z16z ropy naftowej.i gazuziemnego z uwzgl~dnieniem
rOll s~li' nie,przepuszczalnych skal uSZCZelmalllcycn, WP!Y.wqwi telttpIWti na rOznUeSzczenietycn Z!OZ,
.ltom-p.dtSOWYID:
·.b9,daniom migracji i akumUlacllW~10-wO<lorOw. · . .
1i.egionalne badania geologiczne i geOfizyczne oraz wynikl uotychc~asowych. poszwnwan zlOz guu ziem-nego' i 'ropy . n~wej n!\ lillZU PoI&kim wykazUJll zrc,)zJ)icbW'ane 'i 'ha·ogOl. SKomplikowane geolOglCZne waruDki..,wyst~powania nagrQiJiadzetl w~glowoaol'ow, '11 w 'zWi4zku z tym koni~rios(: prowadzenia poszu-.ltiwal'l W oparciu 0 solidne, naukowe poa.staWY. !~a pOaltreSleme zasluguje przy ty·m !akt, ze kontynuowa-me geologicznych prac ,oaaawczyeh 0 chara.ltterze podstawowym jest niezb~dne nawet w tych regionach 1 seriach, gdzie odkryto Juz szereg uoz w~ow()QQrOw i znane Sll w przybllieniu geologiczne rwarunki ich
wys~powania. Frzykladowo mozna wymienic takie regiony jak 1'opO. i .. gawnosny obszar ze zlozami w
cechsztynskim dolomicie g16wnym wrejon,ie Krosna . Odrzailskiego, stI'efa wyst~powania perms.ltich· zUiz ga-zu ziemnego w rejonie ustrowa. Wlelk.opoJBkiego oraz strda KoniaroWa-Rachan w rejonie Zamoscia z
po-,ziomami gazo~o$nymi .. w dewonie srodkowym, ~a
NiZu. Polskim badania 0 charakterze podstawowym powinny wiQC nie tylkopoprzedzae poszUkiwania zlOz 'rQPy·naftowej i. guu ziemnego, . ale na],eiy je kon-tynuowae tBkZe we . wsZYSUdCD stadiacD poszU.\tiwan.
W drugim przypadku pr.zed.ID.iotem ich sll i b~dll gl6w-~e te zagaani,ema, kt<ilych rozwillzanie jest {),iez~ne rua zwi~.ltszenia efektywnosci. poszUJdwan i prowa-ctzenia racjonalnej eksp!o'atacjiZiOZ.
·0<;1 dluZszego c~u zarysowuje 6i~ nieodzoWDoSe
W7;mozepia w Iastytucie GeolOglcznym .. badan typu analitycznego. Zagadwenie to willZe si~ Zt1 sprawll rozbudowy labO;ra.tori6w. kt6re .powinny bye wyposa-zoo,e: W odpowiedni, sprz~t i kadr~. W przysuosci dq-zyc naleZY do wyposaZenia laboratori6w Instytutu Ge-ologicznego w aparatur~ p6lautomatyCWll ~dz au~: matycznll. Tylko tym sposobem moZliwe b~ie uzy-skanie duzej iloSci materialu analitycznego, a r6wno-ozelm.ie: nde trzeba bp.ie na,dmiernie ~zbud'owy>Wac kadr.
Prawidlowe' wykorzystanie materia16w analityc- z-nych .wymaga stosowania maszyn matematycznych. Wprowadzenie na szerokll skal~ do geoIogii metod Il1atematycznych 'moZliwe ~e jednak dopiero wOw-czas, gdy dysponowac si~ b~dzie duzym, jednolitym.
materialem analitycznym 0 odpowiednie} jakosci.
. 'Autor wyraia nast~pnie pogllld, ze w. perspektywie
do ·1985 r. podstawowe znaczenie ·b~ mialy dla g6r-nictwa naftowego i gazowego przede wszystkim
pra-ce. analityczne i oparte na nich ekspertyzy, dotyczqce k!uczowych· zagadniefl. geologiczno-poszukiwa<Wczych w wybranych formacjach" w skali calego Nuu · Pol-skiego i w wydzielonych regionach.
