoh informaoji o etanie eksploataoji środków trwałych, zwlasz- oza maszyn i urządzeń. Uzyskiwanie tych danyoh w drodze trady- oyjnego przetwarzania jest praooohłonne, a same informacje są często niedokładne, zbyt ogólne, niepełne. Wdrożenie informatyki w tej dziedzinie działalnośoi umożliwi znaczne usprawnienie or-ganizacji praoy odpowiednich komórek funkoJonalnyoh, zmniejsze-nie praooohłonnośoi prao, a przede wszystkim uzyskazmniejsze-nie
obiektyw-nyoh 1 szczegółowych danych o etanie gospodarki środkami trwały-mi w skali zjednoczenia.
2.5. Fakturowanie 1 rozliczanie usług podstawowych
Zakres zastosowań informatyki dotyczy podstawowych uaług świadczonych przez przedsiębiorstwa, a mianowicie:
- w przedsiębiorstwach gospodarki mieszkaniowej rozliczanie' opłat za mieszkanie,
- w przedsiębiorstwach ciepłowniczych rozliozanie opłat za ogrzewanie mieszkań i ciepłą wodę,
- w przedsiębiorstwach robót porządkowych za usługi oczysz-czania,
- w przedsiębiorstwach wodooiągowo-kanalizaoyjnyoh za usługi wodno-kanalizacyjne,
- w przedsiębiorstwach komunikaoyjnych, transportu 1 sprzętu specjalistycznego za usługi transportowo-sprzętowe.
System informatyczny w omawianym obszarze zastosowań pozwoli na zautomatyzowanie ręcznego przetwarzania większośoi operaoji księgowych i statystycznych zwlązanyoh z rozliozaniem opłat z» świadczone usługi i fakturowanie tam, gdzie to jest oelowe.
2.6. Gospodarka finansowo-kosztowa
Gospodarka finansowo-kosztowa jost obszarem działalności, v którym koncentrują się wszystkie syntetyczne informacje o wyni-kach działalnośoi przedsiębiorstwa. Automatyzacja procesów, pr*»«
twarzania tej dziedziny ma istotne znaczenie przede wszystkla dla tworzenia banku danych do zarządzania, a także przyczyni« się do znacznego zmniejszania praoochłonnośoi prao zatrudnionej kadry. Kompleksowo opraoowany informatyozny system finan*owo-kOw sztowy powinien obejmowaó całość ewidenoji finansowej w przed-siębiorstwie wraz z rozliczeniem kosztów. ¥ miarę możliwości na-leży wykorzystać dla potrzeb systemu zbiory danyoh tworzone w omawianych wyżej systemach odcinkowych, takioh jaki gospodarką materiałowa, zatrudnieniowo-płacowa, gospodarka środkami trwałymi
2.7. Bank danych dla naozelnego kierowniotwa
Celem banku danyoh jest przygotowanie i przekazywanie kom- pletnyoh informaoji syntetycznych dla zarządzania ze szozebla naczelnego kierowniotwa przedsiębiorstwa i zjednoozenia. Sukoesy- wne tworzenie banku danyoh powinno być integralnie powiązane z omówionymi wyżej systemami szczegółowymi stanowiącymi podstawę zbierania i przetwarzania informacji. Niezależnie od tego muszą być przewidziane możliwośoi zbierania informaoji z dowolnych
kar-totek i sprawozdań celem uzupełniania zbioru danyoh.Dane o prooe- nach i zjawiskach gospodarozyoh należy badać w ujęciu dynamicz-nym, oo etanowi dodatkowy element utrudniająoy rozwiązanie pro-blemu, zważywszy na liczne zachodzące zmiany organlzaoyjne, ce-nowe itp. Takie ujęcie zagadnienia pozwoli Jednak na śledzenie
tendencji i trendów zachodzących w tyoh procesach w okresie kil-ku lat.
Wyselekcjonowane informaoje o zjawiskach 1 prooesaoh doty- oząoych gospodarki komunalnej i mieszkaniowej zawarte w banku da-nyoh zjednoczenia stanowić będą element banku dada-nyoh Urzędu Wo-jewódzkiego w Gdańsku. Takie podejście do problemu umożliwi stałą aktualizację informaoji w oparciu o dokumentaoję źród-łową. Ideowy sohemat konoepoji informatycznego systemu dla za-rządzania zjednoczeniem przedstawia rys. 1.
