W artykule przeprowadzono analiz ewolucji łacucha dostaw drewna pochodz-cego z lasów pastwowych. Wskazano okresy, w których nastpiły radykalne ekonomiczno-organizacyjne zmiany w polskiej gospodarce lenej. Zdefiniowano czyn-noci wchodzce w skład łacucha dostaw drewna oraz wykonawców poszczególnych prac lenych. Artykuł zawiera równie przegld definicji łacucha dostaw oraz infor-macje na temat gospodarki lenej w Polsce.
Słowa kluczowe: łaĔcuch dostaw drewna, prace leĞne, PaĔstwowe Gospodarstwo LeĞne Lasy PaĔstwowe (PGL LP), zakłady usług leĞnych (ZUL)
Wprowadzenie
Przepływ drewna w łaĔcuchu dostaw zaczyna siĊ od miejsca jego pozyskania, na powierzchni leĞnej, a koĔczy wraz z dostarczeniem produktu odbiorcy. EfektywnoĞü ekonomiczna łaĔcucha do-staw jest uzaleĪniona od sprawnoĞci ogniw w nim wystĊpujących. Kluczowe znaczenie przyjmuje zatem elastycznoĞü i dostosowywanie siĊ do zmieniających siĊ warunków rynkowych.
Dokonujące siĊ przemiany strukturalno-własnoĞciowe w polskiej gospodarce leĞnej w ostatnich 30 latach znalazły odbicie w zmianie sposobu funkcjonowania łaĔcucha dostaw drewna. Zmiany w lasach paĔstwowych polegały m.in. na: zmianie wielkoĞci zasobów ludzkich i majątkowych, ich charakteru i umiejscowienia, wzroĞcie udziału sektora prywatnego w gospodarce leĞnej i tworzeniu uregulowaĔ prawnych sprzyjających kształtowaniu siĊ porządku rynkowego. Zmiany w prowadze-niu gospodarki leĞnej wymagają nowego podejĞcia do procesu transportu drewna nakierowanego na efektywnoĞü funkcjonowania struktur łaĔcucha.
Celem artykułu jest wskazanie zmian w przepływie surowca drzewnego pochodzącego z lasów paĔstwowych, jakie dokonywały siĊ na przestrzeni ostatnich 30 lat – z punktu widzenia rodzaju realizowanych czynnoĞci wchodzących w skład łaĔcucha dostaw drewna oraz ich wykonawców. Artykuł składa siĊ z wprowadzenia, trzech czĊĞci i podsumowania. W pierwszej czĊĞci artykułu przedstawiony został aktualny stan wiedzy na temat zarządzania lasami i gospodarką leĞną w Polsce. Druga czĊĞü artykułu zawiera rozwaĪania na temat definicji pojĊcia łaĔcucha dostaw. Natomiast analiza ewolucji łaĔcucha dostaw drewna pochodzącego z lasów paĔstwowych na przestrzeni 30 lat przedstawiona została w punkcie trzecim. W podsumowaniu dokonano syntezy wczeĞniejszych spo-strzeĪeĔ.
1. Zarządzanie lasami i gospodarka leĞna w Polsce
Lasy zajmują obecnie 29,4% terytorium kraju. Rosną one na obszarze 9177,2 tys. ha [3]. NajwyĪszą lesistoĞcią (49,2%) charakteryzuje siĊ województwo lubuskie, najniĪszą (21,3%) – wo-jewództwo łódzkie (rys.1).
Rysunek 1. Lesisto Polski (w %) według województw ħródło: [7].
W strukturze własnoĞciowej lasów w Polsce dominują lasy publiczne – 81,1%, w tym lasy w zarządzie PGL LP – 77,2% (rys. 2). Warto zaznaczyü, Īe struktura własnoĞci lasów w całym okresie powojennym zmieniała siĊ w niewielkim stopniu. W ostatnich 20 latach udział lasów wła-snoĞci prywatnej wzrósł z 17,1% w roku 1995 do obecnych 18,9%. Z kolei z 82,9% do 81,1% zmalał udział lasów własnoĞci publicznej.
