Grana, okręg Melide Galicia

Małgorzata Kowalczyk-Kmiecińska

Grana, okręg Melide Galicia

Informator Archeologiczny : badania 22, 164-165

164

S ta re g o P a ń s tw a w y stęp o w an ie n a s ta n o w is k u c e ra m ik i p ó ż n o p re d y n a s ty c z n e j/ w czesnody- n a s tycznej.

S ta n o w is k o Tell el F a r k h a o b e jm u je trz y niew ielkie w zgórza n a p ó łn o c n y m s k r a ju rozległej "gezlry", k tó rej w ięk sza czę ść z n a jd u je się pod z a b u d o w a n ia m i w si G h a z a la . Na k a ż d y m z ty ch w zgórz założono w ykopy so n d a ż o w e w c e lu ro z p o z n a n ia stra ty g ra fii s ta n o w is k a . W w y k o p a c h z n a jd u ją c y c h się n a w zgórzu w sc h o d n im 1 z a c h o d n im o d k ry ło b o g a te p o z o sta ło śc i o s a d n ic tw a z o k re s u S ta re g o P a ń stw a . W iążą s ię z n im w arstw y o sa d n ic z e o m iąższo śc i p o n a d 3 m . z a w ie ra ją c e k ilk a faz z a b u d o w y (p o zo stałścl ś c ia n z cegły su szo n ej). Z a n ie c h a n o tu ta j d a ls z c h p ra c n ie d o c h o d z ą c do c a lc a , g d y ż d o ta rc ie do niżej z a le g ający ch w a rstw w y m agałoby zn aczn e· go ro z sz e rz e n ia p o w ierzch n i w ykopów , n a co nie p o zw alał o g ran iczo n y c z a s b a d a ń .

N ajbardziej In te re su ją c e w yniki z p u n k tu w idzenia założonegp p ro g ra m u b a d a ń - o sad n ictw o p re d y n a sty c z n e we w schodniej D elcie Nilu, przyniósł w ykop założony u p odnóża W 2 g ó rz a śro d k o ­ w ego. Stw ierdzono tu ta j o b ecn o ść je d n e j b z y zabudow y z o k re s u S ta re g o P a ń stw a , pod któną znajdow ały się w arstw y o sa d n ic tw a w ezesn o d y n asty czn eg o /p ó ż no predynastycznego, zaw ierające m . In. rów nież k o m p letn e n aczynia. Później odkryto pozostałości Jam zagłębionych w calc u zaw ierające s ta rs z y m a te ria ł ceram iczny, którego bliższe o kreślenie przynależności kulturow ej w ym aga d a lsz y c h studiów . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e w 1 9 8 9 r . i s k o n c e n t r u j ą a le n a ś r o d k o w y m w z g ó rz u , g d z ie w a rs tw y p r e d y n a « ty c z n e z n z jd u ją n a jb liż e j p o w ie rz c h n i z ie m i.

HISZPANIA

B a d a n ia prow adzone przez w sp ó ln ą eksp ed y cję U n iw ersy tetu S a n tia g o d e C o m p o stela 1 U niw ersytetu Łódzkiego. S p raw o zd an ie przygotow ała d r M ałgorzata K owalczyk-К m leclriska. D rugi sezo n b a d a ń . O s a d a o b ro n n a k u ltu ry c a stre x a d a to w a n a n a przełom III l w. p .n .e . do I/II w. n.e.

P race b ad aw cze w p ó łn o cn ej części o sie d la m laty za z a d a n ie u ch w y cen ie k o n ty n u a c ji o d k ry ty c h w p o p rz e d n im se z o n ie frag m en tó w m u r u obw odow ego o ra z o d c in k ó w k o n s tru k c ji k a m ie n n y c h ś c ia n b u d y n k ó w o rz u c ie ko listy m I p ro sto k ą tn y m .