3. Metoda opraoowania i wdrażania systemu
Informatyczny system zarządzania Wojewódzkim Zjednoczenie* Gospodarki Komunalnej 1 Mieszkaniowej w Gdańsku będzie tworzony sukoesywnle poprzez opracowanie i wdrażanie kolejnych Jego mo-dułów, tj. systemów problemowych w układzie poszczególnych branż. Ze szozególowej analizy zagadnień wynika, że systemy Informaty-czne opraoowane dla takioh dziedzin działalności, jaki gospo-darka materiałowa i zatrudnieniowo-płaoowa, ewidenoja środków
trwałyoh, gospodarka finansowo-kosztowa, będą mogły być upowsze-chniano we wszystkich branżaoh, przy ozym nie wyklucza się oelo- wośoi opraoowania pewnych mutaoji systemów, zwłaszcza dla przed—
Rys. 1. Koncepcja zastosowań informatyki w WZGKiM Gdańsk 1 28 N o w a k
siębiorstwa konmnikaoji miejskiej oraz transportu i sprzętu komunalnego.
Planowanie zadań, fakturowanie i rozliczanie usług, gospo-darka sprzętem i transportem będą wymagały opracowania systemów informatycznych dla poszozególnyoh branż, niemniej indywidual-ność opracowań będzie można znaoznie ograniozyć poprzez wyko-rzystanie nowoczesnych metod projektowania 1 oprogramowania, w tym metod parametryzaoji. Szczególne znaczenie w prooesie infor-matyzacji posiada zawsze aktualizaoja danych (banku danyoh). Z praktaki wiadomo, że należy maksymalnie stosować systemowe wy-muszanie aktualizacji danyoh. Można to osiągnąć tylko poprzez wiązanie banku danyoh z systemami odcinkowymi, do których dane w sposób zorganizowany docierają z dokumentów źródłowych wymaga- nyoh przez istniejące systemy informatyczne, w tym systemy ewi-denoji księgowej, statystyki i inne.
Pierwsze wdrożenia systemów są realizowane przede wszystkim w wytypowanych przedeiębiorstwaoh zobowiązanyoh do szozególnie ścisłej współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Informatyki Gospodar-ki TeronoweJ. Doświadczenia z tyoh wdrożeń są wykorzystywane przy rozpowszechnianiu systemów w skali zjednoozenla.
U. Zakres opracowania i wdrożenia systomów informatyoz- nych w Wojewódzkim Zjednoczeniu Gospodarki Komunalnej
1 Mieszkaniowej w Gdańsku
Konsekwentnie podejmowano działania kierownictwa Wojewódz-kiego Zjednoczenia Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Gdań-sku od połowy 1 9 7 3 г., mające na oelu rozwój informatyki, poz-woliły nie tylko zabezpieczyć bazę organizacyjno-techniczną in-formatyki, leoz również poważnie zaawansować praoe nad opraoowa- niem i wdrożeniem wielu systemów informatycznych.
*ł. 1. Planowanie i kontrola realizaoji zadań
problemie planowania i kontroli realizaoji zadań wyko-W
4.1.1. Opracowano 1 zaadaptowano następująco systemy!
- System Planowania Remontów Budynków Mieszkalnych (SPRB) - opracowanie własne,
- System Kosztorysowania Remontów Budynków (SKRB) - oprą» cowanie własno,
- System Kontroli Realizacji Remontów (SKRlO - opracowanie własne,
- System Kontroli Roalizaoji Inwostyoji (VEKTOR- Inwestbud), - System Ewidenoji i Kontroli Realizaoji Zleoeń w biuraoh projektowych (FORUM 75). •
4.1.2. Zakres wdrożeń obejmuje!
- System Planowania Remontów Budynków - 5 przedsiębiorstw, ~ System Kosztorysowania Remontów Budynków - 1 przedsię-biorstwo, '
- System Kontroli Realizaoji Remontów - centrala Zjednoczenie i 14 przedsiębiorstw,
System Kontroli i Realizaoji Inwestycji VEKTOR-Inwestbud - 60 inwestycji,
- System Ewidencji i kontroli Realizaoji Zleoeń w biuraoh projektowych - 1 przedsiębiorstwo.
