A P r u i C C
Lab- Scheepsbouwkunde
AK^-Mltl-
^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
H^g^^^yol
V E R S L A G
p
^iji
DER VERRICHTINGEN OVER HET JAAR 1960
(INGEVOLGE ART. 5 DER STATUTEN)
V A N
DE S T I C H T I N G H E T N E D E R L A N D S C H
S C H E E P S B O U W K U N D I G P R O E F S T A T I O N
S T I C H T I N G ;
H e t Secretariaat van de S t i c h t i n g H e t Nederlandsch Scheepsb o u w k u n d i g Proefstation is gevestigd te Bentveld, D u i n d o o r n -laan 4, Post A e r d e n h o u t . T e l e f o o n 02500-40010.
H e t Proefstation cler S t i c h t i n g is gevestigd te Wageningen, Haagsteeg 2, Postbus 28. T e l e f o o n 08370-2391 en 08370-3192. Bankier: N e d . Handel-Maatschappij N . V . , A m s t e r d a m en Wageningen. Postrekening: no. 856343, Wageningen.
Telegramadres: M o d e l t a n k . R A A D V A N B E H E E R ; Ere-Voorzitter: M . C. K o n i n g ; Voorzitter: I r . J. Verschoor; Ondervoorzitter: W . L . de Vries; Secretaris-Penningmeester: C. N . Nagtzaam;
Leden: Prof. i r . J. W . Bonebakker en J. W . H u p k e s .
Prof. i r . L . T r o o s t w o o n t als voorzitter van de N i j v e r h e i d s -organisatie T . N . O . de vergaderingen van de Raad van Beheer b i j .
C O M M I S S I E V A N B I J S T A N D :
Voorzitter:
I r . J. Verschoor, V i n k e n b a a n 48, Santpoort-Station.
Ondervoorzitter:
W . L . de Vries. D i r . - G e n . van Scheepvaart, v. Alkemadelaan 400, 's-Gravenhage.
Secretaris-Penningmeester:
C. N . Nagtzaam, D u i n d o o r n l a a n 4, B e n t v e l d (Post Aerden-h o u t ) .
Leden:
, Vertegenw. v. d. M i n . van Overzeese R i j k s d e l e n (nog te benoemen).
I r . H . Blaak, Chef T e c h n . Dienst Hollandse Stoomboot M i j . , Handelskade 3, A m s t e r d a m .
G. Doeksen, L i d van de Raad van Beheer N . V . t.v.v.d. K o -n i -n k l i j k e Holla-ndse L l o y d , Diepe-nbrockstr. 40, Amsterdam.
I r . M . E i k e l e n b o o m , O u d - D i r . N . V . van N i e v e l t G o u d r i a a n & Co., V i c t o r i a l a a n 4, Wassenaar.
G . A . F o n t e i n , D i r . N . V . M i j . Zeevaart, W i l l e m s k a d e 2-3, Rot-t e r d a m .
I r . A . A . Gaasterland, D i r . N e d . D o k en Scheepsbouw M i j . , A m s t e r d a m .
Prof. I r . J. Gerritsma, Hoogleraar aan de S u b - A f d e l i n g der Scheepsbouwkunde, Technische Hogeschool, Prof. M e k e l -weg, D e l f t .
I r . J. van Haastert, Chef T e c h n . Dienst N . V . K o n i n k l i j k e P a k e t v a a r t - M i j . , H e t Scheepvaarthuis, A m s t e r d a m .
H . H a r i n c k , D i r . Ver. N e d . Scheepv. M i j . , Stationsweg 137, 's-Gravenhage.
I r . G. ' t H o o f t , Oud-Chef B u r e a u Scheepsbouw Departement v a n Defensie, Bezuidenhoutseweg 474, 's-Gravenhage. Prof. I r . H . E. Jaeger, V e r t . M i n . O n d e r w i j s , K u n s t e n en
We-tenschappen, M a e r t e n T r o m p s t r a a t 21, D e l f t .
I r . F. W . K . de K l e r k , H o o f d B u r e a u Scheepsbouw, M i n i s t e r i e V. Defensie ( M a r i n e ) , L . v. M e e r d e r v o o r t 1137, 'sGravenhage. E. H . L a r i v e , D i r . N . V . Shell Tankers, Groothandelsgebouw,
R o t t e r d a m .
I r . A . J. M a r x , D i r e c t e u r N a t i o n a a l L u c h t v a a r t L a b o r a t o r i u m , Sloterweg 145, A m s t e r d a m .
I r . P. T h . M e e r d i n k , voor de K o n . Java-China Paketvaart-l i j n e n N . V . , Chef Scheepsbouw van de K o n . Paketvaart-Mij N . V . , H e t Scheepvaarthuis, A m s t e r d a m .
B . C. van O m m e r e n , D i r . T e c h n . Adviesbureau B . C. van O m -meren, Schouwweg 104, Wassenaar.
Phs. v a n O m m e r e n , V o o r z i t t e r R a a d van Beheer van Phs. van O m m e r e n N . V . , Westerlaan 10, R o t t e r d a m .
I r . P. van Overbeek, Chef T e c h n . Dienst K o n i n k l i j k e Rotter-damsche L l o y d N . V . , Pr. M a u r i t s l a a n l a , 's-Gravenhage. I r . M . C. Pannevis, D i r . C. van der Giessen & Zonen's
Scheeps-w e r v e n N . V . , K r i m p e n aan de IJssel.
I r . E. A . Plate, pl.v. D i r . - G e n . voor de industrialisatie en ener-gievoorziening, V e r t . M i n . van Economische Zaken, Bezui-denhoutseweg 30, 's-Gravenhage.
I r . K . van der Pols, D i r . De Rotterdamsche D r o o g d o k M i j . N . V . , Heyplaatstraat 2 1 , R o t t e r d a m .
I r . B . R o e t e r i n k , Chef B u r e a u Scheepsbouw N . V . Stoomvaart M i j . N e d e r l a n d , Javakade, Amsterdam.
I r . W . H . C. E. R ö s i n g h , I n g é n i e u r Conseil des Chantiers Na-vals de L a Ciotat, T o r t i l l a - F l a t , L a Ciotat (B.-du R h . ) , F r a n k r i j k .
I r . D . T . Ruys, D i r . N . V . K o n . Rotterdamsche L l o y d , Veer-haven 7, R o t t e r d a m .
I r . E. Smit Fzn., Scheepsbouwk. A d v i s e u r v. d. Scheepvaart-inspectie en H o o f d i n s p . v. d. Scheepsmetingsdienst, P l e i n van M i d d e n d o r p 8, V o o r b u r g .
I r . A . H . M . Smulders, D i r . N . V . W e r f Gusto, v . h . Fa. A . F. Smulders, Schiedam.
I r . E. Struyck, D i r . M a c h i n e f a b r i e k en Scheepswerf van P. Smit Jr. N . V . , Stadionweg 85, R o t t e r d a m .
Prof. I r . J. T h . Thijsse, O u d - D i r . W a t e r l o o p k u n d i g Labora-t o r i u m , Ooievaarlaan 22, 's-Gravenhage.
I r . A . van cler T o o r n , H o o f d i n g e n i e u r K o n . Neclerl. Stoomboot M i j . , Surinamekade 5, A m s t e r d a m .
I r . H . W . van T i j e n , C o m m . K o n . M i j . „ D e Schelde", D u i n -rooslaan 2, Wassenaar.
N . J. Visser, H o o f d i n g e n i e u r Werkspoor N . V . , Oostenburger-middenstr. 62, A m s t e r d a m .
