Wla:ter.s OCCIUiftrin,g her.e are charaJCt·erized by mine-ra,lizJatioln f·rtOirn 3·00 to 50•0 mg/dim3 burt in sorme p1aces
the m:i,ner·ali.za,Hon i.s Uip to WOO mg/ldlm3 o:r even
hli.,gh'E'L The arm•ount od: chl,oridte's is uStually below 50 'ffi!g/rdrm3 but it mray be l•oca.lly 1nCifeaseld (e.g. in ż,uła:wy W•ie1likie area). I1n arb01ut 2•0% of cas·es, general ha·rtdn.ess of tihe wa,tEiftS is ov•er 20°n. Tlhe nolflmatives f•or dr1inikinrg Wlalt,e·r a~re alm·ost a.~way:s ov·errpas.s1ed
by tihe oo:nte'n1t.s of i•r·on and m:an:gan.e·s<e.
,w,a.t.ers occu·r•rtilng :iJn the Miooene a.re marikedly ooloured whd.•ch is c•on:nedeid wirbh the pr·es,ence of bww,n ooals in wlat·er-lbea,rilng d'e1po•s:iJt.s.
'
Wa1ter•s O·C•c:urr;inrg in the Ol,i:g,ocene a~re ch:a-radte:rdz·eld by g·oold qua.lity des,ptt.e of iron oontent usuaUy . a1bov·e the no·rmattVJe. Howe•velf, tihe traces of in•cr.e:ased salt c'onte1nt ar·e fou1nd in so·rn·e areas.
Wlat.e~rs oocurri:ng in S1Ub-Ce1noz·oic detPosi,ts ht~hly
valfy in mrtneraltiJzatit01n. Ty[pk.al br,ines also occuu there. Tthe water.s are u:suaHy of g1ood qu·al.ity hut they. may ·eas'ily :become poHut,ed .a.s .t:he ldterposi'ts a!re f.is·s.u,red.
The mode of isolation of the major useful ground-water hori'Z'Onls fr•om tthe infl1ue~nce af a:gents act.ing fr·om tihe s:udaoe is VJar'i·ahle. Wat·er-fbeaning fiss·Uir·ed Clf,et·acle!O'us rocrks are iWiiitihout .a.ny isola,tJi,on thr<oug1hout lar1ge par•t:s otf the Lulbli1n Ulpla:nrd. Sl:iJm~.l,a•r i.s the ca:Se of Q•UJa1ternary Huv.iial and srander de1posli1ts and, on a smal:ler scale, som:e aquli.Je·r•s in tihe Tatra Mts anrd Holy Oros,s Mts, whereas tJhe wat·er-(bearing hor·i:oons ooCiurring in alfeas witih thi<Cik gl.aoial s1efi.es in northelfn Pollanrd a•re us1ually wel.l isolateid.
Inten;se ec·ono:mri.~c ,a,otJivity r·es,u:lted im s.om·e dozetns cas·e:s cxf gtr<o•unldiwa,teT .polliutton. Tlhere were reoordeld spdlls of oH produots, as weU as pollu·ttions of Wlate'r Wli'th heavy metals, sa1t mine wa,t<eT:s, m·u,nic~p.al as well a.s illlJdustbf,ial s·e1wage. In the liast y<eta['s thelfe wias als·o r·eiC'o;rded 1nor-ease in cont•ent od: ni·trogen c•omrpo1unds 1n shall01W-1seated horizons, usu:ally due to i1nt,ense develo;pment:s in agrk•u.ltJu:r-e and horti-c:u 1 tu,r-e.
PE310ME
IIpeo6Jia~arorn;aR ':IaCTh BO~oc6opHoro 6acce:i1:Ha
BM-CJihi xapaKTepM3:Y11pye'l'CR HaXO:Ę,IJ;eHMeM BO~ ~tO 60Jib-IllHX r Jiy6Y11H ':IeM B 3arra~iHOM ':IaCTJII ·C'TP:aHhi. 3TO ·
CiBR-3'aH'O C ·Cyrn;eCT'BOBaHMeM pa3HbiX rup;poreOJIOrM':Ie<CKMX
YCJIOBUM Ha ,!(OKe'M'6pMHOKOH M naJie030HOKOH ITJiaT-cpopMaX.
B npe~eJiax BO,l('Otc6opHoro 6aoce:i1:Ha BYl'CJihi
rrpe-o6Jia~aroT pa:i1:0Hbi C MOID;HOCTbiO 30Hbi 06bliKHOBeHHhiX
BO~ ·C 200 ~·O 800 M, HO ~~:vrarra30H MOID;HOCTM O':IeHh
60JibiiiO·:i1:, ·C He<CIKOJibKMX ~eCRTKOB ,I(O •CBbiiiie TbiCJi':IM MeT;pOB. CaMhr:i1: Ba)KHhi:i1: ropM30HT B Bo~oc6opHOM 6a•C·Ce:i1:He BMCJibi COC'Ta:BJIRIOT ':IeTBepTM':IHhie
OTJIO)Ke-HMR. B OKOJIO 85°/o 3T'O BO)J,bi ·C MMHepaJIM3au;Me:i1:
300-500 ).14rj/~M3, HO B HeKO'T'O'PhiX pa:i1:0HaX 3TOT
110-K.a3aTeJih IITpetBhiiiiaeT ~a)Ke 1000 Mr/;a:.Ma. XJIOp'lii~hi He npeBbLIIIaiOT 06hL':I-HO 50 Mr/~M3, HO B HeCKOJibKMX
p.a:i1:oHax (H.np . .LKyJiaBhi BeJihKe) BhrcTyrraiOT 3acoJieH-Hhre ·BO;IJ:hi. OKQJIO 20°/o MCCJie~oBaHHhrx BO~ xapaK-TepM3Mpye'PCR o6rn;e:i1: )KeCTKOCThiO ·CBhriiie 20° H. KoJIM-':IecT:Bo )KeJie3a M Mapraau;a npeBhriiiaeT HOpMhi ~JIR
HMTbeBhiX BO~.
BO~bi HaXO~RID;MeCR B MMOIJ;eHOBhiX OTJIO)KeHM.HX
xapaKTepM3Yr:pyiOTC'R CMJihHOM OKpa<CIKOM, CBJ13aHHOM
C HaXO)K~eHMe.M 6ypOTO yrJIR B BO~OHOCHbiX OCa~,KaX.
Bo~hL B oca~Kax oJimou;eHa OTJIM':IaiOTC'R Bbi!COKJ1M
Ka':IeCT'BOM, X'OTR 06bi':IHO COp:ep)KaT •CBepXHOp'MaTMB-HOe KOJIJ1':IeCTBO )KeJie3a. B HeKOTOphiX pa:i1:o·Hax 3TM BO')J;bl BbliKa3hrBaiOT 11pM3HaKt:11i 3a<OO.JieHJ1R.
B ,ZI,:OKeH030:i1:·cKMx oTJIO)KeHMRX Haxo~RTC'R HO~hr C O':IeHh pa3HOM MMHepaJI:v:r3au;Me:i1:, ~a)Ke TMITM':IHhie pa•OCOJibi. 06hliKHOBe'HHhie BO~bi 06bi':IHO OTJIM':IaiOTCR XOpOIIIM.M Ka':IeCTBOM, HO M3-3a TpeiiJ;MHHOI'O xapaKTe-pa rropo~ OHM JierKo no~Bepr.aroTcR 3arpR3HeH:vr:vr.
rJiaBHhie 3KOIIJiyaTalJiMOHHhie ropM30HTbi '110~3eM HhiX BO~ pa3Hhl'M 06pa30M M30JIYl'pOBaHhi OT BJIMRHMR
rroiBepxHOCTM. He M30JIMpoBaHhi 6oJibiiiMe patłoHhi pa' c-rrpoc"npaHeHMR BO~ B TpeiiJ;MHHbiX .MeJIOBbiX
OTJIO)Ke-HMRX Ha .Jiro6eJibtCIKOM :B03BbiiiieHHOC'TM, a TaK)Ke B pe':IHbiX ':IeTBepTM':IHblX OCa,,IllKaX M Ha TeppMTOpMM
3aH,n;poB. TaKMe ycJIOBMR cyrn;eeTByiOT B ae6oJihiiiMX pa:i1:·oHax TaTp M OBeHTOKIIIMCKMx ,rop.