Zwiw,le i treSciwe opracowanla, syntetyczne, doty-cZllcebudowy geologicznej oraz prognoz ropo i gazo-nosnosci poszczeg6lnych jednostek geologicznych lub
. wydzielonych region6w, naleialoby wykonywae w od-stlWach kilkuletnich jako podsumowanie okreslonych
c~w prac .badawczych i poszuldwan; W tym ukla-dzie. bylyby one naukowll. podbudowq . wieloletnich program6w . dBlszych badan i poszukiwaD..
W skali ealego NiZu Polsldego, a w zasadzie dla calego obszaru Polski, za niezb~ne uznac naleZY tak-ze uzyskanie dalstak-zego pos~pu w badaniach nad ja-koociowq i ilosciowq ocen" prognoz ropo i gazonoS-. nosci.' Zakres ich powinien bye zwi~kszony, przy czym zachodzi koniecznosc periodycznego analizowania i syntetyzowania· 'wynik6w; Zasadniczym rezultatem bylyby . oceny : zasob6w perspektywicznych ropy naf,to-wej i gazu ziemnegoHwykonywane z mozl1wie mak-symalnll obiektyw~oiici~ w koncowych latach poszcze-g6!nych plan6w pi~ioletnich.
Jak z poWyZszych rozwazan wynika prowadzenie poszukiwail. ropy' naftowej i gazu ziemnego wymaga wyjqtkowo dtlZego' zakresu prac badawczych. 1nsty-tut Geologiczny nie 'moze, a nawet nie powinien
po-dejmowile si~ H opr~cowy.wania wszystkich zagadnien, Zjednoczenie, G6l'nictWaNaftowego dysponuje bowiem
szeregiem wlasnych instytucji badawczych, jak:' In-stytut N~towy w KrakOwi~ z fiful w;Krosnie, Zaklad Opracowan Geologicznych G6rnictwa Naftowego "Ge-o.nafta" w Warszawie z miami w Krakowie.i Gorli.,. each, pracownie i laboratoria przedsi~biorstw geofi-zyki gornictwa naftowego w Krakowie i Toruniu ,oraz lJH.ecisi~bioI'jltw poszukiwail.. naftowych w Krakowj,e, .Hulle, !!.ielonej G6rze, Pile i Woloroinie. Wymienione instytucje dysponujll aktualnie dobrze WYpOsaZony~i laboratoriami i liczIUl kadrq wysoko kwalilikowanycn specjaUsj;6w, El w tym pracownik6w z .. najwyuzymi stOpniariti naultowymi. Moma stwierdzie, Ze wyniki ich prac Sll w stanie zapewnie programowanie poaz,u-kiwail. opartych na naukowych 'podstawach i osill-·ganie ich wysokiej efektywnosci. Swiadczy 0 tym
cnociazby odkrycie szeregu zasobnych z16z gazu ziem-nego i szybki wzr06t wydobycia tego surowca energe-tycznego i ch~cznego. . _.
W zwiqzku z tym prace badawcZe' -prowadzone w Instytucie Geologicznym podBl!p~tem .gazu ziemne-go i ropy' naftowej ·powinny miec charakter badail regionalnych opartych 0 szeroki zakres specjal1stycz-nych, naukowychbadail laboratoryjnych. Szczeg61ne maczenie . przypisQc nale:iy rozwijaniu ·.VI InstytU{!ie Qeologieznym p;r:ac. z. zakr~u· .litologii, l!edymeJlj;ologii, 'stratygrafii i tektopi.jd oraz badailgeologlcznych wa~
runk6w wyst~powania z16z ga,z1,l. ziemnego -i rppy ,naf~
towej na NiZu Polskim z uwzgl~nieniem. jego Po~ cji geologicznej w p6mocnoeuropejskiej '.prowincti ropo i gazonosnej ...