4.2. Gospodarka materiałowa
V problemie gospodarki materiałowej wykonano!
4.2.1. Opracowano i zaadaptowano następując« systemyi
- System Automatyoznego Rozliczania Gospodarki Materiałowej (ARGOM) - adaptacja i rozszerzenie zakresu,
- System Ewidencji Przedmiotów Nietrwałych (PN) - opracowani«
własne. ■ • '
' . ■
- System Rozliczania Opału (OPAL) - opracowanie własne. 4.2.2. Zakres wdrożeń obejmuje:
- System Automatyoznego Rozliczania Gospodarki Materiałowej (ARGOM) - 27 przedsiębiorstw,
- System Ewidenoji Przedmiotów Nietrwałyoh (PN) - 14 przed» siębioretw,
U.3. Gospodarka zatrudnieniowo-płacowa
V problemie zatrudnieniowo-płacowym wykonano: •ł.3.1. Opracowano następujące systemy:
- System Ewidencji Osobowej - opracowanie własne,
- System Ewidencji Osobowej i Płac - opracowanie własne, - System Automatyoznego Rozliczania Służby Ruchu - opraco-wanie własne VPK.
k.3.2. Zakres wdrożeń obejmuje:
- System Ewidencji Osobowej - 7 przedsiębiorstw,
- System Ewidencji Osobowej i Płao - 1 przedsiębiorstwo, - System Automatycznego Rozliczania Służby Ruohu - 1 przed-siębiorstwo,
U.k* Fakturowanie 1 rozliczanie usług podstawowyoh
V problemie fakturowania i rozliczania usług podstawowych w y -konano :
ił.ił.1. Opracowano następujące systemy:
- System Automatycznego Rozliczania Czynszów (SARCZ),
- System Fakturowania i Rozliczania Usług Ciepłowniczych (OPEC).
2. Zakres wdrożeń obejmuje:
- Systom Automatyoznogo Rozliczania Czynszów - 1*ł przedsię-biorstw, tj. całość substancji mieszkaniowej województwa będącej w dyspozycji WZGKiM,
System Fakturowania i Rozliczania Usług Ciepłowniczych -- 1 przedsiębiorstwo.
k .5. Gospodarka finansowo-kosztowa
V problemie gospodarki finansowo-kosztowej wykonano:
Zaadaptowano dla potrzeb gospodarki komunalnej 1 mie-szkaniowej System Finansowo-Kosztowy (FK).
*».6. Bank danych dla zarządzania ze szczebla Zjednoczenia
W problemie tym opracowano Sparametryzowany System Sprawo-zdawczości 1 Analiz Techniczno-Ekonomicznych (SPRAW), który wdro-żono w całym Zjednoczeniu, tj. w centrali i wszystkich zgrupo-wanych przedsiębiorstwach.
4.7. Pozostałe systemy informatyczne
- System Ewidenoji Lokali Mieszkalnych (EWIM) - II etap o-pracowania,
- Systeni Rozkładów Jazdy i Grafików Kierowców (SRJGK) - etap poozątkowegb wdrażania,
- System regulacji sieoi ciepłowniczej - eksploatacja w 1 przedsiębiorstwie.
Zakres wdrożeń systemów informatycznych w WZGKiM w Gdańsku przedstawiono na rys. 2 1 3 .
Zakres przygotowania systemów informatycznych do wdrożenia w poszczególnych branżach obrazuje rys. 4.