B pa:i1:·oHax paorrpoerpaHeHMR Jie~HMKO.BhiX OT' JIO-)KeHl1:i1: 6oJibiiiO:i1: MOID;HOCTM (ceBepHaR IIOJibiiia) BO~o HOCHhie ropM30HTbi 06hi.':IHO XOpOIIIO M30JIM'pOBaHhi. 11HTeHCJ1BHaR X03HM•CTBeHHaR ~eRTeJihHOCTb Bbl31BaJia 3arpR3HeHMe I1'0~3eMHbiX .BO~ B HeC'KOJibKMX ~eCRTKaX
cJiy':IaeB. Ha:6Jiro~aeTcR 3arpR3HeaMe BO~ ae<PTRHhiMM rrpo,n;y:teTaMM, oCOJieHHhi.MM IIIaXTHhl'MM BO~aMM M X03RM-C'T.BeHH0-6hiTOBbiMM ·C'TO"fHbiMM BO~aMJII. 3a llOCJie,ZI,:HMe
ro~hr aa6Jiro~aeTCR tiiOBhrruea:vre co~ep)KaaMR a30THhiX
OOe~,:vr:HeHMM :B tBO~ax aerJiy60:teMX TOptJII30HTOB, ':!TO •CBJ1-3at~O C JifH'TeHOlll'BHbiMM tpa3BJIITMeM <C.eJih<OKOI'O X0·3'RM•CT·Ba M tCa:~OB'O,ll;IC'TlBa.
·R:EJGI:NA P.OŹNIAK
Instytut Mel.i•ora·cji i Gospoda.rki Wodnej SGGW-AR
ROLA
BADAŃI PROGNOZ HYDROGEOLOGICZNYCH DLA
POTRZEB
ROLNICTW
A NA TLE
KOMPLEKSOWEGO ZAGOSPODAROW
ANIA
I
WYKORZYSTANIA
ZASOBÓW WODNYCH
WISŁY
I JEJ DORZECZA
Przy pode~jmowaniu Utchwa'ły T.ząidO'wej o zabuido-wli<e Wi!sły i jed dotpłytwów, .jieldnym ·z natdir.zędnych 1ce1hYw była, pOttrzetba dtostta1rc:zenia rol<nirctw:u - w
-oikr·elśll•onym cza:sie - od!Powiedn;ie:j ·illo.śdi i jalko,ś:ci
wody ni·ez!będnej dil1a oipltJJmall'itz.alcji ;pwtdukcjti roM ·iln-ne,j i zwtl·erzętc.ej.
tRollm:tCt,wo naJeży do j;edn€1j z naj!bardz.i,e:j sk•olm-,pL!kowa1nyc1h s.f.er d:zliałania czło1wielk:a, z.e •Wz·gllędru na u1zatleżnilen'ie go <Od 'wl:.ellu C'ZY'nn:lków pr.zyrod<ni-<ezy,ch po,zo,s;ta,ją,cych poza rn·o,iJHiwo,śdą st.er.owalnia pr:z·ez ludz1i, DIP. czynn•i!ki .melte·or;olo.gilc:ZJne i wyniika.-ją.cy z nk.h łańiC'wc!h - 1nie ·za,wszie klolrzy;sl~ny,ch -przyJczyn i slku,tJk6w (tglłównie zlby.t dburgl:,ch orkreisó:w swszy .}ulb ll!atdmiernej illo1ŚIC!i Oip,aldów w t·e<rm(nla,ch niekorzystny.oh 'dla użyltków tr·o1nyoh, :Uiży.tlków zie-lonych, .sadów i' l'als,ów}.
UKD 556.3.01.06:631.67 +628.1(-202) +556.38(282.243.61 +282.4)
;P.oni,elwa·ż intensytwność .za·po·brz.eibo,wa:nia rotś'łin na
wodę j<ers,t natjlwięlksza w Otkre's:.e itch wegieltalc<jti, ko-niec'Ztne jersit ,podjęde •l,nlwestYJcj'i tzapewnia,j.ątcy,ch C'ią g:Ło.ść, i•l:ość ii j-a1kość Wlotdy .d·o•star,czainej roiŚ!linom. Produkcja rO'śltnna. jest ipods·ta.wą. m. in. produlkcji
:z;wier:zęc.ed .zatrówlllJo trzo!dy 'chlliewrnej, j.ak ,i bydła
rnll·ec.zne,go i .mięsnergo. Roztwój .tej dz,:edz,iny r·o,ltniiCtt-wa wy,ma,ga z j-ednej s1trony Z1Wlę<k,szone1j illtOIŚ•ci wody ordiprowieldn1:,e1j jalk.ości, :z .d'rug·i·ej zaś - .okr·eśil,ony.ch EIP'OISOibćlw iultylliiza•c:j;i .śrc•i,eik6w z d:u:ży,ch f·erm htodo•wla· -nych.
Oibec.n::1e w do,rz.eczu Wils,ły, ,ohejrmują1cy'm wg ".R·O·-cznika statystycznego" z 1976 r. 32 województwa, na
ogólną powierzchnię ty.ch województw - wynoszącą
olk. 20 OtO•O,O ty1s. ha - marmY': ulży:tików r,o;1nyoh oik. 1.2 733,9 ty.s. ha ('W !tym .g,r<unt6w onny,ch 9 7·15,4 t,y's.
h:a.) i .m!;yttlków zietllonyc.h 2 7'86,4 tyrs. ha (1ąlk i ;Pats. t-Wilsk).
ISiban z•alopatbrz·enli.a ro·.Inkt•wa li wrsi w wodę j.ers;t o:betcnie wy:so·oe nieza~dow1allają:cy i ni•e odipo:w:·ada !POIZrioimorwi .p.ro;du:kcji r•o,lnej. :Z\g,oldn:ire ·z danymil GJ1ó-wnelgo, Urzędu :Sta1ty,sitycznetgo. ·z 1197,5 if. t(l5)r, w tPols·ce
7:2,:5% ,gto•s1pOida1r•sttw rolinyah j·etst .zaoJPa;try'Wa.rne w wo-dę ;z.e tstud:ni1, 10,4% z wo.dlo·ciątg'u z!bli·o·rorweg·o z,a,OIPa-trzen1ia.. Na'h~IŻY podrkrrelśrlić, Ż•e w m:.aiSrbarcrh jetSZIC:ze 41,7'% g·o.s.poidalrtsbw m1a s'burdiili·e, ai na
Wls
1i 7<8,tl% g· o-s:poda·rts'tlw.\Wediłurg d1ru1g.iE1g·o po,ws·zechnegto iPtr'z,etgrl.ątdu ,grniitn w 11977 :r.,, okresowy bralk wtody twytstęlpuj.e w 3!2•6 40.0 g!C·Ispoda,nslbwa•ch. Oikoło 90% z:apo.brz·elbotwatnita wsi na
wtod·ę j.etsrt poikrywane z •ujęć wód podz\i·etmnytch. Poza
woidorciątg.armi zhi.orro•wy•mti, rmatjląrcytmi srba1cjre u,zrdaltni a-nri·a:, w.o!dy .te z:av,;i:·era\ją nadmrierne i'l·ośrci, ż·eilaza, tman-ganu oraz coraz c.zę:śrci·erj rs'iatr·c:z,alntólw, a talkż.e irnrne za. -nielczyszcze.c.l:a chetmirczne i bakterr:torl·o~g1irc.zrn.e.
