Stefan Wesołowski,Helena Bona
Dolice, woj. szczecińskie. Stanowisko
40
Informator Archeologiczny : badania 18, 47-48
47
-N ajczę ściej w groble znajdywano I popielnicę, wyjątek Sianowi n r Σ5, ł i-"♦'•go pochodzą 2 naczynia г kosteczkam i, »
- Stan zacfropanla'grobów w w iększości je s t zły , w szystkie naczynia byty potłuczone, część posiadała Ścięte p a rtie w ierzchołkow e / skutek o r k i/.
S tra ty g ra fii poszczególnych wykopów przed staw ia się niejednolicie, W wykopach n r 4*7, 1 2 -lß ood cienką w arstw ą hum usu /n aw et g r . tylko 10 eon/ natrafiono bezpośrednio na ż w ir, na pozostałych natom iast pod humusem t podglebiem , zalegała nu fil. 60 cm w arstw a koloru czarnego /a w niej zalegały g ro b y /, pod k tó rą wystąpił żwirek.
Rolę popielnic pełniły n aczynia w arow ała i jajow ate, W śród ornam entów c z ę s to występuje hetwałub krótki« listew ki p lastyczne z dołkam i p ak o w y m i, nacięcia i nakłucie. Prawdopodobnie pierw otnie w szystkie popielnice były nak ry te ml sa m i, w p rz e w a la ją c e j w iększości o brzegu zagiętym do śro d k a , czasm t zdobionymi smukłymi guzkam i na n ajw ięk szej w ydętości. O becności przystaw ek nie stw ierdzono w żadnym przypadku.
G rob^& yiy w yposażone w wyroby % brązu i ż e la z a . Na uwagę zasługuje grób n r 10, z którego pochodzi ż e lazny klucz 1 profilow any guzek brązow y, będący zakończeniem nóżki fibuli, Podobny fr. Ilbull znaleziono równie sW grobie n r 8; tow arzyszyły jej fr, drucików brązow ych, wierzbowa te, zdobione n acięciam i zakończenie na*vyjnil „ lu b b ra n so le ty , ja k 1 f r , dru,tu * rozklepanym końcem i zwiniętym w uszko / sz p ila , zakończ tn ie naszyjnika4? /. T rz e c i fr, nóżki zapinki'brązow ej pochodzi z w arstw y w wykopie 24. W yposażeniem w yróżnia się grób гг Ib, W po p ie ln ic y o Jajowatym b rz u śc u znaleziono f r . nieokreślonego przedm iotu żelaznego /sz p ila ? / , guzek b r a / u ^ y / d r u - с Ш brązow e, a-ponad to. 2 p rtę śU ld /je d e n p ła sk i, drugi lekko dwu stożkowa ty /.
Praw dopodobnie groby n r 7 i 8 znalezione niedaleko wykopu n r Z z roku 1983 w stępnie mogą zostać zslltzoni- d© k u ltu ry pl lińskiej /n a c z y n ia w atow ate zdobione guzkam i, ornam entem nakłuwanych do łf ów ; brak dodatkowe po w yposażenia/ i datowane n a schyłek П-Ш okresu epoki brązu. P o zo sta łe natom iast należy odnieść do wczesnego o k resu wpływów rz y m sk ic h /p ro filo w an e guzki zaptnek/·
Wydaje s ię , że ustalono n ie p rz e k ra c z a ln e granicę występowania grobów w kierunku północnym, północno- wschodnim 1 zachodnim / w y k .n r 15-17, ł / # jak 1 południowym /w y k ,n r 1 2 -1 4 ,1 8 /. U stalenie zzHU-gu w pozostałych kierunkach je s t utrudnione z powodu is tn ie ją c e j zabudowy.
M a teriały 1 dokum entację złożono w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu.
Badania winny być kontynuowane /jed y n e l zagrożone cm en tarzy sk o k ultury plU ńsldej w P ożace/,
D O LIC E P o ls k a A k a d em ia N auk
Woj. sz cz e c iń sk ie Instytut H istorii Kultury Matcrł:.incJ Stanow isko 40 Z a k ł a d A rcheologii Nadodrza
P racow nia A rcheologiczna v Srczecinlt? Badania prow adził m gr Stefan W esołowski p rzy w spółudziale H eleny Bony, Finansow ał LHKM PAN. Dziewiąty ae^oti badań. C m entarzysko kultury łużyckiej z IV okrtA u epoki Urazu. Kontynuowano rozpoznanie południow o-zachotaiej c tę ś c l cm en tarzy sk a , k oncentrując się na rozkopaniu kurhanu n r 5 o ra z dokończeniu ek sp lo racji kom ory grobowej kurhanu n r 3, badanej w ubiegłym roku,
Kurhan n r 5 pozbawiony pagórkow atego nasypu o pow ierzchni w fo rm ie bruku utworzonej z otoczaków, ▼ rz u c ie pożtomym zbliżony był do owalu o wym. 4, 5 x В m i posiadał osnowę wyznaczoną przez w iększe otoczaki.
