Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą i wartością organizacji

Pełen tekst

(1)SYSTEMY INFORMATYCZNE WSPOMAGAJ CE ZARZ DZANIE WIEDZ. I WARTOCI ORGANIZACJI BERNARD F. KUBIAK, ANTONI KOROWICKI Uniwersytet Gdaski. Streszczenie W artykule omówiono przemiany w gospodarce spowodowane wdroĪeniem systemu zarządzania wartoĞcią organizacji wspomaganego zastosowaniem technologii informacji i komunikacji (TIK). Przedstawiono równieĪ nowe uwarunkowania rozwoju organizacji oraz tworzenia i pomiaru jej wartoĞci poprzez zastosowanie zintegrowanego systemu informacyjnego (ZSI). Ponadto, zaprezentowano zasady i etapy tworzenia wartoĞci oraz metody i narzĊdzia zarządzania wartoĞcią organizacji. OkreĞlono teĪ potrzeby informacyjne systemu zarządzania wartoĞcią organizacji. Słowa kluczowe: warto dodana, warto organizacji, system zarzdzania wiedz, tworzenie i pomiar oraz zarzdzanie wiedz, metody i narzdzia zarzdzania wiedz, zintegrowane systemy zarzdzania. 1. Warto organizacji a warto dodana Zdefiniowanie i rozrónienie obu tych poj jest przydatne zarówno dla menederów i akcjonariuszy (włacicieli), jak równie personelu finansowo-ksigowego. Kształtowanie si tych wielkoci wywiera znaczcy wpływ na pozycj konkurencyjn organizacji, lojalno jej klientów oraz przypływ lub odpływ inwestorów i kapitałów. Koncepcja wartoci organizacji i wartoci dodanej jest zatem pomocna w podejmowaniu decyzji strategicznych. Dlatego warto przypomnie , e warto organizacji tworz takie elementy składowe jak: 1. warto bieca przepływów pieninych w okresie prognozy (= gotówka na spłat długów, dywidend i wykup akcji własnych); 2.. warto bieca wartoci rezydualnej (warto organizacji wykraczajca poza okres prognozy zdyskontowanych przepływów pieninych);. 3.. przychód uzyskany ze sprzeday papierów wartociowych1.. Z dotychczasowych dowiadcze wynika, e w tworzeniu wartoci organizacji z punktu widzenia akcjonariuszy najwiksze znaczenie odgrywaj przepływy pienine. Wynika std potrzeba opracowywania strategii zwikszania wartoci organizacji i wyboru najskuteczniejszych 1 Pot. teĪ Dobija M., RachunkowoĞü zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 360 i nast.; Zarządzanie wartoĞcią firmy, red., A. Herman, A. Szablewski, Wydawnictwo Poltex, Warszawa 1999, s. 53 i nast.; Strategie wzrostu wartoĞci firmy. Studium przypadków, red., A. Szablewski, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2000, s. 72 i nast..

(2) 96. Bernard F. Kubiak, Antoni Korowicki Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą i wartoĞcią organizacji. metod jej formułowania i realizacji. Do powszechnie uznanych generatorów wartoci organizacji zalicza si: 1. stop wzrostu przychodów; 2. wzrost mary operacyjnej; 3. stawk podatku dochodowego; 4. wydatki na zwikszenie kapitału obrotowego; 5. poziom inwestycji w sferze kapitału trwałego; 6. koszt kapitału; 7. okres trwania wzrostu wartoci. Natomiast przez warto dodan rozumie si rónic pomidzy przychodem ze sprzeday a wartoci zakupionych surowców i usług, zwanych te kosztami zewntrznymi. Ustalanie wartoci dodanej nawizuje do algorytmu obliczania dochodu narodowego i wymaga przekształcenia rachunku zysków i strat. Przedstawiony sposób liczenia wartoci dodanej nie jest jeszcze stosowany w Polsce2. W myl tej koncepcji przychód ze sprzeday powstaje z odpowiedniego połczenia zakupionych surowców i usług, pracy załogi (kapitał ludzki) i kapitału finansowego (kapitał własny i kapitał obcy). W praktyce warto dodan rozpatruje si najczciej z punktu widzenia oczekiwa akcjonariuszy. Bierze si std okrelenie warto dodana dla akcjonariuszy i organizacji, które swym zakresem wykracza poza wczeniej wspomnian warto dodan. Formuła obliczania wartoci dodanej dla akcjonariuszy obejmuje takie czynniki jak przychody (z działalnoci operacyjnej, inwestycyjnej, finansowej), wydatki kapitałowe, koszt kapitału, zbywalne papiery wartociowe, zadłuenie