Trzeci Zielony Laur dla PIG-PIB
W dniu 6 kwietnia br. w Sali Lustrzanej Pa³acu StaszicaPAN w Warszawie mia³ miejsce uroczysty fina³ 11. edy-cji konkursu „Zielony Laur”, organizowanego przez Polsk¹ Izbê Gospodarcz¹ „Ekorozwój” (PIGE). Zielone Laury to presti¿owe nagrody przyznawane instytucjom, samorz¹-dom, firmom i osobom indywidualnym za dzia³ania pro-ekologiczne, a w szczególnoœci za istotny wk³ad w popra-wê jakoœci wód, powietrza, gleby oraz ograniczenia ha³asu.
W tegorocznej edycji konkursu wœród laureatów po raz kolejny znalaz³ siê zespó³ ekspertów Pañstwowego Insty-tutu Geologicznego – Pañstwowego InstyInsty-tutu Badawczego, którzy zostali nagrodzeni za projekt rekultywacji sk³ado-wiska odpadów niebezpiecznych „Górka” w Trzebini.
Galê poprowadzili przewodnicz¹cy kapitu³y prof. dr hab. Marek Gromiec oraz prezydent PIGE Krzysztof Zarê-ba. Jak co roku, imprezê swoj¹ obecnoœci¹ zaszczyci³o wielu znakomitych goœci z kraju i zagranicy. Wziêli w niej udzia³ cz³onkowie rz¹du, z ministrem œrodowiska prof. Janem Szyszko na czele, i parlamentu – w³¹cznie z przewodnicz¹-cym Senackiej Komisji Œrodowiska senatorem Zdzis³awem Pup¹ oraz jego zastêpczyniami – Jadwig¹ Rotnick¹ i Alicj¹ Zaj¹c. W uroczystoœci uczestniczy³o tak¿e wielu przedsta-wicieli NFOŒiGW, GIOŒ, RDOŒ, uczelni wy¿szych, brat-nich IBL i IMiGW oraz oœrodków naukowo-badawczych, a tak¿e samorz¹dów, przemys³u i mediów.
Zespó³ ekspertów instytutu w sk³adzie: zastêpca dyrek-tora PIG-PIB dr Tomasz Na³êcz, dr Wojciech Wo³kowicz i mgr Dariusz Choromañski odebra³ nagrodê z r¹k by³ego wicepremiera i ministra œrodowiska prof. Józefa Kozio³a i przewodnicz¹cego kapitu³y „Zielonego Lauru” prof. Marka Gromca. Zaznaczy³ on, ¿e nagroda zosta³a przyznana za projekt likwidacji zbiornika odpadów niebezpiecznych „Górka” w Trzebini i rekultywacji jego obszaru, uznany za jedno z wzorcowych przedsiêwziêæ ekologicznych.
Przez wiele lat zbiornik odpadów niebezpiecznych i szko-dliwych po Zak³adach Surowców Ogniotrwa³ych „Górka” w Trzebini stanowi³ wielkie zagro¿enie dla mieszkañców po³o¿onego ni¿ej miasta. Zosta³ on za³o¿ony w nieczyn-nym kamienio³omie o powierzchni 10,5 ha. W wyniku sk³adowania toksycznych odpadów i przemywania ich przez wody opadowe i podziemne zgromadzi³o siê w nim ponad 600 tys. m3silnie ¿r¹cej cieczy (pH 11–13). Sk³adowisko to budzi³o niepokój mieszkañców i w³adz Trzebini, zw³asz-cza od 2000 r., gdy dosz³o do niekontrolowanego wyp³ywu do gruntu nagromadzonej w zbiorniku silnie zanieczysz-czonej cieczy. Skalê zagro¿enia potwierdzi³ g³ówny ins-pektor ochrony œrodowiska, zaliczaj¹c to sk³adowisko do „bomb ekologicznych”.
W 2009 r. pracownicy PIG-PIB – dr Wojciech Wo³kowicz i mgr Dariusz Choromañski pod kierunkiem dr. Tomasza
Na³êcza, opracowali wielowariantow¹ koncepcjê rekulty-wacji sk³adowiska. Zosta³a ona w latach 2011–2015 z po-wodzeniem wdro¿ona w ¿ycie. Dzisiaj „Kamienio³om Górka” w niczym nie przypomina sk³adowiska odpadów. Mieszkañcy Trzebini zyskali nowe, zielone miejsce do wypoczynku i rekreacji, i co najwa¿niejsze niebezpieczeñ-stwo zosta³o definitywnie za¿egnane. Uroczyste zakoñcze-nie realizacji projektu odby³o siê w dniu 29 paŸdziernika 2015 r. w obecnoœci w³adz województwa ma³opolskiego, zarz¹du NFOŒiGW i w³adz Trzebini (https://www.pgi.gov.pl/- strona-glowna/aktualnosci/wydarzenia-krajowe/6713-na- si-geolodzy-na-21-forum-nfosigw-dobre-praktyki-w-gos-podarce-odpadami.html; https://www.pgi.gov.pl/strona-glow- na/aktualnosci/popularyzacja-wiedzy-i-edukacja/6676-trze-binia-oddycha-z-ulg-ksiycowy-krajobraz-jest-ju-histori.html). Rozbrojenie „bomby ekologicznej” w Trzebini to prze-de wszystkim efekt prze-determinacji grupy ludzi z lokalnego samorz¹du, ale te¿ przyk³ad wspó³pracy administracji, naukowców i przedsiêbiorców, d¹¿¹cych do rozwi¹zania problemu, który zagra¿a³ bezpieczeñstwu lokalnej spo³ecz-noœci, przy wsparciu NFOŒiGW. Nale¿y bowiem podkreœ-liæ, ¿e realizacja tego skomplikowanego merytorycznie, ale te¿ niezmiernie kosztownego (30 mln PLN) zadania by³aby praktycznie niemo¿liwa bez istotnego wsparcia ze strony NFOŒiGW, który sfinansowa³ trzy kluczowe etapy prac, z procesem rekultywacji w³¹cznie.
Tomasz Na³êcz, sk³adaj¹c w imieniu instytutu podziêko-wania za przyznane wyró¿nienie, podkreœli³, ¿e efektywna rekultywacja kamienio³omu jest rezultatem wspó³pracy ekspertów Pañstwowej S³u¿by Geologicznej z konsor-cjantami przygotowuj¹cymi wielowariantow¹ koncepcjê rekultywacji oraz studium wykonalnoœci, które to doku-menty by³y podstaw¹ do dalszych prac firm wykonaw-czych. Jednoczeœnie zapewni³, ¿e Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, którego misj¹ jest dba³oœæ o œrodowisko i jego zasoby, nadal bêdzie rzetelnie i z trosk¹ realizowa³ projekty, maj¹ce na celu przywrócenie wartoœci u¿ytkowych i przyrodniczych tere-nom zanieczyszczonym.
PIG-PIB zosta³ uhonorowany Zielonym Laurem po raz trzeci. Po raz pierwszy tê nagrodê przyznano ekspertom PIG-PIB w 2007 r. za opracowanie map i atlasów geoche-micznych Polski (Prz. Geol., 56: 107), a po raz drugi w 2015 r. za wk³ad za zrównowa¿one gospodarowanie woda-mi podziemnymi (https://www.pgi.gov.pl/strona-glow-na/aktualnosci/wydarzenia-krajowe/6796-zielony-laur-dla -panstwowej-sluzby-hydrogeologicznej.html). Tu nasuwa siê pytanie, który z zespo³ów eksperckich zdobêdzie kolej-ny Zielokolej-ny Laur dla naszego instytutu.
Anna Bagiñska & Wojciech Brochwicz-Lewiñski Serwis fotograficzny na str. 351
288
Przegl¹d Geologiczny, vol. 64, nr 5, 2016
351
Trzeci Zielony Laur dla PIG-PIB
(patrz str. 288)
Ryc. 1. Laureaci konkursu z PIG-PIB (od lewej): dr Wojciech Wo³kowicz, mgr Dariusz Choromañski, dr Tomasz Na³êcz – zastêpca dyrektora
PIG-PIB, dyrektor ds. Geoinformacji, oraz dr Edyta Majer – zastêpca dyrektora PIG-PIB, dyrektor ds. Pañstwowej S³u¿by Geologicznej
Ryc. 2. Minister œrodowiska prof. Jan Szyszko Ryc. 3. