GRAYNA SZKATUŁA, DARIUSZ WAGNER
Instytut Bada Systemowych PAN ANDRZEJ MAŁKIEWICZ Uniwersytet Zielonogórski
Streszczenie
KampaniĊ wyborczą do Sejmu w 2007 r. charakteryzowały trzy grupy cech, umoĪliwiające identyfikacjĊ łącznie 33 pozycji w bazie wiedzy. Rozszerzona i pogłĊ-biona analiza tej kampanii dowodzi, iĪ wiĊkszoĞü głoszonych haseł okazała siĊ ha-słami „pustymi”, a dla głosujących istotnymi było tylko kilka z nich. Fakt ten umoĪ-liwił znaczne zredukowanie bazy wiedzy.
Słowa kluczowe: wybory parlamentarne, bazy wiedzy 1. Wprowadzenie
Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej odbyły si w dniu 21 padziernika 2007 r. Uprawnionych do głosowania było 30 615 471 osób. W głosowaniu wziło udział 16 495 045 osób. Frekwencja wyniosła 53,88%. Głosów wanych oddano 16 142 202 (97,96%), niewanych 335 532 (2,04%). Wybierano 460 posłów sporód 6 196 kandydatów zgłoszonych na 296 okrgo-wych listach kandydatów przez 10 komitetów wyborczych.
Do wyborów parlamentarnych poszło w 2005 r. 12 256 tys. wyborców, w 2007 r. 16 142 tys., zatem w porównaniu z wyborami 2005 głosowało 3 mln 886 tys. osób wicej, przy niemal takiej samej liczbie uprawnionych. Przy okrelaniu liczby uprawnionych nie wzito oczywicie pod uwa-g osób przebywajcych poza krajem, których jest ponad 2 miliony, a które miały obiektywne trudnoci z oddaniem głosu, co pomimo mobilizacji emigrantów powodowało naturalny spadek frekwencji. Oznacza to, e efektywna frekwencja wród obecnych w kraju była jeszcze wiksza, cho trudna jest do precyzyjnego okrelenia. Poszczególne listy uzyskały przedstawion poniej, nastpujc ilo głosów:
Komitet Wyborczy Platforma Obywatelska RP uzyskał 6 701 010 głosów, 41,51% Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwo uzyskał 5 183 477 głosów, 32,11%
Koalicyjny Komitet Wyborczy Lewica i Demokraci SLD+SDPL+PD+UP uzyskał 2 122 981 głosów, 13,15%
Komitet Wyborczy Polskiego Stronnictwa Ludowego uzyskał 1 437 638 głosów, 8,91% Komitet Wyborczy Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej uzyskał 247 335 głosów, 1,53% Komitet Wyborczy Liga Polskich Rodzin uzyskał 209 171 głosów, 1,30%
Komitet Wyborczy Polska Partia Pracy uzyskał 160 476 głosów, 0,99% Komitet Wyborczy Partii Kobiet uzyskał 45 121 głosów, 0,28%
Komitet Wyborczy Samoobrona Patriotyczna uzyskał 2 531 głosów, 0,02%.
Próg wyborczy przekroczyły tylko cztery komitety, ponadto 1 mandat uzyskał Komitet Mniejszoci Niemieckiej, zwolniony z obowizku przekraczania progu wyborczego. Porównujc wyniki wyborów 2005 i 2007 roku mona stwierdzi , co nastpuje.
PiS zwikszył elektorat o niemal 2 miliony, zmobilizował 1 mln 859 tys. nowych wyborców. Jego wyborcy z 2005 r. w 2007 r. stanowili najwyej 45%. Stracił 841 tys. swych wyborców z 2005 r., ale pozyskał 44% elektoratu LPR i 27% Samoobrony. Obu niedawnym koalicjantom zabrał 774 tys. wyborców. Najwicej głosów przejł kosztem LPR — 413 tys., Samoobrony — 361 tys. Pozyskał te z PO — 117 tys., PSL — 69 tys., lewicy (SLD, UP, SdPl i PD) — 19 tys.