i współczynnik dyskontowy. W praktyce warto dodan zwiksza równie warto uytkowa dodana do pierwotnej uytecznoci produktów lub usług organizacji. Z punktu widzenia menederskiego najwiksze znaczenie w formułowaniu strategii zwikszania wartoci organizacji ma podwyszanie mary zysku operacyjnego przekraczajce koszty kapitału; uzyskiwanie duej dynamiki sprzeday (przekraczajcej dynamik wzrostu kosztów kapitału); obnianie kosztów kapitału przedsiwzi inwestycyjnych oraz wydłuanie okresu tworzenia wartoci dodanej organizacji dla akcjonariuszy. Menederowie powinni zatem systematycznie analizowa kierunki zmian (trendy) mary operacyjnej i kosztów kapitałów w organizacji macierzystej i organizacjach partnerskich oraz konkurencyjnych. 2. Nowe uwarunkowania rozwoju organizacji oraz tworzenia i pomiaru jej wartoci Istota tworzenia wartoci organizacji polega na maksymalizowaniu jej wartoci rynkowej i cigłym zwikszaniu stanu posiadania jej włacicieli. Osiganie tych celów wymaga wdroenia systemów zarzdzania zorientowanych na zwikszanie wartoci rynkowej organizacji i oceny rezultatów jej działa (operacyjnych, inwestycyjnych i finansowych) przy zastosowaniu mierników opartych na wartoci dodanej. Wzrost wartoci organizacji nastpuje w sytuacji, gdy zwrot zainwestowanego kapitału rosnco przewysza redniowaony jego koszt zastosowania przy jednoczesnym zachowaniu długotrwałej przewagi konkurencyjnej. Sprawno i konkurencyjno organizacji jest tu oceniana poprzez kryterium wykorzystywania potencjału zwikszania jej wartoci w długim okresie czasu.. 2 Por. Dobija M., RachunkowoĞü zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 357 i nast..

(3) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 97. Duy wpływ na poszerzenie moliwoci kreowania wartoci organizacji wywieraj wiatowe megatrendy rozwojowe, do których zalicza si: 1.. przechodzenie od społeczestw przemysłowych do społeczestw informacyjnych (informacja stała si najwaniejszym czynnikiem produkcji i wymiany; stosowanie zgromadzonej wiedzy wypiera doskonalenie metod rozwijania wiedzy); 2. globalizacja gospodarki, produkcji, wymiany i sieci informacyjnych; 3. rozwój gospodarki opartej na przepływach (symbolach) kapitałów, kursów walutowych, kredytów; 4. umidzynarodowienie rynków (uzalenienie handlu zagranicznego od inwestycji zagranicznych); 5. zastpowanie technologii cikich technologiami lekkimi dla rodowiska (wzrost produktywnoci i rozwój skutecznych systemów zarzdzania); 6. przewaga poday nad popytem; 7. skrócenie cyklu ycia produktów i usług; 8. zdolno organizacji do wprowadzania innowacji; 9. spłaszczenie cyklu rozwoju faz rynku (pomijanie niektórych faz); 10. wirtualizacja i umidzynarodowienie działalnoci organizacji (sieciowa kooperacja)3. Obok kreowania wartoci organizacji istotne znaczenie odgrywa prawidłowa ocena rezultatów jej działalnoci. Stosowane dotychczas mierniki oceny (zyskowno akcji, okres zwrotu kapitału akcyjnego, okres zwrotu aktywów netto, okres zwrotu kapitału zaangaowanego) były słabo powizane z cenami akcji i wartoci rynkow organizacji, poniewa nie uwzgldniały przepływu rodków pieninych, wartoci dodanej dla akcjonariuszy i całkowitego zwrotu dla akcjonariuszy. Szczególnie przydatna w tej ocenie okazała si rynkowa warto dodana (warto rynkowa organizacji minus warto ksigowa kapitału akcyjnego), ekonomiczna warto dodana [(zysk operacyjny po opodatkowaniu minus koszt kapitału) x kapitał zaangaowany], warto dodana dla akcjonariuszy i całkowity dochód dla akcjonariuszy. Mierniki oparte na wartoci dodanej okazały si najprzydatniejsze w ocenie wariantów projektów inwestycji kapitałowych, reorganizacji procesów, wprowadzania zarzdzania wartoci organizacji. 