PowyĪsze dane wskazują, Īe PGL LP jest głównym podmiotem prowadzącym gospodarkĊ le-Ğną w Polsce. Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o lasach z dnia 28 wrzeĞnia 1991 r. (Dz.U. z 2011 r., Nr 12, poz. 59, z póĨn. zm.) przez gospodarkĊ leĞną rozumie siĊ działalnoĞü leĞną w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiĊkszania zasobów i upraw leĞnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania – z wyjątkiem skupu – drewna, Īywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leĞnego, a takĪe sprzedaĪ tych produktów oraz realizacjĊ pozaprodukcyjnych funkcji lasu [13].
NajwaĪniejszym produktem gospodarki leĞnej jest drewno. W 2013 r. wielkoĞü zasobów drzewnych w lasach Polski wyniosła ponad 2,322 mld m3 drewna [3]. Począwszy od 1967 r., kiedy to w lasach paĔstwowych wykonano pierwszą aktualizacjĊ zasobów drzewnych, rejestrowany jest ich stały wzrost (rys. 3). Według danych Wielkoobszarowej Inwentaryzacji Stanu Lasu (WISL) dla okresów 2006–2010 i 2009–2013 zasoby drzewne ogółem w kraju zwiĊkszały siĊ Ğredniorocznie o 35 mln m3 [7].
Rysunek 3. Wielko zasobów drzewnych w lasach Polski w latach 1967–2013 w mln m3
ħródło: [7].
Stale rosnąca zasobnoĞü drzewostanów, a tym samym przyrastające zasoby drewna w lasach paĔstwowych umoĪliwiają stopniowe zwiĊkszanie jego pozyskania. Od 1990 r. wzrosło ono prze-szło dwukrotnie – do ponad 35 mln m3 (stan na 2013 r.). Faktem jest, Īe PGL LP jest głównym dostawcą drewna na polskim rynku, a przychody lasów paĔstwowych w ponad 90% pochodzą wła-Ğnie ze sprzedaĪy tego surowca [8].
Pozyskanie drewna jest zatem waĪnym elementem gospodarki leĞnej. O wielkoĞci pozyskania drewna decyduje tzw. etat ciĊü okreĞlony w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla kaĪ-dego nadleĞnictwa1 na 10 lat [13]. Spełnienie potrzeb i oczekiwaĔ odbiorców drewna (którymi mogą byü np. wytwórnie celulozy, wytwórnie papieru albo tartaki), skupia siĊ wokół realizacji szeregu czynnoĞci związanych nie tylko z pozyskaniem drewna, ale równieĪ z jego zrywką i wywozem z lasu. Skuteczne i efektywne zaspokajanie potrzeb i wymagaĔ konsumentów ma wiĊc swoje Ĩródło w funkcjonowaniu logistyki nadleĞnictw. W kontekĞcie powyĪszego szczególnie duĪy nacisk na-leĪy połoĪyü na kompleksowoĞü i harmonijnoĞü2 potraktowania wszystkich działaĔ niezbĊdnych dla zapewnienia właĞciwego przepływu drewna od punktu początkowego do punktu konsumpcji – co sprzyja tworzeniu łaĔcuchów dostaw.
2. ŁaĔcuch dostaw – definicja
Koncepcja łaĔcucha dostaw (ang. supply chain) jest bardzo róĪnie interpretowana w literaturze przedmiotu, trudno wiĊc wskazaü jedną uniwersalną definicjĊ. Przegląd definicji łaĔcucha dostaw, łaĔcuchów dostaw czy zintegrowanych łaĔcuchów dostaw pozwala zauwaĪyü, Īe róĪni autorzy kładą nacisk na odmienne własnoĞci tego samego pojĊcia (tabela 1).