5. Kierunki rozwoju bazy technloznej informatyki
Kierunki rozwoju bazy technicznej informatyki narzuca za-kres zastosowań i metody technologiczne rozwiązania problemu. Na przykładzie prao prowadzonych w województwie gdańskim można •twierdzić, co następuje:
- dla zapewnienia obsługi systemu InformaoyJnego wojewody ko-nieczno jest posiadanie docelowe w dużych aglomeraoJach miej-skich dwóch komputerów o pamięci wewnętrznej co najmniej 128 К każdy wyposażonych w co najmniej zdublowane- urządzenia wejśoia- -wyjścia, w szczególności czytniki i drukarki wierszowe oraz bogaty zestaw pamięci zewnętrznyoh - w tym dużyoh pamięoi dysko-wych (ok. 12 Jednostek dyskodysko-wych o pojemności oo najmniej 30 min KB) j
Syslem gospodarki materialо
-л-ej
AfíOGM
System ' System System System System przedmiotow rozliczania ewidencji rozliczania finansowo- nie trwa tych opafii osobowej pľac kosztowy
Sys tem automatycz-nego razli - czania czyn-szów System pionowania remontów budynkcm System kosztoryso- KCno rcrron- tiw budyn-ków System kontroli nealizaąi remontow System tаМиголюпю usług ciepło-wniczych
System System System spmwozdaw- ewidencji kon- regulacji czosci i analiz tmli realizo - Sieci tech - ekonom, cji zjeсел deplbwniczych
umow w biu-rach proj. System kontroli realizacji inwestycji System automatyczne-go rozliczania slUzby ruchu w WPK
PN OPAL SEO SEOP FK S A R U SPRB SKRR SKRR OPEC SPRAW FORUM WEKTOR -
INWESTBUO
Obszar nie oö/ety wdrożeniem Obszar ob/ety wdrożeniem
M -u n o ilość obrátim materiatbwych w tys. к-to » v> w -»
<0-Ogokm Zakr. wdroitn System gospodarki materia-
ľowej A R O O M fbdstawawy zakres sysle - mu: , . j
-ewid stanów, i obratov m l -ewid. гаpasów mat. -ewid m ol zbędnych -rozliczanie ziiżyda mat
sprawozdawczość CM-1
Mi czna ilosc obrotow w lys.
Ogóém 2akr wdrożeń System przedmiotów netrwa-
tych PN
Podstawowy zakres syste-mu :
-ewid przed nietrwaľych w użytkowaniu wg asortymentów -ewid. przed nietrwałych
w użytkowaniu wg uzytko wmkow
Ogóém żbkr wdrożeń System rozliczania opatii
OPAL
Podstawowy zakres syste-mu:
-ewid. slanów i obrotów wg kotľowni
-normowanie zużycia opa Ib wg kolfowni rozliczanie zużycia w p o -równaniu do norm wg
kotłowni
M-czrta ilość obrotów w lys.
Ogótem Zbkr wdrożeń System ewidencji osobowej
SEO
Podstawowy zakres syste
m u :
ewid zotrud wg zawód -»wid. zotrud wg p tt i i wek -ewid. stawek piastowanych -ewid zotrud wg wyksztan.
dowolne intor. o pracownika ■ spcawozdawc z o t i Ilość zatrudnionych w tys.
* to $ <
i
4 i Э ■H Ogólkm Zbkr.wdmżeń System rozliczania plbc SEOPPodstawowy zakres tys te -mu :
obliczanie i wydruk list
plbc .
-obliczanie i wydruk sre - druch prac . ■analiza plbc wg zowodo* -koszty pioc
statystyka proc
Ilosc zatrudnionych w tys. M-czna ilość obrotów w tys.
.ÜHEL
Ogó&m Zakr wdrożeń System finansowo - kosz to-
wy
Ж
Podstawowy zakres & s te -m u: .
-kompJeksowa ewid. obro -
tów księgowych anaJity - czna
■kompicksOkVO ewid obro-tów księgowych syntety
czna .