3. Zasady i etapy tworzenia wartoci organizacji Maksymalizacja wartoci organizacji, zwłaszcza zwikszanie jej wartoci rynkowej, wymusza sformułowanie odpowiedniej strategii i właciwego oddziaływania na kształtowanie si czynników krytycznych wartoci organizacji. Wynika std konieczno zastosowania systemu zarzdzania wartoci (Value Based Management) i przestrzegania nastpujcych zasad tego systemu: 1. 2. 3.. stałe przeformułowywanie priorytetów biznesu i strategii organizacji na maksymalizacj wartoci rynkowej w długim okresie; przechodzenie od zarzdzania przez funkcje (zadania) do zarzdzania procesami (zarzdzanie procesowe); tworzenie centrów kosztów i zysku w przekroju strategicznych jednostek biznesu;. 3 Por. Zarządzanie wartoĞcią firmy, red., A. Herman, A. Szablewski, Wydawnictwo Poltex, Warszawa 1999, s. 14 i nast..

(4) 98. Bernard F. Kubiak, Antoni Korowicki Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą i wartoĞcią organizacji. 4.. wprowadzanie systemu motywacyjnego zorientowanego na stały wzrost wartoci organizacji; 5. wdraanie sprawnego i nowoczesnego systemu komunikowania si wewntrz i na zewntrz organizacji (Internet, intranet, extranet) oraz multimedia4. Wprowadzaniu systemu zarzdzania wartoci powinno towarzyszy stałe przeprowadzanie reengineeringu i outsourcingu, czyli koncentrowanie si organizacji na kompetencjach kluczowych (obszary i procesy o maksymalnej wartoci dodanej) zapewniajcych przewag konkurencyjn oraz rezygnowanie z działalnoci i procesów, w których organizacja nie osiga maksymalnej wartoci dodanej i trwałej przewagi konkurencyjnej. Wynikaj std nowe moliwoci tworzenia potencjału, kanałów i form sprzeday poprzez kooperacj, alianse i fuzj zapewniajcych wzrost mary zysku. Dodatkowym ródłem wzrostu wartoci organizacji jest tworzenie centrów kosztów i właciwe zarzdzanie nimi, polegajce na systematycznym ich obnianiu. Strategia obniki kosztów powinna równie obj dostosowanie stanu zatrudnienia do moliwoci wzrostu sprzeday i mary operacyjnej. Zmniejszanie stanu zatrudnienia moe by łagodzone poprzez realizacj długofalowej strategii wzrostu wartoci organizacji i koniecznoci stałego zwikszania kwalifikacji pracowników (łatwiejszy start do nowego miejsca pracy). Skuteczne zarzdzanie wartoci organizacji wymaga: 1. 2. 3. 4. 5.. stałego zwikszania wartoci rynkowej organizacji dla akcjonariuszy; wprowadzania zarzdzania procesami (klient – rynek – handlowcy –dystrybucja – produkcja - zasoby organizacji) w miejsce zarzdzania funkcjami; przechodzenia od hierarchii i konkurencji do rynku, współpracy i koordynacji; przeprowadzania perspektywicznych (5-10 lat) analiz finansowych organizacji w celu okrelenia trendów rozwojowych; zapewniania włacicielom/akcjonariuszom coraz wikszej dywidendy i rosncych cen akcji.. 4. Metody i narzdzia zarz dzania wartoci organizacji Wzrost wartoci organizacji (zwłaszcza wartoci rynkowej) wymaga zastosowania nowoczesnych i skutecznych narzdzi zarzdzania t wartoci. Obok narzdzi tradycyjnych stosuje si coraz wicej narzdzi informatycznych. Do grupy pierwszej narzdzi zalicza si takie metody zarzdzania jak: kompleksowe zarzdzanie jakoci (Total Quality Management –TQM), odchudzanie (spłaszczanie) struktur organizacyjnych (Lean Management), Outsourcing (zlecanie na zewntrz nieefektywnych działa, procesów i operacji), Benchmarking (naladowanie optymalnych wzorców organizacyjnych, technicznych, technologicznych i finansowych), restrukturyzacj, reengineering (radykalna zmiana sposobu wykonywania pracy) oraz przedefiniowywanie strategii organizacji zorientowane na reengineering. 4 Por. Kubiak B. F., A. Korowicki, DziałalnoĞü gospodarcza w sieci globalnej – stan i perspektywy, W: Human-Computer Interaction, red. B F. Kubiak, A. Korowicki, Wydawnictwo Stella Maris, GdaĔsk 1999, s. 15 i nast.; Zarządzanie wartoĞcią firmy, op. cit., s. 51 i nast.; Strategie wzrostu wartoĞci firmy. Studium przypadków, red., A. Szablewski, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2000, s. 36-37; Dobija M., RachunkowoĞü zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 357 i nast..

