!dOry po przejsciu przez g6rotw6r jest odebrany przez
sond~ SO. a nast~pnle przekazywany do aparatury naziemnej. gdzie .u1ega uwidoomieniu na EkJranie or.az .zarej8.9trowamu fotogtraficznie. IZ M~atI:i. od-~ta~
m.oma
cza& przejficia fall akustycznej oraz jej am:Pl!.tud~. Zmana odleglo§~ ml~dzy sondami: ;pozwala obldJCzy~ pr~cIko§~ fall w gOrotworrle. PomiBT prze-,prowaclizaei.f:
pu!IlIktowo 00 Jeden !lulb lWi~cejmetrow,
'Z8leZnie od potrzeb.
. W JJnstytuc1e Pod9ta.wowydl PIrooblem6w Tecb:n.fIIrl PAIN poza rstudiami teoretyemo-doSwiadczalJnymi ~ ~ m~ - opraoowano
tat ,
zbudoweoo Idl-ita tY'P6w odpowiednicih u'l"ZIldzen pocniarowycb m.J1l. dLa. StaQ2i lBadaw.czo...DoAwdadcza1lnej G6miclwa Ruod, dla Zj-eanoozenda. iBudow·niclwa ([{.oplMl Rud ora:z die lns.tytutu ~ogi.c2m:ego. Jedno z tych unutdlzen, prze-7iIl:8C7J01le do akustyoznej ikontroli s.zcozeJJnoSci plaazeza mroZeoiow~ w 8zyba,a'h glJmi~dh, poka'Z8.oo na rye. 15 i 106.Na pierwszym :z Il1ich przedstawiooo sono&:
IIladaw-C'Zl& (1m'6teza) t 'odbiOll'O%ll,
na
druglm apail'atUJl'~na-'Ziemnll. Sonda nadaweza. .zawiera .nadajndik eksplozyj-InY, dzLalajt\oCy III.8. IZIlsadzie elelmirycznego wyladowama isIkTowBiO w cieczy. Wyladowanie to jest f:n6dtem fal alrustycznych 0 szeaokim WlkJmle ~tliwoki (od ok. 1000 Hz ® dt. 2fI 000 Hz), pozwalajllcym na IDZYsk8lIlie wystareza:j~ ozasi~
Ilawet.
woOI§rod-okaC'h 0 duzym tiumieni.'Il.
·Zewnc::tr.zn.a.
m-edniiea sandy lWY'll:osi35 mm, a dlUJgo§~ 430 mm. Sonda odbiorcza wyposa.iJona jest W odbiorniOt piezoe.lelkrbrye2'lllY oraz wrmlaania.cz !fIranzyst.orowy. Jej ~ettndca:wY'DJOBi
35 mm, dlu.goM 6'70 mm. W aparatJUorze naziemnej maj-duje &i«: generator JmtpuJs6w. IlTUC'bamiajllC'Y nada:lnik oraz synC'hroskop, :sbdq,cy do uwidoc7Jnilmia odbi~anego lSy~u akustYCZIDeg<). 'lZasadc: ctzi.a!arrla
uT'Z!ldze-ni.a.
wyjOnia II'Y·c. U.Uruohorni;ony !I;lIr1ZYcl9lclem generetor Gl dostarcza po kablu ladunek elektryczny, powodujllCY dzialanie nadajnika . N,' !d6ry wysyla pbjedynczy impuls fall akustyczne:j. Impuls po pneiaciu przez badany odci-nek zamraZanego gorotworu dochodzi do odbiornlka 0, a nast~pnie przekazany jest kablem do ~ac niacza W aparatury naziemnej. W aparaturze tej jedln.oozemie 'z ozad-zialaniem rnadajm.!ka N nast~puje otwarcie obiektywu kamery fotograficznej K oraz start generator6w podstawy czasu GP i znacznik6w czasu GZ. Pierwszy generator powoduje ruch pIamld ~ej w poIJl'2Jek ek1l'anu lampy oocyloslropaweJ. kreslllcej o§ czasu. Generator GZ, IImpulsami szpOko-wymi, dziell t~ os na odcinki 20 J.I. sek lub 200 J.I. sek. Z chwilll nadej§cia odebranego sygnalu akustycznego plamka §wietlna zaczyna kre§U~ r6wnieZ jego obraz,
SUMMARY
n:vIs -report, ,prOV'lded w1<liho fl'h.e dnflroduclion ddcll expla.!m the present IIrlgInWcance of the ,poob'l..em
COIl-ISidered. deals with the 1Oleo;ry (jf propegarttcm of etas-:tic w8IVes .ID (porOUS lI'ocit formations, witih vltl'ious temperatU1res arid var~ous degree of Uquoid satUtl'ation.. '.l1be theory has been 8Upparted by t'he Il'esults of
ex-,per1menta~ investigatioll's.
The secornd
part,
based on the theory presented,(lcmeerms the m·ost :importalnt modEll."ll ways of
pr&eti-.caJ. ap,pUcatioOIl .of acoustic wavE!19 fo(llr the lnvest.J.ga-tiODlS of rook: formations:, ~tiou18lrly for 1Jhe aoo1l!!l'tlle
wen
tloegfln:g and 8.oOOlISti'C investigations of the Il'OCk farmatloos bored in the vicinity (:yl ~g 1Iihdfts. . MOIl'I8ovelI', the progress ·in .practical application of .tihese new methods ILn !Poland is dlscused, too.186
kt6ry zarejestrowany zostaje na tamnie §w1atloczulej przez kamer~ przystawionll do ekranu. Po wywola-niu zdj~cia moZna za pmnoct\ .znacmiIk:6w odczyta~ czas lpl'ZejSciafali akustycmej
araz
okIre§H~ w miU-metraoh ~ amp1itud~.l~rzy alrustycmym badam'll ipIancza ml'oZeaiowe.go do OPUSZCZ8lIl.ia 80Illd wylk:orzyatyw8ID.e -II1l w IZBIS8.d'zi.e otwory, ,pmez kt6re I1m'llzy solalnka zamraZajllCB.