Przestawione w literaturze poglądy odnoĞnie pojĊcia łaĔcucha dostaw cechują siĊ pewną kom-plementarnoĞcią, a tym samym akcentują kilka elementów, które decydują o jego specyfice. Chodzi tu w szczególnoĞci o specyficzne podejĞcie do grupy współpracujących ze sobą przedsiĊbiorstw, likwidujące wiele istniejących miĊdzy nimi barier, mające na celu zarządzanie i/lub koordynowanie przepływu produktów, począwszy od surowców skoĔczywszy na wyrobach gotowych, nabywanych przez konsumentów [12].
WĞród najpopularniejszych okreĞleĔ łaĔcuch dostaw interpretowany jest jako integrująca filo-zofia, zintegrowane zarządzanie przepływami towarów i informacji, fizyczna sieü czy teĪ sieü wzajemnie ze sobą powiązanych organizacji, które obejmują wszelkiego rodzaju działania, czynno-Ğci logistyczne umoĪliwiające przepływ produktów, usług, informacji od pierwotnego dostawcy do ostatecznego klienta [6].
ŁaĔcuch dostaw moĪe byü zdefiniowany na róĪne sposoby, jednakĪe jego istotą jest zintegro-wane zarządzanie sekwencją czynnoĞci (działaĔ) umoĪliwiających przepływ materiałów od dostawców aĪ do ostatecznego klienta [2].
1 Nadlenictwo jest podstawow, samodzieln jednostk organizacyjn Lasów Pastwowych działajc na podstawie
ustawy z dnia 28 wrzenia 1991r. o lasach, przepisów wykonawczych do ustawy, a w szczególnoci Statutu Pastwowego Gospodarstwa Lenego Lasy Pastwowe, stanowicego załcznik do zarzdzenia nr 50 Ministra Ochrony rodowiska, Zasobów Naturalnych i Lenictwa z dnia 18 maja 1994 r.
Tabela 1. Wybrane definicje łacucha dostaw
Lp. Autor Definicja
1. European Com-mittee for Standarisation
„(…) sekwencja procesów wnoszących wartoĞü dodaną do produktu w trakcie jego przepływu i przetwarzania od surowców, przez wszystkie formy poĞred-nie, aĪ do postaci zgodnej z wymaganiami klienta koĔcowego”.
2. APICS „(…) procesy zachodzące od momentu pozyskania początkowych materiałów zaopatrzeniowych do konsumpcji ostatecznego produktu i łączące w poprzek dostawcĊ i odbiorcĊ. (…) funkcje wewnątrz i na zewnątrz przedsiĊbiorstwa, które umoĪliwiają łaĔcuchowi wartoĞci wytworzyü produkty i dostarczyü usługi do klientów”.
3. A. Łupicka „(…) sekwencyjnie powiązane i współzaleĪne przedsiĊbiorstwa, które wspól-nie kontrolują, kierują i usprawniają strumiewspól-nie rzeczowe, informacyjne i pieniĊĪne od dostawców do ostatecznych klientów i są rozpiĊte na siatce po-wiązaĔ róĪnych firm tworzących sieü gospodarczą”.
4. J. Witkowski „ŁaĔcuch dostaw to współdziałające w róĪnych obszarach firmy, wydobyw-cze, produkcyjne, handlowe, usługowe oraz ich klienci, miĊdzy którymi przepływają strumienie produktów, informacji i Ğrodków finansowych”. 5. R. Matwiejczuk „(…) zintegrowany system, obejmujący wszelkiego rodzaju działania i
czyn-noĞci logistyczne, niezbĊdne do wytworzenia produktu lub zaproponowania usługi, przy czym strategiczny układ procesów logistycznych ma na celu wy-generowanie dla nich wartoĞci dodanej”.
6. AOM (The Asso-ciation for Operations Man-agement)
„ŁaĔcuch dostaw to zespół złoĪonych procesów, zachodzących począwszy od zakupu materiałów zaopatrzeniowych, aĪ do konsumpcji przez finalnego na-bywcĊ, które łączą w poprzek dostawców i odbiorców z wewnĊtrznymi i zewnĊtrznymi funkcjami przedsiĊbiorstwa”.