(5) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 99. Grupa narzdzi informatycznych obejmuje zintegrowane pakiety typu CAM (Computer Aided Manufacturing), CAD (Computer Aided Design), CIM (Computer Integrated Manufacturing), ARIS (Architecture of Integrated Systems), MRP (Manufacturing Resource Planning), ERP (Enterprise Resource Planning) – mySAPSuite, BAAN, Movex, IFS i in. systemy klasy ERP, w przeciwiestwie do systemów wczeniejszych (SIZ, MRP i in.) umoliwiaj budetowanie kosztów i przychodów, controlling i analiz procesów finansowych, a wic szeroko pojmowany monitoring finansowy. W realizacji strategii wzrostu wartoci organizacji szczególnie przydatna okazała si Zrównowaona Karta Wyników (ZKW), głównie dziki powizaniu kontroli działalnoci operacyjnej z monitorowaniem realizacji strategii organizacji. ZKW gwarantuje przepływ informacji o celach organizacji i stopniu ich realizacji w przekroju jednostek organizacyjnych poprzez zastosowanie rónych wska ników dotyczcych takich obszarów działalnoci jak finanse, klienci, procesy i zasoby5. ZKW nie zastpuje strategii, ale opisuje j za pomoc wska ników ułatwiajcych zrozumienie przez poszczególne komórki i pracowników oraz okrelenie własnego ich wkładu w realizacj misji i strategii organizacji. ZKW dostarcza wic danych niezbdnych do opracowania właciwego systemu motywacji. 5. Zintegrowane systemy informatyczne w usprawnieniu zarz dzania wiedz i wartoci organizacji System Wdroenie i eksploatacja ZSI nie jest celem samym w sobie, lecz drog ulepszenia i racjonalizacji działania przedsibiorstwa, a w konsekwencji sposobem usprawniania zarzdzania wartoci i umocnienia jego pozycji na rynku. Przetrwanie w warunkach zmiennego rynku zmusza organizacje do tworzenia i rozwoju systemów wspomagania decyzji. Realizacja tego postulatu wymaga precyzyjnego okrelenia stanu, w jakim si znajduj organizacje i celów, jakie chc osign . Wymaga to spójnego zastosowania metod, technik i narzdzi strukturalnych oraz obiektowych, które w pierwszej fazie posłu do stworzenia formalnego opisu przedsibiorstwa, jego działalnoci i zamierze, nastpnie za doprowadz do zastosowania technologii informacji, ułatwiajcej dynamiczne sterowanie i nadanie za zmianami sytuacji na rynku. Implementowanie nowych procesów w przedsibiorstwie lub reorganizacja starych jest skutecznie wspomagana przez narzdzia opracowane i stosowane m. in. przez firm SAP AG i SAP Polska. Narzdzia te (np. Bussines Modeller mySAPSuite) wbudowane w system ułatwiaj i przyspieszaj ustalenie, które procesy standardowo obsługiwane przez moduły systemu mySAPSuite s dostosowane do charakterystyki przedsibiorstwa, a które naley zmodyfikowa , aby spełni jego specyficzne wymagania. Stosowanie tej metody podczas restrukturyzacji i reengineeringu procesów w przedsibiorstwie na potrzeby systemu mySAPSuite skraca czas konieczny do rozpoczcia eksploatacji systemu. Usprawnione procesy gospodarcze organizacji wymagaj zintegrowanej obsługi decyzyjnej i informacyjnej, w której priorytetem staje si krótkookresowe i strategiczne planowanie działa z wykorzystaniem zarzdzania popytem (zalenym i niezalenym) i uniwersalnego równania produkcji3. Oparta na tych załoeniach rekonstrukcja procesów prowadzi do wzrostu. 5 Por.: Gruchman G.B., Znaczenie doskonalenia procesów w wdraĪaniu strategii firmy, (W:) Human-Computer Interaction, red., B.F. Kubiak, A. Korowicki, Wydawnictwo Stella Maris, GdaĔsk 1999, s. 89 i nast..

