Tomasz Rembalski
Sprawozdanie z działalności
Instytutu Kaszubskiego w 2016 roku
Acta Cassubiana 18, 403-419Tomasz
Rembalski
Sprawozdanie
z
działalności
Instytutu
Kaszubskiego
w 2016
roku
Siedziba Instytutu Kaszubskiego mieści się gdańskim Domu Kaszubskim,
przy ul. Straganiarskiej22-23. Zgodnie ze statutem, głównym celem Instytutu
jest: „w nawiązaniudo potrzebi oczekiwań społeczności kaszubskiej oraztra
dycji badań kaszuboznawczych, organizowanie prac badawczych i populary
zowanie ich efektów, wzbogacanie i rozwijanie regionalnego ruchu kaszubsko-
pomorskiego, integrowanie kaszubsko-pomorskiego środowiskanaukowego
oraz podejmowanie działań narzeczjegorozwoju”.
W roku sprawozdawczym Zarząd Instytutu Kaszubskiegodziałał wskładzie:
- prof.dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński - prezes
- drMiłosława Borzyszkowska-Szewczyk- wiceprezes
- dr Katarzyna Kulikowska - skarbnik
- dr TomaszRembalski- sekretarz
- prof.dr hab. Józef Borzyszkowski
- prof. AP dr hab. Daniel Kalinowski
- dr Justyna Pomierska.
W skład Komisji Rewizyjnej wchodzą:
- prof. drhab. Mieczysław Nurek - przewodniczący
- prof. drhab. AndrzejRomanow
- prof. UG dr hab. Anna Kwaśniewska.
W minionym roku w poczet członków przyjęto 10 osób: dr. hab. Lecho
sława Jocza, prof.PWSZ wGorzowie Wielkopolskim, dr.Piotra Kitowskiego,
dr. Krzysztofa Kołatkę, dr Magdalenę Lemańczyk, dr Annę Mazurkiewicz,
dr. hab. Arkadiusza Modrzejewskiego prof. UG, prof. dr. hab. Jana Strelaua,
dr. BogusławaBrezę, dr.MarcinaSzydłowskiego,dr. hab. LeszkaBelzyta, prof. UZ z Zielonej Góry. Aktualnie Instytut Kaszubski liczy 144 członków, w tym 9 zagranicznych.
Zebrania Zarządu w 2016 roku odbyły się trzykrotnie, w dniach: 25 lutego,
17 listopada i 15 grudnia.
Od sierpnia 2014 r. stałą pracownicą Sekretariatu Instytutu Kaszubskiego
pozostaje niezmiennie Karolina IKonkol-Skowrońska. Od 9 sierpnia 2015 do 29 lutego 2016 r. asystentką Zarządubyła Magdalena Brochocka. Staż w ra
machumowy zPowiatowymUrzędem Pracy w Gdańskuodbywa(od 21 paź
dziernika 2016 do20 marca2017 r.) Sandra Lademann.
<t, <t, <t.
Doroczne zebranie ogólne członków Instytutu odbyło siê 8 kwietnia 2016 r.
wTawernie „Mestwin”, wDomu Kaszubskim. Spoœrôd136 członków Instytutu
wziêto w nim udział 37 osób. Kilka osób usprawiedliwiło swą nieobecnoœæ.
Prezes prof. Cezary Obracht-Prondzyński, witając zgromadzonych, nawiązał
do trwającychna wielu uczelniach wyborów do władz. Spoœrôd członkówIn
stytutu Rektorem elektem UGzostał prof. Jerzy Gwizdała, a Prorektorem elek
tem obecny na spotkaniu prof. Arnold Kłonczyński,którego przywitano bra
wami. Powodzenia ¿yczono równie¿ członkom Instytutu kandydującym do
władzUniwersytetu Szczecińskiegoi Akademii Pomorskiej. Przywitani zostali
równie¿nowi członkowie Instytutu. Minutą ciszy uczczono zmarłych w mija
jącym roku sprawozdawczymczłonków Instytutu Kaszubskiego, tj. w 2015 roku:
prof.Jerzego Tredera, red.Stanisława Pestkê iprof. Edmunda Wnuk-Lipińskiego
izmarłego w2016 roku dr. Jerzego Szewsa.
W dalszej czêœci spotkaniaPrezes przeszedł do podsumowania mijającego
roku, gdzie najwiêcej miejscapoœwiêcii uzyskaniu nowego, drugiego po Historii
Kaszubów w dziejach Pomorza, grantu w ramach Narodowego Programu Roz
woju Humanistyki na publikacjê „Gniazdo Gryfa”. Słowniksymboli, pamięci i tradycji kaszubskich, cojest ogromnym sukcesemi potwierdzeniem pozycji
naukowej Instytutu. Prezes wspomniało kilku konferencjach,któreodbyły siê w ostatnim czasie w ramach działalności Instytutu, bądŸ we współpracy, np.
zeStacją Polskiej Akademii Umiejêtnoœci. Nastêpnieomówił sprawozdanie fi
nansowe. Obasprawozdania wczeœniej zostały przekazane członkom Instytutu
wformie wydruków. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej przedstawił jej Prze
wodniczącyprof. MieczysławNurek. Po przeprowadzeniu dyskusji przystą
piono do głosowania nad udzieleniem Zarządowi absolutorium (przyjêto je
jednogtoœnie).W dalszej czêœcispotkaniaPrezes Instytutu zaprezentowałplan
działań na 2016rok, zaœ Prezes Honorowy prof. Józef Borzyszkowski przedsta
wił propozycje uchwał wsprawie nadaniagodnoœci Honorowego Członka Insty
tutu Kaszubskiego: prof.dr. hab.Januszowi Jasińskiemu,prof. dr.hab. Eugeniu
szowi S. Kruszewskiemu oraz ks. infułatowi dr. Mieczysławowi Józefczykowi.
S
PRAWOZDANIE Z DZIA£ALNOŒCII
NSTYTUTUK
ASZUBSKIEGO W 2016 R.
