Ciechanów - Zamek

Maria Pikulińska-Ciuk

Ciechanów - Zamek

Informator Archeologiczny : badania 17, 189-190

IBB

-I n e a u t e r z xuohumy a t a r o w l ą : u ła a k l n a o z y d g l l n l e n y o h , fra g m e n ty k a f l i planow y oh a p o la n ą 1 baz po la w y , g ru d k i p o l e p y , f r e u t e n ty o a g l o l , u i a l l o z a a p rz e d m io ty Ż e la z n a , Z n a le z io n o j u ta k ta l w i a

m o o e tk i: Je d n a m ie d s la u a t a a , "bor* ty n k * " a n sa a d a p a n o w a n ia Ja n a Z a z la ia rwa . sm a le n io m a obok b u· d o w li в г 1 , a d ru g a s r e b r n a tzw . * a a e la ą r y a k i* z ozasdw p an o w an ia Zygmunta I I I Wazy - z n a le z io n a

a e ’:U ln i.

F e t e r l a ł ; z n a j d u j ą a l g a Muzatm B a g io ja lo y a w B r z e z in a c h , P ra o * pow inny byd k o a ty n u o w u is .

dCDTHIg k 'œ o u n H*rodowa

w o j, e a o z a o ld z k la w 3 z o z a o ln l*

S ta n o w itk o £

B a d an ia p r o w a d z iła d r H e le n a H a lin o w s k s-Ł a z a rc z y k . F in a n so w a ło Muzetm ttarodow a ■ S z o z a o ta la i WTZ a S z c z e c in i * . P i ę t n a s t y

' ae z on b a d a d . C m en tarzy sk o d re d o io w lo o z n * /X - XIV w ./ ,

K ontynuowano b a d a n ia w ykopaliskow a z l a t u b i e g ł y c h . F re o a k o n o e n tro w a ły a l ą p rz e d * a a z y a tk im p o z a c h o d n ia ] i p d łn o o n a j s t r o n i e m g d r z a , n a t a r e n i a z a g ro ż o o y d g łę b o k ą o r k ą . F rz sb a d ą n o 3 i V * a r a e k a p l o r u j ą o £ o l a ł o p a la * g roby k u l t u r y ł u k y o k l s ] , 1 o l a ł o p a l n y i 29 a z k i a l s towyoh f.Obdw w cze s- n o d re d n lo w ia o z n y o h . P o n a d to uohwyoooo p r z e b i e g rowu g ro d z ą c e g o om an tarzy ak o od s t r o a y p d łn o o n a j

o ra z p a le ń la k o k u lto w e , u sytuow ana tu z p rz y ro w ie ,

W ~ zaohodnlej p a r t i i c m e n ta rz y sk a u k ła d pochdwkdw wzkl a l e towyoh b y ł n i e r e g u l a r n y * Z m a rli u ło - Z an i b y l i n a o a i Η-Ξ lu b t a l n a o s i Ш . Ha w y p o a a la n l* ty oh grnbdw s k ł a d a ł y s l ą n o g a , k a b łą o z k l a so w a ta m ały ch ro z m ia rd a o r a z p ao l o r k i . Z m a rli p o o h o a a n l z o s t a l i a d r e w la n y oh t r a m a c h l u b b e z - p o d r a d n lo a Jamach aziam n y o h .

H p d łn o o n a j p a r t i i omen t a r r y eka Układ p o o h d ak d a b y ł re g u la rn y - n a o s i HS. Z m a rli p o o h o a a o l bądd w Jamaoh a z ia m n y o h , bądd a tru n n a o h d r e w n ia n y c h , o z ę a to z o b sta w ą k a m ie n n ą . Ha w yposażenie ty c h g ro b d * s k ł a d a ł y s l ą p r z e d m io ty u b y tk u c o d z ie n n e g o , j a k : n o te 1 k r z e s i w a , ozdoby a p o a t a o l k a b - łą o z k d w sk ro o lo a y o h wykonanych za s r e b r a , b rą z u bądd z o ło w iu , z a u a z n lo s , p s o i o r k i 1 p l s r d o i a n k i c r s z m onety·

O b szar p rz e b a d a n y w omawianym s e z o n ie wykopaliskowym o b j ą t y J a s t poohdwkaml z p l s r w s z s j i d r u g i e ] f a s y u b y tk o w a n ia c m e n ta rz y sk a 1 datow any ad k o d o a X do połowy X I I I w lak u .