(6) 100. Bernard F. Kubiak, Antoni Korowicki Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą i wartoĞcią organizacji. produktywnoci zasobów w biecej i perspektywicznej działalnoci, a tym samym wzrostu efektywnoci organizacji. Z licznych bada wynika, e systemy zarzdzania w bardzo wielu - nie tylko polskich organizacjach nie obsługuj kreatywnie zachodzcych w nich procesów gospodarczych, nie odzwierciedlaj w pełni specyfiki ich struktur organizacyjnych. Z trudem s przystosowywane do zachodzcych zmian wewntrznych i zewntrznych, usprawnie technologicznych i rynkowych (wykorzystanie rynku elektronicznego za porednictwem Internetu). Obnia to ich sprawno , wydajno i moliwo szybkiego reagowania na zmienne potrzeby rynku i klientów. W konsekwencji wikszo krajowych systemów informatycznych zarzdzania (SIZ) równie nie spełnia tych wymaga, głównie dlatego e wspiera i antycypuje tradycyjne metody zarzdzania. W rezultacie krajowe SIZ cechuje nadal dwoista niespójno funkcjonalna, bowiem s one w duej mierze niespójne z systemami zarzdzania organizacji macierzystych i funkcjonuj jako systemy niezintegrowane. Podsystemy dziedzinowe, jako nie powizane rozwizania czstkowe, funkcjonuj bez wspólnej bazy danych. Uytkownicy takiego SIZ nie mog jednoczenie uywa tych samych danych w realizacji wspólnych celów i zada. Tym sposobem nie wykorzystuje si postpu i zmian jakociowych w SIZ, wynikajcych z zastosowania TI, polegajcych na zastosowaniu wspólnej bazy danych (jednokrotne wprowadzenie danych, stała ich aktualizacja i udostpnianie wszystkim uytkownikom) i moliwoci zintegrowania wszystkich podsystemów SI, tworzcych odtd spójn cało z systemem zarzdzania. Postulaty te spełniaj ZSI do wspomagania zarzdzania produkcj, dystrybucj i finansami, klasy MRP/ERP. Systemy te cechuje kompleksowo funkcjonalna (swoim zakresem obejmuj wszystkie obszary działalnoci technicznej i ekonomicznej), orientacja procesowa a nie zadaniowa, integracja procesów i danych, elastyczno strukturalna i funkcjonalna wynikajca z otwartoci systemowej i sprztowo-programowej, najwysze zaawansowanie technologiczne i programistyczne (zastosowanie co najmniej jzyków czwartej generacji oraz bezkodowych generatorów aplikacji baz danych, np. firmy Enterprise Software MAGIC), spełnianie istoty i załoe TQM, ISO 9000/14000 i controllingu4. Wdroenie modułu contollingu umoliwia zarówno sterowanie i kontrol kosztów i przychodów działalnoci operacyjnej, jak równie nadzór nad realizacj projektów inwestycyjnych i ich kosztorysów. Controlling finansowy i controlling inwestycji usprawniły zarzdzanie finansami organizacji i procesami odnowy jej majtku trwałego, głównie poprzez planowanie i kontrol wykonania budetu, a take pogłbion analiz przebiegu realizacji procesów inwestycyjnych. Zakres funkcjonalny ZSI klasy MRP II obejmuje logistyk (produkcja i dystrybucja) i czciowo finanse organizacji, co sprawia e jest to głównie system iloĞciowego wspomagania zarzdzania. Zawiera osiemnacie modułów, w tym powizania z dostawcami i odbiorcami (moduł EDI), moduł finanse (odpowiednik rachunkowoci finansowej, poszerzonej o gospodark rodkami trwałymi i wyposaeniem) i moduł zarzdzania przedsiwziciami (pozyskiwanie i wykorzystanie zasobów, kastomizacja produktu, budetowanie przedsiwzi , ich kalkulacja), analiza i inne (zarzdzanie remontami, jakoci, gospodark transportow, system informowania kierownictwa). System ERP umoliwia nie tylko planowanie i bilansowanie niezbdnych zasobów produkcyjnych, lecz take porównanie stanu rzeczywistego produkcji z wielkociami planowanymi na poziomie 4 Szerzej por. P. Adamczewski, W przeddzieĔ wielkiej zmiany. Strategie i Technologie, Dodatek Specjalny tygodnika „Computerworld”, IDG Poland S.A., K. Szot, Warszawa 1997..