405<t« <t« <t«
Rok 2016 zostałogłoszony przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Rokiem Prof. Gerarda Labudy,wybitnego polskiego historyka, „Kaszuby z Poznania”,
jak zwykło sobie môwiæ. W składkomitetu obchodów Roku Gerarda Labudy
weszli: Paweł Adamowicz - PrezydentMiasta Gdañska,prof. Andrzej Białas -
prezes Polskiej Akademii Umiejêtnoœci w Krakowie, ZofiaBotuliñska, prezes
Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich„Pro bono” w Luzinie, prof. Józef
Borzyszkowski - UniwersytetGdañski, InstytutKaszubski, StacjaPolskiejAka
demiiUmiejêtnoœci w Gdañsku, Paweł Braun - dyrektor Wojewódzkiej i Miej
skiej Biblioteki Publicznej im. JosephaConrada Korzeniowskiego w Gdañsku,
Tomasz Fopke - dyrektor Muzeum Piœmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Po-
morskiej w Wejherowie, Mieczysław Gołuński - Burmistrz Kartuz, £ukasz
Grzêdzicki - prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, prof. Andrzej
Gul-czyñski - prezes Poznañskiego TowarzystwaPrzyjaciół Nauki, Krzysztof Hil
debrandt - Prezydent Miasta Wejherowa,prof. MarceliKosman - Uniwersy
tetim. Adama Mickiewicza w Poznaniu,Maria Kroœnicka - dyrektorGminnej
Biblioteki Publicznej im. Leona Roppla w Luzinie, prof. Adam Labuda -
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Instytut Kaszubski, prof. Aleksander Labuda - Uniwersytet Wrocławski, Instytut Kaszubski, prof. BernardLammek
- rektor Uniwersytetu Gdañskiego, Gabriela Lisius - Starosta Wejherowski, prof. Bronisław Marciniak - rektorUniwersytetu im. Adama Mickiewicza
w Poznaniu, prof. Cezary Obracht-Prondzyñski - Uniwersytet Gdañski, pre zes Instytutu Kaszubskiego, prof. Andrzej Sakson - Uniwersytet im. Adama
Mickiewiczaw Poznaniu, Instytut Kaszubski, prof. Stanisław Salmonowicz -
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Stacja Polskiej Akademii Umiejêtnoœci
w Gdañsku, MieczysławStruk - MarszałekWojewództwa Pomorskiego, Ewa
Trawicka - dyrektorMuzeumArcheologicznego w Gdañsku, Jarosław Wejer
- Wójt Gminy Luzino, prof. Edward Włodarczyk - rektorUniwersytetu
Szcze-ciñskiego, Instytut Kaszubski.
Z okazji Roku Gerarda Labudy na Pomorzu odbyły siê ró¿neuroczystoœci i konferencje,wktórych swój udział miałorównie¿ naszestowarzyszenie. Jego
inauguracja, której organizatoramibyły: Komisja Kaszubska przy Stacji Nau
kowej w Gdañsku Polskiej Akademii Umiejêtnoœci, Instytut Kaszubski, Mu
zeumPiœmiennictwa i MuzykiKaszubsko-Pomorskiej, Zrzeszenie Kaszubsko--Pomorskie oraz Zespół SzkółPonadgimnazjalnych nr1 wWejherowie, odbyła
siê pod patronatem StarostyPowiatu Wejherowskiego Gabrieli Lisiusi Prezy
dentaMiastaWejherowa Krzysztofa Hildebrandta 12 stycznia 2016 r. w Wej
herowie. Tego dnia Dyrektor Muzeum Piœmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-
-Pomorskiejw Wejherowie Tomasz Fopke, Prezes Instytutu Kaszubskiego prof.
sko-Pomorskiego£ukasz Grzędzicki podpisali list intencyjny o współpracy przy
budowie i organizacji Książnicy im. Prof. Gerarda Labudy w Wejherowie,
wktórej zgodnie z wolą testamentową Profesora znajdziesię cała Jego spuści
znanaukowawraz z pokaźnym księgozbiorem.
Tegosamegodnia, po części artystycznej w Zespole Szkół Ponadgimnazjal-
nych nr1, odbyłasię konferencja naukowa, naktórej przewidziano następujące
referaty: GerardLabuda jakomediewista - prof. Dariusz Sikorski(Uniwersy
tetim. AdamaMickiewicza, Instytut Kaszubski), Gerard Labuda jakoniemco
znawca (z pomorskimdoświadczeniem) - prof. JerzyStrzelczyk (Uniwersytet
im. Adama Mickiewicza), GerardLabuda jako organizator ¿ycia naukowego-
prof. Józef Dobosz (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), Gerard Labudajako
metodolog nauk humanistycznych - prof.Edward Włodarczyk (Uniwersytet
Szczeciński,Instytut Kaszubski), Gerard Labuda jako recenzent literacki - prof. Daniel Kalinowski(Akademia Pomorska wSłupsku, Instytut Kaszubski), Gerard
Labudaa ruchkaszubsko-pomorski- prof. Józef Borzyszkowski (Uniwersytet
Gdański, Instytut Kaszubski), Gerard Labuda jako historyk Kaszub.Inspiracje
- prof.Cezary Obracht-Prondzyński (UniwersytetGdański, Instytut Kaszub
ski) orazSpuścizna Gerarda Labudyw muzeum wejherowskim oraz projekt utwo rzenia Książnicy Gerarda Labudy - Tomasz Fopke (Muzeum Piśmiennictwa
i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej wWejherowie).
Dnia 5 lutego 2016 r. w Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Po-morskiejwWejherowie odbyło sięspotkanie w sprawie budowy Książnicy prof.
Gerarda Labudy. Wzięli w nim udział przedstawiciele muzeum: dyrektor Tomasz
Fopke oraz kustosz Janina Kurowska. Rodzinę Profesora reprezentował prof.
Adam Labuda, Zarząd Powiatu Wejherowskiego jego etatowy członek Jacek
Thiel, ZrzeszenieKaszubsko-Pomorskieprezes£ukasz Grzędzicki, zaś Insty
tut Kaszubski drTomaszRembalski. Wtrakcie spotkania projektant, inż. Woj
ciechPomierskiprzedstawiłkolejne etapyprac projektowych, a także poszcze
gólne uzgodnienia, w tym zkonserwatorem zabytków. Omówił warunki, jakie
powinny być spełnione, aby projektowany budynek mógł realizowaćfunkcje
magazynowo-ekspozycyjno-edukacyjno-turystyczne, wtymdotyczące wilgot
ności i temperaturypowietrza oraz wentylacji. Scharakteryzowano układpo
mieszczeń na kolejnych kondygnacjach, ichkubaturęiprzeznaczenie. Podczas
prezentacji projektuzgromadzenizadawali pytania,naktóreudzielano bezpo
średnio odpowiedzi.
Ważne z punktu widzenianaszego stowarzyszeniabyłyuroczystościw No
wej Hucie i Kartuzach, mające miejsce 18 września2016 r. W Nowej Hucie,
miejscu narodzin prof. Gerarda Labudy, odsłonięto poświęcony mu obelisk,
natomiast w Kartuzach, na zaproszenie Burmistrza Kartuz Mieczysława G.
S
prawozdaniez dzia£AlnosciI
nstytutuK
aszubskiegow2016 r.
407w Kartuzach Kazimierza Formeli,przywspółuczestnictwie Instytutu Kaszub
skiego, odbyły się uroczyste obchody setnej rocznicy urodzin prof. Gerarda
Labudy. Jednym z głównych punktów programu było wręczenie Nagrody
im. Gerarda Labudy. Tę prestiżową nagrodę naukową, od jej ustanowienia
w 2012r.,przyznano porazdrugi. Tegorocznymi laureatami zostali:dr hab. Le
chosławJocz (PWSZ w Gorzowie Wielkopolskim) za pracę: Systemsamogło
skowy współczesnych gwarcentralnokaszubskich oraz dr Piotr Kitowski (UG) zapublikację:Sukcesja spadkowa wmniejszych miastach województwa pomor skiego wII połowie XVII iXVIII wieku. Studium prawno-historyczne. Nagrodę wręczyli obecnitego dnia synowie Profesora,prof. Adam Labuda oraz prof.
Aleksander Labuda wraz z przewodniczącymKapitułyNagrody Gerarda La
budy prof. JózefemBorzyszkowskim.
Z kolei Wojewódzkai Miejska Biblioteka Publiczna im Josepha Conrada-
-Korzeniowskiego w Gdańsku (Filia przy ul. Mariackiej) zorganizowała trzy
częściowy cykl spotkań poświęconych badaczowi historii Kaszubów w dzie
jach Pomorza,zatytułowanyProf. Gerard Labuda- Kaszubaw Poznaniu. Jako
pierwszy, 10 listopada2016 r., wystąpił prof. Józef Borzyszkowski z referatem
Kaszubsko-pomorska droga naukowa prof. GerardaLabudy. Dnia 17 listopada
2016 r. miało miejscewystąpienie Marii Krośnickiej GerardLabuda - motyl
w bursztynie. Profesor zwyczajny,człowiek nadzwyczajny oraz 24 listopada - Tomasza Fopke pt. Książnica GerardaLabudy w Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie.
<t« <t, <t.
Wa¿nym wydarzeniem dla środowiska kaszubskiegow Gdańsku, naPomo
rzu i nietylko,byłybardzouroczyścieobchodzone 70. urodziny Prezesa Hono
rowego prof. zw. dr. hab. Józefa Borzyszkowskiego, które odbyły się 6 lutego
2016 r. w Sali Mieszczańskiej RatuszaStaromiejskiego w Gdańsku. Ich organi
zatorami byli: InstytutKaszubski, Nadbałtyckie CentrumKultury, Zrzeszenie
Kaszubsko-Pomorskie oraz Biblioteka Gdańska PAN. Szacuje się, i¿ na uroczy
stość do Ratusza przybyło około 300 osób, wielu znamienitych gości, w tym
rodzina (bliższai dalsza), przyjaciele, naukowcy, artyści, samorządowcy...
Uroczystość poprowadził prof. Cezary Obracht-Prondzyński, a o oprawę arty
styczną zadbały dr Witosława Frankowska i dr hab. Aleksandra Kucharska--SzeflerzAkademii Muzycznej w Gdańsku oraz zespółSOLID BLUE zeSzcze
cina.Życzenia oraz stosowne prezenty złożyli m.in. obecni:Prezydent Gdań
ska Paweł Adamowicz, Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław
Struk wraz z Przewodniczącym Sejmiku Janem Kleinszmidtem, Prezes Zrze
ks. dr Tadeusz Gocłowski. W ostatniejczêœci uroczystoœcikażdy z osobna mógł
równie¿ złożyæ Jubilatowi życzenia. Zokazji urodzinProfesorazostała wydana
okolicznoœciowapublikacja Sztambuch przyjacielski Józefa Borzyszkowskiego
pod redakcją Cezarego Obracht-Prondzyñskiego.
Dopełnieniemuroczystoœcijubileuszowych ku czci Prezesa Honorowego
było wydanieksiążkiKaszubi-Pomorze- Gdańsk. W kręgu pytañ o kulturę, historié i tożsamość. Księga Jubileuszowa ProfesoraJózefa Borzyszkowskiego
z okazji 70. RocznicyUrodzin, której redakcją w głównej mierze zajêlisiê Cezary
Obracht-Prondzyñski i Tomasz Rembalski.Książka zawiera 48 artykułów, au
torstwa przyjaciół lub/i osób,dlaktórychtwôrczoœæ Profesora była ijest bliska
oraz ważna. Ponadto zawiera onapierwszą znaną, tak obszerną, ale zapewne
jeszcze niekompletną, bibliografiê publikacji prof. Józefa Borzyszkowskiego. Uroczystewrêczenie specjalnego wydaniaksiêgi jej Adresatowimiało miejsce
na WydzialeHistorycznymUG w dniu 23 wrzeœnia 2016 r. W tym dniu bo
wiemodbyła siê uroczystoœæ pożegnaniaodchodzącegona emeryturêJubilata.
W imieniuwładz Uczelni wyrazy podziêkowania zawieloletnią pracê naUni
wersytecie Gdañskim iżyczenia dalszych owocnych lat wzdrowiu życzyli pro
rektorzy, prof. Piotr Stepnowski i prof. Arnold Kłonczyński. W imieniu Wy
działuHistorycznego podobne podziêkowania iżyczenia złożyłgospodarz spo
tkania -Dziekanprof. Wiesław Długokęcki.
W 2016 roku przypadła równie¿ dwudziesta rocznica powołania do ¿ycia
Instytutu Kaszubskiego, której trzydniowe obchodyprzypadły na 17-19 listo
pada 2016 r. W czwartek17 listopadamiała miejscepromocja książki dr. Krzysz
tofa Kordy Ks. ppłk Józef Wrycza (1884-1961). Biografia historyczna, któraobyła
siê w wypełnionej goœæmi auli WydziałuHistorycznegoUniwersytetu Gdañ-
skiego. Spotkanie prowadziłprof. CezaryObracht-Prondzyñski, zaœ laudacjê,
w miejsce nieobecnego z powodu choroby prof. Mariana Mroczki, wygłosił
prof. Józef Borzyszkowski.Głos zabrał prezes ZK-P£ukasz Grzêdzicki, który wręczył obecnemu na spotkaniunestorowigdańskich medyków, byłemu rek
torowi Akademii Medycznej w Gdañsku (1972-1975) prof. Stefanowi Raszeji
okolicznoœciowydyplom z okazji 60-leciaZK-P. Głoszabrał również Lech Zdro
jewski - przedstawiciel rodzinyks. JózefaWryczy i autor opracowania graficz
nego książki.
W kolejnym dniu, w piątek18 listopada, w saliRady Wydziału Nauk Społecz
nychUG odbyło się seminarium dyskusyjne poœwiêcone koncepcji metodolo
gicznej oraz projektom konspektów Historii Kaszubów w dziejach Pomorza.
Próczautorówprzyszłego czterotomowego dzieła, prof. Zygmunta Szultki, prof.
seminariumprzybyli recenzencikoncepcji ikonspektów:prof.Jerzy Dygdała,
prof.Leszek Belzyt, prof. Janusz Kutta, prof. Bolesław Hajduk, prof.Andrzej
Gąsiorowski i prof. Wojciech Skóra. Swoje recenzje dosłali nieobecni, prof.
Janusz Małłek i prof. Grzegorz Berendt. Nazaproszenie organizatorów w spo
tkaniu udział wziêli prof. Józef Bachórz, prof. Klemens Bruski, drMiłosława
Borzyszkowska-Szewczyk, dr Bogusław Breza, dr Krzysztof Korda, drPiotr
Kitowski, dr Jordan Siemianowski, drMarcin Hinc,red. Bogumiła Cirocka oraz dr TomaszRembalski.Potrwającejdwie godziny ¿ywej i merytorycznej dyskusji,
prof. JózefBorzyszkowski podziękował zebranym za udział, zwłaszcza recen
zentom za wnikliwe i twórczeuwagi do przyszłej Historii Kaszubów.
Sobota 19 listopada była trzecimi najbardziej uroczystymdniem obcho
dów dwudziestoleciaInstytutu. Zainaugurowałoją otwarcie przez Prezesa prof.