SUMMARY
The :i.nvestigatDons CaI'ried
~t
by the.·Geolog.ic.al InetiiliQJte .and tne Oil IJpdustry mad,e JPOISIIible dis~veryof gBlS-
aJPd
oiJl.-fie1dsm.
the areas.Qf the For.e-Sudetic monocl.ine, in the westem pari ·of the. FIOmeranla, and in the Polish InwtlaaDlCll;; gas .fields weref9ud~ the Lub1iin regiolll. The l'e&ulrtB hlltherto abtaine.d, show possilbilloroes of filldm,g gas- 8lIld oU~!ield6 in depres-9iOlIlS of the Polish ,pa1r.t of the ~t-:E~P:recambrilll1l Pl~, Mid-1Poland .(Wielkqpolslro:--Ksuja'WlSJrde) deprfa(!lSion. the lIublln regjon, a& well
as in tlhe. easltem paIl"t of the wester.n P.om,er~ia~ . ~ T.he probil.'eIDS al .. delinea5tion of possible. gas- and oillfields in . b area of the Polish lJQwIlands appear _to be' hifJhly . cQl1llplex. In OIl'der to scd:ve· these problems it ·is nec€lSlSa['Y 11ocau:a:'y oot .oompl.ex .g1e()log.ical and
goophylSica~ atudi-es,' ami pall'ticwaI'ly Ul1hofacja[, sedi-mentary, 9trMygraphlcal, tectoni!c, geochemdcal .. and bydrogeologicru. This. task reqmres i.n.teosUkatioo::. of studies of the aatalytt;ic type. ,. . . . ,~
Lmportmce of studies 00 .. the flrtigm, migrUdIOll rourt;es IlI1ld accumulartion of bitbumens. and OIDieQ-logical ~wlM:·i<ties in' duibUltiO!ll of.gas~, and oil.--·fields is stressed. Further efforts. are needed.,in-.order to estalbdiJsh optimal methods· oieY8'tu8ltilOln of. oil
and
g85 1'E!l.9OW"CeIS and to define principles and criteria.of evaJ.'Ualtion (}f. the perspectives of oil and gas ocour-raIl!ce iJn pMt'iclliwr geOetl'uctural elements of' thePolihsh Low!ands. . .. .'
Studies on geological setting of oil- and, gas-fields in the Polish Lowlands, which would take into account the place of thiS regiOn .in the North-EUiropean gas !md oi!l PIl'oviru:e, sire of basie impoot8lIlce.··
.PE3IOM E
B
HTore MCCJIe~OBaHH~ reo.norM'feCKOrO HJlc'J1ol~YTa M nOHCKoBbIX pa60T Hec:p'l'e~o6blBaJOw;e~ npOMbIWJIe. H-HoeTH B npe,l(eJIax IIo.;n,cKo~ HM3MeHHOC'f~ 6DIJlHBbJ-mmeHbI Hec:pTera30HOCllI:.le pa-H:O~I: Ha IIpe,n;cy,n;eTCJ!:o-H: MOHOKJIH.H8JlH H B aana,n;HoA. 'faCTH IlOMOPbSl, a ·TlUCKe ra30HOCHaSl 30a8 B IO:lKHOil: qaCTH JIro6JI,HHCKoro' pe-rHoaa. HMelOTcSl npe~OCbUIKH Ha BhISlBJleHHe. He<PTe-ra30HoCHhIX paAOHOB B . npol'H6ax . Ha . TePPH~OPHH nOJIbCKO~ qaCTHBoCTO'fHo-EBponeiicKO-H: ~KeMppW!:"
CKO-H: nJIaTq>OpM:bI, B Cpe,llHenOJIbCKOM (BeJI~oI!Q~~,
Cl(o .. KysmHil:CKOM) nporM6e, B, JJIo6JIHHCKOM. pel'HOHe H B BOCTO'ffiO~ 'IaCTH ·;3ana.u;Horo· IIoMopbs., .