PO zdobyła 6701 tys. głosów, o 700 tys. głosów wicej ni Platforma i PiS w 2005r. Do Plat-formy przeszło a 802 tys. wyborców centrolewicy z 2005 r. (SLD, UP, SdPl i PD), 488 tys. wy-borców PiS, zawiedzionych zapewne, e nie powstał POPiS, 189 tys. Samoobrony, 81 tys. LPR, 91 tys. PSL. 2 532 tys. głosów oddali wyborcy, którzy przed dwoma laty w ogóle nie głosowali.
PSL uzyskał o 176% głosów wicej w stosunku do 2005 r., ale wskutek radykalnego wzrostu frekwencji przyniosło mu to tylko niewielki wzrost liczby mandatów.
Lewica otrzymała nieznacznie wicej głosów i nieco mniej mandatów ni przed dwoma laty. Samoobrona uzyskała tylko 18% głosów w stosunku do wyniku sprzed 2 lat.
Liga Polskich Rodzin nie zdołała powtórzy wyniku poprzednich wyborów. Porównanie wyników wyborów 2005 i 2007 roku zawarto w Tabeli 1.
Tabela 1.
2005 r. 2007 r.
Partie głosy % mandaty głosy % mandaty
PO 2849 24,1 133 6701 41,5 209 PiS 3186 26,9 155 5183 32,1 166 Lewica 2084 11,3 55 2123 13,1 53 PSL 822 6,9 25 1438 8,9 31 Samoob. 1347 11,4 56 247 1,5 0 LPR 941 7,9 34 209 1,3 0 Mn.Niem. 34 0,3 2 32 0,2 1 ródło: [1]
2. Budowanie bazy wiedzy
Podobnie jak w poprzednich pracach autorów do zbudowania bazy wiedzy wykorzystano za-równo formułowane programy, jak i hasła, i wartoci głoszone w czasie kampanii wyborczej, któ-rych analiza umoliwiła identyfikacj cech opisujcych partie polityczne. Cechy te mona podzie-li na trzy grupy:
I. Cechy charakteryzujce programy partii politycznych (22 cechy) II. Cechy opisujce partie polityczne oraz głoszone hasła i wartoci (7 cech) III. Cechy charakteryzujce kampani wyborcz (4 cechy)
1. W wyniku identyfikacji cech charakteryzujcych partie polityczne powstała baza wiedzy opisu-jca wybory do Sejmu 2007 r. (Tabela 2).
Tabela 2. Partie \cechy a1 a2 a3 a4 a5 a6 a7 a8 a9 a10 a11 a12 a13 a14 a15 a16 a17 8a1 a19 a20 a21 a22 PO 2 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 PiS 1 1 1 1 1 2 2 3 3 2 1 2 1 1 1 1 1 2 1 2 2 2 LiD 3 2 2 2 2 3 2 2 2 2 2 3 1 2 2 2 3 1 2 3 1 3 PSL 2 2 1 2 2 1 2 3 3 3 3 1 2 2 3 1 1 3 1 3 3 2 Sam. 3 3 2 3 1 2 3 3 3 3 2 1 2 3 3 1 2 1 3 3 3 2 LPR 1 1 1 1 3 2 3 3 3 1 1 2 3 3 3 3 1 1 3 3 2 2 Partie \ cechy a2 3 a2 4 a2 5 a2 6 a2 7 a2 8 a2 9 PO 1 2 1 1 2 1 1 PiS 1 2 1 2 1 2 2 LiD 2 2 2 1 3 2 3 PSL 1 1 2 2 3 2 2 Sam. 2 2 2 3 1 2 4 LPR 2 2 2 3 1 3 5 Partie \ ccchy a3 0 a3 1 a3 2 a3 3 a3 4 PO 1 1 1 2 1 PiS 1 1 1 1 1 LiD 2 3 3 3 2 PSL 2 2 2 2 2 Sam. 3 2 2 1 3 LPR 3 2 1 1 3
ródło: opracowanie własne 3. Wydobywanie wiedzy
Rozszerzona i pogłbiona politologiczna analiza kampanii wyborczej i wyników wyborów dowodzi, i mimo zidentyfikowania tak duej liczby cech, wikszo z nich okazała si cechami hasłowymi, „pustymi”, które nie miały wpływu na wynik wyborów.