(7) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 101. głównego harmonogramu produkcji oraz harmonogramów warsztatowych (spojrzenie "z góry w dół" na procesy) a take symulacj planów produkcji w ujciu wartociowym. Potwierdza to tez, i ERP jest systemem ilociowo-wartociowego wspomagania zarzdzania poprzez utworzenie systemu kwantyfikacji i pomiaru realizacji zada oraz okrelania odchyle i uruchamiania procedur korekty operatywnej. Integrowanie wszystkich funkcji działalnoci organizacji umoliwia planowanie i operatywne monitorowanie realizacji przyjtych zada oraz koncentracj na produktach rynkowych5. Z danych statystycznych twórcy standardu MRP II wynika, i organizacje w których funkcjonuje ten system uzyskuj wzrost sprzeday od 16-28%, wzrost wydajnoci pracy o 10-16%, zmniejszenie zapasów o 17-75%, znaczne skrócenie cyklu produkcyjnego wyrobów i popraw obsługi klientów, usprawnienie zarzdzania jakoci, finansami i informacj dla kierownictwa. 6. Podsumowanie Kreowanie wartoci i znaczenia marki organizacji odgrywa zasadnicz rol w spełnianiu oczekiwa jej włacicieli i akcjonariuszy oraz satysfakcji klientów nabywajcych produkty i usługi danej organizacji. Istota tworzenia wartoci polega zatem na stałym zwikszaniu jej wartoci rynkowej i satysfakcji akcjonariuszy, włacicieli i klientów. Najwikszy wpływ na zwikszanie wartoci organizacji wywiera znajomo kierunków zmian i wzrost mary zysku operacyjnego powyej kosztów pozyskania kapitału oraz systematyczne zwikszanie dynamiki sprzeday, minimalizacja kosztów kapitałów przedsiwzi inwestycyjnych organizacji macierzystej, partnerów i konkurentów oraz wydłuanie czasu tworzenia wartoci dodanej organizacji dla akcjonariuszy. Istotne znaczenie w kreowaniu wartoci organizacji odgrywaj te wiatowe megatrendy rozwojowe. Osiganie tych, nierzadko sprzecznych, celów wymaga wdroenia systemu zarzdzania wartoci i oceny rezultatów działa organizacji w sferze operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej. Wprowadzaniu systemu zarzdzania wartoci powinien towarzyszy Reengineering i outsourcing. Organizacja musi zatem koncentrowa si na kompetencjach kluczowych (obszary i procesy o maksymalnej wartoci dodanej), które zapewni jej przewag konkurencyjn. Jednoczenie powinna rezygnowa z działalnoci i procesów w których nie moe maksymalizowa wartoci dodanej i osiga przynajmniej przejciowej przewagi konkurencyjnej. Tym sposobem ujawniaj si nowe moliwoci tworzenia potencjału, kanału i form sprzeday dziki rozwojowi kooperacji, aliansów i fuzji prowadzcych do wzrostu mary zysku i tworzenia nowych centrów kosztów oraz wprowadzania właciwego zarzdzania nimi.. Bibliografia 1. 2. 3. 4.. Adamczewski P.: Wdroeniowe uwarunkowania zintegrowanych systemów informatycznych, Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, Warszawa 1998. Clarke L.: Zarzdzanie zmian, Gebethner & Ska, Warszawa 1997. Dobija M.: Rachunkowo zarzdcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997. Drucker P.: The New Organisation, „Harvard Business Review”, 1988, no 1 & 2.. 5 Por. teĪ I. D. Bartczak, 1997, Wspomagaü zarządzanie, „Computerworld” 1996, nr 12; K. Krupa, MRP II. Nowoczesne narzĊdzia wspomagające zarządzanie a zmiany struktur organizacyjnych, Servierr, Warszawa..