.Z,Eislt·atwietnia po•wyŻ\s.ze, przerdlsitaw:iiająoe obecny rzerczy!w:ls,ty .stan z'C:JOIPaltTZE1ll'ia1 Wisi poLskri,ej w .wotdrę w ikoócu XX w., są a'la\rmu:jątc.e. 'I1nu\d1no. bęJdizie OISrią,g nąrć wztnots't .prrodulkrcjti rośrl:innerj czy :z1wbelrzę,cej, jeślli s·ett!ki tytsiięrcy ,g.o.spodarzy muiS!i .swą ·energię i wy:s1H·elk k•o-nrc enltlr,otw,a•Ć n a z a opratrz,enie ,grolspotda rlst•wa w m: itni-m•um nr:elztbęrdnej •wtord:y.
rDilartetgro t.e1ż z dlu1żą nadz.i,ej.ą należy o•c:z.eikitwać rr· e-·alli:zalcjiJ .prtOig'rramu z'algtOS\P'Odarowa.nia, i wy\k.orrzy.Sitani,a
za,sobóiw 'Woidlny·ch Wlitsly .i je1j diO'f'Ze<cza. Progtra.m ten mor:te ,S(t.a.ć s:ię iPOdislt,alwtą ca.~korw\i!telj pr•z,etbuido,wy ws:i i po.lSibetg.o ra.liillid!Wa.
PRlOGRAM TE-CHNICZNEJ ZABUDOWY WIS·ŁY
I JEJ DORZ<ECZA
W .ce1lu likwidacji :z.a·grro1żeń detfitcytu IWoidy dlla
po·-,tr!zeib ,SIPO·łetcz~nych .i gros;poda.r·c·zy.ch .d10 2000 r., ;powin-no być zr.ealhzowanych 1'5 zlbiornilków wotdrny,ch (3) o ikotmrple'k•sorwy•m wykorzysta:n.iu. i duży1m zasięgu o.did'zli·atłylwan•:a (pro}e1Mo:wanytch główn'i,e na karrJPatC-'
kiilch dlo!pływalch Wti!S'ły), ,o. łą·c:z•nrej pojre1mn01śd 2,16 m'Ld m3. Na·tiO'mi·a:s,t dla iP'Otpra'WY oraz za!Pelwlni·etni8J rol-n:,cttwu rwody, ,z.g·odtn'ie z . .założ·eiiliami ,.,.P.ro,gramu Wi
-s.ła" d1o 2:0r0.0 .r. :(l), ni,erzlbęidinre jes!t wyko:n'aJn:ire na
,-s;tęlpuj ątc y.cih pr,arc :
l) me'LroTarcja g•rru:ntólw ornytch orr:a.z modea:nitzacd.a odibwlorzetnrie rda1wne!j ls1i;etcri,
t2) .me1llioraqja nży\tków · z1ie.lony,c'h ,o,ra·z ,motdernii1zacja odit1worz,eni·e dawnej si.eoi,
.3) ,bluidetwa .d:rótg dnj'alzid·o!Wycih,
r4) !llla'W:Otdrni>Eini a detSZ C ZOlWilli alnle<,
15) Te,g:u:l'C:Ic.ja rz.Eik i tbuidow.a. ;k.an,ałów oraz modea:.ni -za!cja ·i;sibn'i·ejątcy·ch,
·6) oibiWa'łtotwan:e i .m·od.errn:~ozatcja i•sitn;iej·ątcytch z<bil or-ników,
7) :zibuJdlolwa'nl:e ziblio.rnJkÓ'W do· na1word1nień (•w tym: 2.5<0 zbiotrn1:ików o ipoj.em1nroś'Ci ok. l mlltd m3 o•ra·z 12.5 zlb.iiCirnilkóiw je.z:i:o:r:ny;clh o po.jemn;oś>Ci olk. 6·9;0 mtLn
m3).
·
w
.dz'i•etdlz:,ni'e re:a:1izacjli .pro,gralmu ,porpraiwy ·za• OIPa-trz,Hn:a WIS·i W wordę, 'W .dOTZreiCZ'U W:ts-ły dlo• 2000 r. pr zEtwbd!Uij·e· się, :te:- :wodlod·ątg\i z:bt:,o,rorwe lulb z,alkłradrawe będą obetj-mowra•ły .swym zc:ts.:·ęgriem mi,ej.s.cotwo·ści w:~ejlslkie w 82,tl%,
"----' tpańisrt•W'orwe .i rs.pó!łldz1i·eltc:ze >grols:poid'aT•:3lbwa r·o1ne 'W 10'0%.,
- \WICtdrco:ą,g·i za,gr·odotwe w 17,9% m·i·etjrsrC'O'WOtś.ci.
.
w
dzieldz·2,n1ire odlpr·owad\zatn.ia. .ści•etków wli·e!j·skli-chOalk wy1n:·ka .z ,pLanów),
mii.lej•SC:OiWIO·Ś<Ci IWiiJejsikie lbędą IWYJPOISat:ŻJOne IW:
- rkana:t:zalcję zibiOT'Cz.ą .łulb zalkładową w 1'2,2%,,
- lk.c:ma11:!z'c:.1:::ję ZL3.1g~oidorwą w 87,.8%,
i()aństwlolw;e i srpółdzii:e,kiZte grois•P'Odlal~sttw!a Tiolne lbę1dą miały:
- kanalizację zbiorczą lub zakładową w 1001%.
Per,stpeik;tytwlitc:zne za;porttfozeborwan1ie r<D•ln1ic:trwa i IWJS•i na wrcdę w ca.łym kra,ju (2) bęidrzi,e wyno.sić 6,.3 mln maj,droibę. Bo!kryrcie t·e@o za!Potrzetbo1wra1ni'ar pr.z•elwidruje .s:1ę tpT:zez: IWO:dy ,podziemne w iLl.•otśc,i 5,.2 mll1n m3/l.:lohę, t!j. .812'%, wody powli·E'f'ZtCihtrri>OIW,e w · i,loo·śd l ,.l mtln
ma /rdlotbę, t-j. 1·8%. W otkr·as.ie j•e<dn,EiglO .roku w
doTve-c.z;u W·ilslły iP'ObÓ·r ,śrerdn'~'Cdtobowy wynies1ie 2,13 m/Ld m3, w tym: w:otdy ·podz!:·etmne w i:l•orś<Ci 1,9 m11d m3, wody p:c1W.r2TZtCbn.i'owe w iilo·śtei 0,4 mtld m3 •
342
,J?iolwyiŻiSz·e .da1ne wslkarZJurją wyraz·n1e, <co jes,t zr· e-s~tą z,godine z Olgólno·śrwia,towylm trernldetm, ż.e za~potrze bo·walnie Do~nic1t'wa i w~si na wodę bętdizi·e poikTy1wane głó'wni.e rprz;eiZ elk:Siploa:taqję wótd .proldziemnych. Jest t:o więrc j-esz.c:ze· jeld1na z pr:zY'czyn, z•m:Uis.za,jąca do in.-ten:syd:ti:k·ac,j;i baidań hydlr·arg.e·o!l·olgk:zrnyah, w ce•l-u po-z<nalnia i usttal,end.a wra•ru!nlkÓIW hytdrotg.e<Oilogti'erzny•c:h OT·az op:ra•OO:WyiWania pro,gnoz ZJmian nasltępu:jący.c:h w ty.c:h wa1rrunlkaclh, w wyn:i'ku zwię'kszo1nej elk•spl:oatta·cj'i wód p.odzietmny·ch.