ħródło: [1], [10], [11], [14]. 3. ŁaĔcuch dostaw drewna
Dokonana analiza definicji łaĔcucha dostaw w punkcie drugim artykułu pozwala sformułowaü pojĊcie łaĔcucha dostaw drewna. ŁaĔcuch dostaw drewna to integracja czynnoĞci (prac leĞnych) wykonywanych, przez róĪne podmioty gospodarcze, od punktu pozyskania drewna do punktu kon-sumpcji.
3.1. CzynnoĞci w łaĔcuchu dostaw drewna
CzynnoĞci realizowane w ramach łaĔcucha dostaw drewna moĪna pogrupowaü na trzy procesy: − proces pozyskania drewna,
− proces zrywki drewna,
− proces wywozu drewna z lasu do klienta.
Pozyskanie drewna obejmuje wszystkie czynnoĞci związane z [9]: − przygotowaniem miejsca Ğcinki,
− Ğcinką i obalaniem drzew, − okrzesywaniem drzew z gałĊzi,
− przerzynką drewna zgodnie z obowiązującymi normami (optymalną manipulacją drewna ce-lem otrzymania moĪliwie najlepszych jakoĞciowo sortymentów),
− wyrobem sortymentów, czyli pogrupowaniem ĞciĊtego drewna do poszczególnych klas zgod-nie z normami jakoĞciowo-wymiarowymi,
− zakoĔczeniem prac Ğcinkowych i uporządkowaniem powierzchni – szczególnie poskładaniem okrzesanych gałĊzi czy ułoĪeniem drewna w stosy na legarach.
Zrywka drewna to zespół czynnoĞci związanych z [9]:
− przygotowaniem szlaków zrywkowych (w tym odĞnieĪanie szlaków),
− podczepienie drewna do Ğrodka zrywkowego lub jego załadunek na Ğrodek zrywkowy, − transport drewna od miejsca Ğcinki do miejsca okresowego składowania w lesie, − rozładunek drewna lub jego odczepienie od Ğrodka zrywkowego na składzie, − ułoĪeniem zerwanego drewna na legarach.
Wywóz drewna z lasu (proces dostarczenia drewna do klienta) obejmuje czynnoĞci związane z załadunkiem, przewozem drewna do klienta, jego wyładunkiem oraz ewentualnym przeładunkiem. Ponadto, w zakres tego procesu, wchodzi organizacja procesu przewozowego przy zastosowaniu wyspecjalizowanych pojazdów wysokotonaĪowych przystosowanych do transportu drewna.
Warto nakreĞliü, iĪ w przypadku przemieszczania drewna do kolejnego ogniwa logistycznego transport jest realizowany dwuetapowo. Pierwszy etap – zrywka – obejmuje przemieszczenie drewna z powierzchni pozyskania (wnĊtrza drzewostanu) do miejsca, z którego moĪe ono byü prze-transportowane przez pojazd wywozowy (jest to najczĊĞciej droga leĞna lub składnica). Drugi etap obejmuje wywóz drewna z lasu i dostarczenie go do nabywcy. Podział na etapy wynika z odmien-noĞci warunków terenowych (noĞodmien-noĞci podłoĪa), które stanowią równieĪ o konieczodmien-noĞci stosowania przy poszczególnych etapach zrywki róĪnych Ğrodków technicznych [15].
WaĪnym ogniwem wystĊpującym w łaĔcuchu dostaw jest składnica drewna, czyli obszar te-renu, na którym przechowywane jest drewno pozyskane w lesie. Ze wzglĊdu na spełniane funkcje składnice drewna dzieli siĊ na składnice przyzrĊbowe (tzw. leĞne punkty przeładunkowe) i składnice spedycyjne, które najczĊĞciej usytuowane są przy bocznicy kolejowej i na których oprócz składo-wania surowca drzewnego mogą odbywaü siĊ procesy manipulacji drewna dla uzyskania cenniejszych sortymentów drzewnych.
