:\G]LDá%H]SLHF]HĔVWZD1DURGRZHJR Akademia Sztuki Wojennej2
kuba_siemiatkowski@o2.pl
2%52112ĝû POLSKI W 0<ĝ/, ĝ52'2:,6.
5(38%/,.$ē6.,&+ W ĝ:,(7/(
PUBLICYSTYKI PISM „RZECZY WSPÓLNE”
I „NOWA KONEDERACJA”
ABSTRAKT: $UW\NXá NRQFHQWUXMH VLĊ QD DNW\ZQRĞFL SXEOLF\VW\F]QHM SROVNLFK ĞURGRZLVN UHSXEOLNDĔVNLFK Z RGQLHVLHQLX GR ]DJDGQLHĔ SRZLą]DQ\FK ] V]HURNR SRMĊWą REURQQRĞFLą SDĔVWZD$QDOL]LHSRGGDQH]RVWDá\DUW\NXá\XND]XMąFHVLĊQDáDPDFKSLVPÄ5]HF]\:VSyOQH´ i „Nowa Konfederacja”. Ich autorzy koncentroZDOLVLĊQDVSUDZDFKWDNLFKMDNSRZV]HFKQ\ SREyUREURQDWHU\WRULDOQDUHIRUP\DUPLL]HZQĊWU]QH]DJURĪHQLDGOD3ROVNL:HQXQFMDFMDFK W\FKEDUG]RZ\UDĨQ\MHVWZąWHNVáXĪE\ZVSyOQRFLHFRZ\UDĪDüVLĊPXVLWDNĪHZ]DSHZQLHQLX MHMEH]SLHF]HĔVWZD:LHOX]DXWRUyZVWDQRZL]DSOHF]H3UDZDL6SUDZLHGOLZRĞFLVWąGPRĪQD GRPQLHP\ZDü ĪH WZRU]RQD Z W\FK ĞURGRZLVNDFK P\ĞO PD ZSá\Z QD SRVXQLĊFLD U]ąGX VIRUPRZDQHJRSU]H]WĊSDUWLĊZRGQLHVLHQLXGRVSUDZREURQQ\FK
Sà2:$./8&=2:(:REURQQRĞüUHSXEOLNDQL]PREURQDWHU\WoriaOQDSU]HP\Vá]EURMHQLRZ\SREyr
DEFENSE OF POLAND IN THE VIEW OF POLISH REPUBLICANS
BASED ON MAGAZINES “RZECZY WSPÓLNE” (COMMON THINGS)
AND “NOWA KONFEDERACJA” (NEW CONFEDERACY)
ABSTRACT:The article focuses on the journalistic activity of the Polish republican milieus on the issues related to broadly defined defense of the state. The articles which were analyzed were published in the magazines "Common Things" and "New Confederacy". Their authors focused on the issues such as general conscription, territorial defense, army reform, external threats to Poland. In these enunciations the theme of the service to the community which must also be expressed in the security of a community is very clear. Many of the authors are the backbone of the Law and Justice party, so it can be presumed that the thought created in these environments influences the government's moves in defense matters.
KEYWORDS:defense, republicanism, territorial defense, armaments industry, conscription
1
A. Tomaszewski, 2EURQQRĞü Z WHRULL L SUDNW\FH [w:] A. Polak, K. Krakowski (red.), 2EURQQRĞü MDNR
dyscyplina naukowa, Warszawa 2015, s. 40.
2
W
PROWADZENIEJednym z odczuwalnych w Polsce skutków aneksji Krymu i wojny w Donbasie jest Z]URVW]DLQWHUHVRZDQLD]DJDGQLHQLDPL]ZLą]DQ\PL]REURQQRĞFLą:LGDüWRV]F]HJyOQLHSR U NLHG\ WR QRZR VIRUPRZDQ\ U]ąG %HDW\ 6]\GáR SRĞZLĊFD ]QDF]Qą F]ĊĞü XZDJL UHIRUPRP ZRMVND $EVWUDKXMąF RG NRQWURZHUVML ] QLPL ]ZLą]DQ\FK ]D LVWRWQH GOD LFK ]UR]XPLHQLD QDOHĪ\ X]QDü ]JáĊELHQLH LQWHOHNWXDOQHJR SRGáRĪa dla forsowanych postulatów. W QLHPDáHMPLHU]HRGQDMG]LHP\MHZSXEOLF\VW\FHĞURGRZLVNUHSXEOLNDĔVNLFKNWyUHMDQDOL]LH SRĞZLĊFRQ\]RVWDáSRQLĪV]\DUW\NXá
2EURQQRĞü SDĔVWZD EĊG]LHP\ WX GHILQLRZDü ]D SURI $GDPHP 7RPDV]HZVNLP MDNR „odpowiednio zorganizowane i przygotowane zasoby oraz SRGHMPRZDQH G]LDáDQLD Z NUDMX i QD DUHQLH PLĊG]\QDURGRZHM Z W\P ]DZLHUDQLH XNáDGyZ L VRMXV]\ Z FHOX X]\VNDQLD okrHĞORQHM ]GROQRĞFL GR PRQLWRURZDQLD ]DJURĪHĔ JáyZQLH ]HZQĊWU]Q\FK R FKDUDNWHU]H PLOLWDUQ\P RUD] VNXWHF]QHJR SU]HFLZG]LDáDQLD LP´3
. W prakW\FH ]DJDGQLHQLH WR áąF]\ VLĊ z V]HUHJLHPDVSHNWyZIXQNFMRQRZDQLDVLá]EURMQ\FK
Czym jest republikanizm? Jeden z przedVWDZLFLHOL WHJR QXUWX -DQ )LOLS 6WDQLáNR GHILQLRZDáWRSRMĊFLHZQDVWĊSXMąF\VSRVyE
5HSXEOLNDQL]P MHVW ]DWHP WHRULą ZROQRĞFL UyZQRZDĪąFą XSUDZQLHQLD L RERZLą]NL RE\ZDWHOVNLH :ROQRĞü WD UR]XPLDQD MHVW MDNR ZROQRĞü SROLW\F]QD – indywidualna ZROQRĞüNDĪGHJo obywatela do uczestniczenia w polityce i gwarantowana jest ona przez ZVSyOQRWĊSROLW\F]Qą.DĪG\RE\ZDWHOPDQDWXUDOQH MDNRF]áRZLHN LSROLW\F]QH MDNR RE\ZDWHO XSUDZQLHQLH GR XF]HVWQLF]HQLD Z SURFHVLH SROLW\F]Q\P L MHGQRF]HĞQLH PRUDOQ\RERZLą]HNNRU]\VWDQLD]WHJRSUDZDGODRFKURQ\VZRMHMZROQRĞFLLLQWHUHVyZ 5ROąSDĔVWZDMHVWVWDüQDVWUDĪ\WHMZROQRĞFLLJZDUDQWRZDüPXNRU]\VWDQLH]QLHM4
. 0LDQHP UHSXEOLNDĔVNLFK RNUHĞODü EĊG]LHP\ ĞURGRZLVND VNXSLRQH ZRNyá WDNLFK organizacji i inicjatyw jak FundacjD 5HSXEOLNDĔVND SLVPD Ä5]HF]\ :VSyOQH´ L Ä1RZD .RQIHGHUDFMD´GRSHZQHJRVWRSQLD.OXE-DJLHOORĔVNL
,QWHUHVXMąFH QDV Z QLQLHMV]\P DUW\NXOH ĞURGRZLVND Z\ND]XMą RG ODW GXĪH ]DLQWHUHVRZDQLH]DJDGQLHQLDPL]ZLą]DQ\PL]REURQQRĞFLą1LHG]LZLWRMHĞOL]ZDĪ\üQD fakt, ĪH VáXĪED ZVSyOQRFLH SROLW\F]QHM D ZLĊF L MHM REURQD VWDQRZL GOD UHSXEOLNDQów priorytet. W MHGQ\P ] DUW\NXáyZ RSXEOLNRZDQ\FK Z Ä5]HF]DFK :VSyOQ\FK´ DQDOL]XMąF ]DJDGQLHQLH SDĔVWZRWZyUF]HMUROLZRMVNDVLĊJDQRGRKLVWRULLĞUHGQLRZLHF]DLQRZRĪ\WQRĞFLVQXMąFZL]MĊ budowy nowej armii:
0ĊĪRZLHLRMFRZLHG]LDáDMąF\ZRUJDQL]DFMDFKSURREURQQ\FKSU]\F]\QLDOLE\VLĊWHĪGR SRSXODU\]RZDQLDZ]RUFyZSR]\W\ZQHJRSRĞZLĊFHQLDPĊVWZDLRGZDJL6WDZDOLE\VLĊ rodzinnymi, a z czasem nawet lokalnymi autorytetami – nowymi elitami IV RP”.
3
A. Tomaszewski, 2EURQQRĞü Z WHRULL L SUDNW\FH [w:] A. Polak, K. Krakowski (red.), 2EURQQRĞü MDNR
dyscyplina naukowa, Warszawa 2015, s. 40.
.RQLHF]QRĞFLą VWDMH VLĊ ZLĊF EXGRZD ZRMVND RE\ZDWHOVNLHJR Z GXFKX ]DVDG UHSXEOLNDĔVNLFK– ]DVDGVáXĪE\ZVSyOQRFLH5
.
=DNOXF]RZHGOD]UR]XPLHQLDLGHLJáRV]RQ\FKSU]H]QXUWUHSXEOLNDĔVNLX]QDOLĞP\GZD pisma: wydawane od 2010 r. „Rzeczy Wspólne” oraz internetowy magazyn „Nowa .RQIHGHUDFMD´ XND]XMąF\ VLĊ RG U WZRU]RQ\ SU]H] F]ĊĞü GDZQHM UHGDNFML Ä5]HF]\ Wspólnych”6 3LVPD NWyUH ]RVWDQą SRGGDQH DQDOL]LH Vą UHSUH]HQWDW\ZQH GOD WHJR QXUWX LGHRZHJR GRĞü SáRGQHJR LQWHOHNWXDOQLH D FR UyZQLH LVWRWQH PDMąFHJR ZSá\Z QD Ī\FLH SROLW\F]QH3ROVNL0yZLP\ERZLHPRĞURGRZLVNDFKVWDQRZLąF\FK]DSOHF]HLQWHOHNWXDOQHGOD ZLHOX SROLW\NyZ SROVNLHM SUDZLF\ ,QQ\PL VáRZ\ SXEOLNRZDQH QD SU]HVWU]HQL RVWDWQLFK ODW DUW\NXá\ GRW\F]ąFH WHPDW\NL ZRMVNRZHM RG MHVLHQL U PRJá\ VWDQRZLü LQVSLUDFMĊ GOD SRVXQLĊü U]ąGX 5]HF]SRVSROLWHM 'RGDMP\ SU]\ W\P ĪH DXWRUDPL F]ĊĞFL ] QLFK Vą RVRE\ ]DMPXMąFH Z\VRNLH VWDQRZLVND Z SDĔVWZLH MDN 7RPDV] 6zatkowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, czy Krzysztof Szczerski, od 2015 sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, od 2017 szef Gabinetu Prezydenta RP7.