■rozliczanie kosztow
Cość najemców w tys•
* to. ». M 90 UO У> IJ>-IO Ogôľem Зэкг wdrożeń System automatycznego ю- z/iczania czynszów SARCZ
Podstawowy zakres syste -
m u: ,
ewid tik a li i najemców -rozliczenie wpfat ,
wystawianie rachunków wystawianie upomnień -w)xjnJ< poleceń pobrania - ewid operacji księgowych - ewid. sprzeoazy «• <*> 1*0 Ю0- 90-90 to-to v> éo 90 to 40
//ość budynków w tys.
u u i* ю ? t »• f % к 9 А 4 Ogófem Зэкг wdroz System planowania remon
tow budynków SPRB
Podstawowy zakres syste
mu:
-twórz,, kata! stanu iech txx -kwahtik. remont, do grup
- twórz, racz i wid. plan. дуп - typ bud. do wyburzeń -biions.pofrz.iem.wgr. rob. -wypicw zbiór, dziemiko л?
- sprawozdawczość i ewid. -rozliczanie amortyzacji ■kontrola real, remontów M-czno ilość kosztorysów
na budynek w szt.
Ilość budynków w tys. M -сгп а ilość obrotów
w tys. Roczna ilość jednostkowych inform acji w iys.
Roczna ilość zleceń w szt DlbgośŁ sieci с iepľowni -
czej czynnej w km Itosc inwestycji w szt.
**> so fto 10 во-9° 40 so- tn- io-1 «x> •» lor. *oo too Mio ю» $ро-100 W to to 40- JO-10 10 ПОО i tai lioo-10C0 w
Д
О
*» too ХЮ-400 too ioo 100 M to fO 4o-30 10 Ogôľem žbkr wdroz System kosztorysowania remontów budynków: SKR PPodstawowy zakres syste mu opracowyw. szczegotbwych kosztorysów wg tyonż obi przedmiarów ■'.vyprowadza/ve zesta - wieň materiałowych Ogôľem Zakr wdróż System'kontroli neolizaqi remontów: ■ SKRR
Podstawowy zakres syste-mu :
-ewia planu remontów w u k t rzeczonvym -stan zoawanscw rem ait -int. o opóźnieniach -wielkość przerobu robot
remontowych
ОдоГет Zbkr wdróż. System fakturowania us/lig creptbwniczych :
OPEC
fvdstawowy zakres syste m u : ,
ewid umow _,
-rozliczenie wypłat . -wystawanie rbshunkow -wydruk poleceń pdyania -ewid. księgowa ■ewid sprżedaży ОдоГет 2bkr wdróż System sprawozdawczo-ści i a n a liz : SPRAW
F<xJstawowy zakres syste
m u : ,
-oproc zbiar spraw w skali Sjedn
-wypraw dowpln analiz tech
-ewin cHa zic.an. r przeds -twórz, banku danych М у
ekon.w ukt. przeds, i centr
zjedn .
-dcpro# danyt/i do рогом w cyklach wielolet -opibcawyw. odchyl od pm
widtbw teoret. przeb proc
Ogôľem Zakr. wdroz System ewidencji i kontroli realizacji zleceń i umów w biur prq
FORUM ■,
Podstawowy zakres
syste-mu: ,
-ewid. zleceń i umow, -kontr, realizacji umow -ewid. sprzedaży
Ogólbm Zakr wdróż System realizacji sieci ciepfowniczych: Podstawowy zakres syste-mu :
-obi danych do reguł sieci dwuprzewod. .frójprzewod.
i pierścieniow. ■obi danych dlo potrzeb
p ro j sieci, cieplbw -ew id sieci cieprowniczyct
Ogótem Zakc wdroz System kontroli realizacji inwestycji:
WEKTOR -INWESTBUD Podstawowy zakres syste-mu:
ewid. harmonogr inwest -kontr. real, inwest. -wydruk alarmów -wydruk opóźnień w real
inwest
Ilość poiazdow gotowych do ruchu w szt. *00 tao too 600-4 00- J0O leo wo Ogôľem Zakr. wdr System automatycznego rozliczania s tb ż b y ru -chu:
Podstawowy zakres systs mu:
-ro zlicz czasu pracy sľu żby rucivj .. -sprawozdawczość GUS -m ziicz zużycia panwa
ogumienia remont, bież i napraw
rozlicz remont.' kapital typów paazdow do przi gladdwOT-1 , OT-2
3 0 0
ж
^GQAf
v S f c »
& £ & * > * h g \
. . , Г fl o Wdrażania \/R branż gospodarki komunalnej i mieszkaniowe JI
Rys. 4. Zakres przygotowania systemówinformatyczn) mieszkaniowej, b) systemy informatyczne opracowano dla
a) systemy informatyczne opracowane dla potrzeb S°*P°“£ k i potrzeb przedsiębiorstwa
potrzeb przedsifbior8tw sanitarno-porządorW y 0£гасо*апе d ia potrzeb przedsiębiorstw ciepłowniczych, e) sye-
- dla efektywnego korzystania z banków danych należy zapew-nić Instalację końcówek do transmisji danyoh w postaoi monito-rów ekranowych i drukarek}
- w celu umożliwienia sprawnego założenia zbiorów danyoh ko-nieczne Jest przechodzenie na nowoczesne urządzenia przygotowa-nia danyoh w postaci systemów monitorowych — zapis na taśmie magnetycznej lub kasetach.