W c e n tra ln e j c z ę śc i nasypu kam ienno-ziem nego mogiły brak śladów bloków kam iennych zazw yczaj wyznaczających
na pow ierzchni p ła sz c z a kurhanu m ie jsc e usytuow ania kom ory grobow ej. E k sp lo racja kurhanu ujawniła następując·, stra ty g ra fię :
1. P ła sk i p łaszcz kam ienno*ziem ny, trz y w arstw y kam ieni o ra z żółto-brunatfiy p iasek , k rąg będący osnowa kurha nu zbudowany z w iększych otoczaków.
2. W arstw a p lask u usypana u podstaw y kurhanu, w k tó re j wyróżniono od stro n y zachodniej mogiły nieckowato ukształtow ane zag łęb ien ie wypełnione brunatno «popielatym i w arstew kam i » być może - popiołu drzewnego. N ato m ia st w c z ę śc i w schodniej pow yższa w arstw a plasku p rzem iesza n a z kam ieniam i ł c z a rn ą w arstw ą popiołu z a w ierała ułam ki naczyń 1 p rzepalonych kości ludzkich,
3. Poziom ten zw iązany był z brukiem kam iennym re g u la rn ie ułożonym w form ie p ro sto k ąta o półkoliście u k sz ta łto wanych śc ia n a c h k ró tsz y c h . Z o stał on posadow iony poniżej osnowy kam iennej kurhanu, W p artii w schodniej, na pow ierzchni bruku« podobnie jak w w arstw ie II« w ystąpiły czaipiaw iew arstew ki popiołu z dużym nasyceniem ule г - kami naczyń l· kosteczki ludzkie,
4. D rugi poziom bruku, identycznego kształtu jak w poziom ie Ш* p rz y k ry ty był w arstew ką plasku intensyw nie n a s j - coną popiołem i p rzepalonym i kosteczkam i ludzkim i, P o za tym znajdow ały się na bruku pojedyncze ułam ki naczyń. P ow yższe dwa poziom y bruku zo stały posadowione w g Linia e to -p iaszcz y sty m calcu , w wykopanej podłużnej nlecko- w&tej ja m ie . Kurhan n r 5 ujaw nia nieznaną dotychczas na om awianym cm en tarzy sk u , fo rm ę z a be sp le c ie n ia szczątków kostnych ciałopalenia p o p rzez ro zsy p an ie Ich na całej pow ierzchni bruku, p rzy k ry c ie brukiem , a na stę p n ie usypanie p ła sz c z a mogiły. Z w raca uwagę re g u larn a fo rm a podłużnie ukształtow anych bruków zbliżonych pod względem w ielkości do sz k ie le tu ludzkiego. W ym iary bruku 2, 5 x 0 ,7 0 m. O cena-czy m am y do czynienia r pochówkiem jednego osobnika, с z y w ielu-nastąpl p r z e t analizę antropologiczną m a te ria łu kostnego. Poczyniono także o b se rw a c je stra ty g ra fic z n e bruków zalegających m iędzy om awianym kurhanem , a sąsiadującym z nim k u r hanem n r 4 f gdzie w ystąpiły groby popielnicow e p łask ie .
46
-W kurhanie n r 3, w którym w ubiegłym rolni odkryto w kopiortft g ro b o w e j nie poniżej po sad zk i, »»pilę b r ą zową, przebadano podstaw ę kom ory grobow ej ro ib l егл jqc ściany zbudowanej в płyt k a m łe n n ^ b sk rzy n i o ra z p o - . ■adzkę* Ujawniono ciekawe dan« odnośnie konstrukcji kom ory, ja k też etoaowanych fo rm obrządku p rz y je j za k ła dania w ce n tra ln e j c z ę śc i kurhanu. Stw ierdzono fakt w ym oszczenia Jam y ziem nej - w m iejscu ułożenia głazu po sa d zk i - piaekiem z kosteczkam i ludzkim i, którymi -obsypane zosLały także śc iao y kom ory o ra z kam ienie we tnąc - n ła ją c e konstrukcję kom ory 1 sta ty c zn o ść ply ty posadzkow ej, O bfitość przepalonych k n ś d , p r t y wyjątkowo dob ry m «tanie zachowanie m o te sugerow ać pochodzenie wieloosofcnikowy pochówek, W m iejscu w ystąpienia w ubieg** iym roku «арШ odkryto brązow y podwójny guz tzw. tutulus.
Badania będą kontynuowane.
Wojewódzki K oaeerw ator Zabytków w S kierniew icach
Muzeum M iasta Z g ie rz a
•
Badania prow adził m gr P io tr Sw iątklew icz, F inansow ał WKZ w Skierniewicach* P ie rw sz y sezon badań. O sada grupy Środkowo- polsklej k u ltu ry łużyckiej /IV o k re s ep, b r ą z u /.