$QDOL]D SRZVWDáHJR Z W\FK ĞURGRZLVNDFK PDWHULDáX PRĪH ZLĊF SU]\F]\QLü VLĊ GR ]UR]XPLHQLDPRW\ZyZVWRMąF\FK]DSRVXQLĊFLDPLRER]XVSUDZXMąFHJRZáDG]Ċ od 2015 r., a WDNĪH ]JáĊELHQLDSRGVWDZGRNWU\Q\REURQQHMNWyUD– MDNVLĊZ\GDMH– EĊG]LHZFLHODQDZ Ī\FLH
P
OLSKA W OBLICZU ZAGR2ĩ(1,$=(:1ĉ75=1(*2-DN PRĪQD VLĊ VSRG]LHZDü JáyZQHJR ]DJURĪHQLD GOD 53 XSDWU\ZDOL SXEOLF\ĞFL LQWHUHVXMąF\FK QDV W\WXáyZ Z )HGHUDFML 5RV\MVNLHM NWyUD RG PRPHQWX GRMĞFLD :áDGLPLUD 3XWLQDGRZáDG]\VXNFHV\ZQLHGąĪ\GRRGEXGRZ\GDZQHMSRWĊJL6LáąU]HF]\PXVLDáRE\VLĊWR ZLą]Dü ] ]DJURĪHQLHP GOD Ī\ZRWQ\FK LQWHUHVyZ 3ROVNL QDZHW JG\E\ QLHUHDOQą E\áD EH]SRĞUHGQLD DJUHVMD 5RVML Qa terytoria Rzeczpospolitej8
. To odpowiedzi na pytanie oVNXWHF]QH SU]HFLZVWDZLHQLH VLĊ LPSHULDOQ\P ]DNXVRP 0RVNZ\ SRĞZLĊFRQD MHVW ]QDF]QD F]ĊĞüZRMVNRZHMSXEOLF\VW\NLRPDZLDQHJRĞURGRZLVND&RLQWHUHVXMąFHF]ĊVWRSRWĊJD5RVML X]QDZDQD E\áD ]D SU]HFHQLDQą FR ]UHV]Wą PLDáR QLH XPQLHMV]Dü ]DJURĪHQLD ] WHM VWURQ\ =GDQLHP 5RPXDOGD 6]HUHPLHWLHZD 5RVMD ]H Z]JOĊGX QD NU\]\V GHPRJUDILF]Q\ EĊG]LH VWDUDáDVLĊPRĪOLZLHMDNQDMV]\EFLHMX]\VNDüVLOQLHMV]ąSR]\FMĊQDDUHQLHPLĊG]\QDURGRZHMFR QLHVLH]HVREą]DJURĪHQLHDJUHVMą]MHMVWURQ\9
. „Potencjalny agresor – Rosja – jest bowiem GXĪR VáDEV]\P PLOLWDUQLH NUDMHP QLĪ VLĊ WR Z\GDMH =GURZH SDĔVWZR GDáRE\ VRELH UDGĊ
55ĩ\GRNObywatelskie Wojsko Polskie, „Rzeczy Wspólne” nr 23/2016, s. 24-36.
6$QDOL]LHSRGGDQRDUW\NXá\NWyUHXND]Dá\VLĊQDáDPDFKREXSLVPSRPLĊG]\DF]HUZFHPU
7*ZROLĞFLVáRĞFLGRGDMP\ĪHF]ĊĞüSRMDZLDMąF\FKVLĊZDUW\NXOHDXWRUyZRGSHZQHJRPRPHQWXG\VWDQVXMHVLĊ
RG SRF]\QDĔ U]ąGX 3L6 YLGH 5RPXDOG 6]HUHPLHWLHZ F]\ %DUWáRPLHM 5DG]LHMHZVNL = NROHL $QQD 6LDUNRZVND DNW\ZQLHG]LDáDMąFDQDU]HF]EXGRZ\2EURQ\7HU\WRULDOQHMSRVáDQNDZ\EUDQD]OLVW\.XNL]¶SU]\VWąSLáDGR klubu parlamentarnego PiS dopiero we wrzeĞQLX
8
P. Rojek, 3U]HNOHĔVWZRLPSHULXPħUyGáDURV\MVNLHJR]DFKRZDQLD, Wydawnictwo M, Kraków 2014.
9
R. Szeremietiew, &ODXVHZLW] 0DFNLQGHU 3LáVXGVNL L sojusze, czyli polski dylemat, „Rzeczy Wspólne” nr 23/2016, s. 14-23.
zXQLHV]NRGOLZLHQLHP ]DJURĪHQLD DJUHVMą URV\MVNą 2EHFQH SDĔVWZR SROVNLH QLH MHVW MHGQDN w stanie speáQLü WHM UROL´ VWZLHUG]Dá 3U]HP\VáDZ ĩXUDZVNL YHO *UDMHZVNL -HJR ]GDQLHP :RMVNR3ROVNLHQLHREURQLáRE\NUDMXVDPRG]LHOQLH10
.
:REHFUHODW\ZQHMVáDERĞFL5RVMLNWyUDQLHMHVWZVWDQLHSRGSRU]ąGNRZDüVRELHQDZHW wschodniej Ukrainy, to raczej Polska potrzebnDMHVW$PHU\NDQRPQLĪQDRGZUyW=HZ]JOĊGX QDVZyMQLHZLHONLSRWHQFMDá-DFHN%DUWRVLDNSU]HVWU]HJDáSU]HGDNW\ZQ\PDQJDĪRZDQLHPVLĊ Z NRQIOLNW XNUDLĔVNR-URV\MVNL R LOH QLH ZáąF]ą VLĊ Z QLHJR DNW\ZQLH $PHU\NDQLH 3ROVND postrzegana jest jako kraj zdolny GRRGJU\ZDQLD]QDF]ąFHMUROLZSU]\V]áRĞFLREHFQLHMHGQDN QLH G\VSRQXMąFD RGSRZLHGQLP SRWHQFMDáHP E\ U\ZDOL]RZDü ] PRFDUVWZDPL11
. W tym NRQWHNĞFLHMHGHQ]DXWRUyZSHV\PLVW\F]QLHRNUHĞOLáSHUVSHNW\Z\REURQQH53 Ä3U]\REHFQ\P VWDQLHDUPLLMHVWHĞP\ZVWDQLHEURQLü]DOHGZLH-15 proc. naszej wschodniej granicy”12
.
O
CENA OBECNEGO STANU 32/6.,(-2%52112ĝ&,'UX]JRF]ąFD MHVW RFHQD DNWXDOQHJR VWDQX SROVNLHM REURQQRĞFL IRUPXáRZDQD wRPDZLDQ\FKSLVPDFK5RPXDOG6]HUHPLHWLHZRSLVDáWHQSUREOHPVáRZDPL
VLá\ ]EURMQH 53 SR]D SHZQ\PL Z\MąWNDPL PDMą SU]HVWDU]DáH X]EURMHQLH iRJUDQLF]RQH PRĪOLZRĞFL PRELOL]DF\MQH -HĞOL GR WHJR GRGDP\ G]LXUDZą REURQĊ SU]HVWU]HQLSRZLHWU]QHM EUDNQRZRF]HVQ\FKV\VWHPyZUDNLHWRZ\FKSORW LUyZQLHQLNáą REURQĊ QD PRU]X JáĊERND ]DSDĞü 0DU\QDUNL :RMHQQHM WR V]DQVH REURQ\ 3ROVNL QD OąG]LHPRU]XLZSRZLHWU]XQLHZ\JOąGDMąGREU]H13
.
*U]HJRU].ZDĞQLDNNU\W\NRZDáEUDNIDFKRZ\FKWKLQN-WDQNyZ WHNWyUHLVWQLHMąPLDá\ SURZDG]LüEDUG]RRJUDQLF]RQąVSHFMDOLVW\F]QąG]LDáDOQRĞüDHIHNW\LFKSUDF\PDMąVNURPQH ]DVWRVRZDQLH G]LDáDQLD 6]WDEX *HQHUDOQHJR F]\ XF]HOQLH WDNLH MDN $NDGHPLD 2EURQ\ 1DURGRZHMQLHSRWUDILąFHMHJR]GDQLHPZ\NRU]\VWDüQDOHĪ\FLHVZHJRSRWHQFMDáX6\WXDFMĊ w którym de facto QLH LVWQLHMH 6\VWHP %H]SLHF]HĔVWZD 1DURGRZHJR QLH PD ĨUyGHá SUDZD NWyUHVDQNFMRQRZDá\E\MHJRLVWQLHQLHLIXQNFMRQRZDQLH RNUHĞOLáMDNRVWDQFKDRVX6SU]\MDü PX PLDá EUDN ZLĊ]L V\VWHPRZ\FK SRPLĊG]\ SRV]F]HJyOQ\PL SRWHQFMDOQ\PL HOHPHQWDPL systemu14:ĞUyGSDWRORJLLZ\PLHQLRQHE\á\WDNĪH QLVNDNXOWXUDRUJDQL]DF\MQDQDMZ\ĪV]HJR NLHURZQLFWZD 6Lá =EURMQ\FK WUZDQLH SU]\ VWDU\FK QRUPDFK L SRVWDZDFK Z\ZRG]ąF\FK VLĊ MHV]F]H ] F]DVyZ 35/ NRQIRUPL]P SRVWVRZLHFNLH P\ĞOHQLH L PHQWDOQRĞü EUDN VDPRG]LHOQHJR P\ĞOHQLD VWUDFK PDMą RQH SDUDOLĪRZDü ZV]elkie przeMDZ\ VDPRG]LHOQRĞFL iLQLFMDW\Z\ VáDERĞü GRERUX L VHOHNFML NDGU PDáH ]DLQWHUHVRZDQie poszukiwaniem
10 1D UyZQL SRFK\áHM. Z PU]HP\VáDZHP ĩXUDZVNLP YHO *UDMHZVNLP UR]PDZLD 6WDQLVáDZ ĩDU\Q Ä5]HF]\
Wspólne” nr 2/2010, s. 66-79.
11
J. Bartosiak, Kto kogo? Rzecz o sojuszu polsko-DPHU\NDĔVNLP Z REOLF]X NU\]\VX XNUDLĔVNLHJR, „Rzeczy Wspólne” nr 17/2014, s. 76-88.
12*.ZDĞQLDNSystem QLH EH]SLHF]HĔVWZDQDURGRZHJR, „Rzeczy Wspólne” nr 2/2010, s. 80- 89. 13
R. Szeremietiew, 6LáD VáDE\FK – S\WDQLD R LVWRWĊ SU]\JRWRZDĔ REURQQ\FK, „Rzeczy Wspólne” nr 16/2014, s. 30-37.
iUR]ZLMDQLHP QRZ\FK ]GROQRĞFL RSHUDF\MQ\FK WDNLFK MDN G]LDáDQLD Z F\EHUSU]HVWU]HQL wSU]HVWU]HQLLQIRUPDF\MQHM]GROQRĞFLGRG]LDáDĔQLHUHJXODUQ\FKDV\PHWU\F]Q\FK=NU\W\Ną VSRWNDá VLĊ EUDN SDWULRW\]PX L QHSRW\]P ZĞUyG ĪRáQLHU]\ 3DWULRW\]P PLDá E\ü WUDNWRZDQ\ MDNR SU]HĪ\WHN VáXĪED ZRMVNRZD MHG\QLH MDNR ]DZyG &]\QQLNLHP VSU]\MDMąF\P W\P WHQGHQFMRPPLDáE\üOLEHUDOL]P15
.
