Maria Cabalska
Tuligłowy, gm. Rokietnica, woj.
przemyskie
Informator Archeologiczny : badania 18, 147
147 -ÎU O K M OÓFHT, g · . I g l e r z w o j. łó d z k i* ТЫОЮТЖС, g a . Tarnów w o j. ta r n a w s k i* ТИШ1К1 ZALESIE, д а . Kolno w o j. ło m ż y ń sk i* S ta o o w le k o 1 - g r o d z la k o
G ro d z isk o "Okop* p o ło ż o n e j * a t na lawnym b rz e g u r z e c z k i W incenty n a a l l n l e podabkłym t e r e n i e . Od ■t r o n y w s c h o d n ie j 1 po łu d n io w o w z e h o d o le j g r o d z is k o o b le g a b ezim ien n y stru m y k . Na p o łu d n ie o d g r o d z la k a w o d l e g ł o ś c i o k o ło 100 a z n a j d u j e 9lg n a t u r a l n a w y n le z le n ia te r e n u nazw a n e p r z e z m ie j s c o w ą ,l u d n o ś ć "G ó rą w i e ż ą · . B a d a n ia p o w ierzch n io w e w 1984 ro k u w y k a z a ły , że n a -g ó r z e w y s tę p u je d u ł a i l o ś ć c e r a m ik i d a to w a n e j w s tę p n ie n a V I I I - X i i i w iek o r a z m laeczkow aty ż u ż e l 1 d u ż e g ła z y kam ienne u p o d n ó ż a . P a k t t a n s u g e r u j e , i e na "W ieży" z n a jd o w a ła s i ę o sa d a 1 praw do p o d o b n i* w s p ó łc z e sn y gro d o w i c m e n ta r z ,
C a ły z e s p ó ł o s a d n ic z y la d y oa p o g r a n ic z u s ło w ia ń s k o - ja ć w la a k o - p ru s k im 1 j e a t z a l i c z a n y w raz Z1 g ro d z la k a m i ęs. i n , w W iś n ia , Małym P ło c k u , iCzene>nem i w Ruai do sy stem u obro n n eg o p o w sta łe g o w И - X I I w ieku n a t a r a n i e p ó łn o c n e g o Mazowsza.
° e ls m b a d a ń b y ł o u s t a l a n i a ty p u g r o d z i s k a , o h a r a k t e r u zabudowy w e w n ętrzn ej 1 u ś c i ś l e n i e c h r o n o l o g i i , t a ł o r o n o j e d e n wykop w zdłuż o s i Я-S o p o w ie rz c h n i 32 m o b e jm u ją c y cz ę śc io w o n i e w i e l k i e w y n l s s i s n l s p o śro d k u m ajd an u .
■ lo k a liz o w a n o t r z y o b i e k t y p r z e s t r z e n n e ·
- r l em ie nką z dnem w yłożonym k a m ie n ia m i / n a r o ż n i k p o łu d n io w o -w sch o d n i, w y k o p u /, - n i e w i e l k ą Je n * zasobow ą / c z ę ś ć p ó łn o c n a w y k o p u /,
- o b i e k t o n i e o k r e ś l o n e j f u n k c j i / c z ę ś ć p ó łn o c n o -w sc h o d n ia w ykopu/.
■ n a le z lo n o l i c z n a fra g m e n ty o b to c z o n e j c e r a m ik i /p rz e w a ż a o rn a m e n t rowkowy 1 f a l i s t y / , d u i ą i l o ś ć d ro b n y c h w ę g li d rz e w n y c h , k o ś c i z w ie r z ę c e , r y b i e ł u e k l .
N a jw ię k s z a I l o ś ć zabytków ruchom ych w y stę p o w a ła n a o b s z a rz e z ie m ia n k i. И w yniku b adać u s t a lo n o c h a r a k t e r zabudowy m ajd an u o r a z c h r o n o lo g ię g r o d z is k a na k o n ie c X I -X I I /X II I w iek u .
M a t e r i a ł y 1 d o k u m e n ta c ja z n a j d u j ą s i ę w I n s t y t u c i e A r c h e o lo g ii UH. B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w an e. *" "
TtFLIGbOWI, gm. R o k i e t n i c a u n i w e r s y t e t J a g i e ł lo d e k ! w o j. p rz e m y s k ie I n s t y t u t A r c h e o lo g ii
B a d a n ia p r o w a d z iła d r h a b . M a rla C a b a ls k a . F in a n so w ał WKI w P rz e m y ślu i UJ. D z i e s i ą t y se z o n b a d a ć . H i e l k i e w ie lo c z ło n o w e g r o d z is k o w c z e sn o śre d n io w ie c z n e V III - X I w iek .
B a d a n ia n a g r o d z is k u sk o n c e n tro w a n o n a p o d g ro d z iu n r 11. J e s t t o p o łu d n io w a c z ę ś ć siię - d z y w a la z a w a rte m iędzy w ałem zaporowym l , a wałem zew nętrznym I I I . C a łe a ię d z y w a le z o s t a ł o p o d z ie lo n e n a c z e ś ć p ó łn o c n ą 1 p o łu d n io w ą w ałem p o p rz e c z n y m /T w o rz y ły s ię w te n ap oeób £va p o d g ro d z ia o z n a c z o n e d r I I i I I I , z k t ó r y c h p o łu d n io w e ,n iż e j p o ło ż o n e ,o p o w ie rz c h n i 1800 ei z n a jd u je s i ę n a p rz e c iw w e j ś c i a do g r o d u . P r z e » t r z e ć t a z a m k n ię ta wałem p o p rzecznym p e ł n i f u n k c ję p rz e d b ra m ia u t r u d n ia ją c e g o z d o b y c ie g ro d u . W ytyczono e z e r o k o p r z e s tr z e n n y wykop p r z e c i n a j ą c y w p o ło w ie w ał p o p r z e c a a y . P o r a s t a j ą c a d rzew a u t r u d n i a j ą p r z e c i ę c i e w a łu n a c a ł e j d ł u g o ś c i wykopu. Uzyskano p r o f i l połow y w a ł! p o p rz e c z n e g o n a d ł u g o ś c i 6 i , a n a p o z o s t a ł e j p r z e s t r z e n i wykopu uchwycono p a s c z a r n e j z ie m i b ie g n ą c y w zdłuż w a łu . H c z ę ś c i p o łu d n io w e j dużego wykopu uchwycono r e s z t k i ch a t y z ie m ia n k i z n i s z c z o n e j wykopem G. Le d o ty k a o r a z o d s ł o n i ę t o r e s z t k i |zabudowy ty p u sz a ła so w e g o p o ło ż o n e j w o d l e g ł o ś c i to m o d w a łu . Dwa d a l s z e wykopy p o ło ż o n e je d e n w śro d k u p r z e d b ra m ia , a d r u g i po p ó łn o c n e j s t r o n i e w a łu p o o rz e c z n e q o n i e u ja w n iły w arstw y k u ltu r o w e j.
F a z a s t a r s z a . W połudnlow ow schodnim n a r o ż n ik u d użego wykopu o d s ł o n i ę t o c h a tę z ie m ia n k ę z n is z c z o n ą wykopem G .L e ń c z y k a , W ąski m strow y d ł . 5 n wykop z n i s z c z y ł z a c h o d n ią c z ę ś ć c h a ty do d n a o d s ł o n i ę t e g o n a g ł . 120 om. U t r u d n i ło t o o b s e rw a c ję n a w a rstw ie ń z a c h o d n ie j c z ę ś c i z ie m ia n k i ; c e r a m ik i b y ło n i e w i e l e . U zyskano n i e z n is z c z o n y p r o f i l p o d łu ż n y o b i e k t u , k t ó r y n ie c o wycho d z i o d p o łu d n i a z wykopu, p o z w o li t o n a p rz e b a d a n ie w s c h o d n ie j c z ę ś c i z ie m ia n k i i n a r e k o n s tr u k c j ę c a ł o ś c i . DOże i l o ś c i p r z e p a l o n e j a le m l w s k a z u ją , że c h a t ę z p a lo n o ,
F a r a m ło d s z a , Wal p o p rz e c z n y z o s t a ł s p a lo n y . Da c a ł e j d łu g o ś c i wykopu obserw ow ano w ars twy s p a l e n i z n y 1 z n i s z c z e n i e w a łu w z n ie s io n e g o w k o n s t r u k c j i s k r z y n io w e j. J e s t t o p ie rw sz y wał w y k a z u ją c y z n i s z c z e n i e p o żarem . U tw ie rd z a t o w p r z e k o n a n iu , że a ta k u dokonano o d s t r o n y bramy lo k a liz o w a n e j w m i e j s c u , g d z ie o b a w a ły zaporow e d o c h o d z ą do w ału I I I - J e s t tam w yraźn a przerw a 1 n a l e ż y s i ę sp o d z ie w a ć um ocnień bram y. W arstwy s ą b a rd z o ro z m y te p r z e z sp a d e k wody d eszczo w ej z w yższych p ó łn o c n y c h c z ę ś c i . O d k ry ty w p o łu d n io w e j c z ę ś c i wykopu budynek n a le ż y w iązać z f a z ą m ło d sz ą , U le wiadom o, ozy d aw ał on s c h r o n i e n i e m ieszkańcom g ro d u czy I c h wrogom.
p a t r z o k re z la te rią jc l patrz o k r e z h a l a z t e c k i U n iw e r s y te t H orzzaw eki I n s t y t u t A r c h e o lo g ii
B a d a n ia p r o w a d z ili mgr Bwa M arczak / a u t o r ap raw oz- d a n l a / 1 mgr Lech Kaczmarek pod k ie ru n k ie m p r o f . . dm h e b . J e rz e g o G ąsso w sk ieg o . F in a n so w a ł HKZ w Łomży. P ie rw sz y se z o n b a d a ń . G ro d z isk o w c z e sn o śre d n io w ie c z n e / « - X I 1 / X III w ./