B a d an u stanow iące r e a liz a c ję drugiego etapu A Z P , objęły zachodni sk ra j osady położonej na p ra w o b rz e ż n ej, nadzalew owej te r a s ie rz e k i Z w ierzyniec. W 3 wykopach o łączn ej po w. 46 założonych p rz y obryw ach plaśnie ujawniono 3 jam y o owalnym k sz ta łc ie 1 nieckowatych p rz e k ro ja c h 1 najpraw dopodobniej gospodarczym p rzezn aczen iu /d o ły odpadkow e?/ .
Z w arstw y kulturow ej 1 z ja m pozyskano ok. 619 ul, naczyń /w tym w jed n ej z ja m 162 I r . , z czego zn a c z na część pochodziła t jednego garnka o tuli pan owa tyro k s z ta łc ie / w sw ej podstawowej m a s ie pochodzących z g a r n ków o eaowatych p ro filach , ścięty ch kraw ędziach, chropowaconej pow ierzchni zew n ę trzn ej, g ru b o z ia rn iste j do rn les zez ce sc bud zając ej. Kilka fr, gładkich naczyń zdobionych było wątkiem w »półśrodkow ych żłobków. Jedynym zabytkiem m etalowym była bryłkę m iedzi znaleziona w jednej z jam . Pewna ilo ść polepy stanow i p o śred n i dowód na istn ien ie kon stru k cji drew nianych /d o m o stw ? / , C entrum o sa d y znajdowało s ię najpraw dopodobniej na wyższych p a n ia c h stoku opadającego ku dolinie Z w ierzyńca,
M ateriały znajdeją s ię w Muzeum M iasta Z gierza.
U niw ersytet W arszaw sk i In sty tu t A rcheologu
Badania prow adził m g r K azim ierz K uim a, F inansow ał UW* P ie rw sz y sezon badań. O sadnictw o k u ltu ry trz c ln le c k ie j. P ra c e m iały c h a ra k ler'so n d a ż owy* przeprow adzono je n a stanow iskach k u ltu ry trz c im e c k le j odkrytych w tra k c ie badań p o ^ ç rïç h n lO Î ÿ c h w 1963 roku.
Stanowisko 1
Położone je s t na sz czy cie l zboczach niew ielkiej lokalnej kulm inacji o ekspozycji o k rężn ej, zajm ującej frag m en t zbocza ta ra su г te k i Rządzy, Wykop Sondażowy o w y m iarach В * 2 m założono na polu ob. H* Kos trz e rab skie go w odległości ok. 100 m od Jego zabudowań gospodarczych* Wydobyty m a te ria ł zabytkowy je s t bardzo ubogi* Składają s ię nań 43 fr* ce ra m ik i k ultury tr z d h le c k le j, 1 wiór 1 I o<ïïupek k rzem ien n y wykonane z su ro w ca n a r z u towego, Znalesslska c e ra m ic z n e występowały w g ó rn ej części w arstw y podglebia. Nie w ykryto obiektów zagłębio nych w ziem ię.
Stanowisko 2 ^
Położone je s t na niew ielkim p iaszczy sty m w yniesieniu eksponowanym ku południowi 1 północy, usytuowanym na ta r a s ie rz e k i Rządzy w odległości ok. 300 m na póhitkiiowy zachód od etanów laka 1* Wykop sondażowy o wyro.
Ъ x 3 m wytyczono na południowym stoku tego w zniesienia. Układ eksplorow anych w arstw zarów no n a stanow isku 3 ,
ja k i 1, p rzed staw ia ł s ię następująco: 1 / w arstw a ziem i o rn ej o m iąższości- śred n io 2Q cm ; 2 / C arstw a podglebia, tj* żółto szarego piasku o grubości 20-30 cm ; 3 / w arstw a calców», tj. żółtego w arstw ow anego plasku w ystępująca od głębokości &0-60 cm poniżej pow ierzchni ziem i.
W iększość m a te ria łu zabytkowego to ce ra m ik a , Ł ączn ie znaleziono lM ir , naczyń k u ltu ry trz c in ie c k le j. P o z o sta łe zabytki to 2 w lörkl k rzem ien n e, 4 odłupkl w tyra jeden retuszow any na krawędzi* Z abytki zaleg ały głów n ie w w arstw ie podglebia,
Oba stanow iska w E m ilianow ie s ą prawdopodobnie p o zo stało ściam i obozowisk ludności k u ltu ry trz c ln ie c k l ej, W żacfciym wypadku nie odkryto obiektów zagłębionych w ziem ię.
EMILIANÓW, gm *Radzymin woj. o stro łęck ie
Stanowiska М 2
DZIERZGOWEM gm, Nieborów woj. skierniew ickie