I r . M . G. van der V o r m , Insp. Machinedienst Scheepv. en Steenkolen M i j . , Parklaan 22, R o t t e r d a m . W . N . H . van der V o r m , H o o f d - d i r e c t e u r H o l l a n d A m e r i k a L i j n N . V . , W i l h e l m i n a k a d e 86, R o t t e r d a m . I r . J. E. W o l t j e r , D i r . D o k - en W e r f - M i j . W i l t o n - F i j e n o o r d N . V , Schiedam. D I R E C T I E V A N H E T P R O E F S T A T I O N D E R S T I C H T I N G :
Prof. dr. i r . W . P. A . van L a m m e r e n , directeur, H . van Such-telenweg 1, W a g e n i n g e n . T e l e f o o n woonhuis 08370-2168. I r . J. G. K o n i n g , onderdirecteur (plaatsverv. directeur),
Utrechtseweg 340, Oosterbeek. T e l e f o o n woonhuis 08307¬ 2391.
W E R K G R O E P Z E E G A N G S O N D E R Z O E K :
Voorzitter: Prof. i r . J. W . Bonebakker. Secretaris: I r . G. Vossers. Leden: I r . O . Bussemaker, I r . A . Dassen, D r . R . D o r r e s t e i n , P r o f i r . J. Gerritsma, L . L e n s i n k , I r . P. T h . M e e r d i n k , I r . G . W . Pieterse, I r . W . H . C. E. R ö s i n g h , I r . H . J. Schoemaker, I r . E. Vossnack, I r . W . H . W a r n s i n c k , A . Wepster. W E R K G R O E P B I N N E N V A A R T :
Voorzitter: Prof. i r . J. W . Bonebakker. Secretaris: I r . A . J. W . L a p .
Leden: M r . W . F. A . de B e a u f o r t ,
I r . J. J. van den Bosch,
Prof. dr. i r . W . P. A . van L a m m e r e n , L . L e n s i n k , M . van Rooy, I r . H . J. Schoemaker, I r . J. B . Schijf, I r . J. J. Surie, I r . G. V e l d h u y z e n . W E R K G R O E P V O O R T S T U W I N G :
Voorzitter: Prof. i r . J. W . Bonebakker.
Vice-voorzitter: Prof. d r . i r . W . P. A . van L a m m e r e n . Secretaris: D r . i r . J. D . v a n M a n e n .
Leden: I r . A . Dassen,
I r . H . A . v a n der Hoeven, I r . H . Klaassen, I r . G. K n o p , L . L e n s i n k , I r . M . C. M e i j e r , I r . A . Oosterveld, I r . D . E. D . R o m i j n , I r . W . H . C. E. R ö s i n g h , I r . D . J. Scholten, E. B . A . van T u i n e n , I r . L . A . V e r n è d e , I r . C. B . van de V o o r d e . W E T E N S C H A P P E L I J K A D V I S E U R S : Prof. i r . H . E. Jaeger, Prof. dr. R. T i m m a n . B E S T U U R D E R V E R E N I G I N G T O T S T E U N V A N H E T N E D E R L A N D S C H S C H E E P S B O U W K U N D I G P R O E F S T A T I O N : Voorzitter: B . E. Ruys. Ondervoorzitter: I r . M . E i k e l e n b o o m . Secretaris: I r . E. M . N e u e r b u r g , Eendrachtsweg 3, R o t t e r d a m . Penningmeester: M r . J. B u r g e r h o u t , p / a De Twentsche Bank
N . V . , Spuistraat, A m s t e r d a m .
Leden: P. Goedkoop Dzn., C. N . Nagtzaam,
I r . G. 't H o o f t , J. Pattje,
I . Algemeen overzicht
a. Personeel
O p 31 december was het personeel samengesteld, zoals ge-geven i n tabel op blz. 8 (ter v e r g e l i j k i n g z i j n de corres-ponderende getallen van de verslagjaren 1956-1960 gegeven).
H e t aantal leden v a n het personeel steeg van 122 tot 144. W . H . H u d i g , Prof. i r . H . E. Jaeger, I r . A . G. Maris, I r . F. M u l l e r , J. A . Prins, H . Quispel, I r . J. R. Smit, I r . J. A . M . Verschure.
De personeelsmutaties i n de verschillende afdelingen k o m e n i n de tabel t o t u i t d r u k k i n g . V e r m e l d i n g verdient, dat de A f d e l i n g Toegepaste W i s k u n d e w e r d versterkt met twee w i s k u n -digen, naar a a n l e i d i n g v a n de o p r i c h t i n g van het nog later i n d i t verslag te noemen , , R e k e n c e n t r u m voor Scheepsbouw en Scheepvaart".
M e d e i n d i t v e r b a n d w e r d e n twee k r a c h t e n van b u i t e n aan-g e t r o k k e n , die samen met u i t eiaan-gen aan-gelederen aan-gerecruteerde krachten, t o t p r o g r a m m e u r w o r d e n opgeleid.
Voorts k w a m een a d m i n i s t r a t e u r i n onze dienst, die de l e i
-1956 1957 1958 1959 1960 1 1 1 1 1 Onderdirecteur 1 2 2 2 2 Bedrijfsingenieur 2 2 2 2 2 Academicus 3 3 5 6 8 Constructeur - 1 1 1 Administrateur - - - - 1 Secretaresse 2 3 3 2 2 Typiste 4 6 5') 5 5 5 5 8 8 8 Programmeurs - - - - 3 Experimentator 8 10 11 13 14 Chef tekenkamer 1 1 1 1 1 Sous-chef tekenkamer 2 2 1 1 1 Tekenaar 14 21^) 22') 21 25 Leerling-tekenaar 14 11 9 9 8 Lichtdrukker/fotograaf 2 3 3 9 2 Chef modelmakerij 1^) 1^) 1 1") V o o r m a n modelmaker 1 1 - - I Modelmaker/vormer 11 11 11 12 14 Leerling-modelmaker/vormer 3 4 P ) - 1 Chef ins trumentmakerij/schroevenmakerij 1 1 2 2 2 Werkplaats assistent/meettechnicus . . . 2 2 1 3 4 V o o r m . instrumentmaker/schroevenmaker 1 1 1 2 2 Instrumentmaker/schroevenmaker . . . 15 16 17') 14 17 Leerling-instrumentm. /schroevenmaker . 6 7 6 8 8 Sleepwagendrijver 1 1 1 1 1 H u l p k r a c h t 3 3 3*) 2 5 Werkster 3 3 3 3 4 T o t a a l 106 121^) 122^) 122 144 ^) Tevens concierge. *) W a a r v a n 1 concierge ( t i j d e l i j k ) . ^) W a a r v a n 2 t i j d e l i j k . ») T i j d e l i j k .
9
d i n g op zich Jieeft genomen van de administratieve sector, welke de laatste j a r e n een steeds o m v a n g r i j k e r taak, o.m. door de omzetvergroting, te verwerken heeft gekregen.
b. Opdrachten
A a n t a l scheeps- en schroefmodellen i n het verslagjaar ver-vaardigd, resp. gewijzigd, gevaren proefseries en gemaakte schroef o n t w e r p e n :
1956 1957 1958 1959 1960 Vervaardigde scheepsmodellen 150 138 108 139 223 waarvan voor wetenschappelijk onderzoek 7 3 5 21 12 Wijzigingen aan scheepsmodellen . . . 71 62 45 26 38 ^'ervaardigcle schroefmodellen 235 227 226 1691) 193 waar^'an voor wetenschappeHjk onderzoek - 6 9 23 13 ^'Vijzigingen aan scliroefmodellen . . . . 10 3 13 3 7 T o t a a l aantal schroelbntwerpen . . . . 98 142 125 122 141 waarvan niet als model vervaardigd . . 21 17 26 23 29 A a n t a l proefseries i n grote sleeptank . . 1057 1035 1088 843 984 w a a r v a n voor wetenschappelijk onderzode; 54 62 67 90 16 A a n t a l proefseries i n cav. tunnels . . . 110 209 231 174 181 waarvan voor wetenschappelijk onderzoek 4 40 38 60 83 A a n t a l proefseries i n zeegangstank . . . 253 820 746 596 907 waarvan voor wetenschappelijk onderzoek 56 103 225 441 324 A a n t a l proefseries i n binnenvaarttank . . - 234 600 498 waarvan voor wetenschappelijk onderzoek 39 175 71 •-) waarvan 2 hckwielen.