ODDZIAŁYWANIE BUDOWLI HYDROTECHNICZNYCH WODNO-MELIORACYJNYCH NA WODY PODZIEMNE
TEREN OW PRZYLEGŁYCH
WriE;.Ik:s1zo·ść wcześniej iP'r'ZEidls't.awi•o•nyJch z,aan:ire·rzeń
inw.esty•cy,j.nyrch, kltr6re· ma}ą być .real1ilz:o,warne do 2000 lf., .j.ersrt .zk·ka1h1zowana w dto'l'i•natch rzecznyrch. Pif'z·e< O·-blfalżenia. będą więc olbejnwwać fTatg1me<mty d·oli:n [1urb d'erbny na catle•j :d1u!grości: rz·elk oTaz ter•eny do. nirch
plr·ZyilEigłe. Pir•Otjrektt z:aibutdtotwy Wtits·ły pr:zewlid:uj·e twytbru.-dowZJ11:e, .lątczni.e z isttnite}ątcym.i, 30 Sit.orp~ni wodnych. Srkuitlki rea!U•za•c'j.i hydrot.ec.hni,c·zny•c.h i merh,o·r,a,cytjnyrch z,a:m·ierzeń ,i:nwe\sty,cyjny·ch w doiltina•ch :r:z.e;ozny•ch są za.zwy:cza·j dlw:ojalki·etg•o· r1otdrz,a,jtu:
- dtoda'tnite, gdyż SIPełniają zało•Żione c·etle, ttj.: do-,SJt.a.r·czatj·ą wtoldę w odtpov.nied:nlilm czalsie i odiP'OtWir ed-rni·ed i1~0IŚ·C·i, ord:prowatdiza1ją. nadm'i'<:JJr .wody prz,ez. m·ell1i o-r'c:.'c.je odtw.aldlniaj.ąc.e z olbsztaTólw nadimli•eif•nrie ulwiillg~ot nriony,oh, piOIWIOid U.j ą nti>etz,arnierz Olll:e ZIWi ęlkts•z a n' i e Silę Z a-sorbćtw wód .podzi·emnytc:h w wyrni/ku n1p. trworz.ernria s1ię wcrkół lz,b\io'rrniilka pow'i•er.zc:hn·i•O!Wetg'o· z:biorrni'ka pod-ziem:ne1gro, w któ!rym mo,gą s.ię gTiotmadrZ:ić zna1cz1ne il'otś•c.:iJ (rntp. z. orbhc.z·eń wynika, ż.e ;w,otkół .zbi·orr•n1ika Sutk1j•ćiw tJWo•rzy s.ię zlbli·o:rnilk proidz.i1e1mny, IW k.tórym doda!tikowo zo·5t.a.je ztma,ga·zyno:watna woda ,proldzi relm-nra• w .iil-ośrci 30% pojemrnorśd m'c.lkiS'ymatlmej z•b1:1ornlilka
po:wl~er·z,chn.iotwe,g.o) lutb prtz.e.z ,infitltra•cj•ę rwody z
ka-nał:Óiw nawaldn1i aj ą·c y c h;
- Ulj.emn.e, ,gdy1ż w wyni!ku rea.lizaicjii wiręlkrS'z1o•ś,ci
budowli hydrotechnicznych i urządzeń
wadno-melio-racyjnych ,pow\Srbają zjalwt:tslka towałfzytSizątcer, (liffiiir etnTa-j ątC·e .w a'rwnrk·i hydir,ogeroll•o gitcz:ne, czę~stbo ni·elk•etrzysltne dla roln:,e:trwa.
Z e w·z,g'lęd u na1 z,narc•z·emli e .teg•o probil emu, .Z·Ots•t.a•ni e on .omólw!irony bardtz;iej .s.z•czelglÓiłrolwo. ·Wtody pro'Wi:el.rz, cih-ni;owe i wody podzi.emm.e stretfy i.nJt,em,sy\wnrelj ,wyl mtia-ny w ,g:ranlitcarch .z•l•e1wni meczny·ch .Sitano1wi1ą S\PÓJjlny,
wlstpół:zatl•elżlny syrSit.em wodny. Pr.zez war:strwy skailne przewiodz,ąrce .wody .porowe lu'b szrcz.e!Tinowe odiby1wa s1lę pr'z·eiPłYIW wód o Z'Wirerrciatdl·e .s1woiboldnym 1ulb na-:pi~lcytm od stifetf ,wodtotd:z•lrailowy.ch i dtbsza•rórw zats.i:la-n!i a d o o bsz.atrów dtr ena1Ż1U, j1c:.lk irrr:.li są .nadtc.zętśrcii e!j do[, i-ny T'Zercztne .i rzeki, a k.tórre są jetdtnrOC!ze,śinl~e· obs·zalfa -mi .ktkaiL•zac,ji in'Welstytcji hytdrott.Etcrhlniitc:znylch i: wodlno--m.ebo:r a.cy j1nytch.
.Stposólb .ułio•żen.ia. i t·ekt·onllk:a, ora'z .g-.erneza i wrieik
•war·s<tw k:szltat~tUtj ą m•or:iicll'o,gl~ę wys-o,czyzny i dotliny ·OT a1z wa runrk;i hydr•otg E•o l o·g1l·czne, a sz·cz eg Mnie hyd.r
o-dync.Lnl:_;c·zne .w carlej .Zile<Wini ,poldiz:ielminetj i dto1litnli:e. SltrL'Imi•eń wód ,pod1zitetmny1c.h d·Oiprłylw:a"jątcyloh .z · wys·o'-czyz:ny do dotll:~ny ule1ga rozd:z·ia.łlo'wi, w wyniik1u cz. e-g.o Ctzęść !WÓd ldiOIPiłyiW.a rdlo trz.etkli, rCZ.ętŚĆ lzaś IZalsi~a : Uibwo-rry .WYfpetln,ia.ją,oe d!o\liinę, f.otrmują1c w ntirc.h srtTulmień
wód ,pod'z:i•etmny:c:h piT:zetPiły\Wają,cych równolletg[e do rze-k~ i z•godnie z tPC·c:hy'l·en'iem d·ol'iny. W za:lerżn:Otś,ci od krs•z•:c:;r:·u d·o.I::.ny, jej stzerok:ośd, ,g:łę\bolkośd wcięcia mozyjnetg'o, stpaKltku p'ordłużme<g·O· rz,elkri, Slpaldlkórw .zwier-c.:.adł•a wody prodlzi•Eiffitnetj, charaiklt•eTu w'a1r1strw w!Q/do~ no•śny·c:h (,czy przeiwordzą wody o zwi.e::r,cli.ardlle s•wobt o-dnylm, czy t.s,ż pod cli:śnieruiem), a talkż,e ord rodtz.arju ultrwrorÓ<w wylpeibni.aj.ąlcyrch dol'irnę, s:zlc·zegdłn'ie w je,j c:zęrśdarch str·orporwytclh, .na1s.tępu:j.e ZITÓ!Żinlilc•orwanlie gł·ęlho ko·ślci połlct .. benla ,zw:Jerrcila1drła. w .pr·orf:i\lu g11elborwym,
k.tó-r,e mlo·:te być rÓIŻine w p.osz·C'Z·elgÓI1ny,ch f:ra,gment.a•ch dtoll1~rny. Ja1k w:i\da1ć, ,są tro• o.b:s,za,ry o wy.j.ą•t\k.orwo slkom·
-p'l:kowatny•ch warrunk<a·c,h hydTo•g·erotlio.g.ilc•znytc:h ti 1oik.ali -za·erja budowli hytdrnbeclhnic.z•nych wyma1ga szcz;eg6l-nEtj r·ozwagli i bardań wyJprrzedzad•ąlcy.ch..
Jak .wylkaz:u\ją .d•o\ty,c:hicrzatsowe. badan'i'at, na'jrwięlklszy WIP'łY'W 1n.a ztml~lanę wa-rn.:.tnków hyrdlforg•eo:l10ig1i.czln.y,ch wy-wie<raj,ą zib:ro,T'nilki- wodne. Zats'ięrg odtd:z.i·a:łyiwatnria ·i wi•el l-kerść zc:.tchrodząiCy•ch zlmi!an zale~ż·ą w ztna~c.znle<j mierze
od .rz.ędiu r;zeki, na: kitórej je:srt d:oikaili'z·orW:aiily zib~o·r
niik •Wodny, .& ~ponaidtt:o od w:s;zysrtlkrich wyrż:elj om,ó•wi·
o-nylc'h c.zynniikbw.
