ROCZNIKI NAUK SPO ECZNYCH Tom XXXVI, zeszyt 2 ! 2008
ALINA RYNIO
PROF. DR HAB. WOJCIECH CHUDY
(8 grudnia 1947–15 marca 2007)
Wiadomos´c´ o s´mierci Profesora Wojciecha Chudego dotar"a do nas niespo-dziewanie. Zdalis´my sobie spraweþ, zúe odszed" od nas ktos´ wyj þatkowy, ktos´, z kim chcia"o sieþ przebywac´ i rozmawiac´ na rózúne tematy. Choc´ mielis´my s´wiadomos´c´, zúe jest juzú tam, gdzie – jak wierzymy – nie ma bólu i cierpie-nia, czulis´my sieþ osieroceni i poruszeni. Dla mnie osobis´cie dotkliwe by"o to, zúe nie beþdeþ mog"a uczestniczyc´ w pogrzebie Profesora, gdyzú nazajutrz wyjezú-dzúa"am do Rzymu.
Wojciech Chudy urodzi" sieþ 8 grudnia 1947 r. w D þabrowie ko"o Wielunia. Studia wyzúsze odby" w latach 1972-1977 na Katolickim Uniwersytecie Lubel-skim na Wydziale Filozofii Chrzes´cijan´skiej (sekcja filozofii teoretycznej). Kszta"ci" sieþ mieþdzy innymi pod kierunkiem takich wybitnych profesorów, jak Mieczys"aw Kr þapiec OP, Antoni Steþpien´, Tadeusz Styczen´ SDS, ks. Stanis"aw Kamin´ski. Egzamin magisterski z"ozúy" 14 czerwca 1977 r. na podstawie pracy
Poznanie istnienia jako elementu konstytuuj þacego byt (pod kierunkiem o. prof. Kr þapca), tytu" doktorski otrzyma" 13 paz´dziernika 1980 r. na pod-stawie rozprawy pt. Refleksja „in actu exercito” i jej funkcja w poznaniu
metafizykalnym (promotorem by" równiezú o. prof. Kr þapiec). Tytu" doktora habilitowanego uzyska" 13 kwietnia 1993 r. na Wydziale Filozofii KUL, na podstawie pracy Rozwój filozofowania a „pu apka refleksji”. Filozofia
refleksji i próby jej przezwycieþzúania (stopien´ doktora habilitowanego zosta" zatwierdzony 27 marca 1994 r.).
W latach 1977-1980 Wojciech Chudy by" doktorantem stypendyst þa Kato-lickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Prowadzi" w tym czasie c´wiczenia z etyki ogólnej na Wydziale Humanistycznym KUL. Dnia 1 listopada 1980 r. zosta" na sta"e zatrudniony w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim – najpierw jako
8 ALINA RYNIO
dokumentalista w Encyklopedii Katolickiej, a nasteþpnie (od 1 stycznia 1983 r.) w Instytucie Jana Paw"a II w charakterze sekretarza. Z dniem 1 paz´-dziernika 1986 r. podj þa" praceþ na stanowisku starszego asystenta, a 1 grudnia 1987 r. – adiunkta. Od 8 lutego 1988 r. pe"ni" obowi þazki zasteþpcy redaktora naczelnego kwartalnika „Ethos” (pismo to powsta"o z Jego inicjatywy), a od 2003 r. – redaktora naczelnego „Roczników Nauk Spo"ecznych” (zeszyt 2). W latach 1990-1993 prowadzi" zajeþcia z etyki ogólnej i szczegó"owej na Wydziale Filozofii oraz Wydziale Nauk Spo"ecznych KUL. Ponadto w okre-sie 1979-1994 prowadzi" (spo"ecznie) w ramach Ko"a Filozoficznego Stu-dentów KUL zajeþcia z filozofii Hegla (póz´niej wyk"ad monograficzny na Uniwersytecie Marii Curie-Sk"odowskiej w Lublinie).
Po wyborze kardyna"a Karola Wojty"y na Stoliceþ s´w. Piotra Wojciech Chu-dy wyst þapi" z propozycj þa utworzenia w KUL Instytutu Jana Paw"a II – jako os´rodka badan´ nad mys´l þa filozoficzno-teologiczn þa i dzie"em Karola Wojty"y – Jana Paw"a II. Przez wiele lat (od 1988 do 2000 r.) pe"ni" funkcjeþ zasteþpcy dyrektora Instytutu Jana Paw"a II (to w ramach tego instytutu ukazywa" sieþ kwartalnik „Ethos”). By" takzúe cz"onkiem Zarz þadu Oddzia"u Lubelskiego Towarzystwa Filozoficznego oraz Towarzystwa Naukowego KUL.
Dnia 1 paz´dziernika 1996 r. dr hab. Wojciech Chudy zosta" kierownikiem nowo powo"anej Katedry Filozofii Wychowania na Wydziale Nauk Spo"ecz-nych KUL. W roku 2000 otrzyma" tytu" profesora nadzwyczajnego na Wy-dziale Nauk Spo"ecznych KUL, natomiast w roku 2005 – tytu" profesora zwyczajnego. Do roku 2006 wypromowa" szes´ciu doktorów i 57 magistrów.
Profesor Chudy zadziwia" rozleg"os´ci þa zainteresowan´ naukowych. G"ów-nymi obszarami Jego dociekan´ badawczych by"y: filozofia cz"owieka, filo-zofia poznania, metafizyka, mys´l filozoficzna Hegla, nauczanie Jana Paw"a II, filozofia wychowania oraz etyka pedagogiczna. Zg"eþbia" takzúe zagadnienia spo"eczne i popularyzowa" filozofieþ. Prowadzi" wyk"ady i odczyty w rózúnych miastach Polski, w trakcie których przyblizúa" s"uchaczom problematykeþ filo-zoficzn þa i teologiczn þa. Temu celowi s"uzúy"o równiezú regularne publikowanie przez Profesora felietonów filozoficznych na "amach prasy nienaukowej.
W bogatym dorobku naukowym Profesora Chudego najwazúniejsze bez w þ at-pienia s þa nasteþpuj þace prace: Refleksja a poznanie bytu. Refleksja „in actu
exercito” i jej funkcja w poznaniu metafizykalnym (Lublin: RW KUL 1984),
Rozwój filozofowania a „pu apka refleksji”. Filozofia refleksji i próby jej przezwycieþzúania (Lublin: RW KUL 1990), Skosem w prawo. Mieþdzy polityk þa a metafizyk þa (Poznan´: W drodze 1999), S´niadanie u Sokratesa, czyli trzy,
9 PROF. DR HAB. WOJCIECH CHUDY
1999), Filozofia k amstwa. K amstwo jako fenomen z a w s´wiecie osób i
eczen´stw (Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen 2003), Spo eczen´stwo
zak amane. Esej o spo eczen´stwie i k amstwie – 1 (Warszawa: Oficyna Nau-kowa 2007), K amstwo jako metoda. Esej o spo eczen´stwie i k amstwie – 2 (Warszawa: Oficyna Naukowa 2007).
W nocie biograficznej zamieszczonej w „Ethosie” s"usznie podkres´lono, zúe „[...] osobn þa karteþ zúycia prof. Wojciecha Chudego stanowi"o zaangazúowa-nie w demokratyczn þa, niepodleg"os´ciow þa opozycjeþ wobec w"adz PRL. Jedna z jego najwczes´niejszych publikacji: Filozofia wieczysta w czas prze omu.
Gdan´skie wyk ady z filozofii klasycznej z roku 1981, ukaza"a sieþ w po"owie lat osiemdziesi þatych w drugim obiegu”1. W latach siedemdziesi þatych ubieg-"ego stulecia Wojciech Chudy zwi þaza" sieþ z opozycj þa – najpierw w Lublinie (z ruchem Spotkania i pismem o tym samym tytule, którego by" autorem i re-daktorem), a od roku 1980 z os´rodkiem w Gdan´sku – Wolnymi Zwi þazkami Zawodowymi Wybrzezúa i „Solidarnos´ci þa”, gdzie w 1981 r. we Wszechnicy Zwi þazkowej wyg"osi" cykl wyk"adów z filozofii klasycznej dla studentów i robotników. Ponadto w okresie „pierwszej «Solidarnos´ci»” wraz z Adamem Stanowskim wspó"tworzy" miesieþcznik Zarz þadu Regionu NSZZ Solidarnos´c´ – „Miesi þace”. Od lipca do grudnia 1981 r. (do wprowadzenia stanu wojen-nego) by" zasteþpc þa redaktora naczelnego tego miesieþcznika.
