Cieszków, pow. Milicz

Jerzy Gołubkow,Joanna Domańska

Cieszków, pow. Milicz

Informator Archeologiczny : badania 7, 53-54

S ta n o w is k o u s y tu o w a n e j e s t n a p ła s k o w y ż u m o re n o w y m o d g le g ły m o k o ło 1 ^ n a p o łu d n io w y w s c h ó d o d o s a d y k u ltu r y w s c h o d n io p o m o rs k i e j .

Z t r z e c h w ykopów so n d a ż o w y c h o łą c z n e j p o w ie r z c h n i 129 m 2 je d e n ty lk o d o s t a r ­ c z y ł o c z e k iw a n y c h o b iek tó w a r c h e o lo g ic z n y c h . B yło to 19 pochów ków c ia ł o p a l n y d i f je d e n s z k ie le to w y w p o w a żn y m s to p n iu u s z k o d z o n e p r z e z o r k ę . Z a le g a ły p r z e w e d n l* tu ż po d w a r s tw ę h u m u s u n a p o z io m ie 0 , 1 0 - 0 , 2 5 m .

O b s e r w a c je o d k r y ty c h o b ie k tó w w y k a z u ją d u ż e z r ó ż n ic o w a n ie w z a k r e s i e k o n s tr u k ­ c j i b u dow y g r o b ó w .N a d e r i n te r e s u j ą c y m z ja w is k ie m było u c h w y c e n ie o k a z a łe g o ^ g r o b o ­ w c a " z ło ż o n e g o x p o je d y ń c z y c h k o m ó r , zb u d o w a n y c h z c z ę ś c io w o s p ła s z c z o n y c h k a m ie ­ n i . S k rz y n k o w a o b s ta w a k a m ie n n a c h a r a k te r y z u j e s i ę p r a w ie r e g u la r n y m u fo rm o w a n ie m p r o s to k ą tn y c h k o m ó r o w y m ia r a c h 1 ,2 0 x 0 ,9 0 m . B a r d z i e j lu ź n e i c h a o t y c z n e o b sta w y w p r z y p a d k u g ro b ó w 3 , 6 , 8 i 15 sp o w o d o w a n e b y ło r a c z e j m e c h a n ic z n y m u s z k o d z e n ie m p r z y o r c e b ą d ź n a c i s k i e m z ie m i,W s u m ie c a ł e z a b e z p ie c z e n ie k a m ie n n e s e jm o w a ło o k o ło 12 m 2 p o w ie r z c h n i o b e jm u ją c 11 pochów ków je d n o s tk o w y c h . P o z d ję c iu k a m ie n n e j o b u dow y " g r o b o w c a " n a g łę b o k o ś c i 0 , 9 0 m n a tr a f io n o n a g r ó b s z k ie le to w y z l u ź n ą o b s ta w ą k a m i e n n ą .J a m a o w y m ia r a c h 1 ,8 0 z Q ,tQ m z o r i e n ­ to w a n a b y ła o s i ą d łu ż s z ą n a l i n i i p ó łn o c - p o łu d n ie s g ło w ą w c z ę ś c i p ó łn o c n e j, tu z n a jd o w a ł s i ę r ó w n ie ż z e s ta w n a cz y ń g ro b o w y c h z ło ż o n y c h z g a r n k a 1 u sa łto d a o n e j m i s y . W j a m i e n a tr a f io n o n a p o je d y ń c z e k o ś c i i ś l a d po s z l f ie l e d t m . i n n . c ie m n a , t ł u s t a p la m a w o k o lic y ja m y b r z u s z n e j .

