Andrzej Nowakowski,Zdzisława
Wawrzonowska,Jolanta
Dankowa,Mariusz
Mielczarek,Bogdan Łuczak
Pola Grunwaldu, gm. Stębark, woj.
olsztyńskie. Stanowiska 27 i 28
Informator Archeologiczny : badania 18, 172-173
172
-S t r a t y g r a f i a na s ta n o w is k u I J e s t w yjątkow o skom plikow ana t a w zg ląd u na l i c z n e w s p ó łc z e s n e Wkow, i w l a i a n a i i n f r a s t r u k t u r ą m ie js k ą . Ha S tan ó w lak u I I I , p i . 1 3 -S tra c o n y c h w w ykopią o pow. 130 n 1 g t a b . do 1 ,5 в od p o w ie rz c h n i, te r e n u o d k r y to na g łę b o k o ś c i 1 ,3 n , neg aty w n i e j a k i e g o muru o b ro n n e g o d ato w an eg o n a 2 p o ł , XIV w, o r a z fundam enty zabudowy m ie s z k a ln e j z XIX w. C z e ść ty c h f u n damentów wykonana z o a t a t a z c e g ły p o c h o d z ą c e j praw d o p o d o b n ie a r o z b i ó r k i n u ru o b ro n n e g o .
S t r a t y g r a f l a v t e j c z ę ś c i B ia a ta J e a t ró w n ie ż b a rd z o z a k łd c o n a , dodatkowym u tr u d n ie n ie m b y ło s t a ł e z a le w a n ie wykopu a r c h e o lo g ic z n e g o p r z e z wodg p o ch o d ząc e z n i e s z c z e l n y c h przewodów w odociągow ych
Prow adzono b a d a n ia ró w n ie i na t e r e n i e L .O . 1 л. S t.M a ła c h o w sk ie g o , g d z ie wykonano 4 wykopy a r c h e o lo g ic z n e ν Ι Ι Λ , V IIS , VIIC, X II o o g ó ln e j p o w ie rz c h n i ISO m 1 g ł ę b o k o ś c i do 2 ,5 n od p o w ie r z c h n i t e r e n u . B ad an ia m ia ły w y ja ś n ić c h a r a k t e r o r a z p r z e b i e g n a j a t a r a z y c h f o r t y f i k a c j i n i e j a k i c h . O d k ry to t u fra g m e n ty w ału ziem nego u sy p a n e g o a w arstw p la s k u i g l i n y s i l n i e p r z e m ie s z a n e j o r a z po z o s t a ł o ś ć u l i c y d re w n ia n e j na l e g a r a c b s ta b iliz o w a n y c h k o łk a m i d o p o d ło ż a . U lic a t a b i e g n i e po w e w n ętrzn ej s t r o n i e w a łu . K o n s tr u k c je d re w n ia n e v y s t g p u j a w w a rs tw ie c ie m n o b ru n a tn e j z ie m i z du ł a d om ieszka c z ę ś c i o rg a n ic z n y c h , c z ę ś c io w o r o z ło ż o n y c h z d o d a tk ie m pew nej I l o ś c i d ro b n y c h 1 ś r e d n ic h w ę g li drzew nych o ra z p r z e p a l o n e j p o le p y . D okładnego d a to w a n ia t e g o z e s p o łu n i e u d a ło s i e j e s z c z e o k r e ś l i ć , b a d a n i* n a tym t e r e n i e b ę d ą kontynuow ane w ro k u p rz y s z ły m .
Ha s ta n o w isk u V II o d k r y to ró w n ie ! c m e n ta rz y sk o datow ane na w iek X II do X V II. s t r a t y g r a f i a z o s t a ł a tu ró w n ie ż z a k łó c o n a w dużym s to p n iu w w yniku n i w e l a c j i t e r e n u o o k o ło 1 ,5 m o r a z p r a c zw iązanych z rozbudow a Liceum O g ó ln o k s z ta łc ą c e g o . Prow adzono ró w n ie ! b a d a n ia na t e r e n i e Z e sp o łu S zk ó ł Zawodowych p r z y p i . M.Howotki 1 4 /1 8 . Wykonano t u 5 wykopów a r c h e o lo g ic z n y c h V I I I , IX , XIX, XIB, XIC o o g ó ln e j p o w ie rz c h n i 230 m i g łę b o k o ś c i do 3 ,3 m od p o w ie rz c h n i t e r e n u . B a d a n ia m ia ły dokonać ro z p o z n a n ia a r c h e o lo g ic z n e g o 1 w y ja ś n ić c h a r a k t e r zabudowy m i e j s k i e j w południow ym b lo k u p rz y rynkowym.
H wykopach V I I I i IX o d k r y to Je d y n ie fra g m e n ty p iw n ic dato w an y ch n a X V II-X V III w .z a s y p a nych g ru b g w aratw a g ru z u c e g la n e g o , W w ykopie XIX, XIB 1 XIC o d k r y to f ra g m e n ty Lw a łu ziem n eg o , a n a lo g ic z n e g o do o d k ry te g o na s ta n o w is k u V I I . K orona w ału j e s t r o z s y p a n a w k ie r u n k u u l i c y P i e k a r s k i e j . H w ykopie XIС pod w arstw ą w s p ó łc z e sn e g o g ru z u c e g la n e g o n a g ł ę b o k o ś c i 1 ,6 a od p o w ie rz c h n i te r e n u o d k r y to p ł o t w k o n s t r u k c j i su a lk c w o - łą tk o w e j d z i e l ą c y s ą s i e d n i e d z i a ł k i m le s z c ta r is k le o r a z o b i e k t ku b atu ro w y w k o n s t r u k c j i ram o w ej. D atow anie z e s p o łu p rz y p a d a n a XV-XVI w. P o n iż e j w w a rs tw ie 'c ie m n o b rą z o w e j i l e n i ł z d o m ie sz k ą d u l e j i l o ś c i n l e r o z ł o t o n y c h c z ę ś c i o r g a n ic z n y c h o r a z śla d ó w s p a le n iz n y o d k r y to s t a b il i z o w a n e d o p o d ł o l a l e g a r y d r o g i a n a lo g ic z n e d o o d k r y ty c h n a a t a - now isku V I I . K o n s tr u k c ja t a j a s t p o z o s t a ł o ś c i ą d r o g i b ie g n ą c e j po w e w n ę trz n e j s t r o n i e w a łu ziem n e g o . D okładne d a to w a n ie z e s p o łu dokonane z o s t a n i e po z e k o ś c z e n iu b a d a ń n a tym » ta n o w ie k u t j . w
roku p rz y s z ły m . ^ .
R ów noległe do b ad ań a r c h e o lo g ic z n y c h prow adzono n a d z o ry nad p ra o a m l ziem nym i wykonywany mi w o b r ą b ie S ta r e g o M ia s ta , W t r a k c i e wymiany i n s t a l a c j i w o d n o k a n a liz a c y jn e j pod u l i c ą J e r o z o lim s k a zadokum entowano p r z e k r ó j w zdłużny t e j u l i c y o d łu g o ś c i 60 m 1 g ł ę b o k o ś c i d o 3 m, o r a z p r o f i l p o a e s j i G rodzko 3 o d łu g o ś c i 40 m i g łę b o k o ś c i 1 m. o g ó ln a p o w ie r z c h n ia wykopów a r c h e o l o g i c z nych w 1984 r . w ynosi 560 m . И t r a k c i e b ad ań u z y s k a n o o k o ło 2 0 .0 0 0 zabytków ru ch o m y ch , z k tó r y c h n a s z c z e g ó ln a uwagę z a s ł u g u j ą b a rd z o d o b rz e zachow ane wyroby s k ó rz a n e ze s ta n o w is k I i X I. M a te r ia ły a r c h e o lo g ic z n e i d o k u m e n ta c ja z n a j d u j ą s i e w P ra co w n i k rc h e o lo g lc z n o -K o n s e rw a t o r s k l e j PP P ra co w n ie K o n s e rw a c ji Sabytków O d d z ia ł Warszawa u l . B ugaj 1.
P ra c e badaw cze b ę d ą k o n ty n u o w a n e .'
PODEGROD ż 1 E p a t r z
w o j. n o w o sąd eck ie o k r e s wpływów rz y m sk ic h
s ta n o w is k o 9
POLA GRUNWALDU, gm. S tę b a r k P o ls k a Akadem ia Nauk
w o j, o l s z t y ń s k i e I n s t y t u t H i s t o r i i K u ltu r y M a t e r i a l n e j S ta n o w iz k a 27 i 28 Z a k ła d A r c h e o l o g i i P o l s k i Środkow ej
w Ł odzi
B a d a n ia p r o w a d z ił d o c . d r h a b . A n d rz e j Nowakowski p r z y w s p ó łu d z ia le d r ż d z la ła w y HawrzoDOwakiej ( a u to r k a s p r a w o zd an ia) i mgr mgr J o l a n t y Donkowej i M a riu sz a M ie l c z a r k a o r a z p r z y w s p ó łp ra c y a n tr o p o lo g a d r Bogdana Łu c z a k a z U n iw e r s y te tu Ł ó d z k ie g o . C z w a rty se z o n b a d a ń . F in a n so w a ł U.K. w O l s z t y n i e .
K ontynuowano p r a c e w ykopałlakow e prow adzone n a sta n o w is k a c h 27 i 2 8 . Oba wytypowano dc badań na p o d sta w ie a n a l i z y z d ją ć l o t n i c z y c h o r a z 't e r e n u .
S ta n o w isk o 27 z n a jd u ją c e S ie .n a za c h ó d od d r o g i S tę b a r k - Łodwlgowo, p o ło ż o n e j e s t n ad c ie k ie m wodnym w p o b liż u s p o re g o z a g ł ę b i e n i a w y p e łn io n e g o w odą. Mokre i b a g n i s t e Ś ro d o w isk o s tw a r z a ło s z a n se na p rz e c h o w a n ie r e l i k t ó w p o b ite w n y c h . W ytyczono 8 wykopów o w ym iarach 10 i ] i . S z e ś ć z n i c h (1 - 6) p r z e c i e t o c i e k n a o s i N - s , p o z o s t a ł e dwa wykopy usy tu o w a n o p r o s t o p a d l e do p o p r z e d n ic h . T a k ie u sy tu o w a n ie wykopów m ia ło na o e l u p r z e b a d a n ie d u ż e j p o w ie r z c h n i w ysycha ją c e g o b a g n a , w dwóch wykopach (1 - 2) p o ło ż o n y c h n a j n i ż e j n i e p rze p ro w a d z o n o e k s p l o r a c j i do końca ze w zględu n a z a le w a ją c ą j e woda g ru n to w ą . W In n y c h wykopach pod w a rstw ą p r ó c h n ic y w sp ó ł c z e s n e j , p l a s k u , ż w iru i g l i n y w y stę p o w a ła g ru b a w arstw a t o r f u . E k s p l o r a c j e prow adzono do g ł ę b o k o śc i o k o ło 1 ,5 m t j . d o p o ja w ie n ia a lg p r z e c i e k a j ą c e j wody. M w ykopie 5 p r z y ś c i a n i e z a c h o d n i e j w w a rs tw ie t o r f u n a t r a f i o n o na duży fra g m e n t d re w n a . W zw iązk u z tym wykop p o s z e rz o n o i n a dano mu k o l e j n y numer 9 . F ragm enty d rew na n i e s ta n o w iły ż a d n e j c e lo w e j k o n s t r u k c j i , я l e z n a l e z io n o tam ta k ż e zab y tk ó w . N a to m ia st m a t e r i a ł zabytkow y w y s tą p i ł w wykopach n r 2, 4 , 5, 7,
- m
W w ykopie n r 2 pod w arstw ą p r ó c h n ic y z n a le z io n o ułam ek k ra w ę d z i n a c z y n ia p ó ź n o śre d n io w ie c z n e g o w w ykopie n r S w w a rstw ie g l i n y n a t r a f i o n o na inało c h a r a k te r y a ty c z n e fra g m e n ty c e r a m ik i, o r a z * n a s z k la n a k u le c z k ę * N a to m ia s t w w ykopie n r 7 w w a rs tw ie p r ó c h n ic y z n a le z io n o p o c is k do p ro cy z w y p a lo n e j g l i n y , n a jp ra w d o p o d o b n ie j zw iązany z b itw ą g ru n w a ld z k ą .
S ta n o w isk o 26 p o ło ż o n a j e s t w n ie w ie lk im z a g ł ę b i e n i u p rz y p o l n e j d ro d z e d o c h o d z ą c e j do d r o g i S tę b a r k - Łodwigowo. W ytyczono tam t r z y wykopy o w ym iarach 10 x 3 m, usytuow ane ró w n o le g le do d r o g i p o ln e j* E k s p lo r a c ję prow adzono do g łę b o k o ś c i o k o ło 1 ,1 0 n .
W wykopach n r 1 i 3 w w a rstw ie p ie s k u pom ieszan eg o z p r ó c h n ic ą , n a t r a f i o n o na n i e w i e l k i e fra g m e n ty c i e n k i e j b la c h y , zapew ne n o w o ż y tn e j, in n y c h zabytków n i e s tw ie rd z o n o .
tł ro k u p rz y sz ły m b a d a n ia b ę d ą kontynuow ane n a s ta n o w isk u 27.
PODRŹЕСЕЕ p a t r z
w o j. l e s z c z y ń s k i e epoka b rą z u
S ta n o w isk o 3
PRZEMYSŁ Muzeum Narodowe Ziem i P rz e m y sk ie j
p i* D ąbrow szczaków w P rz e m y ślu
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr A n d rz e j K o p ersk i* T r z e c i se z o n badań* fin a n s o w a ło MNZP w P rz e m y ślu · C m entarzysko s z k i e le to w e z o k r e s u późnego ś r e d n io w ie c z a .
B a d a n ia m ia ły c h a r a k t e r d o ra ź n y c h I n t e r w e n c j i w zw iązku z prowadzonym remontem Dworca PKP* W l a t a c h 1979, Ί962 1 19Θ4 ogółem o d k r y to 15 pochówków s z k ie le to w y c h , c z ę śc io w o z n is z c z o n y c h ·
S ta n o w isk o p o ło ż o n e j e s t n a w ysuniętym ku wschodowi k r a j u t e r a s y , t u i p rz y d o l i n i e z a l e wowej S a n u , w z a c h o d n ie j c z ę ś c i Dworca PKP, o k o ło 106 - 125 m na półn o cn y -w sch ó d od k o ś c i o ła Re fo rm ató w .
pochów ki .o rie n to w a n e b y ły n a o s i w sc h ó d -z a c h ó d , głow am i s k ie ro w a n e ku z ach o d o w i, m ia ły p o z y c ję w y p ro sto w an ą n a w znak, r ę c e z ło ż o n e na m ie d n ic y lu b p i e r s i a c h · Jamy grobowe b y ły p r o s t o k ą t n e , w k i l k u z a r e je s tr o w a n o r e l i k t y d re w n a , w g r o b l e 4 1 5 o d s ł o n i ę t o fra g m e n ty tr u m ie n . Groby b y ły je d n o s tk o w e , j e d y n i e 'w g r o b i e 2 p rz y o s o b n ik u d o ro sły m z n a jd o w a ł s i ę s z k i e l e t d z ie c k a D ał s i ę t e ż zauw ażyć rzędow y u k ła d grobów w zdłuż l i n i i p ó łn o c - p o łu d n ie .
W g ro b a c h n a o g ó ł b r a k w y p o s a ż e n ia , je d y n ie w g r o b l e 12 w y s tą p iła m oneta m iedz la n e - p u łe Ludwika W ę g ie rs k ie g o , z a ś w n i ż e j położonym g r o b i e 15 k o l i s t a s p r z ą c z k a (? ) * Drobne u łam k i c e r a m ik i p ó ź n o ś re d n io w ie c z n e j mogą w ystępow ać n a wtórnym zło żu *
Cechy o d k r y ty c h pochówków, j a k : z a c h o d n ia o r i e n t a c j a , u b o g ie w y p o s a ż e n ie , r e l i k t y t r u m ie n , u k ła d r ą k , w ieloposiom ow ośó - w s k a z u ją , i e b y t t o c m e n ta rz p r z y k o ś c ie ln y z o k re su późnego ś r e d n io w ie c z a . Moneta d o w o d z i, że fu n k c jo n o w a ł on na pewno w XIV w ieku*
T ru d n o o s t w i e r d z e n i e , c z y c m e n ta rz po w iązan y b y ł b e z p o ś re d n io г budową k o ś c i e l n ą . W n i e w i e l k i e j o d l e g ł o ś c i z n a j d u j e s i ę XVII - w ieczn y ' k o ś c i ó ł R e ro rn a tó w , k tó r y t e o r e t y c z n i e mógł b yć p o sta w io n y w m ie js c u s t a r s z e g o k o ś c i o ł a lu b c e r k w i. Na p rz e d m ie ś c ia c h P rz e m y ś la , w c z a s a c h Ś re d n io w ie c z a m ia ło s t a ć k i l k a d re w n ia n y c h c e rk w i o r a z s z p i t a l n y k o ś c i ó ł św. D ucha. N ie w ykluczo n e t e ż , że pod nadzorem d u ch o w ień stw a chowano t u zm a rły c h n i e p rz y samym k o ś c i e l e , l e c z w n i e w ie lk im od n ie g o o d d a le n iu ·
PUŁTUSK P P ,P racow nie K o n s e rw a c ji zabytków
w o j. c ie c h a n o w s k ie P ra co w n ia A rc h e o lo g ie z n o -K o n se rw a to
r-Zamek sk a
O d d z ia ł' w W arszaw ie
B a d a n ia p r o w a d z i l i ; mgr A n d rz e j G ołeotbnik f a u to r s p r a w o z d a n ia J , mgr Marek M ie ro s ła w s k i, mgr Z bigniew P o la k , mgr D o ro ta S ta b ro w sk a . F in a n so w a ł WKZ C ie c h a nów. D z ie w ią ty se z o n badań* zamek (XV-XVIII w .) . W s e z o n ie kończącym d z i a ł a l n o ś ć e k s p e d y c j i a r c h e o l o g i c z n e j n a t e r e n i e w zgórza zamkowe go w P u łtu s k u p r a c e sk o n c e n tro w a n e b y ły n a p rz e d b ra m iu zam ku. P ra c e w ykopaliskow e pow iązana b y ły b e z p o ś r e d n io z nadzorem a r c h e o lo g ic z n y m prowadzonym w a e z o n le zimowym 6 3 /8 4 . W t r a k c i e p r a c ziem nych prow adzonych w tym c z a s i e p r z e z e k ip ę budow laną n a t e r e n i e bramy zamkowej o d s ło n i ę t e z o s t a ł y mury p r z y z ie m ia i fu n d am en ty w ie ż y . S ta n o w iła ona k o le jn y e t a p r o z w i n i ę c i a b r y ły zam kow ej, a ta k ż e w zm ocnienie n a r o ż n ik a Donu D użego. P ra c e n a t e r e n i e p rz e d b ra m ia m ia ły za z a d a n ie u ch w y ce n ie p e łn e g o z a r y s u b r y ł y w ie ż y , a ta k ż e o d s ł o n i ę c i e i o k r e ś l e n i e k o le jn y c h fa z rozbudow y t e j c z ę ś c i zamku.
Główny wykop (XVII a j o w y m iarach 15 it 3 ,5 m, o p a r t y od s tr o n y zamku o l i c o fundam entu w sp o m n ia n ej w ie ż y p r z e c i n a ł s k a r p ę w zg ó rza p o l i n i i z b i e ż n e j z o s i ą bramy i d o c h o d z ił do p ie rw sz e g o f i l a r u arkadow ego m ostu c e g la n e g o w f o s i e zamku. P o z o s t a łe dwa wykopy (XVII b i XVII c ł z lo k a liz o w a n e z o s t a ł y ; p ie rw s z y (8 x 1 ,5 m) na o s i bramy 1 d r u g i (8 x 1 ,5 ml po j e j w sc h o d n ie j s t r o n i e *