1Na1jrvvlięlk:sze .i naj1groźniejsze w Sikurtikra,c.h :zm:ira1ny
z.a1crhrodrzą w rej1oni•e o·si .za1po-ry c.zo,łolwrej. T1u borwie1m
j.e1st na:jlwi·ęlkrsrza wylsolkorść stpi:ęl~rr:zenia wody rW .zib:.
orr-nirku. W tym rej-onie n.asctępu:je zwyik}e infiltracja
WIOidy ze .zibioiT'niika W .giłąlb WYIS·OCZYZIIly, Z krtó:re:j
fo•r-muje .s1ię .s1t1rum'i.eń fi1l.it'ralcjli olkrętżnej WIO•k6ł p:rzy•
czól-ków skierowany następnie do doliny i rzeki poniżej
o~si za1pory. Na te:n .S!tf'Uim;!_,eń n2ikłJadra sirę strumi·eń
wód podz.iermny.ch drojpłyrwająrcyrch z wy•sorcrzy!zrny. W
Wyln.iku t.ego. 1C'Zę1Sto rpOIIlrirżlerj zarpo•ry Wzldł'UIŻ krarwęrdiz,i
dro1bny porwisitają podlmo:kbc:ści, a w .sam.ej d1o:11;1nie
po-jo.rwia'ją srię źródła w wyn~lku· trzw. prr'zelbić hyld!l'
a.u'li-czrny:crh orraz ztnarc:z,ne ·orbs'zo.rry by1waoją ,P'oditoJplionre. Zjr
a-v.:l::skra t,e .są tym g·,rorźni.ej:sze i· o wiręlkiSZylm w·zr
prze-srtlf'z·en.:eniu, i:m wyżsrzergo rzędu jersrt Sjp.ię'trz.ona, f,z·
e-ka. i i1m wyżsL'Je rje,st 1piętrzernie. Odldz.iaływa,nie orbi.e
:k-tów rmel,io:r.acyjrnych ·je1st za.zwycza1j: tmnierjrsze i o
lba.r-dzierj o:graniczonym. zasi·ęgru, l•e·cz j1es.t icih !bez rp
orów-narnia wfięlc-ed, 1tak ,że m,o,gą ,prowrardz.ić dro z1mia1n
r-e-gionatlnyrch, ntp. do obrni1Ż1en1~a zlwi·er6ardłra wody
glrun-trorwed.
OBECNY STAN BADAŃ I PROGNOZO W ANIA
HYDROGEOLOGICZNEGO
Ze wz,grlędtu na, ,omówitone wieilk1i-e zamlierrtzenJia:
in-wefstyrcyjrne dor 2Q,Qr0 r., wyda·je się nirezlbę\d'ne z.al
srta-notwirernlie si·ę nad olbe1cną orgalni:z,arcj:ą WJ1Sipr€1crja:1i.zlo
lwa-ne1j .s'łuiŻ/by hyidlr-org·eoll·Oiglirc:zrnej, wykrornJują.crej .bardran:ia
dlla ,protnze:b burdroiWnirctwa wodneglo i m·e1i·o:rracyrjne.g'o.
Oibercr1ire iiSibnti:el}e :w P.orlrs,c.e tyllk:o jednro· srpercja:kf
sty-c,zrne pif!Z·erdlslięlbborr'sltlwto gerorlro,gkrzne, wylk'O'lliUijrąlce głó
'Win1ire ,pr,orj elk:ty i dolkrurnen'tarcjoe· geiOrlogi,c:zino-,irrużyrnie:r
·SJkie d;lar zblirolf'nJkÓiw wodrny,c:h. W ralffia:ch tych
doku-mentacji są ustalane warunki hydrogeologiczne,
prze-de wls,zyrsitlkitm w rejroni-e olb\~ektt'Ó\W hwdroiWlany1c'h.
N.a-t.omr.i a s,t ustall€Jni a waT unków h y1dr;odyna1m\irc zny:ch wód
po1dzi-€1mrny,c,h w z•l<E'Wnri i dorlinie .orrra•z pr-o,gnoz
hy-droogerorlolgilc:zrnych w1p:ływu zlb:rornnJkÓiw na. .t:e.1reny
prrzy-le1g~e, mi,mo _t,alk,irch wy.m.a1ga·ń, sft:a1wianyrch prrzez Mrię
drz yr,e:srorrt o1wą -KorrJ:1sj ę D okurnen:t ac.j:i Ge:o,l:orgtlic,znro·-,
In-żyrnielf:skilch p.nzy Cernrtrallnym U!rrzęldz:ie Gelo,}o.g:iri, ze
wzrgllęrdu na n.i·Etwys:t.a~rczają1cy po1tenoja1ł baldarwczy, na
01gó.ł nie wykonwje s;ię. Badań zaś i ,prognoz. hyrdir
ro-g·eolotgicznyclh rdla portrze/b 1pro1j·eiktowania :SY'stemów
merkro1rarcyj\nyrch nrle wyk•Ornturje s.ię w o•gÓilre.
WIS!po,rnnira:ne pnz•erdiSJi<ęlb iro-r.s,trwo. :Sipetcj alliiisrt yiCZill e
n
:
ema j~eldnorsrt.ki o:rgan.i,zarcyjne•j wy:sp:ecjar]i\zralwanelj w
UrSitallanli'U rP'r-ogrnoiZ h}'1dr-orgreo1ogk1Z'llyrch. Dlart,egiJ· też
orbe.,cn:i:e ,PT·Orgnorzy 01pra:e:OIWYIW21ne są lnajrc,zę,śrciej prrzez
'WY'ŻIS'ze u_lc;z,eilrnl:·e 1ub itnSJtyitrulty .r·elsorrltrolwre.
Ni·e je1st. korzy,sibne, grdy hyrd:rro,g·eolro.g qprra·cowuje
hydrrorg'E'O'logilc·zny motderl prz.elstrrz,ernny zllewrn1i
rpOrdlzi:erm-nej .i 1U1starla ni1ezlbędne parrarmeltTJl wa.r.Sitlw, a· inny
specjra'lri1srta - zlby1t c.zęts1to n1i-e h}'1dr•og,ei01lroJg - UJsrtarla
pro1gnozę zmian warunków hydr01geol'olgkznych.
IKon-SEiktwenlcją telgro je1s1t ,zrarpe:wine .brra:k a1na.li'z:
p:orrówlna-wrczy1ch zm·i'C-In: .prr'O'glntO'Z:OWanyrch i r1zerczyrw1i'srtych, kr
tó-re w ilsrto,bny SIPOrsób m·ogłyrby WIPływać ma: r·OIZIWÓj
t,erj :d!z·i:eid'zli1ny bardań hyrd:rcig'eroll:ogtircztny,ch. Zesr:,alwri:e'nil'e
Srtarnu o:betcnerg.o z za·lOlŻ,ernialm!i rea:li'zarcjli ,;Protgramu
W\irs.ła" .ma1wri,a p;r,ze!d s;łuzbą g€!o'lO!g::icrzną wi,e:llkie
.z.a-dralnria orr.grani:zacyj,ne i balda!wcz·e: drla ,poitlrz:e:b
s:zero-k:o iPOjlmro,wran·ej gro1srpoid.aTik\i wodln·ej, jak rów:ni:eż w
asiprelkcie o·chrony ś:rodOtW(Isika. Bo. rorz.sąldnire i
orplt.y-mainLre g.orE.!prord 2ir 01wa ć ,z a1s•oiham·i wordrn.y\mli mo,żJnra t
yll-ko wórwlcza!s:, gdy ma si~ę dolbr.e r·orz1pt01ZII1a1nire ii1o·śrci
i. j&lko:śd ty,ch z,a:srohów orraz kri-edy ffiiOiŻ'nra,
prz,e:\v1i-dz~eć skutki poczynań :t,e,chni:k,i 1Wikra·cza1jącej 'W
przy-rodę.