6. Podsumowanie
Zastosowanie informatyki w gospodaroe terenowej powinno być ukierunkowane na tworzenie w przyszłośoi wojewódzkich banków da-nyoh opisująoych zjawiska i procesy gospodaroze.
Zakres systemu informacyjnego wynika z funkoji i zadań urzędu wojewody i powinien obejmować podstawowe dane obrazująoe stan istniejący, dane prognostyczne i plany rozwoju, zadania i kontrolę ich realizaoji oraz ewidenoję i statystykę.
V cełu zachowania odpowiedniej Jakości danych i uzyskania ioh aktualizacji należy powiązać wojewódzki bank danych z odcin-kowymi systemami informacyjnymi zarządzania wdrażanymi w poszcze-gólnych przedsiębiorstwach i zjednoczeniach uzupełniając je o informaoje niezbędne do zarządzania, a możliwe do uzyskania tylko na wyższym szczeblu agregacji.
Poprzez powiązanie systemu informacyjnego wojewody Z syste-mami zarządzania na szozeblu przedsiębiorstw i zjednoozeń uzy-ska się systemowe wymuszenie aktualizacji danych, a tym samym zapewni się sprawne działanie systemu informacyjnego.
W celu zachowania spójności systemu, zważywszy na wielobran-żowy charakter gospodarki miejskiej, należy stosować elastyozne metody projektowania i programowania - w tym wykorzystywać sze-roko metody parametryzacji, zwłaszcza w zakresie struktur danyoh.
E f e k t y w n o ś ć systemu w dużej mierze uzależniona będzie od p o -siadanego sprzętu informatycznego, a w tym uwarunkowana jest in-stalacją urządzeń do transmisji danyoh oraz urządzeń pamięoio- wych o dostępie bezpośrednim (dyski).
Jan ílowak
Jan Nowak
PROBLEMS OF APPLYING INFORMATICS IN REGIONAL ECONOMY IN THE LIGHT OF PLANNED CONSTRUCTION OF PROVINCIAL
DATA BANK FOR MANAGEMENT PURPOSES OF PROVINCIAL ADMINISTRATION CENTRE
Postulate of constructing a provincial data bank to be used by organe of regional state administration imposes a much wider dimension of problems connected with computerization of the re-gional eoonomy than in the case of restricting it to definite eoonomic units. Tho article focusses its attention on tasks and functions of local eoonomic units representing one of problems to be solved by the head of local authorities. To obtain maximum effects from application of the information science in eoonomic units it is; indispensable to secure its common application at all levels' of. administration. This will lead in oonsecutive sta-ges to creation of tho provincial data bank allowing the head of state provincial administration to manage more effectively the activity of looal economic units.
Tho article discusses problems aooompanying application of the informatics in economic units against the background of con-structing a provincial data bank on the example of the Provin-cial Amalgamation of Munioipal and Housing Eoonomy in Gdańsk. The scope and structure of employing an information system for management purposes in the above mentioned institution are depen-dent upon operational targets of the Amalgamation, multibranoh character of economic units grouped within it, their different size as well as methods and techniques of data collection and processing, .
Taking into account the above determinants it is possible to list tho basio spheres of activity in which information sys-tems should be introduced and popularized, which will, in turn, pave the way for creation of the provincial data bank.