Zdaniem Romana Polko, którego rHGDNFMD Ä5]HF]\:VSyOQ\FK´ SRSURVLáD R ]DEUDQLH JáRVX Z VSUDZLH RFHQ\ VWDQX SROVNLHM DUPLL MHG\QLH F]ĊĞü 6Lá =EURMQ\FK 53 ]DFKRZXMH QDOHĪ\W\ SR]LRP Ä2NRáR W\V ĪRáQLHU]\ ]H -W\VLĊF]QHM DUPLL VSHáQLD VWDQGDUG\ i wymogi NATO-ZVNLH0DMąGRĞZLDGF]HQLH bojowe. Reszta to jednostki niedoinwestowane, EH] ED]\ V]NROHQLRZHM L V\VWHPDW\F]Q\FK üZLF]HĔ SURZDG]RQ\FK ] GXĪ\P UR]PDFKHP 0yZLąFZSURVWSRGZ]JOĊGHP]GROQRĞFLERMRZHMSUH]HQWXMąNLHSVNLSR]LRP´-DNVWZLHUG]Lá 3RONRQRZRF]HVQDDUPLDPXVLPLHüOXEFKRFLDĪVSU]ĊWXQDMQRZV]HMJHQHUDFMLSU]\ ]DáRĪHQLX VWDáHM Z\PLDQ\ SU]HVWDU]DáHJR X]EURMHQLD 3RVWXORZDá E\ DUPLL VWDOH E\áR ]DDQJDĪRZDQH Z PLVMH ERMRZH 3UREOHP VWDQRZLáR WHĪ UR]PLHV]F]HQLH MHGQRVWHN VWąG SRVWXODW SU]HVXQLĊFLD LFK V]F]HJyOQLH Z WH UHMRQ\ NWyUH Vą ]DJURĪRQH QDMEDUG]LHM vide SU]HVP\NVXZDOVNL:HGáXJ3RONRWRSU]\E\FLHZRMVN86$GR3ROVNLPRJáRE\]PRELOL]RZDü SROVNLHMHGQRVWNLGRRGE\ZDQLDPDQHZUyZZHGáXJZ\ĪV]\FKQLĪGRWHMSRU\VWDQGDUGyZ16
. =GDQLHP -DQD 3U]\E\OVNLHJR ÄFDáD GHkada 1990- E\áD GOD REURQQRĞFL F]DVHP VWUDFRQ\P´SXQNWZ\MĞFLRZ\WHĪQLHNRU]\VWQ\SRQLHZDĪDUPLD35/FKRüOLF]QDPLDáDE\ü EDUG]R SU]HVWDU]DáD17 6NU\W\NRZDü QDOHĪDáRE\ UyZQLHĪ VDPH VWUXNWXU\ DUPLL JG]LH QD
QLHFDá\ĪRáQLHU]\SU]\SDGDJHQHUDá.
1LHNDĪG\DVSHNWLQWHUHVXMąFHJRQDV]DJDGQLHQLDVSRW\NDáVLĊMHGQDN]NU\W\Ną7RPDV] 6]DWNRZVNL QLH EH] SHZQHJR X]QDQLD Z\SRZLDGDá VLĊ R ILQDQVRZDQLX ]EURMHĔ QD SR]LRPLH 3.% ZSURZDG]RQ\P Z URNX G]LĊNL VWDUDQLRP %URQLVáDZD .RPRURZVNLHJR czeJRDXWRUQLHSRPLQąá FKRü]D]QDF]DáĪHMHVWWRZ\VRNLSXáDSJáyZQLHQDWOHUR]EURMRQ\FK F]ĊVWR SDĔVWZ 8(18 &]ĊVWR SRMDZLDáD VLĊ RSLQLD ĪH ĞURGNL SU]H]QDF]DQH QD REURQQRĞü Vą
WUZRQLRQH Ä3ROVNDPDSRWĊĪQ\EXGĪHWREURQQ\W\ONRRRNPQLHMV]\QLĪ,]UDHOZLĊNV]\ RGSyáQRFQRNRUHDĔVNLHJRSDNLVWDĔVNLHJRLUDĔVNLHJR F]\LQGRQH]\MVNLHJR7HĞURGNLQLHVą QDOHĪ\FLH Z\NRU]\VW\ZDQH´ SLVDá %DUWáRPLHM 5DG]LHMHZVNL19
. W omawianej publicystyce ]QDMG]LHP\ WDNĪH JáRV\ EDUG]LHM ĞPLDáH -DQ 3U]\E\OVNL QLH W\ONR SLVDá ĪH XVWDZRZ\ RERZLą]HNSU]H]QDF]DQLD PDE\üQLHZ\NRQ\ZDQ\SU]H]SDĔVWZRDOHVWZLHUG]LáĪH wFHOX ]DSHZQLHQLD RGSRZLHGQLHJR Z\SRVDĪHQLD DUPLL WHM ZLHONRĞFL NRQLHF]QH E\áRE\ SU]H]QDF]DQLH DĪ 3.%20
. Wobec potrzeby modernizacji marynarki, zakupu nowego
15
Ibidem.
16
R. Polko, Armia bez planu, „Rzeczy Wspólne” nr 23/2016, s. 6-13.
17
J. Przybylski, Kto obroni wojsko, „Rzeczy Wspólne” nr 2/2010, s. 58-64.
18
T. Szatkowski, =EURLP\ VLĊ EH] VWUDWHJLL, „Nowa Konfederacja” nr 14/2014, https://nowakonfederacja.pl/zbroimy-sie-bez-strategii/ (20.10.2017).
19
B. Radziejewski, .U\]\V 1$72 L 3ROVND PLĊG]\ ZLHONRĞFLą D QLHE\WHP, „Nowa Konfederacja” nr 74/2016, https://nowakonfederacja.pl/kryzys-nato-i-polska-miedzy-wielkoscia-a-niebytem/ (20.10.2017).
20
ĞPLJáRZFD ZLHOR]DGDQLRZHJR DNWXDOQLH SU]H]QDF]DQH ĞURGNL PLDá\ E\ü QLHZ\VWDUF]DMąFH „WEXGĪHFLH QD ODWD - QD PRGHUQL]DFMĊ REURQ\ SU]HFLZORWQLF]HM ]DSUHOLPLQRZDQR ERZLHP UDSWHP PLOLDUGD ]áRW\FK W\PF]DVHP RFHQLD VLĊ ĪH UHDOQH SRWU]HE\ Z\QRV]ą SU]\QDMPQLHM PLOLDUGyZ´ 3R]RUQH UHIRUP\ SRUyZQ\ZDá DXWRU GR EXGRZ\ ZLRVHN potiomkinowskich21.
2ELHNWHP NU\W\NL EDUG]R F]ĊVWR E\áD QLHXPLHMĊWQRĞü VIRUPXáRZDQLD VWUDWHJLF]Q\FK FHOyZSU]H]U]ąG]ąFHZ,,,53HNLS\
W zasadzie nie wiadomo, na czym PD VLĊ RSLHUDü QDV]D GRNWU\QD REURQQD &]\ FKFHP\ Mą RSU]Hü QD PDQHZURZRĞFL SU]HZDG]H LQIRUPDF\MQHM L SUHF\]\MQ\P DWDNX F]\ WHĪ UR]ZLQLHP\ QDV]H ZRMVND Z EDUG]LHM WUDG\F\MQ\ VSRVyE LQZHVWXMąF Z VLáĊ ognia, pancerz i wojska obrony terytorialnej?22SLVDá6zatkowski.
3XEOLF\ĞFLHZWyURZDá6]HUHPLHWLHZXZDĪDMąF\ĪHQDMSLHUZQDOHĪ\RSUDFRZDüQRZąVWUDWHJLĊ MDNR ÄIXQGDPHQW G]LDáDQLD Z REURQQRĞFL NUDMX´23 3RMDZLDá Vą SRVWXODW NRQLHF]QRĞFL SRáRĪHQLD
QDFLVNX QD NV]WDáFHQLH HOLW ZRMVNRZ\FK24
. Gen. 6WDQLVáDZ .R]LHM QLH EĊGąF\ Z ]ZLą]NX zRPDZLDQ\PL ĞURGRZLVNDPL SROLW\F]QLH ZUĊF] RG QLFKGDOHNL Z\PLHQLDáQD áDPDFKÄ5]HF]\ :VSyOQ\FK´ WU]\ SULRU\WHW\ UR]ZRMX VLá ]EURMQ\FK REURQD SRZLHWU]QD SU]HGH ZV]\VWNLP przeciwrakietowa; 2) zapewnieQLH PRELOQRĞFL VLá OąGRZych; 3) zinformatyzowanie systemów walki i wsparcia –UR]SR]QDQLDGRZRG]HQLDáąF]QRĞFLVWHURZDQLDĞURGNDPLZDONL25.
: GRELH DQHNVML .U\PX L HVNDODFML ZRMQ\ Z 'RQEDVLH 5DG]LHMHZVNL QDZRá\ZDá GR NRQFHSWXDOL]DFML]DáRĪHĔSROVNLHMGRNWU\Q\REURQQHM
Teraz jeVWF]DVQDSU]\ĞSLHV]HQLHSUDFQDGPRGHUQL]DFMąZRMVNDZW\P]ZáDV]F]DQDG SROVNąWDUF]ąDQW\UDNLHWRZą7HUD]MHVWF]DVQD LQWHQV\ILNDFMĊZVSyáSUDF\PLOLWDUQHM zNUDMDPL PRU]D EDáW\FNLHJR D WDNĪH QD NLHUXQNX SRáXGQLRZ\P – ] SDĔVWZDPL wyszehradzkimi, i zwáDV]F]D ] QLHGRFHQLDQą 5XPXQLą 7HUD] MHVW F]DV QD FLĞQLĊFLH $PHU\NLĪHE\SRPRJáDQDPVLĊX]EURLüD]ZáDV]F]DSRG]LHOLáDVLĊ]QDPLXQLNDOQ\PL technologiami wojskowymi –VNRURGREH]SRĞUHGQLHMSRPRF\MHVWWDNQLHVNRUD26.
:DUWRRGQRWRZDüĪHEDUG]RSR]\W\ZQąE\áDRSXEOLNRZDQDZÄ1RZHM.RQIHGHUDFML´ RFHQDZ\QLNyZSUDFQDG6WUDWHJLF]Q\P3U]HJOąGHP2EURQQ\P-DFHN%DUWRVLDNRFHQLDáĪH DXWRU]\SODQXZ\FLąJQĊOLNRQVWUXNW\ZQHZQLRVNL]ZRMQ\Z*UX]MLL'RQEDVLH27 . 21 Ibidem. 22T. SzaWNRZVNL=EURLP\VLĊ«op. cit. 23
R. Szeremietiew, Clausewitz…, op. cit.
24
T. Szatkowski, 6NąGZ]LąüVWUDWHJyZ, „Rzeczy Wspólne” nr 10/2012, s. 132-139.
25
S. Koziej, 3RSLHUZV]H XFKURQLüVLĊSU]HGORNDOQ\PNRQIOLNWHP, „Rzeczy Wspólne” nr 13/2013, s. 60-67.
26
B. Radziejewski, Kijów zdeptany a sprawa polska, „Nowa Konfederacja” nr 22/2014, https://nowakonfederacja.pl/kijow-zdeptany-a-sprawa-polska/ (20.10.2017).
27
J. Bartosiak, Armia nowego wzoru – ]QDNRPLW\ SRF]ąWHN, „Nowa Konfederacja” nr 84/2017, https://nowakonfederacja.pl/armia-nowego-wzoru-znakomity-poczatek/ (20.10.2017).
