Zwoleń, woj. radomskie, s. "Strzelnica"

Romuald Schild,Zofia

Sulgostowska,Halina

Królik,Andrzej J.

Tomaszewski,Elżbieta Danielczyk

Zwoleń, woj. radomskie, s.

"Strzelnica"

Informator Archeologiczny : badania 22, 5-6

1988

Inform ator A rcheologiczny 1 9 β β

5

T r o n f n y , g m . P ą tn ó w , w o j. s i e r a d z k i e , ■t. S __________________

B a d a n ia prow adzi! d r K rzysztof C yrek. F in a n s o w a ł WK2 w S ie ra d z u . D rugi sezo n b a d a ń . O bozow isko I p raco w n ia ze schyłkow ego p aleo litu .

S ta n o w is k o je s t położone w stre fie kraw ędziow ej 1 n a c y p lu te r a s y nadzalew ow ej lewego b rzeg u W arty, Z ajm uje o b sz a r ok. 0,5 ha, siln ie p rzeo b rażo n y p ro c e s a m i w ydm ow ym i. W zw iąz­ k u z ty m cz ę ść s ta n o w is k a Je s t p rz y k ry ta w a rstw ą p la s k u d o c h o d z ą c ą do 1 m m iąższo śc i 1 w ła śn ie w tej części zlokalizow ano 2 w ykopy o pow ierzchni 44 m 2. co pow iększyło p rz e b a d a n ą d o ty c h c z a s p o w ierzch n ię do 155 m 2. O dkryto 4 Jam y k u ltu ro w e , w ty m 1 p a le n isk o z k a m ie n n ą o b s ta w ą I 6 k rz e m ie n ie . W śród zab y tk ó w k rz e m ie n n y c h w yróżniono 2 8 rd z e n i 1 zaczątkow ców , 2 4 n a rz ę d z ia , a p o n a d to k ilk a d z ie s ią t fr. c eram ik i k u ltu r: trzcin leck tej, łużyckiej I p rz e w o r­ sk ie j. W śród n a rz ę d z i w yróżniono 10 rylców, 2 d ra p a c z e , 2 liściak i, 1 tylczak, 3 o d p a d k i m lkrorylcow e o ra z 6 re tu s z o w a n y c h w iórów 1 odłupków . Z ao b serw o w an o w iele s k ła d a n e k o ra z s k ła d z ik d o b o ro w y ch w iórów k rz e m ie n n y c h .

J e s t to sta n o w isk o z w y raźn y m i e le m e n ta m i k u ltu r y św id e rsk ie j z n iew ielk ą d o m ie sz k ą e le m e n tó w k u ltu r e p lm a d le ń s k lc h . P o b ra n e w ty m se z o n ie p ró b y w ęgla drzew n eg o pozw olą być m oże sp recy zo w ać sc h y l к owo p aleo lity czn ą chro n o lo g ię tego o b iek tu .

B a d a n ia a r c h e o lo g ic z n e i g e o m o r fo lo g ic z n e b ę d ą k o n ty n u o w a n e . I W ierzbica "Zelc", woj. ra d o m sk ie - p a trz neolit.

W o jn o w o , g m , K a rg o w a , w o j. z ie lo n o g ó r s k ie , • t . 2

B a d a n ia prow adził doc. d r h ab . M ichał K obus lewi uz (1HKM) o ra z prof, d r J o h n B ow er {ISU). F in a n so w a ły 1HKM PAN o ra z WKZ w Zielonej G órze. D ru g i sezo n b a d a ń . O bozow isko z o k re s u schyłkow ego g lacjału .

S ta n o w isk o położone j e s t n a k raw ęd zi piaszczysto-żw irow ej te n isy , około 100 m n a w sch ó d od p rz e s m y k u m iędzy jezio ram i W ojnow sklm I B ablm ojsklm . W ykopy założono n a te ra sie o ra z n a te re n ie leżącego poniżej to rfo w isk a, łącz ąc Je w ykopem stra ty g ra fic z n y m . W ykop n a te ra s ie , b ę d ą c y k o n t y n u a c ją w y k o p u z po p rzed n ieg o se z o n u o b jq l 57 m. U zy sk an o Z niego 1251 zab y tk ó w zw ykłych o raz 131 n a rz ę d z i I rd zen i. O d sło n ięto ró w n ież z a ry s y k ilku obiektów m ie sz k a ln y c h I g o sp o d a rc z y c h O w y p e łn ls k a e h siln ie p rz e b a rw io n y c h o c h rą o raz o g n isk o . Z w y k o p u torfow ego u z y sk a n o n ieliczn y m a te ria ł k rz e m ie n n y (w tym I liśc ia k a h rc n b u r s k l) o ra z d u ż ą Ilość węgli d rzew n y ch , k tó re p rzezn aczo n o do d a to w a n ia m e to d ą C14, W śród n a rz ę d z i d o m in u ją d ra p a c z e , ry lce o ra z liściak i ró żn y ch typów . R dzenie s ą typologicznie b ard zo zró żn ico w an e 1 g e n eraln ie silnie w yeksploatow ane. Materiał w ykazuje w yraźne zw iązki z tzw. tech n o k o m p lek sem z liściakam i.