H e t aantal vervaardigde scheepsmodellen, dat van jaar tot jaar v r i j sterk schommelt, n a m d i t jaar wederom b e l a n g r i j k toe. V e r m e l d i n g v e r d i e n t dat, als gevolg van de grote activiteit op het gebied van onderzoek van d u w v l o o t - m o d e l l e n , 71 bakken (vorig jaar 22) tot d i t aantal behoren.
Een aantal g e l i j k v o r m i g e bakken w e r d van plastic vervaar-digd. Aangezien onze werkplaatsen niet voor het maken hier-van z i j n ingericht, w e r d de fabricage uitbesteed b i j een werf, gespecialiseerd i n het maken van plastic boten. Ook de ver-vaardiging van een aantal h o u t e n b a k k e n w e r d b i j een plaatse-l i j k e m e u b e plaatse-l f a b r i e k uitbesteed.
gebied van momentane askoppel-, stuwkracht- en b u i g e n d m o m e n t m e t i n g e n aan schroeven en schroefassen.
De b e d r i j v i g h e i d i n alle a f d e l i n g e n was i n d i t verslagjaar b u i t e n g e w o o n groot en overtrof dat v a n het voorafgaande jaar, i n geldswaarde u i t g e d r u k t , met ca. 30%.
U i t de f i g u u r op de laatste pagina b l i j k t , dat de inkomsten u i t buitenlandse opdrachten (exclusief die voor te exporteren schepen) d i t jaar ca. ƒ 1.267.500,- (v.j. ƒ 592.700,-) hebben bedragen tegenover ƒ 665.600,— (v.j. ƒ 641.000,—) u i t b i n n e n -landse o p d r a c h t e n (inclusief die voor te exporteren schepen). De toename v a n de buitenlandse opdrachten moet i n hoofd-zaak w o r d e n toegeschreven aan de opdrachten u i t de U.S.A. met b e t r e k k i n g tot d u w v l o t e n en aan de Franse opdrachten.
De i n k o m s t e n u i t het Fonds voor Wetenschappelijk Onder-zoek bedroegen ca. ƒ 9 4 7 . 0 0 0 , - (ca. ƒ 9 0 0 . 0 0 0 , - i n 1959), dus ca. ?)?)% van de totale i n k o m s t e n ( 4 2 % i n 1959).
V a n de totale i n k o m s t e n u i t p r o e f n e m i n g e n w e r d ca. 3 9 % v e r w e r k t door de grote sleeptank, ca. 18% door de b i n n e n -vaarttank, ca 19% door de zeegangstank en ca. 4 % door de cavitatietunnels. De overige 2 0 % k w a m e n u i t algemeen W . O . , adviezen, publicaties, p r o e f t o c h t e n , e.d.
H e t aantal adviezen i n gevallen, w a a r i n geen sleepproeven w e r d e n gehouden, bedroeg d i t jaar 83 tegenover 123 i n 1959.
H e t aantal p r o e f t o c h t e n , w a a r b i j onze staf w e r d u i t g e n o d i g d t o t het v e r r i c h t e n van m e t i n g e n , die dan als maatstaf w o r d e n g e b r u i k t v o o r de b e o o r d e l i n g v a n het al of n i e t voldoen aan de contracteisen b e t r e f f e n d e de te behalen snelheid, bedroeg 42 ( v o r i g jaar 40).
O o k d i t jaar manifesteerde zich het verschijnsel, dat de opdrachtgevers steeds kortere opleveringstermijnen van de resultaten wensen, hetgeen k e n n e l i j k v e r b a n d h o u d t met de p o g i n g e n v a n de werven opengevallen plaatsen i n de bouw-programma's op te v u l l e n .
D i t verschijnsel gaf w e d e r o m a a n l e i d i n g tot l a n g d u r i g over-w e r k i n de over-werkplaatsen. I n de igrote sleeptank over-w e r d steeds
16 u u r per dag gewerkt, i n de b i n n e n v a a r t t a n k en zeegangs-t a n k 12 zeegangs-tozeegangs-t 16 u u r per dag.
11
V a n de 223 scheepsmodellen werden er 143 voor het b u i t e n -l a n d vervaardigx-l (64'^^,), 30 m o d e -l -l e n werden ten dienste van buitenlandse schepen door binnenlandse werven opgedragen. D i r e c t en i n d i r e c t werden dus 173 m o d e l l e n (77,5%) voor het b u i t e n l a n d onderzocht. A^ergeleken met het vorige verslagjaar vertonen deze percentages ( i n 1959 resp. 4 1 % en 55,4%) een v o o r u i t g a n g .
Z u i v e r voor Nederlandse r e k e n i n g werden 38 scheepsmodel-len vervaardigd ( v o r i g jaar 41). Inclusief die van de te expor-teren schepen is d i t aantal 68 (vorig jaar 61). H e t aantal mo-dellen voor wetenschappelijk onderzoek bedroeg 12 (vorig jaar 21).
Eeir gecombineerde stuwkracht-, askoppel- en buigend-momentmeter, geschikt voor het u i t v o e r e n van de eerder i n d i t verslag genoemde momentane m e t i n g e n k w a m gereed. H i e r m e d e iverd een belangrijke besparing i n de t i j d s d u u r van deze p r o e f n e m i n g e n gerealiseerd.
Een aanvang w e r d gemaakt met het aanbrengen van een kurk-isolatie op het dak van de binnenvaarttank. Deze isolatie, die ook b i j de andere tanks iverd aangebracht, was b i j de b o u w van d i t bassin achterwege gebleven i n verband met de beperkte geldmiddelen. Z i j is echter zeer gewenst i.v.m. het vermijdeir van d r u p v o r m i n g en v e r m i n d e r i n g van kosten voor verwar-m i n g .
Mede dank zij de h u l p van de A'ereniging tot Steun w e r d de beschikking verkregen over een onderwater-televisie-appa-r a t u u onderwater-televisie-appa-r . H i e onderwater-televisie-appa-r m e d e k u n n e n de stonderwater-televisie-appa-romingsveonderwater-televisie-appa-rschijnselen langs het model en ter plaatse van de voortstuwer visueel w o r d e n be-studeerd. De op het televisie scherm op de sleepwagen te vol-gen verschijnselen k u n n e n op een f i l m w o r d e n vastgelegd. H e t l i g t i n de bedoeling deze studie als standaardproef i n te voeren. De apparatuur maakt de b o u w van een circulatie-stromings-tank, zoals b i j enkele proefstations i n het b u i t e n l a n d aanwezig is of ivordt gebouAvcl, overbodig. H i e r m e d e is een grote Ije-sparing verkregen.
Een v e r b o u w i n g v a n de grote c a v i t a t i e t u n n e l is i n voorbe-r e i d i n g en zal i n de eevoorbe-rste h e l f t v a n 1961 haavoorbe-r beslag k voorbe-r i j g e n . Z i j bestaat u i t een v e r b e t e r i n g v a n het bochtstuk stroomaf-waarts v a n h e t meetgedeelte en een n i e u w e meetapparatuur. H e t doel v a n deze v e r a n d e r i n g is h e t v e r k r i j g e n v a n een lager cavitatiegetal en v e r m i n d e r i n g v a n de achtergrondruis v a n de t u n n e l i . v . m . een j u i s t e b e p a l i n g v a n het ruisniveau v a n nor-male, r u i s a r m e en supercaviterende schroeven.
