realizacji II transzy (moderator: dr Józef Miko³aj-ków, PIG-PIB).
Spotkanie by³o swobodn¹ rozmow¹ dotycz¹c¹ zagad-nieñ zwi¹zanych z hydrogeologi¹, dlatego te¿ dyskusja mu towarzysz¹ca dotyczy³a tak¿e innych tematów, poza tymi przewidzianymi w programie, w tym m.in. projektu zwi¹-zanego z sekwestracj¹ CO2. Na zakoñczenie seminarium wspólnie zastanawiano siê nad pytaniem Co powinna przy-nieœæ hydrogeologom nowelizacja prawa wodnego? Po zakoñczeniu obrad komisja wnioskowa sformu³owa³a zasadnicze wnioski, które wy³oni³y siê w trakcie dyskusji, w celu przekazania ich do g³ównego geologa kraju.
Organizacja seminarium stworzy³a okazjê do spotkania osób zwi¹zanych z hydrogeologi¹ i gospodark¹ wodn¹ w kraju oraz wymiany pogl¹dów i doœwiadczeñ na tematy istotne dla œrodowiska hydrogeologicznego. W semina-rium wziê³o udzia³ 128 uczestników, przedstawicieli admi-nistracji geologicznej (Ministerstwo Œrodowiska), osób zwi¹zanych z gospodark¹ wodn¹ w kraju (Krajowy Zarz¹d Gospodarki Wodnej, regionalne zarz¹dy gospodarki wod-nej), uczelni wy¿szych oraz przedsiêbiorstw geologicz-nych. Obecni byli tak¿e przedstawiciele Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej oraz Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa.
Wieczorem, na zakoñczenie obrad, zosta³a przygotowa-na dla uczestników spotkania wspania³a kolacja góralska.
Nastêpnego dnia, we wtorek, na stoku Bania w Bia³ce Tatrzañskiej, odby³a siê dla chêtnych czêœæ sportowa – II Otwarte Zawody Geologów w Narciarstwie o Puchar G³ównego Geologa Kraju. Ta czêœæ imprezy zosta³a zorga-nizowana na koszt uczestników zawodów oraz ze
wspar-ciem sponsora. Rozegrano slalom gigant w kategoriach indywidualnych i dru¿ynowych. Wœród kobiet pierwsze miejsce zajê³a Magda Sedlaczek (Hydroeko), a kolejne Magdalena Matusiak (Hydroconsult Sp. z o.o.) i Monika Konieczyñska (PIG-PIB). Wœród mê¿czyzn tryumfowa³ Jacek Kapuœciñski (Polgeol S.A.), przed Marcinem Zembalem (PIG-PIB) i Grzegorzem Kondelem (Przedsiê-biorstwo Geologiczne Kraków).
Tak jak w ubieg³ym roku najlepsz¹ dru¿yn¹ zawodów zosta³a reprezentacja Pañstwowego Instytutu Geologicz-nego – Pañstwowego Instytutu Badawczego (Marcin Zembal, Grzegorz Pieñkowski i Monika Konieczyñska). Drugie miejsce zajê³a dru¿yna Polgeol S.A. (Jacek Kapu-œciñski, Andrzej Albrycht i Jan Wilgat), natomiast na naj-ni¿szym stopniu podium znalaz³ siê zespó³ z firmy Hydroconsult Sp. z o.o. (£ukasz Sopel, Magdalena Matu-siak i Magdalena WoŸniak). W zawodach wziê³y udzia³ tak¿e dru¿yny z Przedsiêbiorstwa Geologicznego Kraków (Grzegorz Kondel, Tomasz G¹gulski i Ma³gorzata Tott) – IV miejsce oraz z Hydroeko (Magdalena Sedlaczek, Andrzej Rodzoch i Marta Soko³owska) – V miejsce. Zawodnicy zostali uhonorowani pami¹tkowymi dyploma-mi, zwyciêzcy podium otrzymali nagrody rzeczowe, a zdo-bywcy pierwszych miejsc dostali Puchary G³ównego Geologa Kraju. Ponadto wœród wszystkich uczestników zawodów rozlosowano 7 nagród rzeczowych.