Dyskusje programowe w tej kampanii odgrywały marginaln rol. Decydował obraz medial-ny, wzajemne zarzuty, a przede wszystkim ocena dotychczasowych dwóch lat rzdów PiS. W pro-gramach wszystkich partii wystpowały wewntrzne sprzecznoci, najwiksze w PiS i LPR. O wy-niku wyborów zdecydowała nie tyle zmiana opcji wyborców, ile zwikszona frekwencja.
PiS swoj kampani oparł na dwóch filarach: walce z korupcj oraz eksponowaniu sukcesów z dotychczasowych dwóch lat rzdów. Trzecim elementem, w kampanii mniej eksponowanym, ale
zapamitanym przez wyborców z wczeniejszych wypowiedzi, była walka z pozostałociami po PRL. Motywem niewyartykułowanym wprost w kampanii, ale czytelnym w wietle dotychczasowej polityki był sprzeciw PiS wobec wszechwładzy i nieodpowiedzialnoci warszawskich elit oraz „wykształciuchów”, opowiedzenie si po stronie prostych ludzi z prowincji. Dawni wyborcy LPR i Samoobrony dali si przekona , e PiS reprezentuje podobne wartoci, a jest bardziej skuteczny politycznie. Wielu ludzi uwierzyło, e program uzdrowienia pastwa głoszony przez PiS jest traf-ny, e był dotychczas skutecznie realizowatraf-ny, a w przyszłoci włanie ta partia gwarantuje jego pełne wcielenie w ycie. Cz wyborców, która przeniosła swe poparcie na inne partie, zraona została brakiem zawarcia obiecywanej przed dwu laty koalicji z PO, agresywnym stylem uprawia-nia polityki i agresywnym tonem kampanii wyborczej. Podobna jak w 2005 r., tylko w jeszcze bar-dziej wyrazisty sposób, była geografia wyborcza: PiS wygrał zdecydowanie na wsi (równie tam, gdzie poprzednio wygrała Samoobrona, ale nie tam, gdzie poprzednio i nadal silne było PSL) i w wikszoci małych miast, przegrał w niemal wszystkich duych miastach. Uzyskał poparcie głównie ludzi gorzej wykształconych, gorzej sytuowanych i starszych wiekiem.
Elektorat Platformy był w dwóch trzecich nowy. Wielu wyborców przekonała oferta PO, ale dua cz chciała po prostu zablokowa PiS. Głosowano nie tyle na PO, ile przeciw PiS. To spowodowało, e osoby sprzyjajce innym partiom jednorazowo oddały głos na PO, oceniajc, e tylko ona jest w stanie odebra władz dotychczasowej ekipie. Program PO był ogólnikowy, jej obietnice w szczegółach nie róniły si wiele od propozycji PiS, ale stanowczo rónił si ton: był spokojny i obiecywał spokojne rzdzenie w przyszłoci, unikanie afer, oskare i rozlicze, które zdominowały obraz ostatnich dwóch lat. Deklarowano te budowanie przyszłoci, a nie rozliczanie przeszłoci, w polityce zagranicznej budowanie sojuszy zamiast szukania wrogów. W najwikszym stopniu o sukcesie PO zadecydował wzrost frekwencji. Wyborcy, którzy poprzednio nie głosowali, w wikszoci poszli do wyborów włanie po to, by zablokowa PiS. Platforma trafnie postawiła nie tyle na program, ile na mobilizowanie swoich zwolenników do głosowania. Nie ulega wtpliwoci, e w 2005 r. znaczna cz jej potencjalnego elektoratu została w domach, teraz zadbano, by nie powtórzy tego błdu.