B a d a n ia bądą k o n ty n u o w an a·

OlSCBtlrfw P .P . F r a o o w l* K o o s a rw a o ji Z a b y tk i*

- Zamek F ra n owo l a i roh* e l o g i oano»K ons*r wet o r s k a

O d d z ia ł а Н а г и * w i*

B a d a n ia p r o w a d z iła m gr V a r i a P l k u l i d a k a - C l u k . F in a n so w a ło a ia n h a o o w a k l* ro w arz y atw o Haukowo. D z i e s i ą t y aazon b ad ad · ir e d n io w ls o z n y z a a o k k s l ą i ą t m aao w iao k lo h ,

O baony aa Eon b y ł o s t a tn i m stą p am p r a o p ro a a d z o n y o l. n a z a w ą t r z zam ku. P rz e b a d a n o je d e n ad Ol* wykopdw o l ą o w a j p o w la rz o h O l 13 3 z 2 . Hykopy z lo k a liz o w a n a były wokdł zamku od strom y a s o h o d n la j, p o łu d o lo w w j i z o o h o d n ia j. V w yniku p rz sp ro w o d so n y o h p ra o u s t a lo n o :

1

1 1 ob eon oj zn a jd u ją s l ą podmnkło ł ą k i w ie m o t llw la j ą o a p o szu k iw a n ia . Drewniane um ocnienia wew-

n ą tr z n o g o b rzegu fo s y zach ow ało a ią aa w siy a tk lo h str o n do J s d n o llt o j w yaok od ol, n a to m ia st sa w . a ą tr a n y b rzeg ed str o n y w sohod n ls] 1 p ołu d n iow a] wy r a d n ie z o s t a ł rozebrany a o z e n ie k o le j n e j n lw e . l a o j l wokdł zamku, uaohowat s i ą Jedyni* jedan w agląd n lo dwa poziom y daaak, Od stro n y zachodni*J ш о

00

j a j głąbokodd n lo p r z a k r a o ia ła

0,80

i » 0

-2 / Do a u tk u p r o w a d z ił d ra sin ia n y m o a t, k t ó r e g o o a t » t o i o n io n » a p a r t у b y ł o « poprzaoanym a k ra yd l a p r a a d b r a n i a , U kład s t r a t y g r a f lo a n y w aratw o d s ło n ię ty o h p r z y f U n r a o h m o s tu , z t z k t o l i n i a wyzozozona p r a ł a a łu p y s u g e r u j ą , l a b y ł to d ł u g i m oat w iodący a i n a p rz n o ln o y b rz a g Ł y d y c l, SsarokodÓ m o s tu , w o d c in k u l e ią o y o nad f o i ą w y o o a lta o k o ło 8 a . Tak z n a c z n a a z a ro k o d d , z e p e e l e j ą o a ta o bodnę komun 1- k a o ję w obu k i a ru n k a c h , p o t a i s rd z * p o p r z e d n ią h i p o t e z ę o d łu g o d o l m o stu . N i · n a l a ł y w y k lu czy ć a o l l l - w odol p ro w a d z a n ia h a n d lu ty p u kramy w zdłuż w o a lu .

i l U zyskasb p a ln y p r z e k r ó j ■ t r a t y t r a f i oan y p r z a z t a r a n o s ła g o zamku 1 n a j b l i ż s z e o to o n o l a .

ł / Sezon p r z y n i ó s ł ta k ż e ogromną i l o d d zab y tk d w k u l t u r y s z t e r l a l n a j / k l l k a d z i w a l ę t ty a ię o y f ra g m e n tó w /. F n a w a ł a J ą fra g m e n ty n so z y ń i u ła m k i kod o i z w ls rz ę o y o h , a l · wydobyto t a k i · z a b y t k i wyko. n a n a ■ · a k d ry . B s z e p r z e o z a la n a j b a r d z i e j ln te r e a u ją o y m z a b y tk ie m J e a t m looz o m e try c e S T - w ie c z n e j wydobyty z fo a y p o p r z e c i w n e j s t r o n i e m o stu n i ż m ie a z wydobyty w s e z o n ie 1978 ro k u . l a J l l o z n l e j wydo­ bywano l e b y t k l z wykopów ło ż ą c y c h wokół m o stu .

