tdasowej. wyb{erania· ZwfrOw
n).emai
caikowicie' :za~:niechano. Ponawiano je tylko spoi'adycznie w
PUrik.·,
tach najlatwiej dostt:PDych dla· transportu .. kolo~go Na odcjnkach ;rzeki eki9ploatowanych za pomoclI maszyn (CZarny Dunajec)· nie wracaIio .~. poWieri":;. chnie poprzednio wyeksploatowane. ... . . . . j; W literaturze bra:k danyeh datyezqcych zawar~ 6ci dUZych otoczak6w w kamiencach 000 omawia~ nych rzek sprzed OIkresu masoweJeksploatacji .. Oue..,: lIlenie ich zasob6w mOg/l ulatwie nieliczne zachQwane. fotografie wykonane po wielkiej ,powodZi z 1934
r
~(najwytazy stan wOOy notowariy kledykolwiek) oraz wyniki spostrzeZen z lat 195~1955. Por6wnujItC na tej podstawie zawmtoAC duzych blok6w na. powierz';;. chni kamienc6w przed 1955 r. ze stanem obserwo-. wanym po wezbraniach w latach 1961-1968·· mO:i;na atwierdzie. Die popelniajltC istotnej pQmyUd, ze przy';; rosty otocza.k6w wi~szych od 25 cm wyDosily ..
w
okresie badah ok. 1-2'/. dawnych zasob6w. . . W lipcu 1970 r .... juz po zakoflczeniu 8-letniego·. okresu obserwacji. na obu rzekach przeszla fala po-wodziowa. przy czym stan wody na wodowskazie w
C~sztYJ;l'le osi~iII 8r1'/D malksim~ absolutne~Q;
w ostatnim 25-1eciu byl to wiE:c drugi. c~ do wiel-ko&cl przyb6r wady na rzekach Podhala. Byl to wy-nik intensywnych· opad6w. kt6rych najwi~ze nasi-lenie przypadlo na 17-18 lipca. W w:yniku wezbra-nla. wygllld kamieflc6w okIresowo. zatapianych~IQ~, Bialki
4
Czarnego Dunajca ulegl doAC istotnymzniia,':'
·
nom. .,
Szczeg6lnie wyratnie zaznaczyly slE: wezbranlil wzdlQz Bialki, gdzie na odcinkti miE:dzy Czamll G6rll a ,przelomem Kramnicy - Oblazowej na kamieflcach akresowo zatapianych zostaly osadZone w dutej ilo-ic1 otoczaki 0 AredIUcy wi~rp;ej
od
:
25 cm (ryc. . 7).SUMMARY
In years 1961-1968 a· process of natural renewal of gravel resources in perennially submet"ged liea.ps of gravels occurring along Ozarny Dtmajec and
BW-ka streams was studied. The analy9is primarlly con~
cerned
two
fraction&, 15-25 cm and 25--40 cm; economically most import-ant. No increase in amount of pebbles over 15 cm in size was found after the rises of the oIder of 50---600/0 of absoluut maximUm rise <lIf waU;!lr level (Le. the h!lghest rise ever recor-,ded). GuveIs of that fraction appeared OR'
he8Ps
of gravels not before the rises of the order of over 70'/0 of absolute maximum rise passed by. Large granite pebbles over 25 cm in size were deposdted only OIl heaps· of gravels of Bialka stream. Increase
In resources of pebbles over 25 cm in size In years 1961-1968 was equal 1-'1'1. of the amount occurring there before large-scale exploitation started.
. nat(;miast·· p\)nitejpr~
at
..
pO ujAeie rzeki, ·fala powocfziowa pozostawlllr" gl6wnle ·materialwielkciAei do 25cm
(ryc. 8. 9). W por6wnaniuz
niklymi 'przy-t"o!l~Eiipi . zasob6w z,wirowych do 1970 r., odnowienie
z~w . krwrzywanaturalnego na . kamiencach tej ,rzeki po powodzi z lipca 1970 r. bylo latwo
zauWa-Zaln~. jedna:k dalekie od s~u lstniejllCego tam przed
okresem masowej ek9ploatacji. Na kamieflcach Ozar-neio Dunajca, po przejAciu faH powodz!owej z lipca 1970.
r:,
obserwowano tylko nikly stapiefl odnowienia zasobQw. zwir6w' granltowy'ch ,w klasie wielkoAci25--4l}
ern.
J ednll z przyczyn· tego zjawiska moZe byelIlJlb'
udzial tej frakcji kamienia w pokryciu dnarz~,· co jest· nastwstwem lntensywnego przebiegu ek:sploatacji na Czarnym Dunajcu.
, LITERATURA
1 .. ,poorowskl W .• Musial T. - Zadacia geo-. "logictDe-
VI
z8opa,ttzeniu OOdownictwa w kruszy-wo w pla.nie. perspe!ktywicznym. Prz. geo!., 1959,n,r 11. !
2 .. Dud z i a k J. - Wplyw· eksploatacji na roz-mieS7lCzenie zwir6w w kamieflcach Czarnego Du-najca I BiaJiki. IbIdem. 1966, nr 9.
~~ . J ani s z.e ws k i W. - Kryteria technologicz-nej" przydatnoAci zl()Z kruszywa naturainego.
Ibi-dem, 1958, nr 7, 8/9. ..
4. K a m i e n 1 e budowiane 1 drogowe. Pr. zbior. , pod red. M. Kamieilsklego i W. Skalmowskiego. . Wyd. Geol.. 1957.
~ 'M u s i a I· T. - Zmienno§e zwirowisk rzeczp.ych
.·
na
przyddadzie killru udokumentowanych zlM.Prz. gaol., 1968. M 8. .
6. Pa s z y fl ski K. - 0 metodzie . badania przy-. rostu zas0b6w kruszywa w zloiach
odnawial-nych. Ibidem, 1954~ nr 9 ..
PE310ME
l:s .11101-1968
r.r.
DpoBO~Cb Halbuo,lteIIHH Ha,JteCTeCTse~ npO~CCOM o6HoBneHKR saDaCOB BanYH-HOro MarepJm.lI8 Ha nepHlO,ltJAeCKH saJIHBaeJIo:A: lalKeH-HoA IIoAKe pet T{apH&I-.zu.Hae~ H B.IIJIKa. l1ccne,llo- ·· B~~ tPP8KQHK 115-25 H 25--:-40 ell, HJ(eIO~ : BaE-Hoe npaKTH'leCKOe 3Ha'leHHe. IIocne IIaBO):tKOBf,
,z(OCTH-r~J£X
5(h...8()'/,
a6c0JIIOTHoro KaKcm.tyJoUl. (~B&ICOKHA Ha6mo,llaellhDl ypoBeRh), He IIPDHCxo~nO ~o.UJIeHHe rpamrrHDix B8JlYHOB ~eTpOK KPYDHee
~5 CM. ORK IlO.IIBJIJInHCh IIOcne DaJ!IO,l\ltOB, npeBhIIJIa-IOIqHX 7(}1/, a600moTHoro KaKCHKyJoUl. ~PYIIHhIe . rpa-HH'l'HLle BaJIyHhI AHQKeTpOM 60nee 25 CM 6hInH
HaItOII-JIeHloI nHIIIl> B IIoDe p: BRnKH. 3a IIepHO.zt 1981-1968
IIP'HPOCT BaitYROB 25 CM COCTaBn.lln 1-2", OT Bcero ltoJIJiqeCTaB KaTePHB.lI8. Haxo.zt~erOCJl 3,ltech .zto ne-pHO.zta KacooaoA pa3pa6OTKH. .