3.2. Zmiany w łaĔcuchu dostaw drewna na przestrzeni ostatnich 30 lat
Zmiany zachodzące w łaĔcuchu dostaw drewna pochodzącego z lasów paĔstwowych, jakie dokonywały siĊ na przestrzeni lat, okreĞlono na podstawie badaĔ eksperckich. Celem badaĔ było wyróĪnienie przedziałów czasowych, w których nastąpiły radykalne przemiany w łaĔcuchu dostaw drewna, zidentyfikowanie i uszeregowanie czynnoĞci łaĔcucha dostaw drewna w odpowiedniej ko-lejnoĞci oraz wskazanie wykonawców prac leĞnych realizowanych w łaĔcuchu. Badania przeprowadzono w formie wywiadu z sekretarzem jednego z nadleĞnictw w powiecie kłodzkim, który posiada wieloletni staĪ zawodowy w zakresie gospodarki leĞnej.
Wyniki badaĔ eksperckich dotyczących łaĔcucha dostaw drewna pochodzącego z lasów paĔ-stwowych z perspektywy ostatnich 30 lat przedstawiono w ujĊciu graficznym na rys. 4.
Rysunek 4. Ewolucja łacucha dostaw drewna pochodzcego z lasów pastwowych na przestrzeni 30 lat
ħródło: opracowanie własne na podstawie badaĔ eksperckich.
Zmiany zachodzące w łaĔcuchu dostaw drewna pochodzącego z lasów paĔstwowych, jakie dokonywały siĊ na przestrzeni ostatnich 30 lat, moĪna poddaü analizie w oparciu o cztery interwały czasowe, tj.: okres do 1985 r., okres od 1985 r. do 1990 r., okres od 1991 r. do 2000 r. i okres po 2000 r. Warto zaznaczyü, Īe zmiany te nastĊpowały w wyniku oddziaływania sił politycznych lub ekonomicznych.
Przed 1985 r. w PGL LP powoływano jednostki, których celem było zapewnienie samowy-starczalnoĞci wykonawczej. Stąd teĪ wszystkie prace leĞne wykonywane były przez jednostki PGL LP. Z uwagi na specyfikĊ wyrobu finalnego przeznaczonego do sprzedaĪy odbiorcy, tj. tarcicy i Ğcieru, proces produkcyjny był bardziej złoĪony niĪ po 1985 r., tj. składał siĊ z wiĊkszej liczby czynnoĞci. Realizatorami prac leĞnych były wyłącznie jednostki PGL LP jak np. oĞrodki transportu leĞnego, składnice drewna, zakłady przeróbki drewna oraz zakłady transportu i spedycji drewna.
W latach nastĊpnych nastĊpowała reorganizacja lasów. Okres 1985–1990 charakteryzował siĊ negatywnymi zjawiskami w organizacji prac leĞnych, spowodowanych kryzysem paliwowym oraz postĊpującym procesem starzenia siĊ posiadanego wyposaĪenia technicznego nadleĞnictw [4]. W wyniku tych zmian, w okresie 1985–1990, powstała niewielka liczba przedsiĊbiorstw prowadzą-cych działalnoĞü gospodarczą w sektorze usług leĞnych z zakresu transportu. Poza firmami leĞnymi,
czynnoĞci z tego zakresu wykonywali takĪe etatowi pracownicy nadleĞnictw paĔstwowych. W oma-wianym przedziale czasu, nadleĞnictwa zmieniły równieĪ swój proces wytwórczy – obok wyrobu sortymentu, zajĊły siĊ takĪe wyrobem półsortymentu, czyli tzw. surowca do dalszej manipulacji, który nie stanowi jeszcze towaru rynkowego.