N a deze v e r b o u w i n g k a n o o k op d i t t e r r e i n f u n d a m e n t e e l researchwerk i n de v o r m v a n Amerikaanse contracten w o r d e n aangetrokken.
De i n vroegere verslagen genoemde digitaliseer-apparatuur staat thans t e r b e s c h i k k i n g . D e u i t w e r k i n g v a n de meetresul-taten v a n m o d e l p r o e v e n w o r d t door deze apparatuur geauto-matiseerd. D e meetsignalen ( t i e n i n totaal) w o r d e n direct om-gezet i n een code op ponsband. Deze ponsband is geschikt v o o r verdere b e w e r k i n g op de digitale electronische rekenma-chine X - 1 . Deze wijze v a n automatiseren v a n het u i t w e r k e n der meetresultaten (data h a n d l i n g ) l o o n t slechts, i n d i e n vele gegevens i n k o r t e t i j d ter b e s c h i k k i n g k o m e n . B i j de proefne-m i n g e n i n h e t zeegangslaboratoriuproefne-m is d i t veelal het geval. De u i t w e r k i n g v a n p r o e f n e m i n g e n i n onregelmatige z e e ë n zou op andere wijze o n d o e n l i j k z i j n .
d. Collectieve research en contracten
D e i n vorige verslagen genoemde collectieve research w e r d voortgezet, v o o r n a m e l i j k i n de zeegangstank, waar een aantal m o d e l l e n v a n de 60-Series w e r d onderzocht. Deze v o r m van research, g e s t u u r d door de werkgroepen, w e r k t uitstekend.
I n d i t v e r b a n d k a n dankbaar gememoreerd w o r d e n de grote m e d e w e r k i n g , die v a n de zijde v a n de Nederlandse reders w e r d en n o g steeds w o r d t verkregen op het gebied v a n het correlatie-onderzoek. O n d e r de a u s p i c i ë n v a n de werkgroep „Zeegangsonderzoek" w e r d een vergadering belegd voor nautische i n -specteurs en gezagvoerders t e n einde het i n v u l l e n v a n de n i e u w o n t w o r p e n j o u r n a l e n te b e p l e i t e n .
aan het verstrekken van de gegevens, die voor het modelondzoek i n de zeegangstank o n o n t b e e r l i j k z i j n . Een w o o r d van er-k e n t e l i j er-k h e i d voor deze groep van werer-kers is hier op z i j n plaats.
Een viertal contracten w e r d verkregen van diverse A m e r i -kaanse instanties (Bureau of Ships, O f f i c e of N a v a l Research, U . S . A r m y ) . Z i j b e t r e f f e n het onderzoek van een aantal B-serie schroeven, systematisch gevarieerde straalbuizen, luchtkussen-boten (Ground-Effect-Machines) en kantelbladschroeven (Ver-tical A x i s Propellers), i n totaal tot een bedrag van ca. ƒ 400.000,—. Een aantal „ p r o p o s a l s " tot een bedrag van ca. ƒ 1.000.000,— is aangeboden of i n v o o r b e r e i d i n g .
Deze v o r m van research, w a a r b i j w i j de volledige v r i j h e i d van p u b l i c a t i e behouden, w e r k t geleidelijk mede, o m research, g e f i n a n c i e r d d o o r het Eonds voor W . O . , h i e r d o o r gedeeltelijk te vervangen. D i t geeft de Raad van Beheer a a n l e i d i n g te over-wegen, op g r o n d van deze verkregen contracten, aan de K o n . N e d . Reedersvereeniging en aan de Centrale B o n d van Scheeps-bouwmeesters, zowel als aan T . N . O . , voor te stellen de sub-sidies voor het volgend jaar tot de h e l f t te v e r m i n d e r e n . De Raad van Beheer meent d i t te k u n n e n voorstellen, omdat ver-wacht k a n w o r d e n dat de s u b s i d i ë r e n d e organisaties het grote belang van c o n t i n u ï t e i t i n de research v o l l e d i g voor ogen b l i j -ven h o u d e n en haar subsidies derhalve n i e t als incidenteel beschouwen.
e. R e k e n c e n t r u m
I n de l o o p van het verslagjaar w e r d besloten t o t het i n h u u r nemen van een digitale rekenmachine X - 1 , vervaardigd door Electrologica. Z i j zal, behalve voor eigen behoefte (veel reken-w e r k reken-w o r d t thans uitbesteed), dienen voor het u i t v o e r e n van service-berekeningen voor de c o n t r i b u a n t e n van het N.S.P. T e d i e n einde is, als onderdeel van het N.S.P., een rekencen-t r u m i n herekencen-t leven geroepen, waarvoor i n de loop van herekencen-t jaar reeds een b e h o o r l i j k e staf k o n w o r d e n opgebouwd, deels cloor het aantrekken van nieuwe krachten, deels door scholing van reeds aamvezig personeel. W i j hopen deze a f d e l i n g i n het voor-jaar 1961 i n g e b r u i k te k u n n e n stellen.
De a f d e l i n g w o r d t ondergebracht i n een n i e u w kantoorge-bouw, aangrenzend aan de z u i d w a n d v a n de b i n n e n v a a r t t a n k . Deze u i t b r e i d i n g was b i j het maken v a n d i t verslag v r i j w e l ge-reed. Z i j bevat tevens een aantal kamers voor bet huisvesten van een g r o o t deel v a n de wetenschappelijke werkers.
D o o r het t o t stand k o m e n v a n het r e k e n c e n t r u m z u l l e n de a c t i v i t e i t e n v a n het p r o e f s t a t i o n i n de toekomst weer een breder t e r r e i n gaan b e s t r i j k e n . E e n u i t b r e i d i n g v o r m t b i j v o o r -beeld het gebied v a n scheepstrillingen, sterkteberekeningen, t r i l l i n g e n v a n het systeem: machine, schroefas en schroef, sta-b i l i t e i t en diverse statische scheepssta-berekeningen. Mede i n d i t v e r b a n d w e r d de behoefte gevoeld aan een nauwer contact met de S u b - A f d e l i n g Scheepsbouwkunde v a n de Technische Hogeschool te D e l f t .
H e t doet de Raad v a n Beheer veel genoegen te k u n n e n me-dedelen, dat p r o f . i r . H . E. Jaeger b e r e i d is gevonden als al-gemeen adviseur voor het N.S.P. op te treden. De Raad v a n Beheer is er v a n o v e r t u i g d dat deze samenwerking i n de toe-komst, zowel voor het N.S.P. als voor de S u b - A f d e l i n g , van groot n u t zal k u n n e n z i j n .
f. De Sub-Commissie voor Wetenschappelijk Onderscsek
D o o r i n s t e l l i n g v a n de verschillende werkgroepen, die het wetenschappelijk onderzoek sturen en w a a r i n v r i j w e l alle leden van de Sub-Commissie voor Wetenschappelijk Onderzoek on-der voorzitterschap v a n p r o f . i r . J. W . Bonebakker z i t t i n g hebben, h e e f t de Sub-Commissie zelf zo langzamerhand haar bestaansgronden v e r l o r e n .
I n de l o o p van het verslagjaar w e r d daarom m e t volledige i n s t e m m i n g van alle b e t r o k k e n e n , t o t o p h e f f i n g van deze com-missie besloten. D a a r b i j w e r d e n tevens de leden overgebracht naar de Commissie v a n B i j s t a n d , voor zover z i j d a a r i n geen z i t t i n g hadden.