M a t e r i a ł y zab y tk o w o 1 d o k u m e n ta o jz do momentu z a k o ń c z a n ia p ra o k o n a a r n a to r a k lo h 1 o p ra c o w a n ia z n a j d u j ą e i ę o Fraoow nl ir c h a o l o g i o z n o Kon a s rw at o r s k i e j F E Z w W arszaw ie,

<JIB<JBO<JIN U n iw e r s y te t Ł ó d z k i

w o j, to r u ń s k i e K a te d r a a r c h e o l o g i i

• L odzi

B a d a n ie p r o w a d z i l i d r T adeusz G ra b a rc z y k i dno, d r h e b . L a sz e k K a jz e r / a u t o r spraw ozdań i s / , f in a n s o w a ł 1Ы w ersy t a t Ł ó d zk i z k re d y tó w p ro g ra m u * W ia ła " , F la rw z z y aazon b ad ań , /r a d n lo w la o z n y dw ór murowany b iskupów o lo o ła w o k lo h . B a d a n ia w O la o h o o ln le k o ło O o lu b ia-D obrzyn l a m ia ły o h a r a k t a r k o m p lem en tarn y w łto a u o k u do d u ż y c h p r a o K a te d ry L r o h a o l o g l l U L p ro w adzonych n a zamku w B a o ią ż k c k o ło O leo h o o ln k a* Z m ie rz a ły ona do u s t a l e n i a s p e c y f i k i f u o d a o j l budow lasyoh biskupów w ło c ła w s k ic h p o p r z e z z a p o z n a n ia a l ę za s ła b o d o ty c h c z a s odnotowanym w l i t e r a t u r a * murowanym dworem, k tó r y w y s tę p u je w i Г ód ł a c h p i eony oh od 1410 ro k u ,

2

Wykonano fi wykopy badwwoz* o ł ą c z n e j p o w ie r z c h n i 12 m , zin w a o ta ry z o w a o o 14 p o z y c j i z ab y tk ó w ru chom ych, sp o rz ą d z o n o p o m ia r a r o h l t o k to a lo z s y p lw n la dw ora wraz z a n z l l z ą o a g ł y , szwów 1 p rz w w lą - z a ń o r a z d o k u m e n ta c ję f o t o g r a f lo z n ą . Z a k re s p r a o b y ł o g ra n ic z o n y o o ż llw o ń o la m l t e rwo owymi, gdyż dw ór 1 p r a w ie o s ł a Jego s ą s i e d z t w o , a ta n o w lą o e o b e c n ie podw órzao g o sp o d a rs tw a r o l n e g o , s ą o to c z o n e betonow ym i f a rtu c h a m i i wy lew kam i.

N w yniku bndnń e t e l e r d z o n o , ża murowany dw ór b is k u p i p o w s ta ł w 2 p o ło w i· KIT w ie k u . Ja k o w oL ooatojąoy budynek murowany ulokow any a a s k a r p i e p o łu d n io w eg o b rz e g u D rw ęcy, s ta n o w ią c e j wtedy g r a n l o ę m iędzy Z ie m ią D o b rzy ń sk ą a Fańatwem K rz y ż a c k im , Dom m ia ł wymiary 1 2 ,3 ł 1 3 , 7 e 1 p o s i a d a ł t r z y k o n d y g n a c je . P r z e d 1616 r , do d w c ru .d o k le Jo o o ł od w schodu fu n d am en to w an ą, pl<j tr a w ę dobudów kę, k t ó r a d o p ro w a d z iła bodyaak do wymiarów 1 3 ,7 z 1 8 ,4 m, В 1757 r . dw ór b y ł remontowany p r z e z l a t oh l a go S o b a z t l a s a D em bowskiego. O becnie budynak J e a t o b n iżo n y o p i ę t r o 1 s łu ż y Jak o p ry w a tn y dom m ie s z k a ln y , u l a p o s i a d a j ą c y w yrańnyoh oeoh s t y l i s t y c z n y o h , ę p ró o z m aurowanaj w p o łu d n io w ą wlwwaoję t a b l i c y fu n ­ d a c y jn a j b is k u p a 1 , 8 , bombo wek l a g o . C h a r a k te r g o ty o k l zaohow ały do d z l f t r z y p l w l o a , c z w a rte J e a t s a g r u z o s a o s , F ra o a ta ra n o w a a l a d o s ttr o w y ły d u ż a ] i l o d o l ruchomego m a t e r i a ł u zab y tk o w eg o .

D okum antaoja p r z e oho eywan e j a a t w K a te d r a · I r o h o o l o g i i U n iw e r s y te tu Ł ódzkiego* B a d a n ia le lto ń o z o n o .

В И Ц - И Ш Д Neaetm Okręgowa

woj, ohwłmaklo w Ghełmle

N t ano w ieko 1

B a d a n ia p r o w a d z i l i ! a g r S t a n i s ł a w O cłub / a u t o r a p rew oa- d a n l a / 1 mgr K a r l a K am ińska, F in a n a o a a l NKZ w O b ełm ia. T rz e o i awzoa b ad ań . G ródek a wla t ą morowa· ą w oaaaao-1 p d in o d rw d n lo w lw can y ·