W swojej ostatniej, wydanej tuzú przed s´mierci þa ksi þazúce pt. Spo eczen´stwo
zak amane. Esej o spo eczen´stwie i k amstwie Profesor dokonuje próby oso-bistego rozliczenia sieþ z okresem komunizmu. W pocz þatkowym rozdziale – „Skrytos´c´ i tajemnica” – pisze: „[...] systemy totalitarne, zw"aszcza te, które na d"ugo zadomowi"y sieþ na s´wiecie XX wieku, stanowi þa swoiste laboratoria k"amstwa spo"ecznego. Wyszed"em z tej epoki chory, jak miliony innych zwyczajnych ludzi, którzy stali sieþ jej ofiarami. Obawiam sieþ, zúe obrazúenia, których wtedy dozna"em, s þa nieuleczalne” (s. 18). G"ówny aspekt tej ksi þazúki wyznacza etyka. W charakterystyczny dla siebie sposób Profesor wyznaje w niej, zúe „[...] czeþsto prawdy istotne s þa trudne, gorzkie, cieþzúkie, bywaj þa niebezpieczne (gdy nie jestes´my gotowi na ich przyjeþcie) […]. Rozwazúane w g"eþbi sumienia i przekazywane w dialogu drugiemu cz"owiekowi – buduj þa w nas cz"owieczen´stwo. To one – takie prawdy – stanowi þa w"as´ciw þa tres´c´ na-szego zúycia duchowego. Jednoczes´nie tworz þa autentyczn þa wieþz´ z innymi, buduj þa wspólnoteþ, spo"eczen´stwo, przyczyniaj þac sieþ do rozwoju kultury” (s. 65).
10 ALINA RYNIO
W artykule Zdrada Solidarnos´ci („Ethos” 2004, nr 3-4, s. 84-121), chc þac uwrazúliwic´ na mozúliwos´c´ zdrady idei Solidarnos´ci, stawia czytelnikowi nasteþ-puj þace pytania: „Czy Solidarnos´c´ zdradzi"a? [...] A mozúe przeciwnie – mozúe to nie Solidarnos´c´ zdradzi"a, a zosta"a zdradzona? Jes´li tak, to przez kogo? Kto uczestniczy" w akcie zdrady rozci þagnieþtym na c´wierc´wiecze? Elity w"a-dzy, elity inteligencji (eksperci), populistyczne masy pracownicze, «s"omiani» entuzjas´ci, Ty, czytelniku, ja, autor?”
Profesor Wojciech Chudy by" wybitnym filozofem, personalist þa, etykiem, pedagogiem, nauczycielem akademickim i publicyst þa. Wspominamy Go takzúe jako wspania"ego mistrza swoich studentów, naszego dobrego kolegeþ, cz"o-wieka prawego. Choc´ zúycie wymaga"o od niego wyj þatkowo wiele – od dzie-cin´stwa porusza" sieþ na wózku inwalidzkim – znakomicie wywi þazywa" sieþ ze swoich powinnos´ci i powo"ania do s"uzúenia prawdzie i jej ukazywania. Budzi" uznanie wielorak þa aktywnos´ci þa i zaangazúowaniem. Podziwilis´my jego niezwy-k" þa pracowitos´c´ i rzetelnos´c´ naukow þa. Fascynowa" rozleg"os´ci þa swej wiedzy, s´wiadom, zúe – zgodnie z mys´l þa Jana Paw"a II – „wszyscy jestes´my winni cz"owiekowi prawdeþ o tym, co absolutne i wiekuiste w cz"owieku”.
Za to s´wiadectwo niez"omnos´ci ducha i wiary, zúe „wszystkie rzeczy s þa, jak byc´ musz þa, i id þa, jak musz þa is´c´ – do kresu, znaczonego M þadros´ci þa, t þa, która nie jest nasz þa”2, dzieþkujemy Mu szczególnie. Równoczes´nie obiecujemy pa-mieþc´, która beþdzie czyni"a Go obecnym pos´ród nas.
Lublin, 23 listopada 2007 roku
2
Por. O. M i " o s z, Miguel Miara, t". B. Ostrowska, w: Misteria, wybór i wsteþp I. S"a-win´ska, Lublin: RW KUL 1999, s. 54.