PSL, podobnie jak PO, postawiło na zmobilizowanie swych zwolenników, umocniło wic po-zycje w tradycyjnych, wiejskich rejonach swych wpływów. Wróciła do niego cz dawnych wy-borców, którzy w przeszłoci na nie głosowali, a w 2005 r. zawierzyli Samoobronie. Istotnym ele-mentem programu była obietnica zawarcia w przyszłoci koalicji z PO. By moe to włanie po-wanie wzmocniło parti, bo jej zwolennicy nie potrzebowali oddawa głosów na PO, aby zablo-kowa PiS.
Lewica wystpowała jako koalicja czterech partii, ale i tak decydujcy wpływ miało w niej SLD. LiD był sztucznym tworem, który scaliła konieczno taktyczna, ale nie było w nim jednoci politycznej. Niewiele zmieniono program sprzed dwóch lat i ponownie uzyskano słaby wynik. Za-warcie koalicji z Parti Demokratyczn, co miało zmieni wizerunek lewicy, nie dało oczekiwa-nych rezultatów. Co prawda pozyskano nieco nowych wyborców, ale za to stracono cz dotych-czasowych, którzy woleli zagłosowa na PO, nie ze wzgldu na program tylko potencjaln anty PIS-ow skuteczno .
Klska Samoobrony wynikała z wielu uwarunkowa, ale niewtpliwie najwaniejszym było wejcie jej przedstawicieli do rzdu. Jest to partia protestu, popierana przede wszystkim przez t cz elektoratu, która nie potrafiła dostosowa si do wymogów transformacji, ani skorzysta z jej owoców, a take skorzysta z efektów przynalenoci do Unii Europejskiej. Miała równie
popar-cie czci włacipopar-cieli rednich i duych przedsibiorstw, działajcych na krawdzi prawa, zagroo-nych konkurencj z inzagroo-nych pastw. Polityka lat 1989-2007 pozwoliła im zgromadzi majtek, ale yj wci pod nieznon presj niepewnoci. Przez takich ludzi wszelka współpraca z rzdem postrzegana jest z wielk podejrzliwoci, funkcja wicepremiera odebrała Lepperowi ich głosy, a fakt, e był odwoływany, potem za wracał, wzbudził przekonanie, e jest karierowiczem, który sprzedał si „władzy” i to na upokarzajcych warunkach. Trzeba zauway , e wyborcy „Samo-obrony” niewiele rozumiej z mechanizmów władzy, a polityk na ogół postrzegaj personalnie, zatem poprzez osob Leppera postrzegali cał parti, niewiele zwracajc uwag na jej program i działalno . Dodatkowym ródłem niepowodzenia była zmiana nastawienia wobec Unii Europej-skiej. Wczeniej partia była silnie anty europejska. Po przystpieniu Polski do UE zaczła zmie-nia stanowisko, ale w 2005 r. nie było to jeszcze wyrazicie zaznaczone i anty europejsko nasta-wiony, słabo wykształcony elektorat tej zmiany nie dostrzegł. W cigu dwu nastpnych lat partia jednak wyrazicie doceniła korzyci z przynalenoci. Wyborców „pro europejskich” tym nie po-zyskała, pozostali przy dotychczasowych partiach, za to utraciła poparcie „anty europejskich”.