B
(=3,(&=(ē67:2P
OLSKI ANATO
Stosunek opisywaQ\FKĞURGRZLVNGR1$72E\áGRĞüVFHSW\F]Q\PLPRZ\UDĪDQHJR QDRJyáSU]HĞZLDGF]HQLDĪHVRMXV]SU]\F]\QLDVLĊGRSRGQLHVLHQLDSR]LRPXEH]SLHF]HĔVWZD Polski. Zdaniem niektórych, po 1989 r. dyskusja nad zmianami w Systemie Obronnym 3DĔVWZD ]DVWąSLRQD ]RVWDáD SU]H] SROLW\F]Qą GHEDWĊ QDG ZVWąSLHQLHP GR 1$72 NWyUH traktowano jako cel sam w sobie28 0LPR WR ZHGáXJ ĩXUDZVNLHJR YHO *UDMHZVNLHJR EH]SLHF]HĔVWZR 3ROVNL ]DOHĪ\ Z GXĪHM PLHU]H RG JZDUDQFML DPHU\NDĔVNLFK 'RGDWNRZR 1$72 SU]\F]\QLD VLĊ GR Z\JDV]DQLD NRQIOLNWyZ SRPLĊG]\ SDĔVWZDPL F]áRQNRZVNLPL MDN :ĊJU\ L 5XPXQLD29 =GDQLHP 6]DWNRZVNLHJR PLPR ZDG 1$72 PLDáR E\ü ÄMHG\Qą
VIRUPDOL]RZDQą VWUXNWXUą VRMXV]QLF]ą ] DGHNZDWQym zapleczem instytucjonalnym iORJLVW\F]Q\P SURFHGXUDPL L NXOWXUą Z\NXWą Z SUyEDFK =LPQHM :RMQ\ D ZLĊF NRUHVSRQGXMąFą ] Z\]ZDQLDPL ] MDNLPL PXVL VLĊ ZFLąĪ OLF]\ü 3ROVND´30
. Z jednej strony, VRMXV] PLDá SR]RVWDZDü GOD 53 ZLHONą ZDUWRĞFLą ] GUXJLHM ZLGDü Z\UDĨQLH ĪH SU]HVWDMH QDGąĪDü]DFRUD]JZDáWRZQLHMSU]HELHJDMąF\PL]PLDQDPLQDĞZLHFLH31
. =DJURĪHQLDGOD3ROVNL XSDWU\ZDá6]DWNRZVNLJáyZQLHZDPHU\NDĔVNLP]ZURFLHQD3DF\ILNLZ\QLNDMąFHPX]WHJR FRUD] PQLHMV]HPX ]DLQWHUHVRZDQLX :DV]\QJWRQX VSUDZDPL (XURS\ ĝURGNRZR-Wschodniej. 1$72 MHVW FRUD] PQLHM VSyMQH D SDĔVWZD F]áRQNRZVNLH dzieli stosXQHN GR ZVSyáSUDF\ z5RVMą32 =GDQLHP 5DG]LHMHZVNLHJR Z ĞZLHWOH Z\GDU]HĔ Z 7XUFML PDMąFHM GUXJą DUPLĊ sojuszu) NATO de factoZ\JOąGDQDVWUXNWXUĊSU]HVWDU]DáąQLHSRWUDILąFąVSURVWDüSRWU]HERP ZVSyáF]HVQHJRĞZLDWD33-HV]F]HEDUG]LHMVXURZ\E\á-DFHN%DUWRVLDNNWyU\VNRQVWDWRZDáĪH
Ä6RMXV] 3yáQRFQRDWODQW\FNL MHVW VáDE\ L V]DUSDQ\ UyĪQLFDPL LQWHUHVyZ Z HXURSHMVNLP Z\GDQLXGRGDWNRZREH]]ĊEQ\´34
.
&RLQWHUHVXMąFHZUHSXEOLNDĔVNLFKSLVPDFKZRJyOHSDQRZDáQHJDW\ZQ\VWRVXQHNGR bezgranicznej wiary w zapewnienLD VRMXV]QLF]H Ä1LH QDOHĪ\ ĪDGQ\FK DNWXDOQ\FK F]\ SU]\V]á\FK VRMXV]\ DQL SRUR]XPLHĔ PLĊG]\QDURGRZ\FK RERMĊWQLH ] NLP WUDNWRZDü VWDW\F]QLHLMDNRFHOXVDPHJRZVRELHOHF]WUDNWRZDüMHMHG\QLHMDNRGRUDĨQ\ĞURGHNUHDOL]DFML LQWHUHVX SDĔVWZD SROVNLHJR´ SLVDá %DUWRVLDN35 6]DWNRZVNL RFHQLDá ĪH Z UD]LH ]DJURĪHQLD
3ROVNDPRJáDE\OLF]\üQDPLOLWDUQHZVSDUFLH]HVWURQ\86$:LHONLHM%U\WDQLLHZHQWXDOQLH +RODQGLLL1LHPLHF=HZ]JOĊGXQDSRáRĪHQLHGHF\GXMąFDE\áDE\WXUROD1LHPLHFFRVDPRZ VRELH PD E\ü QLHSRNRMąFH ]ZDĪ\ZV]\ QD LFK DNW\ZQ\ XG]LDá Z SURMHNWDFK LJQRUXMąF\FK EH]SLHF]HĔVWZR3ROVNLWDNLFKMDN1RUG6WUHDP0DNV\PLOLDQ'XUD]ZUDFDáXZDJĊĪHVDPD
28*.ZDĞQLDNSystem…, op. cit. 291DUyZQLSRFK\áHM…, op. cit. 30
T. Szatkowski, &]\SRZUyWGR0LĊG]\PRU]D", „Rzeczy Wspólne” nr 5/2013, s. 86-103.
31
Idem, Manewry NATO i koniec geopoOLW\F]Q\FK ]áXG]HĔ, „Nowa Konfederacja” nr 5/2013,
https://nowakonfederacja.pl/manewry-nato-koniec-geopolitycznych-zludzen/ (18.10.2017).
32
Idem, Czy powrót…, op. cit.
33
B. Radziejewski, Kryzys NATO…, op. cit.
34
J. Bartosiak, Zachód nas nie obroni, „Nowa Konfederacja” nr 50-51/2014, https://nowakonfederacja.pl/zachod-nas-nie-obroni/ (11.10.2017).
35
53SRZLQQDSDWU]HüQD]RERZLą]DQLDVRMXV]QLF]HSU]H]SU\]PDWZáDVQHJRLQWHUHVXWDNE\QLH ]DKDPRZDá\ RQH PRGHUQL]DFML SROVNLFK VLá ]EURMRQ\FK36
.7DNĪH QLH]UHDOL]RZDQLH SU]H] =DFKyG]RERZLą]DĔZREHF8NUDLQ\WUDNWRZDQRMDNRDUJXPHQW]DEXGRZDQLHPSR]\FML3ROVNL ZRSDUFLXUDF]HMRZáDVQąVLáĊQLĪVRMXV]H37
.
'XĪR XZDJL SRĞZLĊFRQR QLH]DOHĪQRĞFL PLOLWDUQHM 3ROVNL :HGáXJ %DUWRVLDND SULRU\WHWHPMHVWVWZRU]HQLH6Lá=EURMQ\FKNWyUHEĊGąSU]\JRWRZDQHGRZRMQ\VDPRG]LHOQHM E\ü PRĪH EH] XG]LDáX VRMXV]QLNyZ : W\P NRQWHNĞFLH SR]\W\ZQLH RFHQLDá SUDFH QDG 6WUDWHJLF]Q\P3U]HJOąGHP2EURQQ\P]U38
(…) musimy opracowaü QRZą ZLHONą VWUDWHJLĊ – SLVDá %DUWRVLDN – 3RZLQQLĞP\ EXGRZDü ZáDVQH VLá\ ]EURMQH DXWRQRPLF]QH QLH]DOHĪQH RG 1$72 6WDQyZ =MHGQRF]RQ\FK]QDV]\PGRZRG]HQLHPL]GROQRĞFLDPLRSHUDF\MQ\PL0XVLP\WZRU]\ü ZáDVQH V\VWHP\ UR]SR]QDZF]H L VDPRG]LHOQLH RSHURZDü QLH OLF]ąF QD 1$72 ER PRĪHP\VLĊSU]HOLF]\ü0XVLP\Z]DNUHVLHWHMZLHONLHMVWUDWHJLLEDGDüQLHXVWDQQLHVWDQ OLQLLNRPXQLNDF\MQ\FK] SDĔVWZDPLPRUVNLPLF]\OL86$L :LHONą%U\WDQLąNWyUHVą QDV]\PL VRMXV]QLNDPL %R PRĪH VLĊ RND]Dü ĪH QLH EĊGą Z VWDQLH SU]\MĞü QDP zSRPRFą D LQQ\FK VRMXV]QLNyZ SDWU]ąF UHDOLVW\F]QLH QLH PDP\ PRĪH ] Z\MąWNLHP SDĔVWZVNDQG\QDZVNLFKNWyUHQLHOLF]ąF1RUZHJLLL'DQLLVąSR]D1$7239
. .RQFHSFMHEXGRZ\VLá]EURMQ\FK8(X]QDZDQR]DPDáR]DVDGQH40
. Wspólna Polityka BezpieczeĔVWZD L 2EURQ\ 8( QLRVáDE\ ]H VREą U\]\NR RVáDELHQLD VSyMQRĞFL 1$7241. $OWHUQDW\Z\V]XNDQRZ]DFLHĞQLDQLXZVSyáSUDF\PLOLWDUQHM]SDĔVWZDPLUHJLRQX6]DWNRZVNL SLVDá ZUĊF] R ÄPRG\ILNDFML NRQFHSFML 0LĊG]\PRU]D42 : U Z\VXZDá SURSR]\FMĊ
]DFLHĞQLDQLDVWRVXQNyZ]NUDMDPL*UXS\:\V]HKUDG]NLHMWDNĪHQDQLZLHPLOLWDUQHM– FKRüWX QLHZLHONL SRWHQFMDá &]HFK 6áRZDFML L :ĊJLHU PXVLDáDE\ UHNRPSHQVRZDü 3ROVND SRSU]H] VZRMH ]DDQJDĪRZDQLH Z WZRU]HQLH EH]SLHF]HĔVWZD W\FK SDĔVWZ : ]DPLDQ ]D WR PRJáDE\ OLF]\üQDLFKZVSDUFLHQDLQQ\FKSRODFK'RĞüGXĪH]QDF]HQLHSRZLQQDPLHüZW\PXNáDG]LH 5XPXQLD G\VSRQXMąFD QDMZLĊNV]\PL ]DUD] SR 3ROVFH VLáDPL ]EURMQ\PL QD SRáXGQLH RG %DáW\NX L VSUDZQ\PL VáXĪEDPL VSHFMDOQ\PL43 3RGREQLH ĩXUDZVNL YHO *UDMHZVNL JáRVLá
NRQLHF]QRĞüZVSyáSUDF\ZRMVNRZHM]SDĔVWZDPLUHJLRQX– EDáW\FNLPLL5XPXQLąDOHWDNĪH „starymi krajami” NATO (skandynawskimi) – ]ZLĊNV]DáRE\ WR VSRLVWRĞü VRMXV]X SU]\F]\QLDáRVLĊGR]ZLĊNV]HQLDSRWHQFMDáXREURQQHJRQDMEDUG]LHMZUDĪOLZ\FKQD]DJURĪHQLH URV\MVNLHSDĔVWZEDáW\FNLFKĩXUDZVNLYHO*UDMHZVNLPyZLáUyZQLHĪRSRWU]HELHRUJDQL]DFML iUR]PLHV]F]HQLD PLĊG]\QDURGRZ\FK QS SROVNR-áRWHZVNR-HVWRĔVNLFK RGG]LDáyZ QD W\FK
36
M. Dura, 5DNLHW QLH ]DV\SLDü Z SRSLHOH, „Nowa Konfederacja” nr 38/2014, https://nowakonfederacja.pl/ rakiet-nie-zasypiac-w-popiele/ (20.09.2017).
37
M. Staniszewski, &]DVGRURVQąüGRZáDVQ\FKDPELFML, „Rzeczy Wspólne” nr 16/2014, s. 6-17.
38
J. Bartosiak, Armia nowego…, op. cit.
39
Idem,1$72QDNUDZĊG]L, „Nowa Konfederacja” nr 73/2016, https://nowakonfederacja.pl/nato-na-krawedzi/
(18.10.2017).
40
T. Szatkowski, Czy powrót…, op. cit.
41
Idem,2EH]SLHF]HĔVWZRPXVLP\]DGEDüVDPL, „Rzeczy Wspólne” nr 8/2012, s. 66-71.
42
Idem, Czy powrót…, op. cit.
43
terenach44 3RMDZLá VLĊ QDZHW SRP\Vá UR]SRF]ĊFLD SUDF QDG SROVNą ERPEą DWRPRZą wNRRSHUDFML]VąVLednimi krajami45.