Wraz ze zmianami ustrojowymi w Polsce w latach dziewiĊüdziesiątych XX wieku, PGL LP weszło na drogĊ zasadniczych przemian. W okresie 1991–2000 najwiĊksze zmiany wniosła obowią-zująca do dziĞ ustawa o lasach z 1991 roku. Wprowadziła ona obowiązek gospodarowania w lasach na zasadzie najwyĪszej efektywnoĞci, prywatyzacjĊ prac leĞnych oraz przekształcenia własnoĞciowe w latach 1990–1995. Z uwagi na to, Īe prywatyzacja działalnoĞci gospodarczej nadleĞnictw została uznana za integralną czĊĞü strategii PGL LP, na rynku pojawiało siĊ coraz wiĊcej firm prywatnych realizujących prace z zakresu gospodarki leĞnej. Usługi Ğwiadczone przez przedsiĊbiorstwa pry-watne na rzecz PGL LP obejmowały przede wszystkim te prace, które wczeĞniej wykonywali pracownicy tych jednostek. Dominowały zatem prace z zakresu Ğcinki drewna, wyrobu sortymentu i półsortymentu oraz transportu. Pomimo wprowadzonych przemian, PGL LP nie zrezygnowało z realizacji wspomnianych rodzajów prac leĞnych wchodzących w obszar łaĔcucha dostaw i pozo-stało monopolistą w zakresie czynnoĞci związanych ze zrywką drewna. Cechą wyróĪniającą lata 1991–2000 była pomoc nowo wykreowanym przedsiĊbiorcom oferowana przez PGL LP. Nadle-Ğnictwa w procesie prywatyzowania swojej działalnoĞci gospodarczej stwarzały bowiem preferencyjne warunki dla nowopowstających firm leĞnych. Firmy te przejmowały dotychczaso-wych pracowników leĞnych nadleĞnictw oraz nabywały na korzystnych warunkach specjalistyczne Ğrodki techniczne [4].
Kolejne lata (2000–2015) to dalszy, dynamiczny rozwój prywatyzacji wykonawstwa prac pro-wadzonej w nadleĞnictwach PGL LP. W okresie tym m.in. podjĊto prace nad systemem licencjonowania firm leĞnych Ğwiadczących usługi na rzecz PGL LP a członkostwo Polski w Unii Europejskiej stworzyło szansĊ na doinwestowanie firm w sektorze usług leĞnych. Zmiany w sekto-rze usług leĞnych, które miały miejsce po 2000 r., spowodowały wzrost konkurencyjnoĞci wĞród wykonawców prac leĞnych, co z kolei doprowadziło do poprawy jakoĞci ich wykonawstwa. Obecnie wykonawstwem czynnoĞci z zakresu łaĔcucha dostaw drewna zajmują siĊ firmy prywatne. Z uwagi na aspekty ochrony Ğrodowiska oraz zaplecze technologiczne, sortyment powstaje przy pniu, w miejscu jego pozyskania. Obecnie zakłady przemysłu drzewnego, głównie tartaki zlokalizowane są blisko bazy surowcowej, zatem drewno ze składnic leĞnych dowoĪone jest bezpoĞrednio do za-kładu – co pozwala na usuniĊcie niektórych ogniw wystĊpujących w łaĔcuchu dostaw we wczeĞniejszych okresach czasu [4].
4. Podsumowanie
Planowanie i organizacja prac związanych z pozyskiwaniem, zrywką i transportem drewna do odbiorcy jest skomplikowanym zagadnieniem polegającym m.in. na dostosowaniu technologii do zróĪnicowanych warunków drzewostanowych i terenowych, tak aby były one efektywne ekono-micznie i bezpieczne dla zatrudnionego personelu, przy jednoczesnym zminimalizowaniu szkód powstających w Ğrodowisku leĞnym oraz kosztów logistycznych.