V a n overwegende betekenis b i j d i t besluit was het f e i t , dat de werkgroepen door d i f f e r e n t i a t i e v a n de te behandelen pro-b l e m e n , pro-b i j z o n d e r effectief w e r k e n .
lb
contact tussen c o n t r i b u a n t e n van het Fonds voor W . O . en het N.S.P. k o n w o r d e n verkregen met b e t r e k k i n g tot de keuze van onderwerpen van researclr.
De verschillende onderhanden programma's vonden regel-m a t i g voortgang en n i e u w e prograregel-mregel-ma's werden door de ver-schillende werkgroepen opgesteld.
H e t l i g t i n de bedoeling ook voor het r e k e n c e n t r u m een werkgroep te v o r m e n , teneinde zo veel m o g e l i j k met de wen-sen van de p r a c t i j k r e k e n i n g te k u n n e n houden.
De volgende publicaties zagen het l i c h t :
N o . T i t e l Auteur Brcn
151 Grondslagen van liet gedrag G. Vossers Schip en Wcrf, 1960. van schepen i n golven. Vervolg.
151a Fundamentals of the behavi- G. Vo.ssers I.S.P., 1960. our of ships i n waves. Vervolg.
161 New perspectives i n sea be- G . Vossers Fishing Boats of the haviour. W o r l d : 2, 1960, p. 393. 163a Modelproeven ter bepaling R . Wereldsma Scliip en Werf, 1960,
van kritieke trillingen i n de p. 394. roeruithouder van een , , M a
-r i n e -r " scheeps-roe-r.
164 Tests w i t h a trawler model in J . D . van Manen, Fishing Boats of the waves. G. Vossers en W o r l d : 2, 1960, p. 422.
H . R i j k e n
W o r l d : 2, 1960, p. 422. 168 L ' é l i m i n a t i o n d u chant des G. B. van de Voorde Bulletin dc L'Assoeia-hélices et Ie t r a c é des arêtes tion Technique M a r i t i -de sortie. me et A é r o n a u t i q u e ,
1959, p . 753.
175 The effect o f shape o f after- J . D . van Manen en Transactions of the So-body on propulsion. J . Kamps ciety of N a v a l Architects and M a r i n e Engineers, 1959, p . 253.
LS.P., 1960, p . 231. 175a De invloed v a n de achter- J . D . van Manen en Schip en Werf, 1960, p.
scheeps\'orm op de voort- J . Kamps 517 en 551. stuwing.
178 Application of l i f t i n g surface J . A . Sparenberg I.S.P., I960, p. 99. theory to ship screws.
182 Ducted propellers on seagoing J . D . van Manen Shipbuilding and Ship-ships? p i n g Recorcl, 1960 I , p.
N o . T i t e l Auteur Bron
183 Some seakeeping tests w i t h a G . Vossers en I.S.P., 1960, p. 189. V i c t o r y m o d e l . W . A . Swaan
I.S.P., 1960, p. 189. 183a Zeegangsproeven met een G . Vossers en Schip en Werf, 1960, p .
model v a n een Victory-schip W . A . Swaan 365. 185 T h e influence of surface
tension on the surface waves i n -duced by a r o l l i n g t h i n strip. J . A . Sparenberg Proceedings K o n i n k l i j k e Nederlandse Akademie van Wetenschappen, Series B, 1960, p . 335. 186 H e t N.S.P., de binnenvaart en het K . O . F . - s c h i p . A . J . W . Lap De Binnenvaart, 1960, p . 72. 188 Propeller excited v i b r a t o r y forces i n the shaft of a single screw tanker.
J . D . v a n M a n e n en R . Wereldsma
I.S.P., 1960, p. 371.
188a V o m Propeller erregte Wech- J . D . v a n M a n e n en Schiff u n d Hafen, 1960, selkrafte i n der Welle eines R . Wereldsma p . 729.
Einschrauben-Tankers.
188b Door de schroef opgewekte J . D . van M a n e n en Schip en Werf, 1960, p . wisselende krachten i n de as- R. Wereldsma 763.
leiding v a n een enkelschroef tankschip.
189a Grootte, type en snelheid v a n schepen i n de toekomst.
J . D . v a n M a n e n Schip en Werf, 1960, p . 571.
193 T h e singing o f ship propellers. C. B. van de Voorde I.S.P., 1960, p. 451. 194 Comparative model tests on J . K r o h n en I.S.P., 1960, p . 532.
dynamic propeller forces. R . Wereldsma
I.S.P., 1960, p . 532. 194a Modell-Vergleichsmessungen R . Wereldsma en Schiff u n d H a f e n , 1960,
v o n dynamischen Propeller- J . K r o h n p. 1051. kraiten.
17
De volgende voordrachten ^verden gehouden;
V oor Onderwerp Door
Scheepsbouwkundig Gezel-scliap „ W i l l i a m Froude" te D e l f t .
Vereniging van Technici op Scliecpvaartgebied. A i d . Rotterdam. A f d . Amsterdam.
Vereniging \'an Technici op Scheepvaartgebied te Rot-terdam. Association Technique M a -ritime et A é r o n a u t i q u e te Parijs. Studiedagen betreflende de Techniek i n de Zeevisserij te Ostende. T h i r d Symposium on Naval H)'drodynamics te Scheve-ningen.
A n n u a l Meeting van de So-ciety of N a v a l Architects and M a r i n e Engineers te New Y o r k
Grootte, type en snelheid van schepen i n de toekomst. Enkele resultaten met het systematisch zeegangsonder-zoek v a n de „ S e r i e s - 6 0 " mo-dellen.
Grootte, type en snelheid van schepen i n de toekomst. Essais sur houle d ' u n m o d è l e denavire „ V i c t o r y " . Zeegangsproeven met mo-dellen van ^'issersschepen. Size, type and speed of ships i n the future.
O n the efficiency of a verti-cal-a.xis propeller.
A solution of the m i n i m u m wave resistance problem. Experiments w i t h Scries-60 Models i n waves, door G. Vossers, W . A . Swaan en H . R i j k e n . J . D . van M a -nen G . Vossers en VV. A . Swaan J . D . van M a -nen G. Vorsers en W . A . Swaan W. A . Swaan J . D . van M a -nen J . A . Sparen-berg R . T i m m a n en G . Vossers G. Vossers
De volgende vergaderingen werd en b i j g e w o o n d en bezoe-k e n afgelegd: 18/19-3-'60 l l / 1 3 - 4 - ' 6 0 12-4-'60 15-5-'60 23/24-5-'60 30-5/l-6-'60 31.8/7-9-'60 8/9-9-'60 8/16-9-'60 19/22-9-'60 4-10-'60 24-10/19-11-'60 1/23-11-'60 15- l l - ' 6 0 16- l l - ' 6 0 1 7 / 1 9 - l l - ' 6 0
Skin F r i c t i o n Committee van de I . T . T . G . te Kopenhagen.
Symposium on Ship Trials and Service Performance Analysis v a n het N o r t h East Coast I n s t i t u t i o n of Engineers and Shipbuilders, i n samenwerking met het I n s t i -t u -t i o n of Engineers and Shipbuilders i n Scotland, te Newcastle upon Tyne. I . T . T . C . Propeller Cavitation Committee te Newcastle upon Tyne.
Centenary Meeting v a n het R o y a l Insti-t u Insti-t i o n of N a v a l ArchiInsti-tecInsti-ts Insti-te Londen. I n s t i t u t f ü r Schiffbau te H a m b u r g .