Cezarego Obracht-Prondzyńskiego dwuczêœciowej wystawypt. „Jubileuszdwu
dziestolecia dziafelnoœci Instytutu Kaszubskiego 1996-2016” Pierwsza czêœæ
wystawy, planszowa, prezentująca dzieje i dokonania InstytutuKaszubskiego,
według merytorycznej koncepcji Cezarego Obracht-Prondzyńskiego, została
zaprojektowana graficznie przez Hannê Obracht-Prondzyńską, doktorantkê Politechniki Gdańskiej, przy udziale grafika komputerowegoMacieja Ostoja-
-Lniskiego - wieloletniego współpracownikaInstytutu. Drugaczêœæ wystawy
prezentowała dorobek wydawniczy Instytutu, która została zaprezentowana
w gablotachi przygotowana przez dr Miłosławę Borzyszkowską-Szewczyk oraz
pracowników BibliotekiHumanistycznej UG na czelez jej kierownik,kustosz
Haliną Pawłowską. Na wystawie pokazano zaledwie czêœæ spoœrôd bez mała
250 pozycji. Wystawie towarzyszyło wydanie okolicznoœciowego folderu pod
takim samym tytułem w opracowaniu Cezarego Obracht-Prondzyńskiego,
MiłosławyBorzyszkowskiej-Szewczyk i Tomasza Rembalskiego. Zamkniêcie
wystawy zostało przewidziane na 30 grudnia 2016 r., po czym zostanie ona przeniesiona na Wydział Nauk Społecznych UG, aw maju 2017 r. pokazana
wAkademii Pomorskiej w Słupsku.
Po dokonaniu otwarcia wystawy zebrani przenieœli siêdo sali Rady Wydzia
łów Historycznego i Filologicznego, gdziePrezes oddał głos prof. Józefowi Bo-rzyszkowskiemu, Prezesowi Honorowemu, którypodzielił siê refleksją na
tematdwudziestulat działalności Instytutu Kaszubskiego. Minutą ciszy uczczo
no wszystkich zmarłych członków zwyczajnychi honorowych Instytutu.Prof.
Józef Borzyszkowskiodczytał ich imiona inazwiska. Wdalszej czêœci zebrani
goœcie zło¿yli gratulacje i ¿yczenia, a wœrôd nich m.in. PrezydentGdańskaPaweł
Adamowicz,w imieniu Rektora UG prorektorzyprof. Piotr Stepnowskii prof.
Arnold Kłonczyński(zarazem reprezentant Instytutu Polsko-Skandynawskiego
z Kopenhagi), od Krajniaków z Wielkiego Buczka prof. Jowita Kęcińska-Kacz-marek i Konrad Kaczmarek, odKociewiakówJanKulas i prof.Maria Pająkow-ska-Kêsik,w imieniu MuzeumPiœmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej
kustosz Janina Kurowska oraz Bronisława Dejna z Nadbałtyckiego Centrum Kultury. Nastêpnie Prezes Cezary Obracht-Prondzyński złożył specjalne
po-dziêkowaniaosobom, które na co dzieńpracują i współpracują z Instytutem,
czyli Karolinie Konkol-Skowrońskiej, Sławinie Kwidzińskiej,Maciejowi Osto-ja-Lniskiemu oraz Magdalenie Darskiej-£ogin. Osobne wyrazywdziêcznoœci
przekazał dr Miłosławie Borzyszkowskiej-Szewczyk - wiceprezesInstytutu oraz
całemu Zarządowi. Słowa podziêkowaniaskierowano do władz Uniwersytetu
Gdańskiego za użyczenie pomieszczeń, zaœ Miastu Gdańsk i Marszałkowi
WojewództwaPomorskiego za dofinansowanie rocznicowych obchodów. Ob
chody 20-lecia Instytutu zakończyłysiêspotkaniem towarzyskim w restauracji „U Józefa” naWydziale NaukSpołecznych UG.
<t« <t« <t«
Próczwymienionychgłównych przedsiêwziêæ, członkowie Instytutu w 2016 roku zorganizowali b$dŸ wziêli udział równie¿ w innychkonferencjach isemi
nariach naukowych.
W dniach 9-16 marca 2016 r., z inicjatywyInstytutu Kaszubskiego, Stacji Naukowejw Gdańsku PolskiejAkademii Umiejêtnoœci, Europejskiego Centrum
Solidarnoœci i Duszpasterstwa ŒrodowiskTwórczych, odbyłysiê Dni Tischne
rowskie w Gdańsku. Składały siê one z czterech czêœci, wykładu Krzysztofa Czyżewskiego Obcowanie. Wobec kryzysu wspôlnotowoœci (9 marca - ECS),
Liturgii - mszy św. sprawowanej pod przewodnictwemabp. Tadeusza
Gocłow-skiegow asyście ks.dr.Bogusława Głodowskiego (13 marca - kościół św.Jana), w czasie której Arcybiskup wygłosił swoją ostatnią homiliê (vide „Pomerania”,
2016, nr 5, s. 6-7),debaty pt. Praktyki godnoœci isolidarnoœci (15marca - ECS) oraz wieczoru wspomnień Tischnerowskie inspiracje (16 marca- ECS). W ostat
nim dniu odbyła siê projekcja filmu Adama KinaszewskiegoGóral wsutannie
(2001). Nastêpnieodbyłasiê dyskusja, którą poprowadził prof. Cezary Obracht-
-Prondzyński, a udziałwziêli wniej specjalni goście: KazimierzTischner (brat
ks. Józefa), Wojciech Bonowicz (publicysta, poeta i dziennikarz), prof. Józef
Borzyszkowski i prof.Mieczysław Ronkowski.
9kwietnia 2016r. w Mrągowie odbyłysiêwarsztaty „Arbeitstagung Lands
mannschaft Ostpreussen”, na których wystąpiła dr Magdalena Lemańczyk
z tematemZurnationalen Identität der deutschenMinderheit in Nordpolen. W Bibliotece Diecezjalnej im. Biskupa Jana Bernarda Szlagi w Pelplinie, wdniach 22-23 kwietnia2016 r. odbył siê II PelplińskiAreopag pod tytułem
Pomorze wszkole, szkoła na Pomorzu, którego organizatoramibyły: Zrzesze
nie Kaszubsko-Pomorskie, Kuria Diecezjalna Pelplińska i Wydział Teologiczny
UMK w Toruniu. Pierwszego dnia obrad wystąpił na nim Prezes Instytutu
szkolnych rozdro¿ach - miedzy konformizmem a ryzykiem. W drugim dniu obradswój udział zaznaczyli dwaj inni członkowie Instytutu: dr Michał Kargul
idr Krzysztof Korda.
W dniach 22-24 kwietnia 2016 r. w Sankelmarkuk. Flensburga (Niemcy)
Pracownia Badañ nad Narracjami Pamiêci Pogranicza UG zorganizowała
we współpracy z Instytutem Kaszubskim i Academią Baltica seminarium
Pommern-Pomorze. EineRegion neu erzählen/ Opowiedzieæ region na nowo.