'XĪą XZDJĊ SRĞZLĊFRQR NUDMRP VNDQG\QDZVNLP Z W\P 6]ZHFML L )LQODQGLL RILFMDOQLH QLHEĊGąF\P Z 1$72 XSDWUXMąF Z QLFK QDWXUDOQHJR VRMXV]QLND ZRMVNRZHJR 3ROVNL , WX F]\QQLNLHP LVWRWQ\P E\áR ]DJURĪHQLH URV\MVNLH =DFLHĞQLDQLH ZVSyáSUDF\ W\ch NUDMyZ]:LHONą%U\WDQLąLSDĔVWZDPLEDáW\FNLPLPLDáRE\E\üWXGRGDWNRZ\PDUJXPHQWHP QD U]HF] ZáąF]HQLD VLĊ Z WH SURFHV\ 5]HF]SRVSROLWHM &o istotne, Szwecja, Finlandia i1RUZHJLD G\VSRQXMą LVWRWQ\P SRWHQFMDáHP PLOLWDUQ\P który – zdaniem Szatkowskiego – PyJáE\X]XSHáQLüVLĊ] SROVNLP6NDQG\QDZRZLHPRJOLE\]DRIHURZDü3ROVFHWDNĪHSRmoc w]DNUHVLHX]EURMHQLD QSZIRUPLHWUDQVIHUXWHFKQRORJLLGRSROVNLHJRSU]HP\VáX 46.
:VND]\ZDQR QD NRQLHF]QRĞü SURZDG]HQLH SROLW\NL UHDOL]PX ZREHF 86$ 2]QDF]DáDE\RQDSRSDUFLHGODW\FK]PLDQNWyUH]1$72XF]\QLąLQVWUXPHQWREURQ\SDĔVWZ F]áRQNRZVNLFKDQLHUHDOL]DFMLLQWHUHVyZ:DV]\QJWRQX47.RQLHFKHJHPRQLL86$E\áE\GOD
3ROVNL QLHNRU]\VWQ\ DOH UHDOL]P Z\PDJD SU]\JRWRZDQLD VLĊ L QD WDNL VFHQDULXV]48
. Samo rozlokowanie czterech batalionów na wschodniej flance NATO oceniano w kategoriach ]QDF]HQLDZ\áąF]QLHV\PEROLF]QHJR49
. BDUWRVLDNX]QDZDáĪHÄEDUG]LHMQLĪRUR]PLHV]F]HQLH Z3ROVFHVLá1$72SRZLQQLĞP\]DGEDüRSR]\VNDQLH]DFKRGQLFKWHFKQRORJLLZRMVNRZ\FK Na podzielenie siĊ QLPL QDV]\FK VRMXV]QLNyZ VWDü 7R UDF]HM NZHVWLD ZROL SROLW\F]QHM´ 50
. WF]HĞQLHM SLVDá ĪH Z Z\QLNX ]ZURWX 86$ NX 3DF\ILNRZL L X]QDQLX &KLQ ]D JáyZQHJR U\ZDOD SUDZGRSRGREQLH ]DDQJDĪRZDQLH ZRMVNRZH 86$ Z (XURSLH ĝURGNRZR-Wschodniej QLH PRJáRE\ PLHü RGSRZLedniego wymiaru. Polska ZLQQD ZLĊF Z\PyF QD 86$ SRPRF wVWZRU]HQLX ZáDVQHJR V\VWHPX battle network WM ZRMVNRZHJR V\VWHPX ĞZLDGRPRĞFL V\WXDF\MQHM &HOHP QHJRFMDFML ] :DV]\QJWRQHP SRZLQLHQ E\ü WUDQVIHU RGSRZLHGQLFK WHFKQRORJLL:\QLNWDNLFK]DELHJyZE\áRE\ WHVWHPDPHU\NDĔVNLFKLQWHQFML51
.
S
TOSUNEK DO POBORU I UZAWODOWIENIA WOJSKA6]HURNRRPDZLDQ\PWHPDWHPE\áRRGELHUDQHUDF]HMQHJDW\ZQLHX]DZRGRZLHQLHDUPLL i ewentualne przywrócenie zawieszonego w 2009 r. poboru &R LQWHUHVXMąFH UH]\JQDFMD zQLHJR PLDáD E\ü ]GDQLHP MHGQHJR ] DXWRUyZ QLHRSáDFDOQD HNRQRPLF]QLH ÄĩRáQLHU]
44Na równi pocK\áHM..., op. cit.
45 0 .XĨ 'ODF]HJR SRWU]HEXMHP\ EURQL MąGURZHM, „Nowa Konfederacja” nr 9/2014,
https://nowakonfederacja.pl/dlaczego-potrzebujemy-broni-jadrowej/ (18.10.2017).
46
T. Szatkowski, Czy powrót…, op. cit.
47
A. Bilski, NATO rusza na wschód, „Rzeczy Wspólne” nr 17/2014, s. 90-98.
48
J. Bartosiak, 1$72 QD NUDZĊG]L, „Nowa Konfederacja” nr 73/2016, https://nowakonfederacja.pl/nato-na-krawedzi/ (5.09.2017).
49$ 5\ELĔVND 1LH]JRGQH 1$72 SDWU]\ QD 5RVMĊ, „Nowa Konfederacja” nr 73/2016,
https://nowakonfederacja.pl/niezgodne-nato-patrzy-na-rosje/ (5.09.2017).
50
J. Bartosiak, Projekty zamiast pocisków, „Nowa Konfederacja” nr 28-29/2014, https://nowakonfederacja.pl/ projekty-zamiast-pociskow-2/ (1.10.2017).
51
Idem, Nie przez bazy NATO droga, „Nowa Konfederacja” nr 64/2015,
]DZRGRZ\MHVWSRSURVWXGURĪV]\$UPLDPXVLNRQNXURZDüQDUyZQ\FKSUDZDFK]F\ZLOQ\P U\QNLHPSUDF\DSRQDGWRNRV]W\NXPXOXMąVLĊQDSU]\V]áRĞüZSRVWDFL]ZLĊNV]RQHMOLF]E\ emerytur mundXURZ\FK SU]\ F]\P Z WHM EUDQĪ\ DNXUDW SHUVSHNW\Z\ SRGQRV]HQLD ZLHNX HPHU\WDOQHJRQLHVąV]F]HJyOQH´523U]\E\OVNLSLVDáĪHX]DZRGRZLHQLHDUPLLZLą]DüPLDáRE\
VLĊ WDNĪH ] REQLĪHQLHP RJyOQHJR VWRSQLD JRWRZRĞFL VSRáHF]HĔVWZD GR XF]HVWQLFWZD w konflikcie zbroMQ\P=DQLHFKDQLHSU]HV]NROHQLDV]HURNLFKU]HV]OXGQRĞFLVNXWNXMH]QDF]QLH ZLĊNV]ąWUXGQRĞFLąZSU]\VWRVRZDQLXMHMQSGRZDONLSDUW\]DQFNLHM2GELüWRPXVLVLĊWDNĪH QD VNXWHF]QRĞFL DUPLL Z Z\NRQ\ZDQLX ]DGDĔ QLHPLOLWDUQ\FK WDNLFK MDN SRPRF OXGQRĞFL w wypDGNXNOĊVNĪ\ZLRáRZ\FK53.
3U]\E\OVNLSRGNUHĞODáWDNĪHÄZ\REFRZDQLH´ĪRáQLHU]\]DZRGRZ\FK]HVSRáHF]HĔVWZD ]DQLNQLĊFLHĞURGNDHGXNDFMLSDWULRW\F]QHMRUD]VSRáHF]QHMLQWHJUDFML$XWRUVWDUDáVLĊUyZQLHĪ REDOLüPLWMDNRE\REVáXJDQRZRF]HVQHJRX]EURMHQLDE\áDQLHZ\NRQDOQDZSU]\SDGNXVáDELHM Z\V]NRORQ\FK ĪRáQLHU]\ ] SRERUX $UPLD ] SRERUX QLH PXVL E\ü RGELHUDQD MDNR UHOLNW NRPXQL]PXVNRURNUDMHWDNLHMDN1LHPF\6]ZHFMD)LQODQGLDF]\6]ZDMFDULDMąXWU]\PXMą SRZRá\ZDQLH VLĊ QD SU]\NáDG\ DUPLL SRERURZ\FK Z Z\Pienionych krajach w ogóle Z\VWĊSXMH Z RPDZLDQ\P PDWHULDOH GRĞü F]ĊVWR 6WDQRZF]R MHGQDN – MDN FKFLDá DXWRU – QDOHĪDáRE\ XNUyFLü UR]PDLWH SDWRORJLH ]ZLą]DQH ] IXQNFMRQRZDQLHP ZRMVND GRE\ postkomunizmu, utrwalonych w popkulturze (szczególnie w kinie). Autor ZLąĪH WR zNRQLHF]QRĞFLą Z\NV]WDáFHQLD NXOWXU\ RE\ZDWHOVNLHM SRGREQHM GR WHM ]QDQHM ] SDĔVWZ skandynawskich czy Szwajcarii54.
-DN]DNáDGDáĩXUDZVNLYHO*UDMHZVNLWRĪHDUPLD]SRERUXZ3ROVFHE\áDÄ]áD´QLH ]QDF]\ ĪH WDND E\ü PXVL -DNR SU]\NáDG ÄGREUHJR´ ZRMVND SRERURZHJR ĩXUDZVNL YHO *UDMHZVNLSRGDáZRMVNDL]UDHOVNLHV]ZHG]NLHILĔVNLH3ROVND]PLHQLáDÄ]áąDUPLĊ]SRERUX QD ]áą DUPLĊ ]DZRGRZą´ = GRĞZLDGF]HĔ ] ZRMVNLHP SRERURZ\P Z\QLNDü PLDáD UyZQLHĪ QLHFKĊü3RODNyZGRLQZHVW\FMLZZRMVNR55
.
ĩXUDZVNL YHO *UDMHZVNL GRGDZDá Ä8ZDĪDP ĪH SU]HMĞFLH Z 3ROVFH QD DUPLĊ ]DZRGRZą SU]\ MHGQRF]HVQ\P RVáDELHQLX ]ZLą]NyZ VRMXV]QLF]\FK ]H 6WDQDPL =MHGQRF]RQ\PL RUD] Z\FRI\ZDQLHP VLĊ ] PLVML ZRMVNRZ\FK QLH PD ĪDGQHJR VHQVX DQL militarnego, ani politycznego. W obecneMV\WXDFMLQDOHĪDáRE\EXGRZDüUDF]HMDUPLĊREURQQą DQLHLQWHUZHQF\MQą´FKRüGRGDMHĪHRSLQLDSXEOLF]QDQLH]JRG]LáDE\VLĊQDSRZUyWSRERUX56
. :HGáXJ ĩXUDZVNLHJR YHO *UDMHZVNLHJR 3RODF\ Vą QDURGHP QDVWDZLRQ\P SRNRMRZR QLH UR]XPLHMąF\P ]DJURĪHĔ QDWXU\ PLOLWDUQHM 6DPR ]UHV]Wą X]DZRGRZLHQLH DUPLL SU]HSURZDG]RQH ]RVWDáR Z\MąWNRZR QLHXGROQLH Ä>$UPLL ]DZRGRZHM@ 0\ MHM QLH EXGXMHP\ P\WRW\ONRGHNODUXMHP\-HĞOLREFLQDP\RPLOLDUGyZZ\GDWNLQD021WUXGQRSRZLHG]LHü E\ĞP\E\OLZVWDQLH]EXGRZDüMDNLHNROZLek wojsko”.
52
J. Przybylski, Kto obroni…, op. cit.
53
Ibidem.
54
Ibidem.