Liga Polskich Rodzin zawarła koalicj pod nazw Liga Prawicy Rzeczypospolitej, z dwiema małymi partiami: Uni Polityki Realnej i Prawic Rzeczypospolitej, ale zdajc sobie spraw, e razem nie przekrocz progu podwyszonego dla koalicji, formalnie zarejestrowała si jako partyj-ny komitet samej Ligi. Koalicjanci nie przysporzyli jej głosów, a moe nawet odebrali, bo głosili hasła liberalne, a dotychczasowy elektorat LPR był nastawiony antyliberalnie, oceniał wic t współprac jako zdrad wartoci. Midzy koalicjantami i kandydatami wystpowały wyrane rónice programowe, poniej przedstawiono tylko stanowisko partii LPR, bo ona była kluczow sił tej nieformalnej koalicji. Jej dotychczasowy elektorat — ksenofobiczny, konsekwentnie kato-licki, ludzie na ogół kiepsko wykształceni, o skłonnociach autorytarnych — przejty został w wikszoci przez PiS, który udowodnił, e promuje podobne wartoci, za to bardziej skutecznie. Przy ogólnym zblieniu programowym midzy tymi partiami najwaniejsz rónic stała si anty-europejsko LPR. Działała te przeciw LPR frekwencja: nowy elektorat głosował na inne partie. Pewn rol odegrały te podziały w jej dotychczasowym elektoracie. Znaczc jego cz stanowi-li członkowie Młodziey Wszechpolskiej, tymczasem w latach 2006-2007 doszło do konfstanowi-liktów pomidzy kierownictwami partii i młodzieówki, po czci wymuszonych przez opini publiczn i koalicjantów z PiS, oraz denie do poprawy wizerunku partii, kompromitowanego przez ekscesy „wszechpolaków”. Pewn rol odegrała te poprawa sytuacji gospodarczej. LPR bazował przede wszystkim na niezadowolonych, „anty-europejczykach”, a tych w wyniku poprawy sytuacji eko-nomicznej było coraz mniej. Partia nadal twierdziła, e Polska moe si dobrze rozwija poza UE, a w kadym razie sprzeciwiała si pogłbianiu integracji. Jednak przeczyła tym deklaracjom ak-tywno jej posłów w Parlamencie Europejskim. Tradycyjnie krytykowano gospodark liberaln, uprzywilejowanie obcego kapitału, postulowano ochron polskiego rynku przed konkurencj. Jed-nak najbardziej zaszkodziła partii obecno w rzdzie i nieprzemylane akcje podejmowane przez Romana Giertycha jako ministra edukacji, mocno nagłaniane przez media i rodowisko nauczy-cielskie.
Powysze rozwaania pozwalaj uzna , i baz wiedzy dla tych wyborów (Tabela 2) mona znacznie zredukowa i sprowadzi do postaci podanej w Tabeli 3.
Tabela 3 Partie\ cechy a1 a2 a3 I gr. a20 a2 2 a2 6 a2 7 II gr. a28 a2 9 III gr. a33 a3 4 PO 2 2 1 1 1 1 2 1 1 2 1 PiS 1 1 1 2 2 2 1 2 2 1 1 LiD 3 2 2 3 3 1 3 2 3 3 2 PSL 2 2 1 3 2 2 3 2 2 2 2 Sam. 3 3 2 3 2 3 1 2 4 1 3 LPR 1 1 1 3 2 3 1 3 5 1 3
ródło: opracowanie własne
Tak znaczne ograniczenie liczby cech (w grupie I z 22 do 5; w grupie III z 4 do 1 a w grupie II z 7 do 4) ułatwia opis sytuacji politycznej w okresie przed wyborami, utrudnia jednak zastoso-wanie aparatu matematycznego pozwalajcego wyznaczy reguły decyzyjne ze wzgldu na cech a34, czyli wejcie lub nie danej partii politycznej do Sejmu. Wynika to równie ze zbyt małej licz-by przykładów, czyli partii politycznych ubiegajcych si o zajcie miejsca w Sejmie. Z drugiej strony, uwzgldnienie w rozwaaniach 33 cech powoduje, e otrzymane reguły s trudne do inter-pretacji. Ustalenie właciwej liczby cech z kadej z rozpatrywanych grup wymaga dalszych prac.
4. Uwagi kocowe
Reasumujc mona stwierdzi , co nastpuje. W agitacji wyborczej 2007 r. mniej liczyły si konkretne hasła programowe, bardziej emocje. Niemal dwuletnie rzdy PiS wzbudziły w społe-czestwie bardzo wiele emocji, w duej czci wiadomie inspirowanych przez rzdzcych. Wybo-ry miały charakter plebiscytu: za lub przeciw polityce realizowanej przez PiS. Było to zarówno ródłem sukcesu PO, któr dua cz elektoratu uznała za najskuteczniejsz alternatyw wobec PiS, jak i poraki pozostałych partii. Istotnym czynnikiem była te zmiana składu elektoratu. Do wyborów poszło wielu ludzi młodych, którzy nie interesuj si przeszłoci, rozliczeniami, pragn polityki otwartej na wiat, proeuropejskiej, budowania zgody wród Polaków z innymi narodami, niechtnie patrzyli na polityk realizowan pod hasłem „IV RP”