Celemspotkania była interdyscyplinarna refleksjanadfunkcjonującyminarra
cjami o przesztoœci Pomorza, wymiana doœwiadczeñ badawczych w zakresie
szeroko rozumianych badañ pomorzoznawczychoraz upowszechnianie ich re
zultatów wœrôd zainteresowanych tematyką uczestników, także spoza kręgów
akademickich. Otwierając seminarium organizatorzy-dr Miłosława
Borzysz-kowska-Szewczyki dr Christian Pletzing - nakreœlili specyfikê Pomorza, za
znaczając jegowieloetniczny ipograniczny charakterorazpolifonicznoœæ i wie-
lowątkowość funkcjonujących narracji o przesztoœci i teraŸniejszoœci regionu,
który jest wzróżnicowanysposóbujmowany geograficznie, badany i przedsta
wiany.Zwrócili uwagê takżenafakt,iż spotkanie ma miejsce dwadzieœciapiêæ
lat popodpisaniu traktatu o dobrymsąsiedztwie pomiêdzy Polską i Niemcami,
który to zapoczątkował m.in.wzmożonydyskurs natemat przesztoœci i jej
obec-noœci wteraŸniejszoœci polsko-niemieckich kulturowychpograniczy. Zgrona
członków Pracowni oraz Instytutu Kaszubskiego w spotkaniu z referatami uczestniczyli: dr Miłosława Borzyszkowska-Szewczyki dr Christian Pletzing
Jüdische Ent-innerung in der Kaschubei / Odpominania ¿ydowskie na Kaszu
bach, prof. Józef Borzyszkowski Pommern - Pomorze. Betrachtungen aus
kaschubischer Perspektive,drMagdalenaLemañczyk Die deutsche Minderheit
in Pommerellen/Pomorze Gdañskie nach1989 orazdr Magdalena Sacha Pom
mernin deutschen undpolnischen Museen. Spotkanie było dotowane ze
œrod-ków niemieckiego Bundesministerium, Beauftragter fürKulturundMedien.
Dnia 9 maja wBiblioteceUniwersyteckiejw Toruniuodbył siê IV Toruñski
Kiermasz KsiążkiRegionalnej, naktórej pojawili siê wydawcy z Torunia,Trój
miasta, £odzi,Włocławka, Tczewa, Chełmnai Dąbrówna. Wydarzeniu towa
rzyszyła „Debata Pomorska”, podczas której dr Michał Targowski rozmawiał z prof. JózefemBorzyszkowskim,prof. Milosem0ezníkiem i prof. Szczepanem Wierzchosławskim.
W dniach 11-13maja 2016 r.w Warszawie i Poznaniu odbyła siêkonferen
cja Miediewiœci rocznik1916. W stulecie urodzin Aleksandra Gieysztora i Ge
rarda Labudy, której organizatorami byłyUniwersytetim. Adama Mickiewi
cza w Poznaniu oraz Uniwersytet Warszawski. Prezes Honorowy Instytutu Kaszubskiego prof. Józef Borzyszkowski w dniu 13 maja wPoznaniuwystąpił
ElbląskaUczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna w Elblągu oraz Instytut
Kaszubski 10czerwca 2016 r.w Elblągu zorganizował konferencję „Ziemie nad
Dolną Wisłą: historia i współczesne wyzwania rozwojowe.W 550. rocznicê
II Pokoju Toruńskiego”. Spoœrôd członków naszego stowarzyszenia referaty
wygłosili: prof.KlemensBruskiZiemie nad Dolną Wisłą przed wojną 13-letnią,
prof. Józef Borzyszkowski Społeczeństwo ziempruskich w XIX i na początku
XX wieku: konflikt -rywalizacja- współżycie oraz Cezary
Obracht-Prondzyń-ski Specyfika socjogenezy społeczeństwapolskiego nad DolnąWisłą po II wojnie
œwiatowej: od wojennejtraumydo transformacjiustrojowej.
Na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego,w dniach 17-18
czerwca 2016 r., odbyła siê konferencja naukowa Jêzyk kaszubski:jego status,
rozwój i rola. Liczny i czynny udział wziêli w niej członkowie Instytutu Ka
szubskiego: prof. AlfredMajewicz Œwiadectwa pisane legitymizujące samo-
identyfikacjê grup mniejszoœciowych wPolsce- kaszubszczyzna na tle innych
języków regionalnych lubmniejszoœciowych w Polsce (Jerzemu Trederowi),prof.
JadwigaZieniukowa Badania kaszubszczyzny w Polskiej AkademiiNauk w War
szawiew drugiej połowie XX wieku i w początku XXI wieku, prof. Edward Breza
Jakdbano o kulturęjęzyka kaszubskiego przed powołaniem RadyJęzyka Ka
szubskiego, dr Justyna Pomierska Nauczanie języka kaszubskiego na poziomie akademickim, dr hab., prof. APDaniel KalinowskiDramaturgiai teatrkaszub-
skojęzyczny, drElżbieta Bugajna Język kaszubski w tekstach o tematycereligij
nej, dr hab., prof. AP Adela Kuik-KalinowskaKobietypiszą po kaszubsku, dr hab., prof. PWSZ Lechosław Jocz Rozwój samogłosek nosowych w gwarze
luzińskiej,dr hab.,prof. UG Marek Cybulski Wpływ polszczyznyna kaszubsz-
czyznę, drhab., prof. UG Danuta Stanulewicz Wpływ języków obcych na ka- szubszczyznę wXXI wieku, dr Hanna MakuratGramatykijęzyka kaszubskiego
- analiza porównawcza.
InstytutNauk PolitycznychUniwersytetu Warmińsko-Mazurskiegow Olsz
tynie w dniach 20-22 czerwca 2016 r. zorganizował miêdzynarodowąkonfe
rencję naukową pt.Stosunki polsko-niemieckie wæwieræwieczepôŸniej,na której
dr Magdalena Lemańczyk Wygłosiła referat Mniejszoœæ niemiecka a inne
mniej-szoœci narodowe ietniczne na Pomorzu Gdańskim po 1989 roku.
W dniach 10-14 lipca 2016 r. we Wiedniu odbyło się forum „Third ISA
Forum ofSociology”, zorganizowane przez International SociologicalAssocia
tionorazAustrian Sociological Association, na którym dr Magdalena Lemań-
czyk wygłosiła (grupa: Ethnic MinorityMobilization: Intersections of Distri
bution and Recognition) referatEthnicMobilization of theKashubians after
theDemocratic Turn in Poland.
25 paŸdziernika2016 r. wMuzeum Zachodniokaszubskim w Bytowie od
Kaszubski. Tym razem spotkanie miało tytuł Józef Chełmowski i autentyzm na Pomorzu izgromadziło 6referentów, których wysłuchalibytowscy ucznio
wie liceum,a także młodzież z bruskiego LO. Swoje wystąpienia na konferencji
mieli członkowie IK:dr Tomasz Siemiński Opisanie Œwiata Œwiatôw. „Księgi”
Józefa Chełmowskiego (1934-2013), prof. Adela Kuik-Kalinowska Tradycja
kaszubska w twórczości Józefa Chełmowskiego oraz prof. Daniel Kalinowski
Mistycyzm obrazemi słowemobjaœniony.