Ewolucja łaĔcucha dostaw drewna była zaleĪna od sytuacji polityczno-gospodarczej kraju. Pro-wadzenie gospodarki wolnorynkowej wymusiło na PGL LP szereg reform i zmian w prowadzeniu gospodarki leĞnej, wykonywaniu prac leĞnych oraz zasadach obrotu i sprzedaĪy drewna. W wyniku
firmy leĞne na zasadzie zlecenia usług. Rozwój prywatnej przedsiĊbiorczoĞci leĞnej przyczynił siĊ takĪe do poprawy jakoĞci wykonawstwa prac leĞnych w stosunku do okresu, kiedy to zadania pro-dukcyjne i transportowe nadleĞnictwa realizowały we własnym zakresie. Przyglądając siĊ ewolucji łaĔcucha dostaw drewna dostrzec równieĪ moĪna skrócenie jego długoĞci. Poszukiwania w zakresie oszczĊdnoĞci kosztów, poprawy jakoĞci i skrócenia czasu procesów tworzących ostatecznie łączną wartoĞü dla klienta doprowadziły do koncentracji działaĔ leĞnych i przejĊcia ich wykonawstwa przez prywatne zakłady usług leĞnych.
Bibliografia
[1] Ciesielski M. (red.): Zarzdzanie łacuchami dostaw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
[2] Coyle J.J., Bardi E.J, Langley Jr. C.J., Zarzdzanie logistyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.
[3] Główny Urząd Statystyczny, Lenictwo 2014, Warszawa 2014.
[4] Jendryczka V., Efektywno ekonomiczna łacuchów transportowych, Logistyka 3/2014. [5] Kocel J., Firmy lene w Polsce, Centrum Informacyjne Lasów PaĔstwowych, Warszawa
2013.
[6] KuliĔska E., Zarzdzanie ryzykiem a optymalizacja łacucha dostaw, [w:] Zarządzanie produkcją i logistyka – koncepcje, metody i rozwiązania praktyczne. Praca zbiorowa pod redakcją Marka Fertscha, Katarzyny Grzybowskiej, Agnieszki Stachowiak, Instytut InĪynierii Zarządzania Politechniki PoznaĔskiej, PoznaĔ 2006.
[7] PGL LP, Lasy w Polsce 2014, Centrum Informacyjne Lasów PaĔstwowych, Warszawa 2015. [8] PGL LP, ródło: http://www.lasy.gov.pl/drewno/skad-sie-bierze-drewno, DostĊp:
[2015.07.20].
[9] PGL LP, ródło: http://bip.lasy.gov.pl/pl/bip/px_dg~rdlp_lodz~nadl_opoczno~zal. _nr_7_opis_przedm._zam___zg4_2710_1_14.pdf, DostĊp: [2016.07.24].
[10] Łupicka A., Formy koordynacji rynkowej w łacuchach dostaw, Wydawnictwo Uniwersy-tetu Ekonomicznego w Poznaniu, PoznaĔ 2009.
[11] Matwiejczuk R.: Zarzdzanie marketingowo – logistyczne, Wydawnictwo C.H. Beck, War-szawa 2006.
[12] Rutkowski K., Zintegrowany łacuch dostaw, [w:] Zintegrowany łaĔcuch dostaw. DoĞwiadczenia globalne i polskie. Praca zbiorowa pod redakcją Krzysztofa Rutkowskiego, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa 2000.
[13] Ustawa z dnia 28 wrzenia 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 z póĨn. zm.) [14] Witkowski J., Zarzdzanie łacuchem dostaw, PWE, Warszawa 2003.
[15] Zychowicz W., Murawski P., Badania elementów łacucha logistycznego transportu drewna prowadzone w Zakładzie Mechanizacji Lenictwa SGGW, [w:] Technika i technologia w leĞnictwie polskim, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2007.
EVOLUTION OF WOOD SUPPLY CHAIN AFTER 1985
Summary
In the article, the analysis of supply chain evolution of wood from state forests is done. Periods of time, in which radical, economic and organizational changes in Polish forest management occurred, are identified. Activities of wood supply chain and contractors of each forestry activity are defined. The article contains also a review of definition of the supply chain and information about forest management in Poland. Keywords: wood supply chain, forest works, national forest holding "state forests", forest services
office
Izabela Dziaduch Katedra Logistyki
Wydział Logistyki i Transportu
MiĊdzynarodowa WyĪsza Szkoła Logistyki i Transportu we Wrocławiu e-mail: idziaduch@mail.mwsl.eu