PROPONOWANY ZAKRES I ETAPY BAiDAŃ
HYDROGEOLOqiCZNYCH
rPodts1tawą ,projerktOJwlarnLa, re:a1l:ilzarcji i e!k:s1pl·oata1cj:i
otli-ektów hyrdtro,te.lchnkzrny,ch i sy1ste1mów merlio:ra,
cyj-nylch pro:wlnna być dolbrrz·e r·Ozipuzlnalna~ buldorwa, geo·
lo-gri:ezrna i Wla!ru•nJkii hyidTOigeorlro:gri:c·zrne pro:dło1ża1 o:rra:z
te-:r:Emó:w prnzy'lregły,ch. Aby ustalić na.jrwa1żnri,€1j:s1z,e el
lemern-ty .slkładorwe dokurm€1nrtowa:nia hydrogeorlro·gf~·c,znergro,
'k1tórre są nie:zlbęrdlne- ,przy proj.ek1to,wa1ntiu zlbi·O!fn(ikólw
i sy/temów melirorr1a-cy1j1nyrch, naletży ,prarce baidaw·cze
p,ro•wadzlić eta1parm.i, pro'z'Warlrającym\i na co~raiz ba1Td1ziej SiZ cz·elg:ół:orwe rO'zjpo.zn a n1i.e waT urnlków hydirog~ero1l orgiiC, z-ny,ch.
1W pr~~e!Tw:szym eita1pri.e po•Wi1nrny być Ulstalro,ne orgólne
'Wrarunlkoi hydrog-eoLorgr:1czn-e z1lewni na· podiSit.arwlie
ana-lirzy i !Wyik:Oir:zy!stania rg:łównire rna:sltęjpulją,cyrch
ma;telfi'a-łów ii.Jstnliejących:
- .z·elstatwru temartyczny,ch ma1p, np. geolorgkzrnej,
g.ero,morrf.oilo·glircrz.nerj, orrohyrdro.grra,f.ircrz<ne!j .i i1nrny~ch w
od-P'CIW1i·ednli ej .sik allri,
- ·Otp(rsórw .irs,trru:tej•ą,cyrch wier:ceń, orprarerowań, li:t,
erra.-·tu.ry,
- dreldlnc:rarz.oweig·o po.mliarru z'wri·e!rtC'i:aidlła·. wody
pod-ziemnei w ils:tni·elj.ą,cylc:h studni,ach (:korpa:ny.ch i
wiier-cony,ch).
Barda1niamli ,p:rowtadzrornymri na tym e!tra\p:ie ,p.o:wi1nien
.być Olbijęlty catły obisrzaT z!lerwtni pror\"·l::e:rzlchin'iro,wej, po-:v;l~~ę!kslzony rO· Srtlrelfę Slzerok:O·Ś·C'i 3 dO· 5 k1m, ro2dą
g.a1jąrcą .s·ię wzrdłiu1ż wo:d\oid'zli.a,łu, w cel'U' U!S!ta1l,e1nlia p!T:z·
e-bieg:u dlz:ialłu wóid J)·odz,ilemny.ch.
·
W 1wyrniik:u ltyrcrh iba1d.a:ń ,i a1nallriizy 1ma1teri'ałólw
m'o·-żna uls:baJ!ić:
~ ·z.aa:-y:s budowy ,geologii,c,z1nej ge'Oimorfro;lro:g'iiC:
z-ne!j obsz.a~ru z:1ewnti,
- g~ranoirce zlewni plodizliermnej, t1j1• wododzliały, - rpli:OiniO'WY j~ej zatslięig., a wię1c gJrUibiOrŚĆ kormplrelk:su
,skał ,drr·€1nO!Wa,nyc,h pTIZ€\Z doiHłnę i· :rzrekrę,
- ·O.bis!Z.a!ry za\sirl,anii.a i i1nte1n:sylwrnerg.o drrerna1żu wód·
pordiziemny'ch,
- erhlarrakte!f .k:o,nt,alkitólw hyidlmurl'iczriyrch m:ięidrzy
po,szclz·elgórlmyrmii w a~r:strwatmi wodom o.śnyrmli.
Porwyżrs;ze usta1l'enia pozJWallajrą op:ra1corwać w.stępny
mlordeil ,prze!sltrze~nny warrulnlkÓiw hyldirorg,erorlqg,itczrnyrch, a
szczegr61n:i.e model hyld:rodylna:mlirctzny zl1ewrnli proldl
z\i,erm-ne~j. Urm·ożilrilwrila to orpraiC10rW!ainie konc·erpcrjri
OIPtYiffiialne-go g\OiSJporda,rrolwanlia, łąlc,zJlli,e wodami podlz:i-emnymli ,i
pOWI~re\rz,clhrnliro,wyrrJi w .zile!Will.i r:zeiCZill'€1j, ,gJM1wrnli,e dla
portrz-eb .rorl:nli,cltrw a. W ylnlilk i baidań p:nze\prorwald z.orn y ch
na tym e1ta1pi·e mo1gą być rówrn:i,eż prr1zyrdatnre p1rzy
prode:jlmorwanitu decytzj1i· orsta1teczrne1j O· wylbo:rz.e
l·Oklalri-z.a.cji budotw'li hyldrr.olt.echni·C'z'nych i umą1dlz:eń
wordlno--m ellilOT arc y j1nyrc.h.
1Nra diru,g/ilm erta:pi·e z.aJp:r·oj:e:k:bo;wanolby batdan1ia dla
po:s;zlcz·elgólny,ch olbll·elktó.w na; OlkTe\Ś·lolnyrch olblsz.ara.ch i
w ok!f·erśllornylm celu., ,giłówrn·i.e w droiHrnli.e rlze,c.zlnej., 'lljp.
w c.ell'u u;s1ta1lernira k:ontt:akrtu hyrdrraull'ircznetg·o m;ięidlzy
w:alr:stlwralmi·, u1srt allerni!a lolk a1Hiz·a1c j i po1mialf·01WY'Ch
prz-e-'kr:ojólw hyd:ro~meltryiCIZinyrch. W tym czarsie prorw1i1nny
być u:ś,cti·ś!lOn e ,pa1r.armertr y hydtr orge:ol·o1gkz:ne •wa:r:s.t:w
wordronrorśnych .i s:łaiborpr:z·elpuls.zrc.za1nyrchr, t,alkli,e j1ak:
rrLąr:żJsz101ŚĆ warrrsrtrwy z.a,wodnli,onelj, zmii·erntniO'ŚĆ w\SiPÓł
czynrni:k:a .f\illt:ra1cji, wie1kość inf·i1lltiT'arcjri, odlsą:c;za.lnorść,
por:olwarto·ść ef,elktyWID.a ka:żJdej war·s:trwry wodornrOIŚinej.
P:onadto na tym e1t1apire n.ail·e1ży pro1wad:z·i-ć baldanti.a
·uzu,pełni.aj.ątce ,pod k~ą;tem prr1orgrn:OIZ.Oiwania v.1pły1wu me-lriro·ra,c,j\1 na wody rprodzli·elmne t'e!fern6w iP'rzyleigłyrelh.