DomWspółpracy Polsko-Niemieckiej i Uniwersytet Ekonomicznywe Wro
cławiu wdniach26-28 października 2016 r.w Kamieniu Śląskimzorganizował
Seminarium Śląskie pt. „Migracje i uchodźstwo w doświadczeniach śląskich,
polsko-niemieckichi europejskich”. Dr Magdalena Lemańczyk wygłosiłananim
referat Pomorze Gdańskie od nowa. Powojenneprocesy migracyjne i ich spo łeczno-kulturowe skutki.
17listopada 2016 r. wOpolu, na konferencji pt. „Czego jeszcze nie wiemy
o losach Niemcóww Polsce po1945roku?”, zorganizowanej przez Dom Współ
pracyPolsko-Niemieckieji Centrum BadańMniejszoœci Niemieckiej, Magda
lena Lemańczyk wygłosiła referat pt. Ludzie i procesy pogranicza. Niemcy na
PomorzuGdańskimpo 1945 roku.
W dniach19-20 listopada 2016 r. w KaszubskimUniwersytecie Ludowym
we Wieżycy odbyło siê „Studium Wiedzy o Pomorzu”. Inspiracje, w ramach którego referatWielokulturowoœæ Pomorza dawniej a dziœ wygłosił prof. Cezary Obracht-Prondzyński.
InstytutKaszubski wespół z Muzeum Piœmiennictwa iMuzyki
Kaszubsko--Pomorskiej,dnia 2 grudnia2016 r. w Wejherowie, zorganizowały seminarium
Od „Skarbù” do „Stegnë”. 150 lat czasopiśmiennictwa kaszubskiego, pod kie
rownictwem prof. Daniela Kalinowskiego. Spośród kilkunastu trzy wystąpie
nia wygłosili członkowie Instytutu Kaszubskiego:prof. Daniel KalinowskiBa dania nadperiodykami kaszubskimi.Przeglądosiągnięć i dezyderat, prof. Adela Kuik-Kalinowska „Klëka” i jejśrodowisko twórcze oraz dr Krzysztof Sławski
„Kaszëbë” (1957-1961). Niespełnione ambicje działaczy kaszubskich?
Nowąinicjatywą InstytutuKaszubskiego, ale przede wszystkim StacjiNau
kowejwGdańskuPolskiejAkademii Umiejêtnoœci stało siêorganizowanie spo
tkań z „Mistrzem Gdańskiej Nauki” lub „Mistrzem Nauki” wTawernie „Me-
stwin”. Pierwsze takiespotkanie,zatytułowane Ojciec i córka,odbyłosiê15 stycz
nia 2016 r. Jego głównymbohaterem był prof. dr hab. n. med. Janusz Limon,
członek rzeczywisty PolskiejAkademiiNauk i członekczynnyPolskiej Akade
profesoraPrzestrzenie i zaułki. Natomiast drDorota Grubba opowiedziała
o wystawie prac malarskich Małgorzaty Limon z prezentowanej wystawy
Obrazyczernią malowane.
Drugie spotkanie z „Mistrzem Nauki”,którepoprowadził prof. Cezary
Ob-racht-Prondzyński, odbyło się 20 czerwca 2016 r., ajego główną postacią był
historykprof. dr hab. Janusz Jasiński z Olsztyna, którego sylwetkę przedstawił
prof. Józef Borzyszkowski. Prof. Jasiñski jestabsolwentemKatolickiego Uni
wersytetu Lubelskiego (1954), pracędoktorskąobronił na Uniwersytecie War
szawskim, habilitację uzyskał na UniwersytecieMikołajaKopernikaw Toruniu
(1982), tytuł profesora otrzymał w 1993 r. Jestbadaczem dziejów Warmii
i Mazur, ale i równie¿ Kaszub oraz Pomorza, współtwórcą Ośrodka Badañ
Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego. Przez wiele latbył pracownikiem
naukowym Instytutu Historii PAN (1974-1996), zaś ostatnio, do przejścia na emeryturę, zatrudniony byłw Wy¿szej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie
(1996-1999). ProfesorJanusz Jasiñski wygłosił referat na temat Celestyna Mron-
gowiusza.Ponadto na spotkaniu wręczono Profesorowi DyplomCzłonkostwa
Honorowego Instytutu Kaszubskiego.
Trzecie spotkanie odbyło się 6 października 2016 r., a „Mistrzem Nauki”
tego dnia był prof. dr hab. Eugeniusz Stanisław Kruszewski z Kopenhagi.
Profesor jest absolwentem Wy¿szej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie (1962), a od 1969 r. przebywa na emigracji w Danii. W 1975 r. uzyskał doktorat na
Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Polskiego UniwersytetuNa Obczyźnie
w Londynie. Tam te¿ habilitowałsięw 1980 r. i przezwielelat pracował jako
profesor (do 2009 r.). Od 1985 r. kierował pracami Instytutu
Polsko-Skandy-nawskiego w Kopenhadze. Zajmował się najnowszą historią Polski i obszaru
nadbałtyckiego,w tym szczególnie relacjami polsko-skandynawskimi. W swym
wystąpieniu prof. Kruszewski przedstawiłzebranym dzieje i specyfikę pracy naukowej na Obczyźnie. Podobnie jak na poprzednimspotkaniu,równie¿ i tym razemprowadzącyje prof.Cezary Obracht-Prondzyñski wręczył Profesorowi
Dyplom CzłonkostwaHonorowego Instytutu Kaszubskiego.
Ostatnie, czwarte spotkanie z „Mistrzem Gdañskiej Nauki”, które popro
wadziła drMiłosławaBorzyszkowska-Szewczyk, odbyło się 1 grudnia 2016 r.,
a jej bohaterem był prof. dr hab.Edmund Wittbrodt, specjalista w zakresie
budowy i eksploatacji maszyn oraz mechaniki,byłyrektorPolitechniki Gdañ-
skiej, MinisterEdukacji Narodowej, Senator RP. Sylwetkę Mistrza przybliżył
prof.dr hab. Krzysztof Kaliński, następniew dłuższej wypowiedzi prof.
Witt-brodt odniósł się do swojego doświadczenia zawodowego. Biorąc pod uwagę fakt, iż prof. EdmundWittbrodtprzez wiele lat był parlamentarzystą, przy
okazjiprzypomniano jego wybitnego poprzednika - posła zKaszub doparla
współtwórcę Towarzystwa Młodokaszubówi Muzeum Kaszubsko-Pomorskiego
w Sopocie. Jego sylwetkę pokrótce nakreślił dr Tomasz Rembalski.
W 2016 roku InstytutKaszubski, samodzielnie lubwewspółpracy zró¿ny-
miinstytucjami, wydał 20 pozycjiks¡4¿kowych. Sąto:
• Krzysztof Sławski, Bernard Szczêsny (1919-1993). Wiézieñ Stutthofu,
burmistrz Wejherowa, prezes ZrzeszeniaKaszubsko-Pomorskiego, Gdañsk 2015,wyd.Instytut Kaszubski i Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie,
• Sztambuch przyjacielski Józefa Borzyszkowskiego, oprac. red. Cezary Obracht-Prondzyñski, Gdañsk 2016, wyd. InstytutKaszubski,
• Bogusław Głodowski, O ruchu trzeŸwoœciowym w diecezji chełmińskiej w latach 1848-1939, Gdañsk 2016, wyd. Instytut Kaszubski,
• DanielKalinowski, Żydzi polscy i pomorscy. Studia o ludziachi literaturze,
Gdańsk-Słupsk 2016, wyd. Instytut Kaszubski w Gdañsku, Akademia Pomorskaw Słupsku,
• Józef Borzyszkowski, Tam,gdzeKaszëb początk. Dzieje i współczesność wsi
gminy Karsin, wyd. III poprawione i uzupełnione, Gdañsk-Karsin 2016, wyd.