551DUyZQLSRFK\áHM..., op. cit. 56
Po aneksji Kr\PX Z U 6]DWNRZVNL SLVDá Z Ä1RZHM .RQIHGHUDFML´ ĪH QDOHĪ\ SRGMąüGHF\]MĊRRGZLHV]HQLXSRERUX 2SUyF]MDNRĞFLOLF]\VLĊERZLHPLORĞüZW\PSRWHQFMDáOXG]NLLPRĪOLZRĞüX]\VNDQLD V]\ENLFKX]XSHáQLHĔ´6]DWNRZVNLVXJHURZDáUyZQLHĪĪHWUXGQRRF]HNLZDüRG86$E\ ZUD]LH]DJURĪHQLD3ROVNLXG]LHOLá\QDPRQHZVSDUFLD]FDáąVZRMąPRFą%LRUąFSRG XZDJĊF]\QQLNLJHRJUDILF]QHMHVWWRQLHUHDOQH57 . 1LHFRSyĨQLHMZDUW\NXOHRGRĞüZ\PRZQ\PW\WXOHÄ7U]HEDQDVZ]LąüZNDPDV]H´ AleksandUD 5\ELĔVND EURQLáD LGHL SRERUX QHJXMąF XQLZHUVDOQRĞü VWRVRZDQ\FK SU]HG 2009URNLHP Z 3ROVFH UR]ZLą]DĔ Ä6áXĪED Z ZRMVNX QLH PXVL E\ü MHGQDN GáXJD L QXGQD ĝZLDGF]\RW\PFKRüE\SU]\NáDG)LQODQGLL7DPSU]HV]NROHQLHWUZD]DOHGZLHNLONDPLHVLĊF\ a poborowi XF]ą VLĊ EDUG]R NRQNUHWQ\FK U]HF]\ 7DNLH UR]ZLą]DQLH E\áRE\ WDNĪH PRĪOLZH w przypadku Polski”58.
B
UDOWAO
BRONYT
ERYTORIALNEJ= UDFML EUDNX RGSRZLHGQLFK ZDUXQNyZ QDWXUDOQ\FK RUD] SRáRĪHQLD JHRSROLW\F]QHJR SRPLĊG]\ 5RVMą D 1LHPFDPL VWZRU]HQLH VLOQHM REURQ\ WHU\WRULDOQHM MDZLü VLĊ PXVL MDNR NRQLHF]QRĞü59-DNVWZLHUG]Dá3U]HP\VáDZĩXUDZVNLYHO*UDMHZVNLÄELRUąFSRGXZDJĊOLF]EĊ
EDWDOLRQyZSROVNLHMDUPLLRND]XMHVLĊĪHQDW\VLĊF\NLORPHWUyZNZDGUDWRZ\FKSROVNLHJR terytorium wojsko jest w stanie obroQLüW\VLĊF\3R]RVWDáHW\VLĊF\MHVW]GDQHQDáDVNĊ 2SDWU]QRĞFL´60 : ]ZLą]NX ] W\P ] ZLĊNV]RĞFL DUW\NXáyZ SU]HELMD SRVWXODW EXGRZ\
ÄNLONXVHWW\VLĊF]QHM´ REURQ\ WHU\WRULDOQHM NWyUD PRJáDE\ – Z UD]LH NRQLHF]QRĞFL – NRQW\QXRZDüRSyUZIRUPLHSDUW\]DQFNiej61.UDMĞUHGQLHMZLHONRĞFLMHVWZVWDQLH]DVWRVRZDü
PHWRG\ RGVWUDV]DQLD QD W\OH VNXWHF]QH E\ ]QLHFKĊFLü SRWHQFMDOQHJR DJUHVRUD GR DNW\ZQ\FK G]LDáDĔ623RZRá\ZDQRVLĊUyZQLHĪQDDUJXPHQW\QDWXU\HNRQRPLF]QHM– ]HVSRU]ąG]RQ\FKZ
latach 90-tych kalkulacji 6]WDEX *HQHUDOQHJR Z\QLNDáR ĪH EXGĪHW REURWQ\ WHU\WRULDOQHM Z\QLyVáE\RNZ\GDWNyZSU]H]QDF]DQ\FKQDREURQĊ63
.
3RFKZDáDLGHLEXGRZ\REURQ\WHU\WRULDOQHMED]XMHUyZQLHĪQDRGZRáDQLXGRIRUPDFML KLVWRU\F]Q\FK-HGHQ]DXWRUyZSU]\SRPLQDáĪHV]ZDMFDUVNDREURQDWHU\WRULDOQDLQVSLURZDáD VLĊ PLQ GRĞZLDGF]HQLDPL SROVNLHJR 3RZVWDQLD 6W\F]QLRZHJR ,QVSLUDFMą ZLQQ\ E\ü WHĪ GRĞZLDGF]HQLD $UPLL .UDMRZHM64 :]RUHP ZLQQ\ E\ü UyZQLHĪ IRUPDFMH IXQNFMRQXMąFH
ZVSyáF]HĞQLH Z LQQ\FK SDĔVWZDFK$QQD 6LDUNRZVND V]HURNR SRZRáDáD VLĊ WX QD *ZDUGLĊ
57
T. Szatkowski, Szczepionka na Krym, „Nowa Konfederacja” nr 23/2014, https://nowakonfederacja.pl/ szczepionka-na-krym/ (20.10.2017).
58 $ 5\ELĔVND 7U]HED QDV Z]Ląü Z NDPDV]H, „Nowa Konfederacja” nr 26/2014, https://nowakonfederacja.pl
/trzeba-nas-wziac-w-kamasze/ (20.10.2017).
59
A.M. Siarkowska, Obrona terytorialna – napraZGĊSLOQDSRWU]HED, „Rzeczy Wspólne” nr 20/2015, s. 126-139.
601DUyZQLSRFK\áHM..., op. cit. 61
R. Szeremietiew, Clausewitz…, op. cit.
62
M. Staniszewski, &]DVGRURVQąüGRZáDVQ\FKDPELFML, „Rzeczy Wspólne” nr 16/2014, s. 6-17.
63
A. M. Siarkowska, Obrona terytorialna..., op. cit.
64
1DURGRZą Z 86$ V]ZHG]Ną *ZDUGLĊ .UDMRZą F]\ L]UDHOVNLH 'RZyG]WZR 2EURQ\ :HZQĊWU]QHM65 ,QQ\ DXWRU V]HURNR SRZRáXMąF VLĊ QD EDGDQLD *HQH¶D 6KDUSD GRW\F]ąFH
ZLHORDVSHNWRZRĞFL REURQ\ RE\ZDWHOVNLHM JáRVLá NRQLHF]QRĞü Z\FLąJDQLD ZQLRVNyZ m.in. zQLHGDZQ\FK GRĞZLDGF]HĔ XNUDLĔVNLFK 6SRáHF]HĔVWZR XNUDLĔVNLH PLPR SRF]ąWNRZHM QLHSRUDGQRĞFLGRĞüV]\ENR]DF]ĊáRRUJDQL]RZDüEDWDOLRQ\RFKRWQLF]HRUD]]DRSDWU]HQLHGOD QLFK V]HURNR ]DIXQNFMRQRZDáR WDNĪH SU]HĞZLDGF]HQLH R NRQLHF]QRĞFL XSRZV]HFKQLania HGXNDFML SDWULRW\F]QHM F]\ ZLHG]\ R ZRMVNRZRĞFL 6\WXDFMD ]QDQD ] 8NUDLQ\ SRND]XMH UyZQLHĪĪHZLHOROHWQLH]DQLHGEDQLDQDW\PSROXPRJąPLHüWUDJLF]QHVNXWNL66
.
3R]\W\ZQLH Z\SRZLDGDáD VLĊ $QQD 6LDUNRZVND R SRZVWDQLX )HGHUDFML 2UJDQL]DFML Proobronnych (notabene VDPD G]LHáD Z 6WRZDU]\V]HQLX 2EURQD 1DURGRZDSO – Ruch na 5]HF] 2EURQ\ 7HU\WRULDOQHM Z NWyUHM ZLG]L V]DQVH QD SRJáĊELHQLH ZVSyáSUDF\ UyĪQ\FK ĞURGRZLVNRE\ZDWHOVNLFK%XGRZDREURQ\WHU\WRULDOQHMZ\PDJDMHGQDN]QDF]QLHZLĊNV]HJR ]DDQJDĪRZDQLD SDĔVWZD .RQLHF]Q\P Z\GDMH VLĊ SRZV]HFKQH SU]HV]NROHQLH ZRMVNRZH ]DF]\QDMąFRGRSUDFRZDQLDMHJRVWDQGDUGyZGRVWRVRZDQ\FKGo potrzeb formacji tego typu (aQLH ZRMVND ]DZRGRZHJR :LQQR VLĊ WR RGE\ü Z SRUR]XPLHQLX 021 OXE 6]WDEX Generalnego z organizacjami proobronnymi. Wojsko wLQQR XGRVWĊSQLü QLHUXFKRPRĞFL iVSU]ĊW GR FHOyZ V]NROHQLRZ\FK 2VRE\ RGSRZLHGQLR SU]HV]NRORQH ZLQQ\ MXĪ Z F]DVLH SRNRMX PLHü QDGDZDQH SU]\G]LDá\ PRELOL]DF\MQH GR VWUXNWXU REURQ\ WHU\WRULDOQHM RGSRZLDGDMąFH LFK PLHMVFX ]DPLHV]NDQLD 2EURQD WHU\WRULDOQD WZRU]RQD E\áDE\ QD ED]LH RUJDQL]DFMLSR]DU]ąGRZ\FKSRRGSRZLHGQLHMFHUW\ILNDFML67
.
: RPDZLDQ\FK SLVPDFK GRPLQRZDá DILUPDW\ZQ\ VWRVXQHN GR EXGRZ\ REURQ\ WHU\WRULDOQHM SU]H] HNLSĊ PLQLVWUD 0DFLHUHZLF]D68 -HGHQ ] DXWRUyZ SLVDá ĪH MHVW ]E\W
wF]HĞQLH E\ RFHQLDü FKRü QD SRF]ąWNL RUJDQL]DFML REURQ\ WHU\WRULDOQHM DXWRU SDWU]\ pozytywnie69. S]F]HJyOQLHSR]\W\ZQDE\áDRFHQDSRP\VáyZSRZLĊNV]HQLDDUPLLGR-250 W\V ZUD] ] REURQą WHU\WRULDOQą 70 'RĞü SR]\W\ZQ\ VWRVXQHN GR ZSURZDG]DQ\FK REHFQLH
zmLDQ NRQWUDVWRZDá ] RFHQą UR]ZLą]DĔ ZSURZDG]DQ\FK SU]H] ZF]HĞQLHMV]H U]ąG\ 5]HF]SRVSROLWHM%DUG]RPRFQRNU\W\NRZDQRQSNRQFHSFMĊ1DURGRZ\FK6Lá5H]HUZRZ\FK– 165SRVWU]HJDQHE\á\MDNRÄZáDĞFLZLHPLQL-armia ekspedycyjna”, zaprojektowana w skali ]XSHáQLH Qieadekwatnej do potrzeb71 W\V ĪRáQLHU]\ 165 PLDáRE\ SR]ZROLü QD
]DEH]SLHF]HQLHFRQDMZ\ĪHMMHGQHJRZRMHZyG]WZD72
.
,QWHUHVXMąFH ĪH VWRVXQNRZR QLHZLHOH PLHMVFD SRĞZLĊFDQR SRSXODUQ\P SU]HFLHĪ QD SUDZLF\ SRVWXODWRP OLEHUDOL]DFML SUDZD R GRVWĊSLH EURQL =GDQLHP àXNDV]D :DU]HFK\
65
A. M. Siarkowska, Obrona terytorialna..., op. cit.
66
M. Maszkiewicz, Obrona obywatelska vs obrona cywilna, „Rzeczy Wspólne” nr 19/2015, s. 142-161.
67
A. M. Siarkowska, Obrona..., op. cit.
68
T. Wójtowicz, Naprzód marsz, „Nowa Konfederacja” nr 77/2016, https://nowakonfederacja.pl/naprzod-marsz/.
69
P. Mazur, Obrona terytorialna – SLHUZV]H NRW\ ]D SáRW\, „Nowa Konfederacja” nr 83/2017, https://nowakonfederacja.pl/obrona-terytorialna-pierwsze-koty-za-ploty/ (15.10.2017).