60e Session v a n Association Technique M a r i t i m e et A é r o n a u t i q u e te Parijs. lOe Congres voor Toegepaste Mechanica te Stresa. 9 t h International T o w i n g T a n k Confe-rence te Parijs. I d e m . T h i r d Symposium on N a v a l H y d r o d y n a -mics te Scheveningen. 4e Conferentie v a n I S O / T G 8 v a n het Nederlands Normalisatieinstituut te D ü s -seldorf.
Versuchsanstalt f ü r Wasserbau u n d Schiff-bau te B e r l i j n .
U . S . A .
Besprekingen met D a v i d T a y l o r M o d e l Basin, Bureau of Ships en Office o f N a v a l Research te Washington.
I T T C Seakeeping Committee te Wash-ington.
Quarterly A r m y - O N R Meeting over G r o u n d Effect Machines te Fort M y e r , V i r g i n i a .
A n n u a l Meeting v a n de Society o f N a v a l Architects and M a r i n e Engineers te N e w Y o r k . A . J . W . L a p J . D . van Manen J . D . v a n Manen W. P. A . v a n Lammeren R . T i m m a n , J . D . v a n M a -nen, J . A . Sparenberg en G . Vossers G . Vossers en W . A . Swaan J . A . Sparenberg W . P. A . van Lammeren en J . D . van Manen A . J . W . L a p en G. Vossers W . P. A . v a n Lammeren, J . G. K o n i n g , J . D . v a n Manen, J . A . Sparenberg en G . Vossers W . P. A . v a n Lammeren R . Wereldsma G . Vossers
I t )
h. Ontwikkeling van het wetenschappelijk onderzoek
H e t wetenschappelijk onderzoek w o r d t gekenmerkt door een voortgaande toename van het theoretische en meer f u n -damentele onderzoek.
De a f d e l i n g „ T o e g e p a s t e W i s k u n d e " , momenteel bestaande u i t 10 leden, waarvan 3 academici en uitgerust met de elec-tronische computer X - 1 , zal i n deze o n t w i k k e l i n g een belang-r i j k e belang-r o l spelen.
H e t fuirdamentele onderzoek van cavitatie zal een serieuze aanvang nemen b i j de i n d i e n s t t r e d i n g i n de eerste h e l f t van 1961 van een specialist i n de stromingsleer en een physicus.
De ont^vikkeling van de diepwatertank zal ^vorclen geken-m e r k t door het o n t w e r p van een nieuwe sleepivagen, voor welk o n t w e r p intussen opdracht w e r d verleend. M e t deze nieuwe en sirellere sleepwagen, voorzien van eeir universele oscillator, zal het m o g e l i j k z i j n p r o e f n e m i n g e n t e doen met modellen van snelle oppervlakte-schepen, draagvleugel- en onderzeeboten. De door m i d d e l van de oscillator opgelegde gedwongen be-wegingen v a n de m o d e l l e n z u l l e n het m o g e l i j k maken de cor-responderende bewegingsvergeli)kingen met b e h u l p van de digitale rekenmachine tot oplossing te brengen.
De algemene tendens van de o n t w i k k e l i n g van het weten-schappelijk onderzoek is, dat modelproeven g e l e i d e l i j k aan door berekeningen op de rekenmachine vervangen of gecom-pleteerd zullen worden.
W i j hebben de o v e r t u i g i n g dat de rekenmaclrine van steeds toenemend belang b i j het u i t v o e r e n van weteirschappelijk on-derzoek en standaard modelproeven zal z i j n .
I I . Internationale sameniuerking
M e t de buitenlandse zusterinstellingen en i n r i c h t i n g e n van technisch hoger onderwijs w e r d b i j v o o r t d u r i i r g een levendig contact onderhouden.
De directeur en z i j n medeiverkers woonden een aantal ver-gaderingen b i j van buitenlandse i n s t i t u t e n en hielden enkele lezingen o.a. te Parijs, Ostende, York, Kopenhagen, New-castle u p o n T y n e , L o n d e n , H a m b u r g , Stresa, D ü s s e l d o r f ,
Ber-l i j n en W a s h i n g t o n . Een en ander is gedetaiBer-lBer-leerd weergegeven i n de tabel onder I g.
Speciale v e r m e l d i n g v e r d i e n t het „ T h i r d Symposium o n N a v a l H y d r o d y n a m i c s " i n september 1960 te Scheveningen ge-h o u d e n , w e l k Symposium door ge-het O f f i c e of N a v a l Researcge-h van de U.S. N a v y tezamen m e t het N.S.P. w e r d georganiseerd. De organisatie geschiedde door het N.S.P. op basis van een contract m e t het O . N . R . T i j d e n s d i t Symposium w e r d door ca. 80 deelnemers v a n alle n a t i o n a l i t e i t e n een excursie naar het N.S.P. gemaakt, welke b i j z o n d e r geslaagd mag heten.
D e d i r e c t e u r bleef l i d v a n het Standing C o m m i t t e e van de I . T . T . C , dat de eerstvolgende vergadering i n L o n d e n moet v o o r b e r e i d e n .
A a n enkele buitenlandse wetenschappelijke werkers w e r d of w o r d t n o g steeds g a s t v r i j h e i d verleend.
I J L Vereniging tot Steun van het N.S.P. H e t ledenaantal bedroeg 154.
M e t grote e r k e n t e l i j k h e i d w o r d t gewag gemaakt van het f e i t , dat de V e r e n i g i n g d i t verslagjaar w e d e r o m een zeer waardevol geschenk aan het N.S.P. h e e f t w i l l e n geven i n de v o r m van de reeds eerder i n d i t verslag genoemde onderwater-itelevisie-ap-p a r a t u u r .
H e t is de R a a d van Beheer w e d e r o m een behoefte de Ver-e n i g i n g op dVer-ezVer-e plaats nogmaals dank tVer-e zVer-eggVer-en voor dVer-ezVer-e waar-devolle b i j d r a g e , die doel en streven v a n deze V e r e n i g i n g ten bate van onze S t i c h t i n g zo d u i d e l i j k demonstreert.
H e t verheugt de Raad v a n Beheer dat de jaarvergadering van de V e r e n i g i n g d i t jaar w e d e r o m plaats v o n d i n W a g e n i n -gen en dat deze w e r d gevolgd door een excursie naar het N.S.P., w a a r b i j de verschillende geschenken van de V e r e n i g i n g , die w i j i n de laatste j a r e n m o c h t e n ontvangen, k o n d e n w o r d e n ge-demonstreerd.
lA^. Diverse aangelegenheden
Bijzondere v e r m e l d i n g v e r d i e n t het werkbezoek, dat H . M . K o n i n g i n J u l i a n a op 21 maart aan het N.S.P. heeft w i l l e n
n
brengen. M e t dankbaarheid w o r d t op deze voor liet N.S.P. zo vererende gebeurtenis terug gezien.
I n de loop van het verslagjaar vergaderde de Raad van Beheer v i e r maal en de Commissie v a n B i j s t a n d twee maal.
De Raad van Beheer b e t r e u r t het o v e r l i j d e n v a n p r o f . i r . D . Dresden, die als voorzitter van de Nijverheidsorganisatie T . N . O . haar vergaderingen b i j w o o n d e en door z i j n waarde-volle adviezen zo b i j z o n d e r veel heeft bijgedragen i n de ont-w i k k e l i n g en b l o e i van het proefstation. Z i j n nagedachtenis zal ook i n deze k r i n g i n dankbare h e r i n n e r i n g b l i j v e n voort-leven.
Prof. i r . L . T r o o s t n a m als opvolger van w i j l e n prof. Dres-den z i j n plaats i n het college van bestuurderen i n . H e t ver-heugt de Raad v a n Beheer de vroegere directeur van het N.S.P. xveer i n haar m i d d e n te zien. De oude relaties van p r o f . T r o o s t met het N.S.P. z i j n een w a a r b o r g voor de v o o r t z e t t i n g van de goede samenwerking, die van het begin af met de N i j -verheiclsorganisatie T . N . O . heeft bestaan.