W o d le g ło ś c i 12 m o d w s p o m n ia n e g o k o m p le k s u k o m ó r g ro b o w y c h o d s ło n ię to s k u p is k o g ro b ó w c ia ło p a ln y c h / 8 / , r e p r e z e n t u j ą c y c h p o c h ó w k i p o p ie ln ic o w e b ez o s ło n y k a m ie n n e j. N a w y p o s a ż e n ie g ro b ó w s k ła d a ły s i ę p o p ie ln ic e , p r z y s ta w k i i n ie w ie lk a U o ś ć o z d ó b b rą z o w y c h / s k r ę t z d r u tu b r ą z o w e g o /, i w y ro b y z k o ś c i / g u z i k / .W ś r ó d g lo b o w e j c e r a m i k i w y r ó ż n ia ją s i ę t a k i e f o r m y j a k : m is y p ro f ilo w a n e z g u z o w y m m o ty w e m o r n a - m e n ta c y jn y m , d z b a n e k , c z a r k i d w u s to ż k o w a te , w a z y s z e ro k o o tw o r o w e do po ło w y a c h r o p o w a - , c o n e , a m f o r y o r a z n ó ż k a p u c h a r u lu b m is y . P r z y n a le ż n o ś ć w /w f o r m n a c z y ń do m i IV o k r e s u e p o k i b r ą z u w y d a je s i ę b e z s p o rn a p r z y u w z g lę d n ie n iu c h a r a k te r y s t y c z n y c h d la w c z e s n y c h fa z ro z w o jo w y c h k u ltu r y łu ż y c ­ k ie j w p ó łn o c n e j c z ę ś c i O p o ls z c z y z n y f o r m pochów ków z s s k r z y n k o w y m i o b s ta w a m i g ro b ó w . C IE S Z K Ó W , p o w . M ilic z M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e w e W ro c ła w iu 53 -B a d a n ia p r o w a d z ili m g r J e r z y G ołubkow i m g r J o a n n a D o m a ń s k a . P i e r w s z y se z o n b a d a ń . C m e n ta r z y s k o c ia ło p a ln e k u ltu r y ł u ż y c k i e j , g ro b y z IV - V o k r e s u e p o k i b r ą z u 1 z o k r e s u h a ls z t a c k i e g o .

P r z e k o p a n o 215 m 2 t e r e n u n a w ią z u ją c do p r a c ra to w n ic z y c h prow ad zon y oh p r z e z E .P o e h l ic h a w 1926 r . W y k o p am i o b ję to t e r e n n a w s c h ó d od je z d n i u l. P i a s t ó w i k i e j .

O d k ry to 54 g ro b y c ia ło p a ln e w te j lic z b ie k ilk a po d w ó jn y ch i z b io r o w y c h .N ś c m e n ­ t a r z y s k u d a ło 6 ię w y r ó ż n ić dw a p o z io m y g r o b ó w ^ o d le g ło ś c i m ięd zy gro b a m i b yły n i e ­ w ie lk ie . W ię k s z o ś ć g ro b ó w m ia ła o b s ta w ę k a m ie n n ą ,n ie k ie d y zw a rtą a c z ę s t o z f ś d u k o

-w an ą do 2 - 3 k a m ie n i« C z ę ś ć g ro b ó -w -w y s tą p iła po d b r u k ie m k a m ie n n y m « p o p ie ln ic e -w k ilk u g ro b a c h były d o d atk o w o p r z y k r y t e k a m ie n ia m i lu b p o s ia d a ły k a m ie ń w ś ro d k u « W s z y s tk ie g ro b y n a le ż a ły do ty p u p o p ieln ico w y ch « c z y s ty c h lu b o b s y p a n y c h s z c z ą tk a m i s t o s u .

P o p ie ln ic e i p r z y s ta w k i były c z ę s t o o b s y p a n e s k o r u p a m i. Z n a jd o w a ły s i ę o n e te ż p o m ię d z y k a m ie n ia m i o b s ta w y i w ś r ó d k a m ie n i b ru k ó w « W y p o s a ż e n ie g ro b ó w s k ła d a ło s i ę z n a c z y ń w i lo ś c i o d 1 do 23 s z tu k , w k ilk u g r o b a c h w y s tą p iły m e ta le « W ś r ó d c e r a m i k i z n a le z io n o k ilk a n a ś c ie n a c z y ń m a lo w a n y c h « P r z e d m io ty m e ta lo w e to : n o ż e , sz p ile « b r a n s o le ty i s i e r p z ż e la z a o r a z sz p ile « k ó łk a i s p i r a l k i z b r ą z u . J e d n a z p o ­ p ie ln ic z a w i e r a ł a 10 p a c io rk ó w b u r s z ty n o w y c h .