Bibliografia
1. Garbie A., Małkiewicz A.: Uwarunkowania wyników wyborów sejmowych w Polsce w 2007r. Zielona Góra, maszynopis, 2008.
2. Hołubiec J., Szkatuła G., Wagner D.: Analiza bazy wiedzy wyborów prezydenckich 2005 r., W: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarzdzania Wiedz, Polskie Stow. Zarzdzania Wiedz, Bydgoszcz, 2008, pp. 50-60.
3. Hołubiec J., Szkatuła G., Wagner D.: Identyfikacja elementów parlamentarnej kampanii wyborczej – budowanie bazy wiedzy. W: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarzdzania Wiedz, Polskie Stow. Zarzdzania Wiedz, Bydgoszcz, 2007, pp. 58-61.
4. Hołubiec J., Mercik J.: Techniki i tajniki głosowania, wyd. II, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa, 2006.
ZAŁCZNIK 1. Cechy charakteryzujce kampani wyborcz w wyborach do Sejmu 2007 r.
I) Cechy charakteryzujce programy partii politycznych a1- Sposób rzdzenia
1- umacnianie pastwa i radykalna walka z patologiami — PiS, LPR 2- budowanie konsensusu społecznego — PO, PSL
3- brak konkretnych propozycji — LiD, Sam. a2- Ocena dwulecia 2005-2007
1. okres skutecznego uzdrawiania pastwa — PiS, LPR
2. okres narastajcej arogancji władzy i podwaania demokracji — PO, PSL, LiD 3. stanowisko ambiwalentne — Sam.
a3 – Stosunek do lustracji
1. potrzeba konsekwentnej lustracji — PiS, PO, PSL, LPR 2. zakoczenie lustracji — LiD, Sam.
a4 – Stosunek do Kocioła i religii
1. potrzeba cisłego współdziałania pastwa i Kocioła — PiS, LPR
2. rozdzielenie Kocioła i pastwa, szacunek dla wartoci religijnych — PO, PSL, LiD 3. brak stanowiska — Sam.
a5 – Walka z bezrobociem
1. obnienie pozapłacowych kosztów pracy, w tym obnienie składki rentowej ZUS — PO, PiS, Sam
2. ulgi w opłatach na ubezpieczenie społeczne i podatku dochodowym — Lid, PSL 3. brak konkretnych propozycji — LPR
a6 – Edukacja i nauka
1. spójna podstawa programowa dla wszystkich przedmiotów przy jednoczesnym zwiksza-niu autonomii szkół, aby dostosowa si do potrzeb rynku — PO, PSL
2. zwikszanie nakładów finansowych na edukacj i nauk — PiS, LPR, Sam 3. obnienie wieku szkolnego oraz rozdział kocioła od szkolnictwa — LiD a7 – Gospodarka
1- wolno gospodarcza oparta na własnoci prywatnej — PO
2- rozwój małych i rednich przedsibiorstw, w tym ulgi i dostpno kredytów oraz wpro-wadzenie systemu porcze i gwarancji dla przedsibiorców — PiS, Lid, PSL
3- wstrzymanie prywatyzacji i lustracja sprywatyzowanych przedsibiorstw — LPR, Sam. a8 – Podatki
1- Uproszczenie podatków poprzez wprowadzenie podatku linowego — PO 2- Abolicja podatkowa dla Polaków wracajcych z zagranicy — LiD
3- obnienie stawki podatku od osób fizycznych ze szczególnym uwzgldnieniem osób naj-biedniejszych, polityka pro rodzinna, w tym wprowadzenie ulg mieszkaniowych — Sam., LPR, PiS, PSL
1- Podział NFZ na kilka konkurencyjnych funduszy i okrelenie koszyka wiadcze gwaran-towanych — PO
2- Wprowadzenie odpłatnoci za usługi medyczne — LiD
3- W miar powszechny dostp do podstawowej opieki zdrowotnej, w tym utworzenie fun-duszu charytatywnego i przekazanie czci rodków z Funfun-duszu Pracy na ochron zdro-wia — LPR, Sam., PSL, PiS
a10 - Bezpieczestwo wewntrzna pastwa
1- stworzenie scentralizowanego i skoordynowanego systemu zwalczania najpowaniejszych zagroe pastwa — PO, LPR
2- polepszenie uzbrojenia i wyposaenia słub mundurowych oraz stworzenie ogólnopol-skiego systemu łcznoci słub ratowniczych — PiS, LiD
3- brak propozycji — PSL, Sam. a11 – Polityka społeczna
1- wprowadzenie ulg rodzinnych, nowych wiadcze dla dzieci i wydłuenie urlopu macie-rzyskiego dla obojga rodziców — PO, PiS, LPR
2- wprowadzenie dodatków mieszkaniowych i reforma emerytalna, wzrost zasiłków i pomo-cy najuboszym — LiD, Sam.