70
J. Bartosiak, Armia nowego…, op. cit.
71
A. M. Siarkowska, Obrona…, op. cit.
RE\ZDWHORZLSRZLQQRSU]\VáXJLZDüSUDZRGRSRVLDGDQLDEURQL– EDUG]LHMQLĪRNRSLRZDQLH SUDZD DPHU\NDĔVNLHJR FKRG]LáRE\ R ]PLDQĊ VSRVREX P\ĞOHQLD R GRVWĊSLH GR QLHM 1DOHĪ\ Z\WZRU]\ü SRF]XFLH SDUWQHUVWZD PLĊG]\ RE\ZDWHOHP D SDĔVWZHP D QLH SRGOHJáRĞFL RE\ZDWHODZREHFSDĔVWZD– VáXĪ\üPLDáRE\WHPXXáDWZLHQLHPXVDPRREURQ\ZZDUXQNDFK ]DJURĪHQLD735\VUHSXEOLNDĔVNLMHVWWXEDUG]RVLOQ\
M
ARYNARKAW
OJENNA5DF]HM QLHZLHOH XZDJL SRĞZLĊFRQR UyZQLHĪ ]DJDGQLHQLRP ]ZLą]DQ\P ] PDU\QDUNą wojenną X]QDZDQą QDMSHZQLHM ]D GUXJRU]ĊGQ\ URG]DM VLá ]EURMQ\FK SDĔVWZD WDNLHJR MDN 3ROVND 3U]HP\VáDZ ĩXUDZVNL YHO *UDMHZVNL X]QDá EXGRZĊ GXĪHM IORW\ ZRMHQQHM ]D ]E\W NRV]WRZQą Z ]HVWDZLHQLX ] NRU]\ĞFLDPL MDNLH PRJá\E\ Sá\Qąü ] MHM SRVLDGDQLD 2EHFQH warunki WHFKQRORJLF]QHGRSURZDG]Lá\GRV\WXDFMLZNWyUHMSU]\Z\NRU]\VWDQLXORWQLFWZDF]\ SRFLVNyZUDNLHWRZ\FKPRĪQD]QLV]F]\üNDĪG\RNUĊWQD%DáW\NX74:HGáXJ%DUWRVLDND%DáW\N
PyJáE\ VSHáQLDü UROĊ VDQNWXDULXP – Z JHRSROLW\FH SRG W\P RNUHĞOHQLHP UR]XPLH VLĊ przHVWU]HĔ]NWyUHMPRĪQDEH]REDZXGHU]DüQDRELHNW\SRáRĪRQHQDZHWZJáĊELWHU\WRULXP SU]HFLZQLND']LHMHVLĊWDN]HZ]JOĊGXQDGRĞüGXĪHPRĪOLZRĞFLZ\HOLPLQRZDQLD]DJURĪHQLD URV\MVNLHJRQDZRGDFK0RU]D%DáW\FNLHJRRF]\ZLĞFLHZZ\SDGNXNRRSHUDFML]SDĔVWZami UHJLRQX'UDVW\F]QLHPDOHMąWXUDĪąFHG\VSURSRUFMHMDNLH]DFKRG]ąSRPLĊG]\LFKOąGRZ\PL SRWHQFMDáDPL D SRWHQFMDáHP 5RVML75
. Rosja – Z ]HVWDZLHQLX ] SRWHQFMDOQą NRDOLFMą VSU]\PLHU]RQ\FKSU]HFLZQLHMSDĔVWZUHJLRQX– PDERZLHPEDUG]RRJUDQLF]RQ\GRVWĊSGR 0RU]D%DáW\FNLHJR
Z kolei komandor rezerwy Marynarki Wojennej Maksymilian Dura76, Z\SRZLDGDMąF VLĊZSRGREQ\PWRQLHRGQRĞQLHGRSHUVSHNW\ZNRQIOLNWXZNWyU\]DPLHV]DQHE\áRE\ZLHOH QDGEDáW\FNLFK SDĔVWZ ]DNáDGDá ĪH PRĪH ]GDU]\ü VLĊ V\WXDFMD Z NWyUHM SU]ez krótszy lub GáXĪV]\ F]DV SROVND IORWD ZRMHQQD PXVLDáDE\ RSHURZDü VDPRG]LHOQLH =QDPLHQQH ĪH L RQ SRGQRVLá ZU ]DU]XWEUDNXZ\SUDFRZDQLDVSyMQHMLGáXJRIDORZHMGRNWU\Q\PRUVNLHM WDNLHM MDND FKDUDNWHU\]XMH QS G]LDáDQLD NROHMQ\FK U]ąGyZ 1RUZHJLL ]DFKRZXMąF\FK FRQWLQXXP]DNURMRQ\FKQDGáXJLHODWDVWUDWHJLF]Q\FKSU]HGVLĊZ]LĊü77
.
P
5=(0<6à=%52-(1,2:<-HGQ\P]SRMDZLDMąF\FKVLĊZRPDZLDQHMSXEOLF\VW\FHWHPDWyZ]ZLą]DQ\FK] REURQQRĞFLą MHVW ]DJDGQLHQLH SU]HP\VáX ]EURMHQLRZHJR 6]F]HJyOQLH FHORZDá Z Qim Tomasz Szatkowski, w latach 2006–]DVLDGDMąF\Z5DG]LH1DG]RUF]HM%XPDUX6]DWNRZVNL]DXZDĪDáĪHSROLW\ND
73à:DU]HFKD3LVWROHWWRZROQRĞüLVXZHUHQQRĞü, „Rzeczy Wspólne” nr 23/2016, s. 38-51. 741DUyZQLSRFK\áHM..., op. cit.
75
J. Bartosiak, %DáW\NMDNRVWUHIDZRMQ\, „Nowa Konfederacja” nr 10/2013, https://nowakonfederacja.pl/baltyk-jako-strefa-wojny/ (16.10.2017).
76
Obecnie ekspert portalu Defence24.pl i pisma „Nowa Technika Wojskowa”.
770XVLP\RGEXGRZDüIORWĊ. Z MaksymiliaQHP'XUąUR]PDZLD$OHNVDQGUD5\ELĔVNDÄ1RZD.RQIHGHUDFMD´QU
SU]HP\VáRZR-]EURMHQLRZD SRZLQQD SROHJDü QD ÄPRGHURZDQLX SU]H] U]ąG LQWHUHVyZ PRW\ZRZDQ\FK EH]SLHF]HĔVWZHP QDURGRZ\P L LQWHUHVyZ JRVSRGDUF]\FK´. Krytyka braku VWUDWHJLL QLHXPLHMĊWQRĞFL DUW\NXáRZDQLD LQWHUHVyZ REURQQRĞFL Z VIHU]H ]EURMHQLRZHM :HGáXJ 6]DWNRZVNLHJR ÄQDOHĪDáRE\ SRGNUHĞOLü SRWU]HEĊ SRVLDGDQLD ZáDVQHM Z\WZyUF]RĞFL DPXQLFML Z\SRVDĪHQLDEURQLLQG\ZLGXDOQHML]HVSRáRZHMEURQLSU]HFLZSDQFHUQHMLSU]HFLZORWQLF]HMDWDNĪH UHPRQWX L VHUZLVX FDá\FK SODWIRUP X]EURMHQLD F]RáJL VDPRORW\ ĞPLJáRZFH ´ 3LVDá WDNĪH oNRQLHF]QRĞFL SRVLDGDQLD WHFKQRORJLL NU\SWRJUDILL áąF]QRĞFL GRZRG]HQLD ]DU]ąG]DQLD SROHP walki oraz sensorycznych (radary, optoelektronika)78.
.LOND ODW SyĨQLHM .U]\V]WRI .U\VWRZVNL X]QDZDá EUDQĪĊ ORWQLF]R-REURQQą ]D MHGHQ zSRWHQFMDOQ\FKPRWRUyZUR]ZRMXJRVSRGDUNL W\VPLHMVFSUDF\NLONDQDĞFLHPOG]áRW\FK REURWX 3LVDáWDNĪHRSRWU]HELHSRORQL]DFMLFDáRĞFLSURFHVXSURGXNFML DQLHW\ONRPRQWDĪX MDNRNRQLHF]QHJRVWDQGDUGXSRVWĊSRZDQLD79
.
P
ODSUMOWANIE6WZLHUG]Lü QDOHĪ\ LĪ WHPDW\ND PLOLWDUQD ]DMPRZDáD VWRVXQNRZR GXĪR PLHMVFD QD áDPDFK SLVP UHSXEOLNDĔVNLHM SUDZLF\ NWyUą PRĪQD X]QDü ]D zaplecze intelektualne Prawa i SprawiedOLZRĞFL 3R]LRP PHU\WRU\F]Q\ SXEOLNRZDQ\FK DUW\NXáyZ QD RJyá MHVW Z\VRNL ĞURGRZLVND UHSXEOLNDĔVNLH G\VSRQXMą ]HVSRáHP HNVSHUFNLP ]GROQ\P Z\SRZLDGDü VLĊ oZRMVNRZRĞFL Z VSRVyE IDFKRZ\ ,FK ZL]MD DUPLL MHVW ĞFLĞOH SRZLą]DQD ] SRJOąGDPL SROLW\F]Q\PL ]DNáDGDMąF\PL EXGRZĊ VSRáHF]HĔVWZD RE\ZDWHOVNLHJR Z NWyU\P MHGQRVWND DNW\ZQLHG]LDáDQDU]HF]ZVSyOQRW\ 1DMVLOQLHMZLGDüWRZSRVWXODWDFKEXGRZ\REURQ\WHU\WRULDOQHMNWyUHRGUVWDUDVLĊ ZGUDĪDüU]ąG%HDW\6]\GáR:WZRU]HQLXDUPLLZSHZQ\PVHQVLHPLDáRE\EUDüXG]LDáFDáH VSRáHF]HĔVWZRUHDOL]XMąFHVZyMSDWULRW\F]Q\RERZLą]HNQDSROXREURQQRĞFL5]HF]SRVSROLWHM 3RGREQLHU]HF]PDVLĊ]GRĞüSRSXODUQ\PLZW\FKĞURGRZLVNDFKSRVWXODWDPLSU]\ZUyFHQLD poboru do wojska.
7U]HED QDGPLHQLü ĪH Vą UyZQLHĪ SáDV]F]\]Q\ QD NWyU\FK SROLW\ND U]ąGX 3L6 QLH SRNU\ZDVLĊ]SRVWXODWDPLSURSRQRZDQ\PLSU]H]ĞURGRZLVNDUHSXEOLNDĔVNLH:LGDüWRQSQD polu stosunku do NATO, które przez wielu publicystów „Rzeczy Wspólnych” i „Nowej Konfederacji” traktowane jest jako sojusz w pewnej mierze nieprzystosowany do dzisiejszych ]DJURĪHĔQLHZ\VWDUF]DMąFRVSUDZQ\E\]DSHZQLüEH]SLHF]HĔVWZR3ROVNL
1LH]DOHĪQLHRGZ\]QDZDQ\FKSRJOąGyZ]DXZDĪ\üQDOHĪ\LĪSXEOLF\VW\NDĞURGRZLVN UHSXEOLNDĔVNLFK VWDQRZL GRĞü LVWRWQ\ ZNáDG Z SRSXOaryzowanie tePDWyZ ]ZLą]DQ\FK zREURQQRĞFLąZVSRáHF]HĔVWZLHDRGF]DVXGRMĞFLDGRZáDG]\3L6PRĪQDPyZLüRSRĞUHGQLP MHMZSá\ZLHQDVSUDZ\REURQQHNUDMX
78
T. Szatkowski, ,DUPDW\LPDVáR, „Rzeczy Wspólne” nr 6/2011, s 52-61.
79
B
IBLIOGRAFIAO
PRACOWANIA%DOFHURZLF] %ROHVáDZ 6Lá\ ]EURMQH Z SDĔVWZLH L VWRVXQNDFK PLĊG]\QDURGRZ\FK Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
'ZRUHFNL 6WDQLVáDZ =DJURĪHQLD EH]SLHF]HĔVWZD SDĔVWZD :DUV]DZD :\GDZQLFWZR Akademii Narodowej.