Organizatorem zawodów sportowych by³ Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy przy udziale Przedsiêbiorstwa Geologicznego POLGEOL S.A., zaœ sponsorem by³o Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A.
Ma³gorzata WoŸnicka & Maja Kowalska
Konferencja pt. Ewolucja wyobra¿eñ o ska³ach ³upkowych
w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie – 28–29.03.2011
W dniach 28–29 marca 2011 r. w Centrum NaukiKoper-nik odby³a siê konferencja pt. Ewolucja wyobra¿eñ o
ska³ach ³upkowych, zorganizowana przez ORLEN Upstream,
spó³kê Grupy Kapita³owej PKN ORLEN (jedn¹ z najwiêk-szych korporacji przemys³u naftowego w Europie Œrodko-wo-Wschodniej oraz najwiêksz¹ korporacjê w Polsce; www.orlen.pl), EGI – The Energy & Geoscience Institute (The University of Utah – najwiêksze konsorcjum technolo-gii nauk o Ziemi na œwiecie w swoim rodzaju, zrzeszaj¹ce 60 cz³onków w ramach Corporate Associates Program z 18 pañstw; www.egi.utah.edu) oraz Schlumberger (wiod¹cego dostawcê us³ug dla pól naftowych; www.slb.com). Wymie-nione instytucje reprezentowali: Wies³aw Prugar (prezes Zarz¹du ORLEN Upstream oraz dyrektor generalny ORLEN
International Exploration and Production Company),
Ray-mond Levey (dyrektor Instytutu Energetyki i Nauk o Ziemi na Uniwersytecie w Utah oraz profesor na Wydziale In¿ynierii Uniwersytetu w Utah), Roberto Suarez-Rivera (doradca ds. naukowych Schlumberger oraz dyrektor Centrum Innowacji Schlumberger w Salt Lake City w Utah w Stanach Zjedno-czonych), Sidney Green (starszy doradca Schlumberger w Salt Lake City w Utah oraz profesor na Uniwersytecie w Utah, cz³onek American Rock Mechanics Association i US National Academy od Engineers).
386
Przegl¹d Geologiczny, vol. 59, nr 5, 2011
Ryc. 1. Premier Donald Tusk w czasie przemówienia. Fot. M. Mozert
Pierwszego dnia spotkania uczestników powitali Wies³aw Prugar oraz Raymond Levey. Nastêpnie wyœwietlo-ny zosta³ krótki film prezentuj¹cy grupê ORLEN. Po prezen-tacji multimedialnej zebranych powita³ jeszcze Roberto Suarez-Rivera. Nastêpnie Wies³aw Prugar wyg³osi³ referat
Implikacje strategiczne i znaczenie miêdzynarodowe gazu ³upkowego w Polsce. Przedstawi³ w nim m.in., ¿e gaz
ziem-ny jest paliwem przysz³oœci. Jest te¿ fundamentem bilansu energetycznego Unii Europejskiej. Prognozuje siê, ¿e kon-sumpcja gazu ziemnego w Europie w latach 2010–2020 wzroœnie o 90 mld m3
. Do 2030 r. prognozowany jest wzrost rosyjskiego eksportu gazu ziemnego do Europy do 220 mld m3wzglêdem 168 mld m3w 2009 r. Zagospodaro-wanie niekonwencjonalnych zasobów gazu mo¿e prowa-dziæ do wzrostu niezale¿noœci energetycznej naszego kraju. Tak wiêc ogromne znaczenie ma stworzenie odpo-wiednich warunków do zagospodarowania zasobów gazu ³upkowego.
