Twórczy uniwersytet – twórczy student. Przewodnik dla studentów Uniwersytetu âódzkiego. Red. Jarosãaw Pãuciennik, Kinga Klimczak. âódĮ : Wydaw. Uniwersytetu âódzkiego, 2013. - 135 s. - ISBN 978-83-7525-970-4
LIDIA MIKOâAJUK Biblioteka Uniwersytetu âódzkiego
S
tudenci, którzy w XXI w. rozpoczynajĈ naukč na wyİszych uczel-niach, naleİĈ do pokolenia, nazywanego „generacjĈ Google”, które jest deÞ -niowane i w znacznym stopniu ksztaãtowane przez nowe media. DoĤwiad-czenie studiowania wspierajĈ m.in. notatkami z wykãadów przekazywanymi za poĤrednictwem sieci oraz wieloma innymi pomocami dydaktycznymi, które pomagajĈ im ominĈþ „niepotrzebne przeszkody”, na przykãad czyta-nie powaİnych monograÞ i naukowych [Furedi, 2008, s. 151]. Nowoczesne media majĈ wpãyw na niemal wszystkie obszary ich dziaãalnoĤci: rozrywkč, zakupy, utrzymywanie kontaktów towarzyskich oraz edukacjč. Na uczel-nič czy do biblioteki przychodzĈ z tabletami, czčsto odstawiajĈc do lamusa zeszyty i dãugopisy do robienia notatek. Dzisiaj mãodzi ludzie myĤlĈ i prze-twarzajĈ informacje zupeãnie inaczej niİ ich rówieĤnicy jeszcze kilkanaĤcie lat temu [Jasiewicz, 2012, s. 61–62]. Nauczyciele akademiccy zauwaİajĈ zmianč stylu uczenia sič i starajĈ sič wykorzystaþ nowe technologie w pracy ze studentami.Uniwersytet âódzki w roku akademickim 2012/2013 zorganizowaã cykl konferencji pod wspólnym tytuãem Twórczy Uniwersytet, do udziaãu w któ-rych zaproszono nauczycieli akademickich oraz studentów. Podczas trzech spotkaę wykãadowcy najwičkszej ãódzkiej uczelni zaprezentowali formy pracy i narzčdzia, jakie wykorzystujĈ podczas zajčþ dydaktycznych, by w atrak-cyjny sposób przekazaþ wiedzč oraz ksztaãtowaþ umiejčtnoĤci i kompeten-cje sãuchaczy. Studenci mieli okazjč do przedstawienia swoich poglĈdów i oczekiwaę wobec uczelni. Ich zdaniem Uniwersytet powinien dziĤ stawiaþ na kreatywnoĤþ, krytycyzm i autonomič studentów, zapewniajĈc jednocze-Ĥnie odpowiednie warunki dla dziaãaę zespoãowych i uczenia sič w grupie. Konferencje miaãy takİe charakter warsztatowy. CzčĤþ praktyczna pozwo-liãa nauczycielom akademickim na wymianč poglĈdów, ukazanie dobrych wzorców i zdobycie nowych inspiracji do pracy dydaktycznej. Wiele uwagi na wszystkich spotkaniach poĤwičcono autonomii procesu uczenia sič, sty-mulowaniu twórczego myĤlenia oraz samodzielnej pracy umysãowej. Przed-stawiono nowoczesne technologie, które kaİdy studiujĈcy moİe wykorzystaþ w dotarciu do zasobów wiedzy oraz do realizacji zajčþ w trybie zdalnym.
W drugim spotkaniu aktywny udziaã wzičli bibliotekarze Biblioteki Uniwersytetu âódzkiego, którzy zaproponowali nowe formy szkoleę doty-czĈcych ksztaãcenia kompetencji informacyjnych. Zaãoİono, İe wkrótce biblioteka akademicka stanie sič peãnoprawnym uczestnikiem procesu dydaktycznego uczelni w zakresie edukacji informacyjnej. Bibliotekarze zachčcili wykãadowców do nawiĈzania z nimi wspóãpracy, polegajĈcej na Ĥcisãym powiĈzaniu szkoleę z róİnymi dyscyplinami naukowymi.
Il. 1. Okãadka Przewodnika dla studentów Uniwersytetu âódzkiego
Efektem cyklu konferencji jest publikacja Twórczy uniwersytet – twór-czy student. Przewodnik dla studentów Uniwersytetu âódzkiego pod redak-cjĈ J. Pãuciennika i K. Klimczak (zob. il. 1), stanowiĈca zbiór zasad i wykaz narzčdzi uãatwiajĈcych samodzielne ksztaãcenie. Poradnik ma pomóc stu-dentom rozpoczynajĈcym naukč na Uniwersytecie âódzkim rozeznaþ sič w podstawowych umiejčtnoĤciach i kompetencjach niezbčdnych w samo-dzielnym ksztaãceniu sič. Stanowi zaproszenie do praktycznego zastosowa-nia zbioru technik otwierajĈcych przestrzeę samodzielnoĤci. Choþ odnosi sič do indywidualnej zdolnoĤci i umiejčtnoĤci uczenia sič, to duİy nacisk poãoİono w nim na dziaãanie zespoãowe i komunikacjč z otoczeniem, co ma wzmocniþ skutecznoĤþ proponowanych technik. Poniewaİ komunikowa-nie sič z innymi jest komunikowa-niezbčdnym elementem wymiany wiedzy, sporo uwagi poĤwičcono stylowi, akcentujĈc sprawnoĤþ tworzenia tekstów pisanych [Pãuciennik, 2013, s. 9] oraz wypowiedzi ustnych, a takİe umiejčtnoĤþ poprawnego i swobodnego konstruowania komunikatów w jčzyku obcym
[Gajos, 2013, s. 29]. Mãodzi ludzie rozpoczynajĈcy edukacjč w szkole wyİ-szej stajĈ wobec koniecznoĤci zmiany planowania i organizacji nauki, która w szkole Ĥredniej polegaãa na opanowaniu materiaãu przekazywanego przez nauczycieli. Podczas studiów sami stajĈ sič organizatorami wãasnej pracy, co oznacza samodzielne poszerzanie wiedzy, o której wspomniano na zajčciach. W przewodniku omówiono róİne style uczenia sič oraz zwiĈ-zane z nimi strategie przydatne dla studentów [Rapacka 2013, s. 39]. Autorami artykuãów sĈ wykãadowcy róİnych wydziaãów oraz jednostek ogólnouczelnianych, takich jak Mičdzywydziaãowy Zakãad Nowych Mediów czy Studium Wychowania Fizycznego i Sportu. Swój udziaã w publikacji majĈ równieİ pracownicy Biblioteki Uniwersytetu âódzkiego, którzy radzĈ studentom jak uniknĈþ plagiatu w swojej pracy magisterskiej [Kowa-lewska, 2013, s. 85], wyjaĤniajĈ celowoĤþ robienia notatek z wykãadów [Jerzyk-Wojtecka, 2013, s. 89] oraz opisujĈ sposób korzystania ze zbiorów BUâ [Mikoãajuk, 2013, s. 113]. Teksty zamieszczone w podrčczniku majĈ charakter propedeutyczny i napisane sĈ prostym nieformalnym jčzykiem, wolnym od teorii i skomplikowanych sformuãowaę. Kaİdy artykuã koęczy sič podsumowaniem, w którym zawarte sĈ najwaİniejsze zasady i reguãy odnoszĈce sič do danego tematu. W ten sposób wykãadowcy i bibliotekarze ãódzkiej Uczelni starajĈ sič przekonaþ Ĥwieİo upieczonych studentów, İe rozpoczynajĈc naukč na poziomie akademickim, warto nauczyþ sič korzy-stania z oferowanych im narzčdzi do samodzielnego ksztaãcenia. Uniwer-sytet staje sič coraz bardziej nowoczesny, dziaãa w sposób nieszablonowy, by skutecznie zachčcaþ studentów do zdobywania nowych umiejčtnoĤci. Wydawnictwo Twórczy Uniwersytet stanowi przydatne w zdobywaniu nowych umiejčtnoĤci narzčdzie.
Sami studenci równieİ wykazali sič duİym zaangaİowaniem w reali-zacji projektu Twórczy Uniwersytet, o czym Ĥwiadczy ich aktywny udziaã w nietypowej akcji promocyjnej. Przed budynkiem Wydziaãu Filologicznego1
12 listopada 2013 r. zorganizowali pikietč (zob. il. 2), w której domagali sič uczelni kreatywnej, zorientowanej na studenta, gdzie wykãadowca jest przewodnikiem i partnerem w edukacji. GãoĤno skandowane okrzyki „Panie Rektorze, niech pan pomoİe” oraz kolorowe transparenty zwracaãy uwagč przechodniów i spotkaãy sič z İyczliwĈ reakcjĈ wãadz uczelni. Prorektor ds. programów i jakoĤci ksztaãcenia Uniwersytetu âódzkiego Jarosãaw Pãu-ciennik doceniã aktywnoĤþ i pomysã studentów. Zauwaİyã teİ, İe wyjĤcie poza salč wykãadowĈ jest dowodem i potwierdzeniem studenckiej wolnoĤci, kreatywnoĤci, zdolnoĤci do twórczego rozwiĈzywania problemów. Prorektor zapowiedziaã równieİ premierč zwiastunów Þ lmowych, promujĈcych publi-kacjč Twórczy Uniwersytet – twórczy student.
1 Gãówna siedziba strajkujĈcych studentów ãódzkich uczelni w 1981 r. Wybór miejsca
na-wiĈzywaã do historycznych wydarzeę, ale przebieg akcji pokazuje róİnicč pokoleniowĈ, inne postulaty i odmiennĈ reakcjč wãadz uczelni.
Kolejne spotkanie zatytuãowane O twórczym uniwersytecie i sztuce obsãugi motocykla2, odbyão sič 16 grudnia 2013 r. Byão ono ukoronowaniem
caãorocznej pracy nad projektem. Bibliotekarze byli aktywnymi uczestni-kami przedsičwzičcia. Zaprezentowali elektronicznĈ wersjč Przewodnika, który tego dnia zostaã umieszczony na otwartej platformie Repozytorium Uniwersytetu âódzkiego3. Zorganizowano równieİ konkursy dla studentów,
a ich zwycičzcom wrčczano drukowane egzemplarze poradnika.
Wspóãczesny uniwersytet staje sič miejscem, w którym coraz czčĤciej podejmowane sĈ nieszablonowe dziaãania, majĈce na celu skuteczne zachč-cenie studentów do zdobywania nowych umiejčtnoĤci. Wydawnictwo Twór-czy uniwersytet – twórTwór-czy student. Przewodnik dla studentów Uniwersytetu âódzkiego niewĈtpliwie stanowi przydatne w nabywaniu nowych umiejčt-noĤci narzčdzie.
2 NawiĈzanie do tytuãu ksiĈİki R.M. Pirsiga Zen i sztuka obsãugi motocykla.
3 Repozytorium Uniwersytetu âódzkiego [online]. 2013 [dostčp: 2013-12-15]. Dostčpny
w World Wide Web: http://repozytorium.uni.lodz.pl:8080/xmlui/
Il. 2. Pikieta studentów Uniwersytetu âódzkiego (fot. Kinga Klimczak).
BibliograÞ a
Furedi F. (2008), Gdzie sič podziali
wszy-scy intelektualiĤci? Przeã. K Makaryk.
Warszawa, s. 151.
Gajos M. (2013), Nauczyþ sič jčzyków
ob-cych – o autonomii w glottodydaktyce.
W: Twórczy Uniwersytet – twórczy stu-dent. Przewodnik dla studentów
Uni-wersytetu âódzkiego. Red. J. Pãuciennik, K. Klimczak. âódĮ, s. 29-38.
Jasiewicz J. (2012), Kompetencje
informa-cyjne mãodzieİy. Warszawa, s. 61-62.
Jerzyk-Wojtecka J. (2013), Notatki? Zrób to
student. Przewodnik dla studentów Uni-wersytetu âódzkiego. Red. J. Pãuciennik, K. Klimczak. âódĮ, s. 89–96.
Kowalewska A. (2013), Jak uniknĈþ
pla-giatu. W: Twórczy Uniwersytet – twórczy
student. Przewodnik dla studentów Uni-wersytetu âódzkiego. Red. J. Pãuciennik, K. Klimczak. âódĮ, s. 85–88.
Kronika Uniwersytetu âódzkiego [online].
2013 [dostčp: 2013-12-05]. Dostčpny w World Wide Web: http://kronika.uni. lodz.pl/specjalne/tworczy/
Mikoãajuk L. (2013), Przewodnik po
Biblio-tece Uniwersytetu âódzkiego. W:
Twór-czy Uniwersytet – twórTwór-czy student. Przewodnik dla studentów Uniwersy-tetu âódzkiego. Red. J. Pãuciennik, K. Klimczak. âódĮ, s. 113–124.
Pãuciennik J. (2013), ZwičzãoĤþ jako efekt
kompetencji spoãecznej. W: Twórczy
Uniwersytet – twórczy student. Prze-wodnik dla studentów Uniwersytetu âódzkiego. Red. J. Pãuciennik, K. Klim-czak. âódĮ, s. 9–12.
Rapacka S. (2013), Nie tylko o metodzie
pro-jektowej. W: Twórczy Uniwersytet –
twór-czy student. Przewodnik dla studentów Uniwersytetu âódzkiego. Red. J. Pãucien-nik, K. Klimczak. âódĮ, s. 39–48.