W Jed n y m z w ykopów odkryto frag m en t śc ia n y plecionkow ej b u d y n k u o k o n stru k c ji słupow o* p lecio n k o w ej o tw a rte j od s tr o n y p ó łn o cn ej, od k tó rej było p a le n isk o . O b ie k t z a w ie ra ł dołki słu p ó w , k tó re podtrzy m y w ały k o n s tru k c ję d ach o w ą o raz In n y ch , p ra w d o p o d o b n ie b ę d ą c y c h o sn o w ą p lecio n k i ś c ia n y b u d y n k u . J e s t to n a js ta r s z y d o tej p o ry o d s ło n ię ty o b ie k t n a tym s ta n o w is k u I p o ch o d zi z I fazy fu n k cjo n o w an ia o sie d la (II-I w, p .n .e.), k tó r ą k o ń czy k a ta s tro f a po żaro w a. Po pożarze osiedle egzystow ało dalej (II faza}, p o n iew aż n a d w a rs tw ą sp a le n iz n y w y s tę p u ją d a ls z e poziom y k u ltu ro w e zw iązane z p a le n isk a m i. Do III razy n a le ż ą m u r y k a m ie n ­ n e b u d y n k ó w o r z u ta c h p ro s to k ą tn y c h . F azę III k ończy ró w n ież faza p o żarow a.

F ra g m e n ty b u d y n k ó w p ro s to k ą tn y c h zaw ierały poziom p o d sy p k i w apiennej, k tó ra praw d o p o ­ d o b n ie p ełn iła fon keję po sad zk i. O dkryto rów nież dalszy o d cin ek k o n s tm k c jl zbliżonej k sz ta łte m do kolistej obstaw y, sk o n stru o w a n e j z p ła sk ic h . pionow o pierw otnie sto ją c y c h głazów. Była to p ra w d o p o d o b n ie o b sta w a pom ieszczenia w którego c e n tr u m znajdow ało się palenisko.

O d sło n ię to d a lsz e o d c in k i m u r u obw odowego osiedla. Lico m u r u s t a r a n n ie ró w n a n e z b u d o ­ w a n e z o sta ło sy s te m e m po lig o n aln y m z p ła s k ic h głazów . B e z p o śre d n io do m u r u obw odow ego, od s tr o n y zew n ętrzn ej, przylegał n a s y p wałowy.

N ajliczniej sp o ty k a n y m w w a rs tw a c h k u ltu ro w y c h o sie d la m a te ria łe m ru c h o m y m były fra g m e n ty n a c z y ń g lin ia n y c h . Z n ajd o w an o rów nież p rzęśllk l g lin ia n e , p a c io rk i, o sełk i k a m ic n - n e , k a m ie n ie to m o w e o raz frag m en ty fib u l brązow ych.

U n iw e rsy te t Ł ódzki K a te d ra A rcheologii

Irtfûrmator A rch eo lo g iczn y 1 9 8 8

₁₆₅

W ydaje się , że d o ln a p a r tia fazy I o sa d n ic tw a 2 b u d y n k a m i o k ształcie o k rąg ły m 1 ś c ia n a c h plecio n k o w y ch o b le p ia n y c h g lin ą , d a c h a c h w s p a rty c h n a 4 s łu p a c h , a w ięc k o n s tru k c ji p rzy p o m in ającej m eg a ro n , n ależy do o k re s u przed o sta te c z n y m p o d b o jem G allcll, a w ięc p rz e d e k sp e d y c ją A u g u sta (zak o ń czen ie ek sp ed y cji 19 r. p .n .e.). S ą d z ą c ze z n a c z n e j m iąższo śc i s e d y m e n tó w 1 b r a k u w n ic h rz y m sk ic h a rte fa k tó w m o ż n a p o c z ą te k tego fra g m e n tu c a s tr o G ra n a o d n ie ś ć do p rzeło m u II 1 I w. p .n .e . N a stę p n e dw ie foxy c h a ra k te ry z u ją się m a te ria łe m rów nież p rzew ażn ie rodzim ym . J e d n a k z p rzy m iesz k am i rz y m sk im i (w ty m fra g m e n t am fory). D a to w a n e by ć m o c ą n a I w. 1 być m oże d o trw a ły do 11 w. n.e.

B a d a n i· b ę d ą K o n ty n u o w a n e .

ŁOTWA

RYGA

u l. M ie a n le k u 1 5 i 1 7

B a d a n ia są d a ż o w o rozpoznaw cze prow adził d r J a n G rześk o w iak (a u to r sp ra w o z d a n ia ) w r a m a c h k o n tr a k tu n a ren o w ację X V lI-w iecznych s p i­ chrzów . Pierw szy sezo n b a d a ń . Ś red n io w iecze 1 c z a sy now ożytne.

