„Dolomity – góry poprzez chmury” – wystawa fotografii krajobrazowej
w Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie – 1–29.06.2012
„Dolomity – góry poprzez chmury” to tytu³ najnowszej wystawy prezentowanej w warszawskim Muzeum Ziemi. Jest to znakomita propozycja dla pasjonatów przyrody, górskich krajobrazów, jak równie¿ sztuki fotografowania. Autorami przepiêknych i niepowtarzalnych fotografii s¹ Arkadiusz Pa³asiñski oraz Janusz Wojcieszak – wielokrot-nie nagradzani w licznych konkursach fotograficznych cz³onkowie Zwi¹zku Polskich Fotografów Przyrody. Tema-tami zainteresowañ autorów wystawy s¹ fotografia przyro-dy, pejza¿, portret oraz martwa natura. W swoich pracach wykorzystuj¹ oni nieograniczon¹ iloœæ mo¿liwych kombi-nacji œwiat³a, która s³u¿y rejestrowaniu rzeczywistoœci, a w procesie twórczym nieustannie kreuj¹ w³asne wizje i obrazy. Fotografuj¹c interesuj¹ce tematy, staraj¹ siê widzieæ i odczuwaæ inaczej, ostrzej, patrzeæ radykalniej, pokazywaæ skrajnoœci po to, aby przedstawiæ odbiorcom obrazów nowe punkty widzenia i wskazywaæ rzeczy niedostrzegalne na co dzieñ. Stosuj¹ oni ró¿ne formy ekspresji twórczej, poka-zuj¹c w swojej twórczoœci nieznane, nieokreœlone, ukryte. Obszarem fotograficznych zainteresowañ Arkadiusza Pa³asiñskiego i Janusza Wojcieszaka sta³y siê m.in. Dolo-mity. Zafascynowani tymi górami autorzy zdjêæ umieœcili komentarz do wystawy opisuj¹cy historiê powstania tego obszaru i jego uwarunkowania przyrodnicze.
W czasach kiedy Dolomity nie mia³y jeszcze swojej obecnej nazwy, ze wzglêdu na ich jasny odcieñ, ludzie okreœlali je jako „blade góry”.
Góry te powsta³y ze skamienia³ych glonów i raf koralo-wych. Przed 250 milionami lat wyrasta³y w ciep³ym Morzu Tetydy, a kiedy morze cofnê³o siê, pojawi³y siê góry – bia³e, majestatyczne i dziwne – „blade góry” – niepodobne do ¿adnych innych w okolicy. W 1788 r. badacze odkryli, dlaczego: góry sk³adaj¹ siê z bogatego w magnez wapienia obfituj¹cego w skamienia³oœci.
Ich obecna nazwa – Dolomity – pochodzi od nazwiska geologa Deodata de Dolomieu.
Charakterystyczne dla Dolomitów s¹ nag³e zmiany pomiêdzy ³agodnymi halami a wyrastaj¹cymi na nich stro-mymi zboczami z wapienia i dolomitu. Ró¿norodnoœæ kszta³tów jest zniewalaj¹ca. Wyodrêbnione grupy skalne
przedzielone s¹ g³êbokimi dolinami i wysokimi, lecz dostêpnymi prze³êczami. O charakterze tych gór stanowi¹ nie tylko du¿e wysokoœci bezwzglêdne wierzcho³ków czy te¿ lodowcowy charakter rzeŸby, ale te¿ niepowtarzalne, pionowe urwiska baszt, turni i œcian. Budowa geologiczna sprawia, ¿e wystêpuje tu niezwyk³e bogactwo form ukszta³to-wania terenu. I tak pasmo Sella jest ogromn¹ raf¹ kora-low¹, Tre Cime/Drei Zinnen powsta³y w trakcie erozji jed-nego masywu skaljed-nego, a Latemar przepe³niony jest kra-terami wulkanicznymi. Oko³o stu pomników przyrody – roœlin i fenomenów geomorfologicznych, jak piramidy, jaskinie, jeziora górskie, pozostaje tutaj pod ochron¹. W 2009 r. Dolomity zosta³y wpisane na listê Œwiatowego Dziedzic-twa Przyrody UNESCO.
Niektóre regiony tych gór nara¿one s¹ na niestabilnoœæ pogody. Szczególnie po³udniowe grupy ska³ s¹ czêsto osnute mg³¹ znad Adriatyku.
Czy¿ mo¿na wyobraziæ sobie piêkniejsze miejsce dla fotografów pejza¿ystów?
Czekaæ godzinami w upatrzonym miejscu, poœród zasnutych chmurami gór, doskonale wiedz¹c jakie cuda kryje szaro-bia³a mg³a...
Czekaæ w nadziei, ¿e szczyty ska³ choæ na krótk¹ chwi-lê rozœwietl¹ siê s³onecznym blaskiem... i byæ gotowym na tê chwilê... i czuæ moment, w którym nale¿y nacisn¹æ spust migawki.
A gdy zdarzy siê to o wschodzie lub zachodzie s³oñca, w owych magicznych godzinach, które nios¹ ze sob¹ wspa-nia³e œwiat³o, to wówczas góry p³on¹ na czerwono..., czuje-my siê jak w wyj¹tkowym skalnym, ró¿anym ogrodzie, którego rozmiary przekraczaj¹ nasze wyobra¿enia..., jak na innej planecie, pe³nej olbrzymich, kolorowych monolitów, owych Cime, Pale, Tori, Monti...
Muzeum Ziemi jest czynne od poniedzia³ku do pi¹tku w godzinach: 9.00–16.00, a w niedzielê: 10.00–16.00. Ceny biletów: normalny – 4 z³, ulgowy – 2 z³, w niedzielê jest wstêp wolny.
Karolina Jackowiak, Arkadiusz Pa³asiñski & Janusz Wojcieszak Serwis fotograficzny na str. 298
309
„Dolomity – góry poprzez chmury” – wystawa fotografii krajobrazowej w
Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie – 1–29.06.2012
(patrz na str. 309)
298
Przegl¹d Geologiczny, vol. 60, nr 6, 2012
Ryc. 2. Sasso Lungo/Langkofel – wschodz¹ce s³oñce oœwietla na czerwono zarówno szczyty gór, jak i chmury na niebie
Ryc. 1. Sassongher – wieczorne œwiat³o oœwietla góry czerwonym blaskiem, zanim zas³oni¹ je chmury i ukryje zmrok
Ryc. 6. Tre Cime di Lavaredo/Drei Zinnen – ikona Dolomitów. Ryc. 4, 5, 6 fot. J. Wojcieszak
Ryc. 5. Sasso Lungo/Langkofel – pierwsze promienie wscho-dz¹cego s³oñca wy³aniaj¹ce siê spoza masywu Sella oœwietli³y szczyty czerwonym blaskiem
Ryc. 4. Pale di San Martino – widok z Passo Rolle Ryc. 3. Piz Gralba – tak¹ scenê mo¿na zobaczyæ tylko o œwicie.
Pozycja s³oñca i uk³ad chmur spowodowa³y, ¿e tylko jeden szczyt by³ oœwietlony ca³kowicie. Po chwili wszystko zgas³o, s³oñce schowa³o siê za chmurami. Ryc. 1, 2, 3 fot. A. Pa³asiñski