Instytut Kaszubski,
• Kaszubi - Pomorze - Gdańsk. W kręgu pytań okulturę, historié i tożsamość.
KsiêgaJubileuszowaProfesora Józefa Borzyszkowskiego z okazji70. Rocznicy
Urodzin, red. Cezary Obracht-Prondzyñski, Tomasz Rembalski, Krzysztof
Lewalski, Gdañsk2016, wyd. Instytut Kaszubski,Wydawnictwo Uniwersy
tetuGdañskiego,
• Józef Borzyszkowski, Nad Radunią... O dziejach przysiółka skansenow skiego z „zagrodąkaszubską” w£ączyńskiej Hucie, Gdañsk2016,wyd. Insty
tut Kaszubski,
• Karolina Ciechorska-Kulesza, Tożsamośća przestrzeń w warunkach nie
stabilnych granic. Przypadek byłego województwa elbląskiego, Gdañsk2016,
wyd. Instytut Kaszubski,
• Konrad Kaczmarek, Kobia, seria „Biblioteczka Wikinga”, nr 5,Gdañsk2016,
wyd. Instytut Kaszubski,
• Paweł Dzianisz, ...bardzo wczoraj, Gdańsk 2016,wyd. Instytut Kaszubski,
• Pro memoria Jan Ejankowski (1929-2015), zebrał i oprac., wstępem opa
trzył JózefBorzyszkowski, Gdańsk 2016, wyd. Instytut Kaszubski,
• Pro memoria Otylia Szczukowska (1900-1974), zebrał i oprac., wstępem
opatrzył Józef Borzyszkowski,Gdańsk-Wejherowo 2016,wyd. Instytut Ka
szubski, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wej
• Kulturowe kontekstypamiêci Pomorzan,XIII Konferencja
Kaszubsko-Po-morska, red. Cezary Obracht-Prondzyński, Słupsk-Gdańsk 2016, wyd.
MuzeumPomorzaŒrodkowego w Słupsku, InstytutKaszubski,
• Jubileusz dwudziestolecia Instytutu Kaszubskiego (1996-2016), oprac.
CezaryObracht-Prondzyñski,Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, Tomasz
Rembalski, tłum. na j. niemiecki Marta Turska wewspółpracyz Anastazją
Telaak, tłum. na j. angielski Andrzej Chodañ, Gdañsk 2016, wyd. Instytut
Kaszubski,
• Franciszek Fenikowski, To dla Ciebie..., przygotowała Irena Fenikowska,
opracował, wstêpem i posłowiem opatrzył Józef Borzyszkowski, Gdañsk 2016, wyd. InstytutKaszubski,
• Jan Drze¿d¿on, Twórczość kaszubska, oprac. i przypisy MarekCybulski,wstêp
Marek Cybulski, Daniel Kalinowski, „Biblioteka PisarzyKaszubskich”,t. 11,
Gdañsk 2016, wyd. InstytutKaszubski,
• Ziemie nad Dolną Wisłą. Historia i współczesne wyzwania rozwojowe w 550.
rocznicê IIPokoju Toruñskiego,red. Cezary Obracht-Prondzyñski, Gdańsk-
-Elbląg2016, wyd. Instytut Kaszubski, Elbląska Uczelnia Humanistyczno
-Ekonomiczna w Elblągu,
• Jowita Kęcińska-Kaczmarek, El¿bieta Czarnotta, Roman Ro¿eñski, Dwie
Marie. Maria Gąszczak (1914-1943). Marianna Ro¿eñska (1913-2003),
Gdañsk-Wielki Buczek 2016,wyd. Instytut Kaszubski,
• „Acta Cassubiana”, t. 18, 2016, red. Józef Borzyszkowski, wyd. Instytut
Kaszubski,
• Cezary Obracht-Prondzyñski, Ruch kaszubsko-pomorski, seria
„Vademe-cum”, t. 3, wyd. InstytutKaszubskii Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie,
• Jowita Kęcińska-Kaczmarek, Cóż być może piękniejszego...,Gdańsk-Wielki Buczek 2016.
Ponadto ukazała sie pierwsza publikacja Stacji Naukowej w Gdañsku Pol
skiej Akademii Umiejêtnoœci Kaszubi i Pomorze a Kraków. O zainteresowa
niachsprawami kaszubsko-pomorskimiw krêguPolskiejAkademii
Umiejêtno-sci, red.naukowy Józef Borzyszkowski, Kraków2016- owockonferencji nau
kowej zorganizowanej w Gdañsku przez Stacjê i Instytut Kaszubski w 2014
roku.
Podkreœliæ tak¿e nale¿y, ¿e Instytut był partnerem wydawniczym niemiec kiej edycji wspomnieñ: Frank Meisler, Ander Weichsel gegen Osten. Mein Leben zwischen Danzig,London und Jaffa,bearb. von Miłosława
Borzyszkowska-Szew-czyk i Uwe Neumärker, Nachwort von Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk,
Berlin 2016, wyd. Stiftung Denkmal fürdie Ermordeten Juden Europas,Insty
S
prawozdaniez dzia£AlnosciI
nstytutuK
aszubskiegow2016 r.
417»L. »L. »L.
Okazją do prezentacjiwydawnictw i pracy Instytutu były ich promocje.
WTawernie Kaszubskiej „Mestwin”, 14 kwietnia2016 r. odbyło się spotka
nie promocyjne dwóch książek: Bez nich Pawła Dzianisza orazMoi mistrzowie
i przyjaciele Józefa Borzyszkowskiego. Laudację obu książek wygłosił prof. Cezary Obracht-Prondzyński.
We Wieżycy, 18 kwietnia 2016 r.,odbyłasię promocja albumu Ginące rzemio
sło naKaszubach, do którego teksty napisał prof. Cezary Obracht-Prondzyń
ski. Napromocji spotkała się część ekipy fotografówz pomysłodawcą Krzysz
tofem Falcmanem na czele. Pojawiłsię teżlęborski fotograf Andrzej Seweryń-
skiorazwarszawska artystka Kasia KaluaKryńska.
Promocja książki Krzysztofa Sławskiego Bernard Szczęsny (1919-1993).
Więzień Stutthofu, burmistrz Wejherowa, prezes Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomor-skiego odbyła się w Tawernie„Mestwin” 28 kwietnia 2016 r. Organizatorami
promocji były Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i Instytut
Kaszubski.Ponadto promocjatejksiążkiodbyłasięw: Chojnicach (7 czerwca),
Wejherowie (6 lipca), Bytowie (18października) iGdyni (9 grudnia).