54

-CHO DOROW KA, po w« B rz o z ó w I n s ty tu t A r c h e o lo g ii U n iw e r s y te tu S ta n o w isk o 1 J a g ie llo ń s k ie g o M u z e u m O k rę g o w e w R z e s z o w ie B a d a n ia p ro w a d z iły m g r R e n a ta K is z ą i m g r B a r b a r a B u g a js k a « F in a n s o w a ło M u z eu m O k r ę ­ g ow e w R z e s z o w ie .K o n ty n u a c ja w y k o p a lis k z a ­ p o c z ą tk o w a n y c h w 1960 r . C m e n ta r z y s k o k u ltu r y łu ż y c k ie j z ep o k i b rą z u « B a d a n ia s k o n c e n tro w a n o w e w s c h o d n ie j c z ę ś c i s ta n o w is k a , g d z ie n ie u s ta lo n o d o tą d g r a n ic y c m e n t a r z y s k a ,N i e u d a ło s i ę j e j o s ią g n ą ć i ty m r a z e m « Z m ia n a b ie g u n ie w ie l­ k ie g o s tr u m y k a o g r a n ic z a ją c e g o c m e n ta r z y s k o od p ó łn o c n e g o w s c h o d u , u m o ż liw ia p r z e p r o w a d z e n ie w ykopów n a t e r e n i e d o ty c h c z a s n ie d o s tę p n y m . P r z e b a d a n o w b r 32 g ro b y / 729 - 7 6 0 / . S ą to g łó w n ie p o c h ó w k i c ia ło p a ln e p o p ie l­ n ic o w e , w k ilk u ty lk o w y p a d k ac h w y p o s a ż o n e d o d a tk o w o w p r z y s t a w k i . B a r d z i e j o r y g i ­ n a ln ą f o r m ę p o s ia d a ł g ró b 7 5 3 , w k tó r y m p o p ie ln ic a p r z y k r y t a m is ą i m A ła p r z y ­ s ta w k a o b ło ż o n e b y ły k a m ie n ia m i. R z a d k im wypadkiem na tym stanow isku j e s t r ó w n ie ż u c h w y c e n ie z a r y s u j a m y , co u d a ło s i ę z a o b s e rw o w a ć w o k ó ł z w a r te g o s k u p ie n ia k o ś c i w g r o b ie b e z p o p ie ln ic o w y m n r 758« C h a r a k t e r p o z o s ta ły c h pochów ków j a k i m a t e r i a ł z n ic h p o c h o d z ą c y n ie o d b ie g a o d d o ty c h c z a s o w y c h o d k r y ć . Z a ró w n o c e r a m i k a , j a k i n i e l i c z n e z a b y tk i m e ta lo w e / z w o ­ j e z d r u tu b r ą z o w e g o i f r a g m e n ty s z p il b r ą z o w y c h / n ie z m ie n ia ją c h r o n o lo g ię u s t a l o ­ n ą n a IV - V o k r e s e p o k i b r ą z u , Z b a d a ń w l a t a c h 1971 i 1972 z n a n e s ą t e ż p a le n is k a a n a lo g ic z n e do o b ie k tu n r 7 2 9 , k tó r e g o f r a g m e n t z o s t a ł w ty m ro k u o d s ło n ię ty . F U R MANY, p o w . T a r n o b r z e g M u z e u m O k rę g o w e S ta n o w isk o 1 w R z e s z o w ie B a d a n ia p r o w a d z iła m g r E w a S z a r e k - W a s z k o w s k a . F in a n s o w a ło M u ze u m O k rę g o w e w R z e s z o w ie « C z w a r ­ ty s e z o n badań« C m e n ta r z y s k o g ru p y t a r n o b r z e s k ie j k u ltu r y łu ż y c k ie j z e p o k i b r ą z u .

K o n tynuow ano p r a c e r a to w n ic z e . P r z e b a d a n o o b s z a r 970 U ch w ycono z a s ię g c m e n ta r z y s k a w p ó łn o c n o -w s c h o d n ie j c z ę ś c i s ta n o w is k a o r a z r o z p o c z ę to b a d a n ia w