Wpływ zmiany stopnia przerobu plastycznego na powstawanie pęknięć w
wielooperacyjnych procesach kucia
W pracy poruszono zagadnienia związane z kuciem swobodnym odkuwek wielkogabarytowych poddawanych trudnym warunkom podczas eksploatacji, związanym m.in. z wysokimi obciążeniami cyklicznymi i pracą w podwyższonych temperaturach. Wyroby tego typu wytwarzane są z wlewków kuźniczych o dużej masie i w związku z tym wymaga się od nich właściwego, wstępnego przerobu plastycznego w operacjach spęczania i/lub wydłużania. Proces kucia wykonywany jest w sekwencji wielooperacyjnej przy śledzeniu i restrykcyjnym przestrzeganiu zakresu temperatury i stopnia przekucia. Realizacja celu pracy polegała na opracowaniu związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy parametrami procesu, a stopniem przerobu plastycznego dla wielkogabarytowych elementów kutych swobodnie. W pracy określono również cele szczegółowe, które związane są z opracowaniem metodyki określania odkształcalności materiałów oraz wyznaczeniem rozkładu stopnia przekucia w objętości odkuwki wielkogabarytowej w oparciu o parametry wielooperacyjnego procesu kucia swobodnego. Obszar badań zawężono do analizy technologii kucia swobodnego, ponieważ jest to proces bardzo złożony pod kątem kontroli jakości wyrobu gotowego, wynikającej m.in. z niedoskonałości wsadu (wlewka kuźniczego), trudności związanych z jego kształtowaniem oraz przeniesieniem wyników badań laboratoryjnych do skali odkuwek wielkogabarytowych.
The work described within the thesis deals with issues related to open die forging of large-size components, subjected to harsh conditions during their exploitation, related to high cyclic loads and elevated temperatures. This type of products are made of heavy ingots. Therefore, producers are required to perform appropriate pre-processing in upsetting and/or cogging operations. The forging process is performed in multi-stage sequences with accurate temperature range observance and control of degree of plastic deformation. The aim of the research was to develop interrelationships between process parameters and degree of plastic deformation in the case of open die forging of heavy parts. Detailed objectives were also defined which are related to the development of the methodology for defining of workability. Another area of research was focused on determining the deformation degree in the volume of the large-size forgings based on the parameters of forging processes. The research area has been restricted to the analysis of open die forging technology of heavy parts, because it is a very complex process in terms of quality control of the final product. A typical technological problems are connected to imperfections of the workpiece (cast structure and porosities of ingot), difficulties related to its shaping and to results transfer from laboratory tests to the full scale forgings.