C elem p ra c w yko p alisk o w y ch w o b ręb ie d w óch sp ich rzó w z XVIIw. było w s tę p n e ro z p o z n a ­ n ie n a w a rs tw ie ń k u ltu ro w y c h , stw ierd zen ie, czy w y stę p u ją tu In n e re lik ty a r c h ite k tu r y o raz ro z p o z n a n ie fu n d a m e n tó w ty c h ż e sp ic h rz ó w 1 to p od d w o jak im k ątem : po p ierw sze, h is to ry c z ­ n y m (ro zszerzen ie I u śc iśle n ie Inw entaryzacji] 1 po d ru g ie , sta ty c z n y m ,

W zw iązku z ta k im cele m założono 5 w ykopów o ro z m ia ra c h a d 12 d o 15 m 2. W yko rzy stan o te ż o b se rw a c ję d w óch w ykopów w y k o n a n y c h p o za p ro g ra m e m arch e o lo g ic z n y m o ra z o d sło ­ n ię to fra g m e n ta ry c z n ie k o ro n y p o jaw iający ch się m u ró w po zd jęc iu podłogi I u s u n ię c iu p od n ią zaleg ającej cien k iej w arstw y .

Stw ierdzono w ystępow anie w n iek tó ry ch p u n k ta c h sta n o w isk a średniow iecznych w arstw k u ltu ro w y ch . Mimo ubogoścl in w e n ta rz a ruchom ego m o ż n a p o k u sić się n a d a to w a n ie go n a czas od 11 poł XIII do XV w. W w ykopach bad aw czy ch n ie stw ierdzono średniow iecznych budow li. W ydaje się to sugerow ać, że te re n te n , w chodzący w średniow ieczu w o b ręb k w a rta łu 13, pełnił rolę n ic m ieszk aln ą, lecz go sp o d arczą, np. m iejsce hodow li św iń I Innych zw ierząt (kości).

N a to m ia s t b a rd z o u ro z m a ic o n e s ą n a w a rstw ie n ia z czasó w now ożytnych. J e s t to n ie w ą tp li­ w ie z w iązan e z b u d o w ą sp ich rzó w o ra z Ich licznym i re m o n ta m i 1 p rzeb u d o w am i.

Z Is to tn ie js z y c h z a g a d n ie ń , k tó re u d a ło się t u u sta lić , to o k re ś le n ie k ilk u poziom ów u ży tk o w y ch (n ie ste ty , nie w szy stk ich ) o ra z stw ie rd z e n ie , że w o b rę b ie z a c h o w a n y c h sp ic h rz ó w w y s tę p u ją re lik ty k a m ie n n y c h fu n d a m e n tó w I m u ró w ceg la n y ch , b e z p o śre d n io s ta rs z y c h (XVI, pocz. XVII w.). R ozp lan o w an ie bud o w li s ta rs z y c h będzie J u ż z a d a n ie m p rzy szły ch b a d a ń s zero ko p łaszczy zn o w y ch .

RYGA SPIC H L E R Z E u l. S e r k a n a · G v a rd e a

B a d a n ia prow adzili: m gr Je rz y C lch o m sk l 1 m gr A ndrzej Rozwałka. P ier­ wszy e ta p p rac. N adzory archeologiczne n a d w ykopam i geotechnicznym i.

PP P raco w n ie K o n serw acji Z ab y tk ó w P ra c o w n ia A rc h e o lo g ic z n o -K o n se r­ w a to rs k a O d d ział w L u b lin ie PP p ra c o w n ie K o n serw acji Z ab y tk ó w P ra c o w n ia A rc h e o lo g ic z n o -k o n s e r­ w a to rs k a O d d z ia ł w T o ru n iu .

N ad zo ram i o b jęto trzy sp ic h le rz e zlokalizow ane w n a js ta rs z e j części S ta re g o M iasta w Ry­ dze. W stę p n e ro z p o z n a n ie h is to ry c z n e o b iek tó w o ra z w yniki d o ty ch cz aso w y ch b a d a ń a rc h e o ­ log iczn y ch w n ajb liższej okolicy p ozw alały d o m n iem y w ać sk o m p lik o w an ej i bogatej przeszło ści