Piotr Topór,Ewa Marczak,Jerzy
Gąssowski
Podebłocie, st. 2, gm. Trojanów, woj.
siedleckie, AZP
69-73/-Informator Archeologiczny : badania 26, 80-81
80 Wczesne średniowiecze
W ykop X V III (17 x 2 m) został wytyczony w południowej części stanow iska tak, aby przeciął ten stok. Północna część wykopu objęła współczesną drogę. N atom iast w jego środkowej części odsłonięto głęboki obiekt (prawdopodobnie kontynuację fosy w ew nętrz nego walu grodu). Wyniki badań w skazują na to, że wyniesienie w takiej formie istniało w okresie wczesnego średniowiecza.
W ykop XIX (19 X 2 m) odsłonił poprzeczny przekrój w alu wewnętrznego. Został on wytyczony wzdłuż współczesnej drogi, k tó ra przecinała wał. O dsłonięto w nim szereg w arstw związanych z budową, reperacją i destrukcją wału. Pod wałem odkryto ślady palisady. Sekwencje depozytów w obrębie w ału były podobne do tych, jakie zaobserwowano 20 m na północ w 1982 r.
W ykop XX (5 X 8 m) wytyczono w celu przebadania frontowej części w ału Π. Odsłonię to w nim fragm ent owalnego w planie obiektu, który zawiera! węgle drzewne i białe grudki (ślady przepalonych kości?). Być może je st to k u rh a n , który został zniszczony przez wał.
W ykop XXI A (dl. 24 m) i XXÏB (dł. 10 m) wykonano koparką. Miały one na celu zbadanie stratygrafii w ału zew nętrznego (III). Wykop wytyczono w 2 częściach: jedna (wykop A) przecinała wał III i obszar pomiędzy nim a fosą (II) zew nętrzną w ału II, druga (wykop B) przecinała fosę II. Wykopy wykazały, że wał III je s t jednofazowy i na badanym odcinku nie ma śladów w ew nętrznych konstrukcji drew nianych. Na obszarze pomiędzy dwoma wałami znajdowało się kilka obiektów, w tym jedna ja m a zawierająca dużo kaw ał ków przepalonego drew na. Fosa II posiadała kilkufazowe wypełnisko.
W ykop ΧΧΠ (10 X 2 m) przecinał wzdłuż południowy koniec wału III, dochodzący do współczesnej drogi. Okazało się, że wał III był w tym miejscu jednofazowy i nie zawierał śladów w ew nętrznych konstrukcji drew nianych. Został on usypany nad n atu raln y m w ą wozem.
W ykop X XIII zrobiono koparką (7 m dł.) w bardzo tw ardej glinie. Miał on na celu dostarczenie informacji o kształcie i w ypelnisku fosy III.
W y k o p XXIV wytyczono na północ od dom niem anej zew nętrznej bram y? grodziska, gdzie znajduje się współczesna piaśnica. Ciągłe wybieranie piasku przez miejscową ludność zniszczyło zew nętrzną część wału III. Badania wykazały, że w tym miejscu wał stanow ił kompleks konstrukcji z drew nianym i słupam i umieszczonymi wzdłuż frontowej części.
W ykop XXV (9 X 2 m) został wytyczony w poprzek w ahi III, w naw iązaniu do narożni ka wykopu XXIV Odsłonił on kolejne szczegóły dotyczące konstrukcji walu i dostarczył próbki gleby pochodzącej z przepalonej w arstw y u jego podstawy.
W ykop XXVI (10 X 2 m) zlokalizowano w poprzek dolnej p artii w ew nętrznego wału (II) w miejscu, gdzie był on częściowo zniszczony orką. Poniżej wału (który w tym miejscu zbudowany je s t z gliny, ale bez śladów wewnętrznej konstrukcji) była w arstw a spalonej gleby z płytkim rowkiem, który wygląda na część obiektu odkrytego 30 m na południe w 1982 r.
Nie natrafiono n a wiele zabytków ruchomych. W wykopach XVIII i XIX znaleziono dużą ilość ceram iki (wśród nich m.in. fragm. dna glinianego naczynia ze znakiem g arn car skim, fragm. glinianej łyżki) i kości zwierzęce. Duża ilość ceram iki pochodzi z najpóźniej szych w arstw u podstaw y walu II. Spośród zabytków metalowych wymienić należy kilka grotów strza ł pochodzących z depozytów pod wałem II.
M ateriały i dokum entacja znajdują się w Instytucie Archeologii U niw ersytetu W ar szawskiego.
P o d e b ło c ie , s t . 2 U n iw ersy tet W arszaw ski In s ty tu t Ar-gm . T ro ja n ó w , w o j. s i e d le c k ie cheologii
A Z P 6 9 -7 3 /—
Badania prow adził P io tr Topór z udziałem Ewy M arczak (autorka sprawozdania), pod kierunkiem prof, dr. hab. Jerzego Gąssowskiego. Udział wzięli studenci In sty tu tu Archeologii U niw ersytetu W arszaw skiego, U niw ersytetu w Lozannie i w Paryżu oraz w olontariusze
Informator Archeologiczny 81
z Polski. Finansow ane przez In sty tu t Archeologii U niw ersytetu W ar szawskiego. Drugi sezon badań. Osada przygrodowa: IX-pol. XI w. Osada położona je st w bezpośrednim sąsiedztwie grodziska (st. 1), na wschód od walu ΙΠ, Celem badań wykopaliskowych na stanow isku byto:
1. zdobycie większej ilości m ateriałów do zbadania ch arak teru osadnictw a na przedpolu grodziska,
2. lepsze poznanie relacji chronologiczno-kulturow ych pomiędzy osadą n r 2 i pozostałymi stanowiskam i, m.in. osadą n r 3 i grodziskiem,
3. weryfikacja hipotezy zakładającej, że w rejonie objętym badaniam i istniał m ost łączący osadę 2 z grodem.
Wytyczono 2 wykopy (IV i V) o łącznej powierzchni 213 m3 w południowo-zachodniej części osady. Wykop IV miał n a celu odsłonięcie w całości obiektu n r 4 (częściowo przeba danego w wykopie III w 1991 г.). Wykop V wytyczono w celu zbadania charakteru zabudo wy osady na przedpolu grodziska u podnóża wału III po jego zew nętrznej stronie.
Zarejestrow ano 20 w arstw kulturow ych (6 w wykopie IY 14 w wykopie V). O dkryto 3 obiekty przestrzenne (nr 4, 5 i 6). O biekt n r 4 odsłonięto w wykopie IV. J e s t to fragm. jam y odpadkowej o dł, ok. 2 m i szerokości ок. 1 m. O biekt 5 znajdował się w wykopie V Został on zinterpretow any jako fragm . ziem ianki, prawdopodobnie m ieszkalno-produkcyj- nej. O biekt 6 znajdował się również w wykopie V J e s t to ziem ianka wybudowana na planie kw adratu o wym iarach ca 4 x 4 m, k tórą udało się odkryć w całości. W południowym narożniku tego obiektu znajdowało się palenisko (zniszczony piec kamienny?}. Głębokość ziem ianki dochodziła do ok. 180 cm.
Spośród zabytków ruchom ych należy wymienić fragm. glinianych naczyń, szczątki zwierzęce (w tym obrobiony róg jelenia), 4 przedm ioty żelazne (w tym 2 o nieokreślonej funkęji, grot strzały, fragm. noża), gliniany przęślik. W obiekcie n r 6 znaleziono również fragm. żużla.
Pobrano 2 próbki węgla drzewnego do analizy С и , które posłużyły do wydatow ania stanow iska na okres od IX do poł. X w.
Wyniki badań w wykopie V raczej nie potwierdziły hipotezy o istnieniu w tym miejscu m ostu łączącego osadę 2 z grodem.
M ateriały i dokum entacja znajdują się w Instytucie Archeologii U niw ersytetu W ar szawskiego.
Badania będą kontynuow ane.
P o d e b ło c ie , s t . 3 U niw ersytet W arszaw ski In s ty tu t Ar-gm . T ro ja n ó w , w o j. s ie d le c k ie cheologii
A Z P 6 9 -7 3 /—
Badania prowadziła m gr Ewa M arczak (autorka spraw ozdania) pod kierunkiem prof. dr. hab. Jerzego Gąssowskiego, Udział wzięli s tu denci In sty tu tu Archeologii U niw ersytetu Warszawskiego, U niw er sy tetu w Lozannie i w Paryżu oraz w olontariusze z Polski. F inanso w ane przez In sty tu t Archeologii U niw ersytetu W arszawskiego i Wo jewódzkiego K onserw atora Zabytków w Siedlcach. Ósmy sezon b a dań. Osada przygrodowa: V III-X I w.
Dotychczasowe prace wykopaliskowe na stanow isku 3 koncentrow ały się głównie w je go południowo-wschodniej części. Celem prac w 1992 r. było zbadanie rozplanow ania osady w jej zachodniej partii.
Wytyczono 2 wykopy o charakterze sondażowym: XXXVIII i XXXIX, o łącznej powierz chni 60 m2. Oba zlokalizowane zostały po zachodniej stro n ie drogi biegnącej z Ja źn ia do Stasi na.