3- wprowadzenie podatku rodzinnego i wspólnego rozliczania si rodzin — PSL a12 – Rolnictwo
1-korzystanie z funduszy unijnych przy rozbudowie polskiego rolnictwa — PO, PSL, Sam. 2-wspieranie niskotowarowych i nisko rentowych gospodarstw i umacnianie gospodarstw
ro-dzinnych — Pis, LPR
3-przywrócenie rent strukturalnych i urealnienie składek KRUS — LiD a13 – Stosunek do administracji i samorzdów
1- decyzje administracyjne powinny by zgodne z liter prawa i ich transparentno — LiD, PiS
2- decentralizacja i wzmocnienie podstaw majtkowych samorzdów — PO, PSL, Sam 3- ograniczenie samodzielnoci samorzdów — LPR
a14 – Wprowadzenie Euro
1 - wprowadzenie Polski do strefy Euro póniej ni w 2015 r. — Pis 2 - wprowadzenie Polski do strefy Euro jak najszybciej — PO, PSL, LiD 3 - zachowanie odrbnej waluty — LPR, Sam
a15 – Polityka zagraniczna
1- popieranie Ukrainy, Gruzji, Mołdawii w członkostwie w UE, wzmacnianie roli Polski w kontaktach z ssiadami, współpraca w ramach trójkta Weimarskiego — PiS PO
2- dobre stosunki z wszystkimi ssiadami, zwłaszcza Ukrain i Niemcami — LiD 3- poprawa stosunków z Rosj — Sam., LPR, PSL
a16 –Stosunek do UE
1- pogłbianie zwizku z UE i współodpowiedzialno za jej rozwój — PO, PiS, PSL, Sam. 2- wspólna polityka zagraniczna i stanowisko wobec Rosji — LiD
3- ograniczenie współpracy z UE — LPR a17 – Stosunek do USA
1- pielgnowanie partnerstwa w ramach bezpieczestwa i strefy gospodarczej — PO, PiS, LPR, PSL
2- rozlunienie zwizków — Sam. 3- brak propozycji — LiD a18 – Stosunek do wojny w Iraku
1- wywizanie si z misji bez przedłuania obecnoci polskich wojsk,
powi-zane z zaangaowaniem gospodarczym i politycznym — PO, LiD, Sam.,
LPR
2- dalszy udział polskich wojsk w misji oraz wzmacnianie pozycji i bezpieczestwa Polski — PiS
3- brak propozycji — PSL
a19 – Bezpieczestwo energetyczne kraju
1- dywersyfikacja ródeł energii i odwołanie si do własnych zasobów, w tym rozwój czystej energii — PO, PiS, PSL
2- promowanie wspólnej polityki energetycznej z UE — LiD 3- znormalizowanie współpracy z Rosj — Sam., LPR a20 – Walka z korupcj
1- przejrzyste procedury administracyjne — PO 2- kontynuowanie działalnoci CBA — PiS 3- brak propozycji — PSL, LiD, Sam., LPR a21 – Stosunek do aborcji
1- aborcja tylko wówczas gdy cia zagraa yciu i zdrowi matki — PO, LiD 2- całkowity zakaz aborcji — PiS, LPR
3- brak propozycji — PSL, Sam. a22-Charakter pastwa
1- tanie, zdecentralizowane i prospołeczne — PO 2- solidarne i socjalne — PiS, Sam., LPR, PSL 3- praworzdne i ponadpartyjne — LiD
II) Cechy opisujce partie polityczne oraz głoszone hasła i wartoci. a23 - Organizacja partii politycznej
1- partia z mocno rozbudowanymi strukturami — PSL, PO, PiS 2- partia ze słabo rozbudowanymi strukturami — LiD, Sam., LPR a24 - Dowiadczenie w polityce
1- partia z duym staem politycznym — PSL
2- partia z małym staem politycznym — PO, PiS, LiD, LPR, Sam. a25 - Udział w poprzednim parlamencie
1- tak, na silnych pozycjach — PO, PiS
2- tak, na słabych pozycjach — LiD, PSL, LPR, Sam. a26 - Wizerunek Partii
1- partia nowoczesna — PO, LiD 2- partia konserwatywna — PSL, PiS 3- partia koniunkturalna — LPR, Sam. a27 - Pozycja lidera
2. wyrazisty, współpracujcy z partyjnymi kolegami — PO 3. mało wyrazisty — LiD, PSL
a28 - Deklarowane pogldy 1- liberalne — PO
2- centrowe — PiS, PSL, LiD, Sam. 3- prawicowe — LPR
a29 - Głoszone hasła i wartoci 1- liberalno-socjalne — PO 2- narodowo-socjalne — PiS, PSL 3- lewicowo-socjalne — LiD 4- socjal-liberalne — Sam.
5- narodowo-chrzecijaskie — LPR III) Cechy charakteryzujce kampani wyborcz a30 - Organizacja komitetów wyborczych
1- profesjonalna — PO, PiS 2- niedopracowana — PSL, LiD 3- amatorska — LPR, Sam.
a31 - Formy prowadzenia kampanii wyborczej
1- prowadzona przy uyciu najnowszych rozwiza medialnych — PO, PiS
2- prowadzona z naciskiem na bezporednie dotarcie do wyborcy — PSL, LPR, Sam. 3- prowadzona z naciskiem na internet — LiD
a32 - Ukierunkowanie kampanii wyborczej
1- skierowana do ogółu wyborców — PiS, PO, LPR
2- skierowana do mieszkaców wsi i małych miast — PSL, Sam.
3- skierowana do ludzi młodych i twardego elektoratu lewicowego — LiD a33 - Charakterystyka kampanii wyborczej
1- kampania agresywna, oparta na hasłach i wartociach — PiS, LPR, Sam. 2- kampania spokojna, oparta na hasłach i wartociach — PO, PSL 3- kampania spokojna, oparta na znanych osobistociach — LiD a34 - Wynik wyborów
1. wejcie do Sejmu z duym poparciem elektoratu — PO, PiS 2. wejcie do Sejmu z małym poparciem elektoratu — LiD, PSL 3. nie weszła — LPR, Sam.
KNOWLEDGE BASE FOR PARLIAMENTARY ELECTION OF 2007 AND ITS ANALYSIS
Summary
The campaign for parliamentary election of 2007 was characterized by three groups of attributes.They made it possible to identify 33 elements of the knowledge base.
Extended and more deep analysis of this campaign results in a conclusion that some of attributes related to watchwords are not so important.For voters only part of them is of significance.The conclusion allows to reduce the knowledge base to a great extent.
Keywords: parliamentary election, knowledge base
Jerzy Hołubiec Grayna Szkatuła Dariusz Wagner
Instytut Bada Systemowych PAN 01-447 Warszawa, ul. Newelska 6 e-mail: holubiec@ibspan.waw.pl szkatulg@ibspan.waw.pl wagner@ibspan.waw.pl Andrzej Małkiewicz Uniwersytet Zielonogórski e-mail: amalkiewicz@wp.pl