W dalszej czêœci konferencji zaprezentowano 5 sesji tematycznych:
Aspekty stratygraficzne ska³ ³upkowych (Joe
Macqu-aker);
Aspekty strukturalne ska³ ³upkowych (Michal Nem ok);
Transformacje diagenetyczne ska³ ³upkowych
(Patrick Gathogo);
W³aœciwoœci geochemiczne ska³ ³upkowych, zawar-toœæ materii organicznej, dojrza³oœæ (Artur Stankiewicz);
Dyskusyjne znaczenie szczelinowatoœci (sesja
pane-lowa; John McLennan – prowadz¹cy; Piotr Krzywiec). W po³udnie uczestników konferencji odwiedzi³ pre-mier Polski Donald Tusk. W swoim wyst¹pieniu podkreœli³ on, ¿e poszukiwanie w Polsce surowców, np. gazu ³upko-wego, wpisuje siê w ca³¹ strategiê dywersyfikacji dostaw energii, nie tylko w naszym kraju, ale w ca³ej Europie.
Doda³ te¿, ¿e surowce s¹ broni¹ polityczn¹, dlatego Polska powinna byæ jak najbardziej niezale¿na od zewnêtrznych dostaw. Premier oznajmi³:
zro-zumieliœmy w ostatnich latach, ¿e poszukiwania w³asnych Ÿró-de³ energii powinny stanowiæ dla Polski priorytet. W zwi¹zku z tym, ¿e w najbli¿szych latach w Polsce wzroœnie zu¿ycie gazu, trzeba wykorzystaæ ka¿d¹ szan-sê na znalezienie nowych Ÿró-de³. Dlatego jesteœmy zdeter-minowani, aby pomimo wielu zagro¿eñ, rozwijaæ w Polsce poszukiwania a potem wydoby-cie gazu ³upkowego. Z³o¿y³ te¿
deklaracjê: Bêdê anga¿owa³ siê
tak¿e osobiœcie, jako premier polskiego rz¹du w optymaliza-cjê warunków poszukiwañ, prac naukowych, logistyki i biznesu gazowego zwi¹zanego z wydo-byciem gazu ³upkowego. Na koniec powiedzia³, ¿e byæ mo¿e jednym z owoców tej debaty bêdzie to co bezcenne, czyli poczucie bezpieczeñstwa i nadzieja na przysz³oœæ milionów ludzi, którzy nie musz¹ znaæ siê na technologii wydobycia gazu ³upkowego, ale maj¹ prawo wierzyæ w to, ¿e ich bezpieczeñstwo energetyczne jest w dobrych rêkach. Polacy na ten gaz czekaj¹.
Wieczorem odby³ siê bankiet w hotelu Le Meridien Bristol, w czasie którego Roberto Suarez-Rivera przedsta-wi³ referat Heterogenicznoœæ i anizotropia ska³ ³upkowych.
Drugiego dnia konferencji odby³y siê kolejne sesje tematyczne:
W³aœciwoœci zbiornikowe ska³ ³upkowych (David
Handwerger);
W³aœciwoœci mechaniczne ska³ ³upkowych
(Vencen-zo de Gennero);
Skalowanie w³aœciwoœci ska³ ³upkowych (David
Handwerger);
Ewolucja koncepcji z³o¿a dla potrzeb zrozumienia wydobycia zasobów ze ska³ ³upkowych (Tom
Sma-gala);
Charakterystyka ska³ ³upkowych w Europie (Pawe³
Poprawa);
Ustalenie obecnego stanu wiedzy o ska³ach ³upko-wych (Roberto Suarez-Rivera).
Konferencja by³a pierwszym z cyklu dyskusji obej-muj¹cych kwestie poszukiwañ i eksploatacji z³ó¿ gazu ³upkowego. Nastêpne spotkania bêd¹ dotyczy³y zagadnieñ œrodowiskowych, najnowszych technik wydobycia i pro-dukcji gazu w Polsce i Europie, a tak¿e korzyœci p³yn¹cych z eksploatacji gazu ³upkowego. Obrady mia³y kluczowe znaczenie dla prognozowania dywersyfikacji Ÿróde³ ener-gii w Polsce.
Anna Krokosz
387 Przegl¹d Geologiczny, vol. 59, nr 5, 2011
Ryc. 2. Prezes Zarz¹du ORLEN Upstream Wies³aw Prugar rozpoczyna konferencjê. Obie fot. A. Krokosz
Ryc. 3. Dyrektor Centrum Innowacji Schlumber-ger Roberto Suarez-Rivera w przemówieniu wstêpnym