(8) 102. Bernard F. Kubiak, Antoni Korowicki Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą i wartoĞcią organizacji. 5. 6. 7. 8.. 9. 10. 11.. 12.. 13. 14.. 15. 16.. 17. 18. 19.. Greniewski M. J.: ERP a teoria chaosu, W: Human-Computer Interaction, red., B.F. Kubiak, A. Korowicki, Gdask 1999. Gruchman G. B.: Znaczenie doskonalenia procesów w wdraaniu strategii firmy, W: Human-Computer Interaction, red., B.F. Kubiak, A. Korowicki, Gdask 1999. Hamel G., Prahalad C. K.: Przewaga konkurencyjna jutra. Strategia przejmowania kontroli nad bran i tworzenia rynków przyszłoci, Business Press, Warszawa 1999. Kasprzak T.: Ewolucja przedsibiorstw ery informacji, Studia Informatyki Gospodarczej, Wydawnictwo Nowy Dziennik Sp. z o.o., Katedra Informatyki Gospodarczej i Analiz Ekonomicznych Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2000. Kisielnicki J., Sroka H.: Systemy informacyjne biznesu, Agencja Wydawnicza „Placet”, Warszawa 1999. Kubiak B. F., Korowicki A.: Globalizacja rynku i handlu elektronicznego, (w:) Infogryf `96, TNOiK, Szczecin-Kołobrzeg, 1996, t. 1. Kubiak B. F.: Sieci komputerowe i techniki multimedialne w rozwoju organizacji wirtualnych i handlu elektronicznego, W: Kolporta prasy. Nowoczesne techniki i technologie, red., J. Kania, Szczecin-Expo, Szczecin 1997. Kubiak B.F., Korowicki A.: Kapitał intelektualny w procesach zmian i wzrostu konkurencyjnoci organizacji, W: Zastosowanie technologii informacyjnych do wspomagania zarzdzania procesami gospodarczymi, red., N. Siemieniuk, R. Mosdorf, Wysza Szkoła Finansów i Zarzdzania w Białymstoku, Białystok 2008. Kubiak B.F., Korowicki A.: Rola potencjału intelektualnego w doskonaleniu zarzdzania wiedz, Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarzdzania Wiedz, 2008, nr 13. Kubiak B.F., Korowicki A.: Rola i znaczenie kapitału intelektualnego w kształtowaniu efektywnoci organizacji turystycznych, Zeszyty Naukowe, Ekonomiczne Problemy Usług nr 19, Uniwersytet Szczeciski w Szczecinie, Szczecin 2008, nr 496. Olszak C.M., Ziemba E.: Strategie i modele gospodarki elektronicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. Olszak C.M.: Tworzenie i wykorzystanie systemów Business Intelligence na potrzeby współczesnej organizacji, Prace Naukowe Sigillum Academiae Oeconomicae, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2007. Staniszkis W.: Corporate Information Resource, (w:) Human-Computer Interaction, red., B.F. Kubiak, A. Korowicki, Gdask 1999. Strategie wzrostu wartoci firmy. Studium przypadków, red., A. Szablewski, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2000. Zarzdzanie wartoci firmy, red., A. Herman, A. Szablewski, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2000..

(9) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 103. IT BASED VALUE AND KNOWLEDGE MANAGEMENT IN AN ORGANIZATION Summary This article provides a short discussion on economy transformation and changes caused by the implementation of The Value Management System (VMS) aided by The Information and Communication Technology (ICT) in an organization. A set of new circumstances of the organization development and developing and measuring its value using Integrated Information System have been analyzed. Additionally, the principles and phases of value creating and methods and tools of VMS in an organization were considered. At the end of the article the information needs of VMS have been described. Keywords: added value, organization value, value management system, value creating, measuring and managing, value management methods and tools, integrated management systems.. Bernard F. Kubiak Antoni Korowicki Uniwersytet Gdaski e-mail: ekobk@univ.gda.pl e-mail: geoak@univ.gda.pl http://www.univ.gda.pl.

(10)