Po-Wiinny w:ięrc by;ć wy\klonane ba1da1n;i.a OIP'OITIIlOŚrC.i
f.illrtrraf-cy }nyrch koryrta. r.z·elkli i brze1g6w o:bszaiTÓIW zalbag-·
n;:ony.e:h. Pordlcza1s tyd1 badań ·nralerży równiielż .doko1nać
blkakr·ortmyrch pomiarrów hydro:me't'rycrznyreh naltęŻre
nia prrzreiPłYIWUr w r,z,erce i do!płylw;ach w dłu!glo,trwa ł;nch C1klresa1ch berzdetslzrczorwy1ch, a w1i·ęrc p;rrzy nilsk:ilc:h
:-:tanarc:h w rze,ce, ki·eldy c.ały prz.etpły!W molŻtna u1znać
za~ p:rz'erpły1w po,chrodzenlia. podzt:reJmne\JO. W tym też
c:zra1sli-e pc1wirnny być prro,wadzrone Slba.cj,onaTrne pom.ialfy
zrwEre:roC!i.aldrła wody grui11Jt:o:wej. Pon.adit·o nalle!ŻY wyt
ko-nać, m~etodą mrodeilo1wa1ni1a mo.l~erma,tyrc,zn:ergo,
hyd:rorge-O:l'o.gr:lezną ,p~ro:g1no.zę Wjpłyrw1u Zlbli.O!fllll:'ka i wrz,ąld.zeń
wo-dno-tmellriror.a,cy1j:ny·ch nra starny wóid g1ru1n:towy,c,h
tere-nów przyrlelg:łych. Wisrkatz8.ine jre1st r&wnietż dlolkonatnJire
f.orto:rnterrpnlta·cj;i zdrjęć l,o,tnilc.zyrclhr, wyk'ona1ny1ch p~r;zy
D!aj1Wy1żls zy,ch st'a1narch w:óld _glrurnlt:olwyrch.
T,r.ze1ci etap potwitnl:reln oherj!mlorwrać o:k<res reailliza,cji
i elk,sjpr}o·alt.aiC!jli zibiorr'lli:tków i obr:reikitów mellrio!fa:cyjJnyrch.
W t)'lm c;za1sie na.lerży srk·u!P'ić szrc!ze,g·&linrą u1Wa1gę nra
po-m,i.aralch i :orbiself'WG.IC,j'i s:tarn:Óiw wód prodizire,mrny·c:h na
o!bis;za.ra,ch beztp:ośrrednio przy1etgłyrch d•o zlbi10Trnilków i
sy,srte.mÓiw meł]iroracyrjny1c!h. Plo:W:ilnny być rÓIWni·elż
pro-wad,z·oillJe pomlia:ry naltę:żooria prz,epły1Wu w oie;k.a,ch i
ro,wa,ch ,m,e]i,o!r.a.cy!jny,ch o1ra1z u U}SICila dre1nów. Na
tym ·e!tapi1e ,pofWilnno s1ię ta!k,2Je wykonać zid'jęda.
lort-ni·c:z·e S1ta1n1u uwtHg,otn,ienl~a ,profiilu glełbolwe~o po·
wy-budo•waniu zhi·ornilka. i wyJkonaniilU za:bCegów
meho-racyj.nydl.
PODSUMOW ANIE I WNIOSKI
Plonl•ewa1ż wody podz1:mr.1ne sitrn:1fy i,n:tE.InSyiWiLJJej
wy-m:a.ny Sltan'Oiwi•ą skł1ad·o'W•e bda1IJ.1SU wodne@o zl•ewni
rzeczny·ch, dlla celów g01sp.od21rki wodnej muls!zą 01ne
być tr.a!k'bO!Walne j aik'o zmi'E!Il,ne w e;z,a;f:d•e. J.esrt t·o· więc
skłald101wa zatlelŻina ·Od -czynnl:lków .pr,alktycznie .n;ie.
zmli'E.'n-nyiC:h w cza's1:1€1, t·alk,iJc.h j.aJc bnd'or\x;,a geo1og:,cz,na,
wa,-runki i parametry hydrogeologiczne, oraz od
czynni-ków z:m,ie,nny,cih ,glłó\wnie m;elbe,or·ok,~:.czny.c·h - O'Pa'd
{jleg,o wi1e!llkość i iln't.enlsytwno·ść), tem1peralbur.a, a. talk:he
działalność człowieka - budownictwo
hydrotechni-czne, mel,i:olfalcyjne ujęcia elkiSJplloalta,cyjne.
,'P~r:zy talk1im ,uj.ęlciu 1p~r,olbiLeffilu, 'naj,skUit·ecz,n>i·e'j,s;z·e j,eJst
OJPifa<CiO'WY'Wanli,e waTuników hyidir.o,g•eo,lo,glilclznyich, a
s·z.c.z,e,gó1nii·e hy'dlf,odynan11i,czny,ch z~atrówn:o, od S'tlr·on y
j aik o·śldOIW·elj, jalk i ill,o·ś,ei'OIW'etj, .dl1a z·lełWini podzi~~emny,ch
bądź jeldiliOiS\t,eik hydf'O'l!O,gi'C'ZIDIO-Ihydr·O~eiO,lOigli,OZiilyd1 ( 4).
Ze w;z,ględlu n.a naibu~railne .w.ar:unki briZEi~O'Wie, jaiklilmi
są g•r.atni1ce zloetwlni podJz;i,elminE!jl, 1p.ro,gnlozy zmian
u's;ta-lane dla talk;i,ch obiszarów są róJw1n:eż naljlbi]Ji!ższe
rze-CZY'Wi,sito,ś,cli. Plod!s:t.a,wlo,wylm j'eidn'&lk waf'U'nlki'e'm'
ba:kie-go podeijlśda joe1st k~onie,c;zirw·ść 1P01S1iada1nia wyn1itków
przy1najmni•ej trzyleltn'ilch ohse~Pwa,cjli! ZIW'ieird:aldła. wód
grunrt,owy,ch w rej,ona,ch pro'j!elk!t·olwany,ch inweSitycj.i.
Z ,p:rze!dlslt.a,wiony,ch w ritni.ejlsz,elj pra.cy T'O'ZJwa,żań
WY·lllik.ają l:iiC•Zin.e> ,na;s!tęjpU\jąlc,e WinlitOISki bad'a!WIC:Ze i
,pr.a-kty,Cizne:
- O!P!f a1CIOIWane w p.ier,wlsz ym et a pi e bad a;ni:a
hy-dro,geo,lo<g.i'etZine .są pro,wadZ!OtThe ,głóWini·e na podlsta1wie
litShl'l'eiją'CYic!h ill•albEiri,aJ:Óiw i ty'l!ko UIZ1U!Pe\hnli,one nJP. 1
PO-miaram;j, zwi'e'Wiad~.a wody. Powinny 01ne wypT'zedzać
decy.zje o l;o:k,a1i:z.aJcjj:i budo,Wlii wodny,ch i Sy\SJtemów
me1i,oracyjnych, .a wię1c po,wlnny być WY'k!Qiny1Wa1ne
na €rtapi~e p~r;zedsięwizl:ęć in(we!sty,cyljny,ch, tj. s·tu1dirwm
prz,ed\P~r,o.jelk,to,we,g,o.;
- bada1nia hyd~r!o,g.eo,1o,g~iiczne d'l'a ,poltlf·zeib ro.1ni,cbwa
JP•OIWI~InJny byĆ komipl€ikJS·OIWe i wylkO!fZY'SitytWaĆ WiSZYI
Sit-kll,e noiWIOICZ'EISill!e m.ełbody .bald'atWIC•z,e, od hY'drogeol,o:
gti-c.zne} ilnJberiP:reltacjli zdjęć l,o,t,n:i1czy·c:h i .sa,telitamny,ch do
uslt a.l,an,i'a .pr ogno.z, pnz y za1s1t·o,so,wa1n:iu m·etod
m'ode-lo•wani.a ana;lo,g~o.weg,o i numery,c:z.neg.o;
- 'Uichlw'a'l·Ony pr,ze!z se1jlm .r.ząido1wy ,,,.P.ro.g·ra,m Wi.
-sł,a" wlskaiZIUI}e wyra.źnie lokaili1Za1cję 30 s.t,opnl
w1od-SUMMARY
The paper ,pr·esemts pro.g:ra1mme of teohnic;al
over-bUiilidling of the Vi,stulia Rd.ver and cakhm,oot a,r,ea
for tlhe .n1eeds of a,g!fku.ltu:re, es!Pe,cda1ly meUorratd.on
works and wa,ter SIUtP!PlY f.m agr:ic'ult:ure .and vlillages.