M a te ria ły p rzech o w y w an e s ą w ZA W IHKM PAN w P o zn an iu .

S e t o n o b e c n y b y ł p ra w d o p o d o b n ie o s t a t n i m s e z o n e m s t a c j o n a r n y c h b a d a ń n a ty m s t a n o w i s k u .

I

B a d a n ia prow adzili: prof. R om uald S c h ild , d r Zofia S u lg o s to w sk a , m g r H alin a K rólik (111KM PAN) o ra z m gr m g r A ndrzej J . T o m asze w sk i I Elż­ b ie ta D anlelczyk (PMA). F in a n so w a ł WKZ w R ad o m iu . S zó sty sezo n b a d a ń . Ś rodkow o p aleo lity czn e s ta n o w isk a łow ieckie.

P raco k o n ty n u o w a n o w w ykopie l o ra z w dw óch no w y ch w y k o p ach III 1 IV założonych za w schodnim nasypem strzelnicy, w celu określenia nieznanego dotąd wschodniego zasięgu stanow iska.

W ykop 1. P rzek o p an o p o w ierzchnię 19 m 2 n a a rz e Ш {ćw. Λ I С), do g łęb o k o ści p rzeciętn ie 2 ,5 m. M ateria ły a rc h e o lo g ic z n e z n a jd o w a n o p odobnie J a k w la la c h u b ieg ły ch w w a rs tw a c h aluw lów , żw irów 1 u tw o ró w se rii p laszczy sto -g lln lastej.

W ydobyto 114 zab y tk ó w . W śród S3 k ości pojedynczych 1 s k u p ie ń m a te ria łu k o stn eg o n a P o lsk a A k a d e m ia N a u k In s ty tu t I Ils- to r ll K u ltu r y M a te r ia ln e j Z a k ła d E poki K am ien ia, P a ń stw o w e M uze- u m A rcheologiczne w W arszaw ie P o ls k a A k a d e m ia N a u k , I n s t y t u t H istorii K u ltu ry M a te ria ln e j. Z ak ład A rcheologii W ielkopolski w P o z n a ­ n iu . D e p a rta m e n t o f S ociology a n d A nthropology, Iowa S ta t e U n iv e rsity (USA)

M u zeu m A rcheologiczne i E tn o g ra ­ ficzne w Łodzi

6 PALEOLIT I MEZOLIT

u w ag ę z a słu g u je c io s m a m u ta o ra z d o b rze zac h o w a n e k o ści k o n ia . W śród 51 z a b y tk ó w z k rz e m ie n ia , p rzew ażn ie czekoladow ego, w ystąpiło: od łu p k ó w - 3 4 . łu s e k - 9, n a rz ę d z i - 8 (4 zg rzeb ła, 2 od łu p k i łu s k a n e , 1 o strz e llśclow ate, 1 o d p a d e k -p rą d nlczek).

W ykop III o p o w ierzch n i 2 7 m 2 d o sta rc z y ł 19 zab y tk ó w , 7 z n ic h to m a te ria ły k o s tn e a 12 w yroby k rz e m ie n n e - p o d o b n ie J a k w w ykopie I I IV głów nie z s u r o w c a czekoladow ego. Z a n o to w a n o 4 o d łu p k l, 5 łu s e k I 3 n a rz ę d z ia (2 w ióry łu s k a n e 1 Гг. o b u stro ń c a ).

W ykop IV o p o w ierzch n i 18 m 2 n ie z o s ta ł p rz e k o p a n y do c a lc a . W ydobyto 45 k ości I Ich s k u p ie ń (m .in . c io sa m a m u ta ) o raz 10 k rzem ien i, w ty m 7 cd łu p k ó w 1 3 n a rz ę d z ia (zgrzebło, w iór z ę b a ty 1 n a rz ę d z ie n ieo k reślo n e ).

P o w ią z a n ia stra ty g ra fii w ykopów t, III 1 IV n ie s ą o sta te c z n ie u s ta lo n e .

Nowym e le m e n te m J e s t d a ls z y niż p rz y p u s z c z a n o z a się g s ta n o w is k a n a w sch ó d . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .