Romuald Schild,Halina
Królik,Maria Marczak,Jacek
Tomaszewski
Nowy Młyn, gm. Mirzec, woj.
kieleckie. Kompleks
górniczo-osadniczy: Rydno
Informator Archeologiczny : badania 14, 17-18
17
W tym roku odkryto fragment dużej prostokątnej jam y o nie określonych je s z c z e wymiarach, której wypełnisko stanowiło silne ilu - wium przem ieszane z próchnicą pierwotną. Ponadto znaleziono pozo stałości okrągłego paleniska.
Wyroby krzemienne tw orzyły jedną,, dużą krzem ienie? zlokalizo waną w okolicy paleniska. Wśród narzędzi wystąpiły krępe i smukłe drapacze łukowe, Bmukłe ry lc e węgłowe i klinowe, przekłuw acze,w ió r y za łuskane oraz zbrojniki m ikolityczne, w iórki tylcowe. i półtylczak typu Zonhjiven. Technika Wykonania, m orfologia, stylistyka uzyskanych dotychczas rdzeni, półBurowca i narzędzi, jak rów nież obecność skła danek pozwalają przypuszczać, że to zespół jednorodny kulturowo i chronologicznie. Przew ażają w nim elementy typowe dla szeroko po jętego "magdalenienu", co byłoby zgodne z datą przyrodniczą C14
uzyskaną w łódzkim laboratorium przy Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi tj. 9340 - 280 BC /Lod - 107/, Dla jej w y konania zanalizowano w ęgle drzewne z jamy kulturowej nr 1, Wyniki tej analizy muszą być jednak zweryfikowane p rzez przebadanie dal szych prób z omawianego stanowiska.
NOWY M ŁYN , gm, M irzec Polska Akademia Nauk woj. k ieleckie Instytut H istorii Kultury Kompleks górniczo-osadniezy: M aterialnej
RYDNO Zakład Epoki Kamienia
w W arszawie
Badania prowadził prof, dr Romuald Schild /autor sprawozdania/ przy współudziale m gr m gr Haliny K rólik, M arii Marczak,
Jacka Tom aszewskiego. Finansował IHKM PAN. Piąty sezon badań. Osadnictwo ludności eksploa tującej hematyt.
W bieżącym roku nadal prowadzono prace wykopaliskowe na kompleksie osadniczo-górniczym Rydno /wsie Nowy Młyn, Grzybowa Góra, Łyżw y/, który je s t obiektem o unikalnej w artości w skali świa towej. Badania te - rozpoczęte w roku 1976 - są kontynuowane co roczn ie i mają charakter ratowniczy.
W sezonie 1980 r . wy eksplorowano trzy wykopy oraz przeprowa dzono zwiadowcze dołkowania:
Rydno 1/1980. Wykop ten zlokalizowano na prawym brzegu r z e ki Kamiennej, niem al na przeciw młyna w Nowym Młynie, na obsza r z e objętym zwiadowczym dołkowaniem w roku 1959 w pobliżu wyko pu VH/1959, które wykryło obecność dość bogatych materiałów pra cownianych mazowszańskich.. Rozkopano 103 m2, wydobywając liczne m ateriały krzemienne. Stanowisko je s t wieloekupieniową pracownią cyklu mazowszańskiego, której eksploatacja będzie kontynuowana w roku przyszłym .
18
Rydno 11/1980. Wykop ten le ży nieco na wschód od obszaru ko palni, na gruntach wei Nowy Młyn, nad bagnem "B a b ica ", Odsłonięto 60 m2, uzyskując bogąte m ateriały krzem ienne, w tym dość znaczne ilo ś c i n arzęd zi i rdzen i. Jest to nowy in teresujący zespół łączący w sobie zarówno cechy technokompleksu z tyle żakami jak i cyklu ma- zow szańskiego. P ra c e nie zostały ukończone.
Rydno Kopalnia 1/1980. Założony wykop był przedłużeniem w y kopu 111/1979, w którym odkryto wielojednostkową, w ielką jam e eksploa tacyjną użytkowaną p rzez ca 2000 lat /od ca 10,500 do 8,000 p. n $ e ./. Badania tegoroczne p ozw oliły na wyznaczenie zasięgu tej w ielk iej je d nostki eksploatacyjnej od Btrony południowej. Odsłonięto 30 m2 w ydob y wając nieliczn e m ateriały krzem ienne, w tym parę narzędzi,
Dołkowanie. Sondażowym dołkowaniem objęto obsza, 150 m2 na teren ie wsi Nowy Młyn, ca 100 m na południowy wschód od wykopu Rydno 11/1980. W ykryto n ieliczn e m a teriały krzem ienne ornz zapewąe jedną ja m ę hematytową.
Stanowisko położone je s t na wale m orenowym, m iędzy dolinami rzek N arw i i A w issy. Od północy sąsiaduje ono z naturalnymi pokła dami kredy, w których występują z ło ta konkrecji krzem iennych, w y korzystywanych p rzez ludność pradziejow ą.
Badaniami objęto środkową i wschodnią czę ść stanowiska. Za bytki znajdowane były niem al w yłącznie w próchnicy, tylko niew ielki ich procent w ystąpił w stropie iluwium gliniastej gleby.
Założono 1 wykop główny i 16 wykopów sondażowych o łącznej pow ierzchni 54 m2. Ogółem wydobyto około 1680 zabytków k rzem ien nych, a wśród nich: 26 rdzeni lub ich fragmentów /głównie rdzenie dwupiętowe w iórow e/, 2 form y rdzeniow e, 4 w ierzch n iki, dwupiętnik, 24 zatępce, półtylczak, form ę zgrzebłow atą, 2 ry lc e węgłowe, 2 dra pacze, 39 w iórów z retuszowanymi wnękami lub bokami, 25 odhipków retuszowanych i 20 innych n arzęd zi.
P oza zabytkami nawiązującymi do cyklu m azowszańskiego znaleziono pojedyńcze elem enty m ezolityczne /trójkąt - sondaż 1X1/ i neolityczne
M ateria ły są przechowywane w Z E K IHKM PAN, Badania będą kontynuowane.
P Ł O N K A -K O Z Ł Y , gm. Łapy w oj. białostockie
Stanowisko 1
Państwowe
Muzeum Arch eologiczn e
Badania prowadziła m gr Ewa G ieysztor, Finansował K Z A w Białymstoku. P ie rw s z y sezon badali. Schyłkowopaleolityczne pracownie k rzem ien ia rsk ie /ślady osadnictwa m e zo lity cz- I nego i neolitycznego/.