Roz-mieqczen.fe otwor6w poI\taIZ8no IW' IS,POIl6b Or.i-entaeyj~ na Il'yc. 1'1. Poomi.aa:y wy.lronuje si«: ikolejno ~ sq-siedDfmi otworamd wzdolui oCaiIego ~
mroZeniowe-.go i !la 1l"6ZnydJ. ogI~'bolro§cladh. Por6wnuj1tc
7Ill.ierz.o-ne prttdkokd z wyniOtami otTzy-menymi rna pr6blkadl ~la si~ ewenruaJJne miejsca elabiej ~e lub W og61e me IZ8mrotorn~ {l. 2).
:w
poddbny sp0s6b do IQp1syw8lD.ego i oza pomo~ poddmej apal'atury moZna bada~ a'lm9tycznie paro-WB.toA~ dzwi~zIoSc gTtmtu dla cel6w budowlanyc'h.JeteU !natooliast ~dzi 0 wylkorzymywanle
pomia-Il'6w akustyomych do badmia 086rotworu ~
wyrobfsk .g(xrn!i.czych,
to
'l'Mmca lPol~a~ moie g16wrn:ie illa tym, ie otwory dla son.d Woier.con.e ISl:l W ~clanaodJ;1, pOd Ik:lltem pozwalajllcym.· Ina wy.pemdenie otwoOr6w Wooll·~Y'toczane na.Jisto1;niejsze pr~ zastoeow8llia aamstyld
w
g6ml.cjwie !Die wyczerpujll tematu, poz-walolll.fll j.edna'k: lWl'iantowa~ '9l~ jakie mOOHWoOSai ma przed 90bIl :ta nowa, WdlI'HaJna obecme '11 n·as moetoda. pornial'.owo-4ront'1'olna.L'lTERlATURA
1. CaUkoW'9k~ R. - Porniall'y
m
siim wlaen~cifizyk·o-meehamc2'lllydh ·gl'oot6w. III lK'l'ajowa iKon-f&lI'en.eja Badan NieniezC'ZltCydh. WaJ.'Szawa '1966. 2. C a 1 d k 0 vt s Ik: ;i R. - WytkII'e§lne 1; 'llumerymne
metody wYoZllS.czsnla gramcy pluzcza lMoteniowe-~o 8zybOw. Rudy d !Met. In.ie2le1. 196'7. m-11.
3. K aUofiu!ld W. - lPIropaogae:ia tal ul'f;r,a~o
wych
w
S'kalacb of. je) tPl'fttylCZIle zastosowanle. PWN, iW8I1'szawa 1959.4. 1K!·0 I rt 0 6 IS Ik: d: W. - Baoda'Ilde 'Iliekt6l'Yclh wlasno.§cl .st:ruktul'a1lnyclhg6rotworo metodl'4 31rustYoC2lDll. Rozpr.
rnz.
1985', IIll' 1.5. Ms'C'hooWskl !M., '11'1"u1lwirn. W. - Badanie pJasz~ mToZendowego z ozastosowaniem metoc:l ul-trad!wi~lrowyeh w skali llaboratoTyjrnej: (m' aszy-nQPis) AIGH. K'1"8k6w 1965.
6. !pie a,l'so'n S. J. - !Handbook Off :Well Log
AnaJy-ms.
New Jersey, USiA, 1003.PE310ME
B nepBoA 'IB'C'l'H CTaTbJI: aBTop ~aeT BCTyIIHTeJlloBOe OImlCamre OOBpeMeHHOro :lHa'leHH.II paCCMaTPHBaeJIoA upo6JIeMhI JA. UPHBO~ Teopmo 'Pacxom:~eHHJI YDPY-l'HX BOJIH B DOPHCThJX IIOPO,!{aX c yqt!T(lM pe3m.JX ireMnepB'11YP H pa3lloA C'l'eIIeBH HBC~eHHJI paCTBOpoB. IIpBBJfJILHOC'l'L TeoPHH lIo.zt'l'Bep~eH8. pesym.'1'B'l'811H
Bo B'l'OpOA ~, OCBOB~maIlCh Ha upe~eTBBJIemmA
TeOIpHH, aBTOp YKB3:&maeT BaJKHeAmHe COBpeJIemn.re
lIIeTO~ IIpaKTH'le'CKoro ilIpKMeHeHHJI aKYCT.JAeCB:HX
BOJIH B H'OCJI~OBaH'HH reoJIol"H'leC'KIH'X DOpO~, oc06eH-HO B a~'l'H'IecB:olll J:JPOIPHJIHPOBImHH 6YPOBbIX cDa-:amH H axy'C'l'Jf'IeclDlX 31l11epax B6.lm3H ropm.rx 06-B8JIOB.
Kpoye TOro ·pacCllla'l'PHBaIO'l'ClI ,lIOCTJOKemut B IIP8'K-'Nf'lecB:OM IIPHlleHeHHH 9'l'HX CoaPeJIeHHhIX MeTO;q;O~ B IIOJ.ILme.