Een v i j f t a l leden van het personeel herdacht het feit, dat zij 25 jaar geleden i n dienst van het N.S.P. traden. H e t z i j n de heren J. D . Berger, modelmaker; S. J. Groothuis, technisch assistent; J. v. d. M e u l e n , 1ste experimentator; J. K . D . van der K l i s , b e d r i j f s i n g e n i e u r en D . H . Berger, 1ste tekenaar-con-structeur.
D e personeelsvereniging organiseerde d i t jaar wederom een personeelsavond en een zeer geslaagde jaarexcursie, die u i t een bezoek aan de D e l t a w e r k e n en de Floriade bestond.
De directeur o n t v i n g u i t handen van de Belgische ambassa-deur de h e m door Z i j n e Majesteit de K o n i n g der Belgen toe-gekende onderscheiding van O f f i c i e r van de K r o o n o r d e van B e l g i ë op g r o n d van de verdienste van het N.S.P. i n verband met het voor de vroegere Belgische Congo verrichte w e r k op het gebied van de duwvaart.
V . Toelichting op de balans en de resultatenrekening De i n k o m s t e n u i t opdrachten geven een stijging te zien tot ƒ 2.820.263,59 (vorig jaar ƒ 2.169.856,31).
Financiële toestand
Tegenover de beschikbare g e l d m i d d e l e n aan het einde van d i t verslagjaar staan contractuele v e r p l i c h t i n g e n tot de be-dragen, welke i n d i t verslag nader toegelicht w o r d e n . Pro resto is u i t h o o f d e v a n deze bestellingen nog te betalen ƒ 646.114,84. B o v e n d i e n d i e n e n w i j i n 1961 r e k e n i n g te h o u -den met de volgende aflossingen v a n opgenomen geldlenin-gen:
g e l d l e n i n g B i n n e n v a a r t l a b o r a t o r i i i m ƒ 180.000,— g e l d l e n i n g Verlengde sleeptank „ 27.000,—
Fonds voor Wetensci^appelijli Onderzoeit
De v e r a n t w o o r d i n g van de i n k o m s t e n en uitgaven van het Fonds is opgenomen op blz. 28 van d i t jaarverslag. De ter be-s c h i k k i n g be-staande m i d d e l e n waren voldoende o m de kobe-sten van het w e d e r o m o m v a n g r i j k e research-programma te dekken.
Zoals de laatste j a r e n g e b r u i k e l i j k , zal ook d i t jaar de op-slag, berekend op de door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek als gewone opdrachtgever betaalde nota's, i n het Fonds w o r d e n teruggestort. D i t betekent dat d i t m a a l een be-drag van f 255.000,— ter b e s c h i k k i n g gesteld k a n w o r d e n , waardoor het Fonds voor W . O . o p 1 j a n u a r i 1961 over een te besteden begin-vermogen beschikt v a n ƒ 369.284,25.
Mutaties in de vermogensbestanddelen
N a b e t a l i n g van de 9e a n n u ï t e i t , welke i n d i t verslagjaar plaats v o n d , k o m t de 3 % A n n u ï t e i t e n l e n i n g 1952, waarmede de v e r l e n g i n g van de sleeptank w e r d gefinancierd, op de Balans voor met ƒ 582.540,16.
O p de hypothecaire g e l d l e n i n g , waarmede de b o u w van de d i e n s t w o n i n g e n w e r d betaald, w e r d i n m i d d e l s een bedrag van ƒ 3.600,— afgelost, t e r w i j l op de geldlening, o o r s p r o n k e l i j k
23
groot ƒ 900.000,—, voor de b o u w van het binnenvaartlabora-t o r i u m i n 1960 wederom een bedrag van ƒ 180.000,— werd terugbetaald. Deze laatste l e n i n g k o m t thans op de Balans voor met een bedrag p r o resto groot ƒ 540.000,—.
H e t bedrag ad ƒ 646.114,84, dat aan de creditzijde van de Balans ivordt geiroemd, is als volgt samengesteld:
Gecontracteerde, nog niet opgele^^erde bestellingen
geraamde
kosten reeds betaald
nog te betalen op 1 j a n . 1961
Numeriek bestuurde
schroefmo-del-fraismachine f315.000,— f 142.105,26 f 172.894,74 Gavitatietunnclbocht . . . . - 60.000,— - 20.666,66 - 39.333,34 I d e m apparatuur en verbouwing - 30.000,— - 30.000,— Afzuiginstallatie grote
werk-plaats en timmerwinkel en
mot-- 19.000,— - 4.934,— - 14.066,— Ontwerpkosten snelle
sleepwa-gen - 40.000,— - 13.333,— - 26.667,— Gebouw rekencentrum . . . . - 150.000,— - 29.846,24 - 120.153,76 Installatie iderr f n
liulpappara-- 135.000,—
—
— - 135.000,— GoHlireker en p l a t f o r m binnen-vaartlaboratorium - 15.000,— - 15.000,— I n r i c h t i n g afdeling Meet- en Regeltechniek - 5.000,— — , — - 5.000,— - 15.000,— - 15.000,— Huistelefoon - 10.000,— - 10.000,— Dakbedekking Binnenvaartlab. - 70.000,— - 7.000'— - 63.000,— f 864.000,— f217.885,16 f646.114,84De resultatenrekening geeft i n t o t a a l t e l l i n g aan de ont-vangstenzijde een bedrag aan van ƒ 2.843.197,17 (vorig jaar ƒ 2.347.856,55), waarvan de inkomsten u i t p r o e f n e m i n g e n enz. met ƒ 2.820.263,59 het belangi-ijkste deel v o r m e n .
De s t i j g i n g van het c i j f e r van de bedrijfskosten staat i n nau-we relatie tot de omzetvergToting. O o k d i t jaar w e r d aan o n d e r h o u d een b e l a n g r i j k bedrag t e n koste gelegd.
Jaar Salarissen en soc. lasten Overige kosten der expl 1954 ƒ 481.987,37 ( 81 man) ƒ 170.983,36 1955 „ 550.549,54 ( 87 man) „ 223.129,54 1956 „ 680.997,23 (106 man) „ 249.661,15 1957 „ 825.242,12 (121 man) „ 364.040,86 1958 „ 886.173,10 (122 man) „ 369.215,79 1959 „ 906.913,69 (122 man) „ 432.951,59 1960 „ 1.217.064,06 (144 man) „ 572.222,66 De a f s c h r i j v i n g e n w e r d e n d i t jaar als volgt vastgesteld: V o o r de sleeptank ( i n c l . verlengde sleeptank) etc. ƒ 129.703,22 V o o r de zeegangstank „ 32.973,35 V o o r de b i n n e n v a a r t t a n k ,, 9.721,50 V o o r de u i t b r e i d i n g k a n t o r e n en werkplaatsen '57 „ 2.280,—
I n het v o r i g jaarverslag wezen w i j op de w e n s e l i j k h e i d o m naast de a f s c h r i j v i n g e n op historische kostprijsbasis, door de v o r m i n g v a n een Reserve voor V e r n i e u w i n g , de achterstand i n de a f s c h r i j v i n g e n te v e r k l e i n e n .
O o k d i t jaar z u l l e n w i j deze gedragslijn volgen, waarvoor w i j een bedrag v a n ƒ 620.000,— ten laste van de Resultatenre-k e n i n g h e b b e n beschiResultatenre-kbaar gesteld. De Vernieuwingsreserve verschijnt daarna op de Balans met ƒ 1.282.000,—.