Posd.rbiv.e a!nld ne1g1artive .effeots of hyidrotecih1nkal
st:ructu.r·e1s and m'eldor:ath:m systems on gr·oundiwarte.r
in adij·oining a1rea.s are discusseid. The anialY'sis of the
Plf'e'se,nrt; sta.te of sbu!dies aa1.d hyidlf'o,geologicał prognoses
made f:m the needs of water const!f:Uicltion and
me-liora;ti,on slhOiwe!d tha,t it i s unsa tisf,a:Ctory.
Lt is conduided tha,t tthe ra1n.goe orf hydr·o@eolo.giCial
and pro,g•nos.bic s.tudies shou1d .be m;arkedly wlidened.
T:he st1udies s.ho,ulld be c~au'i,e1d out i.n three ;ph.as·es,
oomesjpontdd.,n:g to the st,a,ges of de:sign, roealizahon and
exp1:oi,tation of wat,er .aJlld mehmation structUtres.
344
ny1ch (llą,C'z:ni'e z ilstn:ieją,cylrrt). Wyn,i:ka1j.ą z t,E!g;o dla
słu·żby geoilo.gf,czn,elj :pi.lne z.adanlla,: po,woł,an:i.a od1
po-Wiiedlnich jedno;s,telk organi·z·a,cy'jnyc'h (m·oile OŚIT'Odlka
ba.dawlcz,elg·o i ,pro@noz hyd'ro'g'e,ol'o'g'kzny,ch), kitfu-e
wy-pr·zed.za,ją~coa ,P!f·O'w'aidrzilylby n:.>E:z!będne bad2mia, a, g,ł.ów
I' i e .o;bs.e,rwacj<e ZIWiie:ro~adła .. wód gnunibo1wy1ch w re-jona·ch w1sk.a.za1nej loka,Ez.a,cji s,topnJi wodlny•cih;
- qdlpo·wiileldn;l,o wc,ześnl:.e, w d'rugim elt'aiP(,e O!pTa,co-walne pr,og,no,zy hyrl.ro.ge<o·llog·i•CIZine (ipr'z,eid, a C'O·
naj.-·,vyżej równo,l,E!glle· z ZT,E - za·ł·o,że:nia1rr.li tec:
hlniczno-ek,onolm·ilcznY'mi pf'ojeik:t1u in;we,S:ty,cji.), po.w:nny
st8J-no,wić pod!s:ta,wę pro.jelkM,w odwodnień tere1nóiw
JJ!f'ZY-zibi'O·rn:ik'O'WY'Ch Olfa·z iniSitt,uk,cjl:, pir2·CY ZlbitOirnJika,.
Do-tydllc:za,SIOf\\'E: dloŚr\x.nilaidlc;z,elnli'a z t·e1j d1z1i,e1::itzli•ny wyka21U,ją,
Żle talk1ie us.ba,Wi·E-·n~e bada:ń i p:roo1gnoz hyldirogeo}o.
g[,c:z-ny,ch po'z!wa,la na podjęc.i·e optylm·a,Jmy.c,h r.o;z<w,i·ąc7;ań
k o n~s:trulk'c y1j1n y1ch i t·e·chino'l'o,giii robót;
- ·w
.oenu konit!fo'li fun·k,Cjlclnlorwa,diat budbwiLiwod-nych i syiSibeimĆ!w mellli'O'ra:cy:jiny,ch o•ra,z sku't!ków i•c.h
o,did'z•i.ały1wan1i:a na Ś'I'·Odow;i1sko przyr odn1~,c z. e be1r,en ów
pr'zy\leg;ły,ch., ni:e;zbętdne j•est prow!adz,en:.e ,pOimi·a,rów i
ob1se1r'w a1c j,i, wy1niik.aj ą1c y'C'ł1 z !P!foO!ptOin owa n eg'o' tr:z elci ego
eta1pu badań.
LITE:RATURA
l. B a'r
t
o s z e k T. - P•olt!fzeiby i zadania melimacji1w dor:oeCZiU Wisły na Ue kieTUinków roz1w01ju
rol-lni.otiwa. Konf. Na1ulk. Tec:hn . .nt. Kienuln!ku RoZJwoju
Gos1poida1rki WoldrJ:ej w Ro11nid,wie na tle
P,rogTa-mlu W11sła, NOT Waa:sza1w.a, 1~979.
2. Ja .s t .r z ę b s !k a H. - Potr.zeiby rolnictlwa
za-dania w zalkf'esie zaopa,trze1nia rolniobwa wsi
IW wodę. Ilbi!delm.
6. Ł a s k i A. - !Pr'oibl,emy zaopart:rz·enia. w wo,dę
lg'OS'podarki narodowej: 1W dorzeczu Wri·sły. Mat.
Konf. NaiUik.-:Teohn. nt. Kom!plelksotwe Za,gos;
pod:a-r·C!wanie i Wyilwrzys.tan,ie Zasdbów W~odny·dh Wisły
i }ej Dorze,c.za, NOT, Waa:szawa 1'979.
4. .P ·o ź 1n i a, !k R. - O ulkieru'Dkowanie badań
hydro-,geolo,giozmych dla potrz·eb ro.lnicbwa. Gospoda.rika
Wodna 197<8 nr 3.
5. UżytkoJwanie g.r.untólw, powie,rzchinia zasie1wóm,
Zlwieoc-zęta, .gOSIPOda,r.sikie oraz zaopa,trzenie
rolnie-tlwa w wodę w c.zeorlwcu. GUS. 1975.
PE3IOME
B cTaTbe Tipep;cTaBJieHa .rrporpaMMa TeXHM:'łecKo:i1
3aCTpO:i1KH BYliCJibi J.1 ee 6acce:i1Ha p;m:r IIOTpe6HOC'Te:i1
CeJihCKOrO X03.HM,C'T'Ba, 0006eHHO B 06JiaCTH
MeJIJ.10pa-~J.10HHbiX pa,6oT :11 cHa61KeHJ.1.H Bop;o:i1. OrrVIcaHbi rroJIO-·
lKJ.1TeJibHbie VI OTpVI~aTeJibHbie IIOCJie,D;CTBVI.H
B03p;e:i1-CTBVI.H rl1,D;pOTeXHJ.1'łeC:KOrO CTpOeHJ.1.H J.1 MeJI.J.10paąliW'H
HbiX CJ.1CTeM Ha 'IIO,D;3eMHbie BO,ll;bi COCe,D;H'VIX paMOHOB.
ITpoBep;eHHhi:i1 aHaJIVI3 ·COBpeMeHHoro coeTO.HHVI.H
rVIp;po-TeXHVI'łeC'KJ.1X J1CCJiep;oBaH:vlli J.1 rrpOrH030B ,D;JI.H
IIOTpe6-HOCTe:i1 BO,D;HOrO CTpOJ1TeJibCTBa M: MeJIVIOpa~VIOHHbiX
pa60'T BbiKa3aJI, "!TO COC'TO.HHVIe 3TO .HBJI.HE'TC.H Heyp;oB-JieTBOp:vr:TeJihHbiM.
B p;aJibHei1rne:i1 'łacTM: cTaThM aBTOp rrpVIBO,IJ;VIT
rrpep;-JIOlKeHMe 5oJiee ruMpoKoro rrpep;eJia rM,n;poreoJiorVI'łec
'KJ.1X VI rrporHOCTM'łeC!KM:x vrccJie,1I:OBaHVI:i1. YKa3hiBaeT Ha
He06XO,D;VI:MQ:CTb Be,p;eHJ.1.H 3TVIX VICCJiep;OBaHJ.1M B Tpex
3Tarrax, B o6pa~eHM:VI 'K 3Ta.naM IIpOeKTVIpOBaHVI.H,
Bbi-IIOJIHeHVI.H J.1 3KCHJiyaTa~M:J.1 :BO,D;HbiX J.1 MeJIVIOpa~VIOH