*U\JROHF :áDG\VáDZ .RĞFLXFK /HFK %H]SLHF]HĔVWZR PLOLWDUQH SDĔVWZD3RMĊFLH Uwarunkowania. Polityka. Warszawa: MON.
+X]DUVNL0LFKDá =PLHQQHSRGVWDZ\EH]SLHF]HĔVWZDLREURQQRĞFLSDĔVWZD:DUV]DZD Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
-DNXEF]DN 5\V]DUG 0DUF]DN -y]HI UHG %H]SLHF]HĔVWZR QDURGRZH 3ROVNL Z ;;, wieku. Wyzwania i strategie, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej. .DUSRZLF]-DQXV]%H]SLHF]HĔVWZRPLOLWDUQH3ROVNL'ĊEOLQ :\GDZQLFWZR:\ĪV]HM
6]NRá\2ILFHUVNLHM6Lá3RZLHWU]Q\FK
.LWOHU :DOGHPDU %H]SLHF]HĔVWZR 1DURGRZH 53 3RGVWDZRZH NDWHJRULH Uwarunkowania. System. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej. .XELDN0DULXV]7XUHN$QGU]HM UHG :VSyáF]HVQHEH]SLHF]HĔVWZRPLOLWDUQH6LHGOFH
Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
.XĨQLDU5RPDQ3ROVNDSROLW\NDEH]SLHF]HĔVWZD -2000. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
0DMFKU]DN 'DULXV] %H]SLHF]HĔVWZR PLOLWDUQH 3ROVNL :DUV]DZD :\GDZQLFWZR Akademii Obrony Narodowej.
0DUF]DN -y]HI UHG 'RĞZLDGF]HQLD RUJDQL]DFML EH]SLHF]HĔVWZD QDURGRZHJR 3ROVNL od X do XX wieku: wnioski dla Polski w XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Narodowej.
0HUWD7RPDV]1LHRG]RZQRĞüNRQVHUZDW\]PX:DUV]DZD 7HRORJLD3ROLW\F]QD
3RODN $QGU]HM .UDNRZVNL .U]\V]WRI UHG 2EURQQRĞü MDNR G\VF\SOLQD QDXNRZD Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej.
5RMHN 3DZHá 3U]HNOHĔVWZR LPSHULXP ħUyGáD URV\MVNLHJR ]DFKRZDQLD .UDNyZ Wydawnictwo M.
6]S\UD 5\V]DUG %H]SLHF]HĔVWZR PLOLWDUQH SDĔVWZD :DUV]DZD :\GDZQLFWZR Akademii Narodowej.
Szpyra Ryszard. 2014. Podstawy EH]SLHF]HĔVWZD PLOLWDUQHJR SDĔVWZD :DUV]DZD Wydawnictwo Akademii Narodowej.
7DUJRZVNL$QGU]HM 2EURQD3ROVNLG]LĞLMXWUR:DUV]DZD %HOORQD
:RMQDURZVNL-DQ6\VWHPREURQQRĞFLSDĔVWZD PDWHULDá\GRVWXGLRZDQLD:DUV]DZD Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej
ĩ\UR 7RPDV] :ROD SROLW\F]QD 6LHGHP SUyE ] ILOR]RILL SUDNW\F]QHM :DUV]DZD Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
A
57<.8à<%DUWRVLDN -DFHN Ä$PHU\NDĔVNR-FKLĔVND ZRMQD KHJHPRQLF]QD L QRZD -DáWD´ 5]HF]\ Wspólne Nr 8: 106-115.
Bartosiak Jacek. 2014. „Kto kogo? Rzecz o sojuszu polsko-DPHU\NDĔVNLPZREOLF]XNU\]\VX XNUDLĔVNLHJR´5]HF]\:VSyOQH1U -88.
Bilski Artur. 2014. „NATO rusza na wschód”. Rzeczy Wspólne Nr 17: 90-98.
Ä1D UyZQL SRFK\áHM´ = 3U]HP\VáDZHP ĩXUDZVNLP YHO *UDMHZVNLP UR]PDZLD 6WDQLVáDZ ĩDU\Q5]HF]\:VSyOQH1U -79.
.R]LHM 6WDQLVáDZ Ä3R SLHUZV]H XFKURQLü VLĊ SU]HG ORNDOQ\P NRQIOLNWHP´ 5]HF]\ Wspólne Nr 13: 60-67.
.U\VWRZVNL .U\VWRZVNL Ä:]PDFQLDMP\ DUPLĊ EXGXMP\ ZáDVQ\ SU]HP\Vá´ Rzeczy Wspólne Nr 19: 58-65.
.ZDĞQLDN*U]HJRU]Ä6\VWHP QLH EH]SLHF]HĔVWwa narodowego”, Rzeczy Wspólne nr 2: 80- 89.
Maszkiewicz Mariusz. 2015. „Obrona obywatelska vs obrona cywilna”. Rzeczy Wspólne nr 19: 142-161.
Polko Roman. 2016. „Armia bez planu”. Rzeczy Wspólne Nr 23: 6-13. Przybylski Jan. 2010. „Kto obroni wojsko”. Rzeczy Wspólne Nr 2: 58-64.
Siarkowska Anna Maria. 2015. „Obrona terytorialna – QDSUDZGĊ SLOQD SRWU]HED´ 5]HF]\ Wspólne Nr 20: 126-139.
6WDQLV]HZVNL0DULXV]Ä&]DVGRURVQąüGRZáDVQ\FKDPELFML´5]HF]\:VSyOQH1U -17. 6]DWNRZVNL7RPDV]Ä,DUPDW\LPDVáR´5]HF]\:VSyOQH1U -61.
6]DWNRZVNL7RPDV]Ä2EH]SLHF]HĔVWZRPXVLP\]DGEDüVDPL´5]HF]\:VSyOQH1U 66-71.
Szatkowski Tomasz. 2013. „Czy powrót do 0LĊG]\PRU]D"´5]HF]\:VSyOQH1U -103. 6]HUHPLHWLHZ 5RPXDOG Ä6LáD VáDE\FK – S\WDQLD R LVWRWĊ SU]\JRWRZDĔ REURQQ\FK´ 5]HF]\
Wspólne Nr 16/2014, s. 30-37.
6]HUHPLHWLHZ 5RPXDOG Ä&ODXVHZLW] 0DFNLQGHU 3LáVXGVNL L VRMXV]H F]\OL SROVNL dylemat”. Rzeczy Wspólne Nr 23: 14-23.
:DU]HFKDàXNDV]Ä3LVWROHWWRZROQRĞüLVXZHUHQQRĞü´5]HF]\:VSyOQH1U -51. ĩ\GRN5DGRVáDZÄ2E\ZDWHOVNLH:RMVNR3ROVNLH”, Rzeczy Wspólne Nr 23: 24-36.
ħ5Ï'à$ INTERNETOWE
%DUWRVLDN -DFHN Ä%DáW\N jako strefa wojny”. Nowa Konfederacja Nr 10 W https://nowakonfederacja.pl/baltyk-jako-strefa-wojny/.
Bartosiak Jacek. 2014. „Projekty zamiast pocisków”. Nowa Konfederacja Nr 28-29 W https://nowakonfederacja.pl/projekty-zamiast-pociskow-2/.
Bartosiak Jacek. 2014. „Zachód nas nie obroni”. Nowa Konfederacja Nr 50-51 W https://nowakonfederacja.pl/zachod-nas-nie-obroni/.
Bartosiak Jacek. 2015. „Nie przez bazy NATO droga”. Nowa Konfederacja Nr 64 W https://nowakonfederacja.pl/nie-przez-bazy-nato-droga/.
BartosiDN -DFHN Ä1$72 QD NUDZĊdzi”. Nowa Konfederacja Nr 73 W https://nowakonfederacja.pl/nato-na-krawedzi/.
%DUWRVLDN -DFHN Ä1$72 QD NUDZĊdzi”, Nowa Konfederacja Nr 73 W https://nowakonfederacja.pl/nato-na-krawedzi/.
Bartosiak Jacek. 2017. „Armia nowego wzoru –]QDNRPLW\SRF]ąWHN´1RZD.RQIHGHUDFMD1U 84 W https://nowakonfederacja.pl/armia-nowego-wzoru-znakomity-poczatek/.
'XUD 0DNV\PLOLDQ Ä5DNLHW QLH ]DV\SLDü Z SRSLele”. Nowa Konfederacja Nr 38 W https://nowakonfederacja.pl/rakiet-nie-zasypiac-w-popiele/.
.XĨ 0LFKDá Ä'ODF]HJR SRWU]HEXMHP\ EURQL MąGUowej”, Nowa Konfederacja Nr 9 W https://nowakonfederacja.pl/dlaczego-potrzebujemy-broni-jadrowej/.
Mazur Piotr. 2017. „Obrona terytorialna –SLHUZV]HNRW\]DSáRW\´1RZD.RQIHGHUDFMD1U W https://nowakonfederacja.pl/obrona-terytorialna-pierwsze-koty-za-ploty/.
Ä0XVLP\RGEXGRZDüIORWĊ´=0DNV\PLOLDQHP'XUąUR]PDZLD$OHNVDQGUD5\ELĔVND Nowa Konfederacja Nr 10 W https://nowakonfederacja.pl/musimy-odbudowac-flote/. Radziejewski BarWáRPLHMÄ.LMyZ]GHSWDQ\DVSUDZDSROVND´1RZD.RQIHGHUDFMD1U
22 W https://nowakonfederacja.pl/kijow-zdeptany-a-sprawa-polska/.
5DG]LHMHZVNL %DUWáRPLHM Ä.U\]\V 1$72 L 3ROVND PLĊG]\ ZLHONRĞFLą D QLHE\WHP´ Nowa Konfederacja Nr 74 W https://nowakonfederacja.pl/kryzys-nato-i-polska-miedzy-wielkoscia-a-niebytem/.
5\ELĔVND $OHNVDQGUD Ä7U]HED QDV Z]Ląü Z NDPDV]H´ Nowa Konfederacja Nr 26 W https://nowakonfederacja.pl/trzeba-nas-wziac-w-kamasze/.
5\ELĔVND$OHNVDQGUDÄ1LH]JRGQH1$72SDWU]\QD5RVMĊ´1RZD.RQIHGHUDFMD1U W https://nowakonfederacja.pl/niezgodne-nato-patrzy-na-rosje/.
6WDQLáNR -DQ )LOLS &]\P MHVW SROVNL UHSXEOLNDQL]P" : http://polskawielkiprojekt.pl/ republikanizm/
Szatkowski Tomasz. 2013. „Manewry NATO i koniec JHRSROLW\F]Q\FK ]áXG]HĔ´ 1RZD Konfederacja Nr 5 W https://nowakonfederacja.pl/manewry-nato-koniec-geopolitycznych-zludzen/.
Szatkowski Tomasz. 2014. „Szczepionka na Krym”. Nowa Konfederacja Nr 23 W https://nowakonfederacja.pl/szczepionka-na-krym/.
SzatkoZVNL 7RPDV] Ä=EURLP\ VLĊ EH] VWUDWHJii”, Nowa Konfederacja Nr 14 W https://nowakonfederacja.pl/zbroimy-sie-bez-strategii/.
Wójtowicz Tomasz. 2016. „Naprzód marsz”, Nowa Konfederacja Nr 77 W https://nowakonfederacja.pl/naprzod-marsz/.