T e n s l o t t e zal een bedrag van ƒ 4.232,38 naar de n i e u w e r e k e n i n g w o r d e n overgebracht.
V I . VooruitzicJiten
H o e w e l de i n k o m s t e n i n het verslagjaar die van het v o r i g jaar met ca. 3 0 % hebben o v e r t r o f f e n en de activiteit als ge-v o l g daarge-van b u i t e n g e w o o n groot is geweest, noopt de h u i d i g e situatie t o t v o o r z i c h t i g h e i d .
De o r d e r p o r t e f e u i l l e is n i e t onbevredigend, doch verdere opdrachten k o m e n slechts i n een v r i j traag tempo b i n n e n .
M e t de steun v a n de fondsen voor wetenschappelijk onder-zoek, die naar w i j hopen, door reders, scheepsbouwers en over-h e i d t e n beover-hoeve van de collectieve researcover-h, zij over-het
getempo-25
riseerd, zal w o r d e n voortgezet, v e r t r o u w e n w i j echter dat voor 1961 een sluitende e x p l o i t a t i e m o g e l i j k zal z i j n .
De u i t b r e i d i n g van de m o g e l i j k h e d e n van onderzoek, die i n de loop van de laatste j a r e n w e r d gerealiseerd en waartoe i n de loop van 1961 o i r g e t w i j f e l d het r e k e n c e n t r u m zal gaan be-horen, heelt het N.S.P. g e l e i d e l i j k m i n d e r conjunctuurgevoe-l i g gemaakt. De Raad van Beheer ziet dan ook de toekomst met gematigd o p t i m i s m e tegemoet en v e r t r o u w t , dat het N.S.P. haar dienende taak ter v o o r l i c h t i n g van reder en scheepsbou-wer, mede door de zich steeds u i t b r e i d e n d e technische appara-t u u r , naar behoren zal k u n n e n b l i j v e n v e r v u l l e n .
's-Gravenhage, j a n u a r i 1961.
1 j a n . 1960 1 j a n . 1961
1. Kasmiddelen
N e d . H a n d e l - M i j . A ' d a m Beleggingen
Kas - Wageningen . . . . 2. Gebouwen, Installaties, Inven-taris, Sleeptank, Cavitatietank etc Afschrijvingen 3. Gebouwen en Installaties Verlengde Sleeptank . . afschrijvingen . . . . 4. Z^egangstank Afschrijvingen . . . . 5. Binnenvaartlaboratorium Afschrijvingen . . . . 6. Uitbreiding Kantoren en Werkplaatsen 1956l'57 . Afschrijvingen . . . . 7. Uitbreiding Kantoren en Werkplaatsen 1960l'61 . . . 8. Debiteuren N o g te ontvangen nota's voor proefnemingen . . . Onderhanden werk . . . 9. Voorraden
10. Diverse Debiteuren en Credi-teuren N.B. Gecontracteerde bestellingen . 1.917.827,09 965.466,40 844.263,— 232.359,34 2.109.625,56 2.109.624,56 1.597.142,18 1.197.142,18 689.074,07 689.073,07 62.171,81 760.000,— 30.386,37 952.360,69 611.903,66 f2.349.427,11 1.062.068,69 400.000,-249.101,50 112.336, 57.350, f3.235.612,03 f 525.000,— f 580.702,72 - 110.000,— - 163.452,42 - 1.287.358,42 844.263,— 265.460,27 2.142.598,91 2.142.597,91 1.606.863,68 1.206.863,68 691.354,07 691.353,07 578.802,73 400.000,-1,— 29.846,24 399.009,30 95.207, 55.650, 32.173,44 f3.732.204,27 f 864.000, 1. Stichtingskapitaal , 2. Pensioenreserve bijzondere gevallen 3. Diverse Debiteuren en Crediteuren . . 4. Voorschot Dienst Werkverruiming . . 5. 3 % A n n u ï t e i t e n -lening 1952 . . . . 6. Geldlening Binnen-vaartlaboratorium 7. Hypotheek o/g . . 8. Fonds voor
Weten-schappelijk Onder-zoek
9. Reserve voor Ver-nieuwing 10. Saldo Resultaten-rekening N.B. N o g te betalen op ge-contracteerde bestellin-gen j a n . 1960 f 843.267,70 10.000,— 32.029,75 29.538,55 615.641,09 720.000,— 75.000,— 245.929,67 662.000,— 2.205,27 f3.235,612,03 f 477.631,58 1 j a n . 1961 f 845.635,23 - 10.000,— - 27.171,02 - 582.540,16 - 540.000,— - 71.400,— - 369.225,48 - 1.282.000,— - 4232.38,— f 3.732.204,27 f 646.114,84 Bentveld, januari 1961
N E D E R L A N D S C H SCHEEPSBOUWKUNDIG P R O E F S T A T I O N
R E S U L T A T E N R E K E N I N G
1959 1960 1959 1960
. Salarissen & Sociale lasten . f 906.913,69 f 1.217.064,06 1. Saldo A . P f 502,95 f 2.205,27 .. Bureau- en reiskosten, teken- 2. Inkomsten u i t proefnemingen
behoeften - 57.617,92 - 69.170,84 etc - 2.169.856,31 - 2.820.263,59 . Bibliotheek & Tijdschriften . 14.002,19 6.956,07 3. Diverse baten en lasten . . . - 177.497,29 - 20.728,31 •. Electriciteit & Algemene
be-drijfskosten - 100.810,03 - 154.778,78 ). M a t e r i a a l & Gereedschappen - 103.734,76 - 191.615,79 ). O n d e r h o u d & Reparaties . . - 81.806,32 - 82.368,73 ^ Belastingen & Assurantie . . 35.909,30 - 48.074,24 i . Interest - 39.071,07 19.258,21
Afschrijvingen:
Sleeptank etc - 91.447,85 - 96.602,29 Sleeptank, verlenging etc. 32.136,82 33.100,93 Zeegangstank 7.929,55 32.973,35 Binnenvaartlaboratorium . 12.537,18 9.721,50 U i t b r e i d i n g K a n t o r e n en
Werkplaatsen '57 . . . . 1.734,60 2.280,— U i t k e r i n g aan het Fonds
voor W . O - 198.000,— - 255.000,— Overgebracht naar Reserve
voor V e r n i e u w i n g . . . . - 662.000,— - 620.000,— Saldo Resultatenrekening . 2.205,27 4.232,38
f2.347.856,55 f2.843.197,17 f 2.347.856,55 f2.843.197,17 Bentveld, jarmari 1961
1 j a n . 1960 1 j a n . 1961 1 j a n . 1960 1 j a n . 1961
Nederl. H a n d e l - M i j . , A ' d a m . . . Nederl. Scheepsbouwkundig Proef-station f 7.020,94 - 245.929,67 f 58,77 - 369.225,48 Beschikbaar per u i t f 2 5 2 . 9 5 0 , 6 1 f 369.284,25 f252.950,61 f 369.284,25 f 252.950,61 f 369.284,25 FONDS V O O R W E T E N S C H A P P E L I J K O N D E R Z O E K E X P L O I T A T I E R E K E N I N G 1959 1960 1959 1960
Door N.S.P. i n rekening gebrachte diensten etc
Nadelig saldo exploitatierekening . Saldo f 899.997,06 19.283,90 - 252.950,61 f 946.955,39 - 369.284^25 Saldo per 1 j a n u a r i Bijdragen: Particulieren . . T . N . O Interest Terugbetaling door N.S.P. . . f - 487.006,01 - 487.006,01 219,55 - 198.000,— f 252.950,61 - 404.125,60 - 404.125,60 37,83 - 255.000,— f 1.172.231,57 f 1.316.239,64 f 1.172.231,57 f 1.316.239,64 Bentveld, januari 1961