Książka Ks. ppłk Józef Wrycza (1884-1961). Biografia historyczna, autor stwa dr.Krzysztofa Kordy promowana byław 13miejscowościach:w
Zblewie--Bytoni, miejscu urodzenia bohaterapracy (6 listopada), w Bytowie (8 listopa
da), Pelplinie (9 listopada),Gdańsku (17 listopada), Szymbarku (20listopada), Gdyni (23 listopada), Wielu (24 listopada), Jastarni (25 listopada), Tucholi
(2 grudnia), Lipuszu (7 grudnia), Starogardzie Gdańskim (9 grudnia), Przod
kowie (13 grudnia) oraz w Wejherowie (16 grudnia).
Dnia 8 grudnia 2016 r. w Ehemaliges Stummfilmkino „Delphi” w Berlinie
(Gustav-Adolf-Straße 2) odbyła się promocja niemieckiego tłumaczeniawspo
mnień Franka Meislera, której współwydawcą obok Stiftung Denkmal für die
emordetenJuden Europas byłInstytut Kaszubski, pt. An der Weichsel gegen
Osten. Mein Leben zwischenDanzig, London undJaffa, której wydanie zaini
cjowaładrMiłosława Borzyszkowska-Szewczyk.
»L. »L. »L.
Wokresiestyczeń-marzec 2016 roku dr MiłosławaBorzyszkowska-Szew-
czyk przebywała w Lubece na stypendium Gość Obywatelski Miasta Lubeki
(Bürgergast-Stipendiumin Lübeck)Fundacji Die Gemeinnützige, m.in. na wnio
sek AcademiiBaltica, z którą przeprowadziła szereg projektów z ramienia
Wartorównie¿ wspomnieæ, i¿ Instytut Kaszubski patronował XXIX Kon
kursowiWiedzyo Pomorzu, którego organizatorem byłKlub Studencki „Po-
morania”, którego finał odbył się 2 kwietnia2016 r. naWydziale Filologicznym
Uniwersytetu Gdańskiego.
Goœæmi Instytutu Kaszubskiego wdniu16 czerwca byli członkowie oddzia
łu Bonn-Kolonia Towarzystwa Polska-Niemcy, z którymidr Borzyszkowska-
-Szewczyk poprowadziła spotkanie poświęcone Kaszubom jako mniejszości
etnicznej na polsko-niemieckimpograniczuoraz motywom kaszubskich w twór
czościGüntera Grassa.
W dniu23 czerwca w Domu Kaszubskim dr Miłosława Borzyszkowska po
prowadziła wykład na temat Zwischen Gesternund Morgen. Kaschuben als eine
ethnische Minderheitim deutsch-polnischenGrenzraumdla studentów geografii
Uniwersytetu Europejskiegowe Flensburgu pod opieką dr. Christiana Stolza.
Dnia 6 lipca 2016 r. wWejherowie odbyło się pierwsze posiedzenie Rady
Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej kadencji2016-2020,
której przewodniczącym został członeknaszego stowarzyszeniaprof. Edmund
Wittbrodt. Prócz przewodniczącego,spośród członków Instytutu Kaszubskie
go do Rady powołano:prof. Andrzeja Romanowa, dr Witosławę Frankowską oraz dr. Tomasza Rembalskiego.
Dnia 9 lipca 2016 r. odbyły się XII Targi Książki Kaszubskiej i Pomorskiej
„Costerina 2016”. W tradycyjnymkonkursie,jaki odbywa się podczas targów wyróżnieniazdobyli autorzy książek wydawanych przez Instytut Kaszubski:
- III miejsce w kategoriialbumy: Cezary Obracht-Prondzyński, Kazimierz
Rol-biecki, Bytowskieszlaki. Atrakcje, niespodzianki i tajemnicezapisanew prze
strzeni;
- III miejsce w kategorii publikacje naukowe i popularnonaukowe: Daniel
Kalinowski,Żydzipolscy ipomorscy. Studiaoludziach i literaturze.
Seminarium dotyczące pamięci polsko-niemieckiego pogranicza dla studen
tów Uniwersytetu im. Heinricha Heinego i Uniwersytetu Gdańskiego odbyło
się w Domu Kaszubskim w dniu 5 paŸdziernika. Spotkanie prowadzili prof. ChristophNonn (Düsseldorf) i dr Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk.
W paŸdzierniku 2016 r. w Gdańsku odbyło się spotkanie prof. Józefa Bo-
rzyszkowskiegoz grupą Landeszentrale für Politische Bildung zeSchwerina.
Wroku 2016 kontynuowanowspółpracę z Forum Unna z kraju związko
wego Nadrenia-Westfalia.Dr Miłosława Borzyszkowska-Szewczykspotkała się
wDomuKaszubskimzkolejnymi grupami uczestników wyjazdów studyjnych
z prelekcjąo Kaszubachjako społecznościpolsko-niemieckiego pogranicza kul
S
PRAWOZDANIE Z DZIA£ALNOŒCII
NSTYTUTUK
ASZUBSKIEGO W 2016 R.
419<Ł> <Ł> <Ł>
Takróżnorodna,rozbudowana ibogata działalność wymaga odpowiednie
go wsparcia finansowego. Zapewnienie środków na działalność InstytutuKa
szubskiego związane jest m.in. ze składaniem i rozliczaniem wieluwniosków
kierowanych do różnych organizacji i instytucjio sfinansowanie pojedynczych
przedsiêwziêæ, za które odpowiedzialni są wgłównej mierze członkowie Za
rządu. Bardzo wa¿nymi partnerami finansowymi i mecenasami Instytutubyły w 2016 rokuMinisterstwo SprawWewnêtrznych i Administracji, Ministerstwo
Naukii Szkolnictwa Wy¿szego, SamorządWojewództwa Pomorskiego,Samo
rząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz władze Miasta Gdańska
i inne samorządy,np.Karsinai Bytowa.
Równie istotnajest współpraca z organizacjami pozarządowymi, przede
wszystkim ZrzeszeniemKaszubsko-Pomorskim oraz jego licznymi oddziałami
terenowymi, czyKaszubskim Uniwersytetem Ludowym, także z uczelniami,
przede wszystkim z UniwersytetemGdańskim i Akademią Pomorską w Słup
sku;z licznymimuzeami,przedewszystkimzMuzeum Piśmiennictwai Muzyki Kaszubsko-Pomorskiejw Wejherowie,Muzeum Pomorza Œrodkowego wSłup
sku, Muzeum Zachodniokaszubskim w Bytowie. Z bibliotekami (np. Biblio
teką Gdańską PAN, Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Gdańsku, Biblioteką Główną Uniwersytetu Gdańskiego), z archiwami, instytucjami kul
tury (np. Instytutem Kultury Miejskiej w Gdańsku, Nadbałtyckim Centrum Kultury, lokalnymiośrodkami kultury). Ważne jestdlanas takżewsparciepo
zyskiwane np. z Nadleśnictw (wPrzymuszewiei Kościerzynie).
W tym miejscupodziêkowaænależy wszystkim instytucjom i osobom pry
watnym, które w jakikolwieksposób, materialnie, radą czypracą wolontariacką wspomogłydziałaniaInstytutu Kaszubskiego w roku 2016.Podkreślić też trzeba,
że osiągniêcia i sukcesyInstytutusą efektem zaangażowania i oddania pracow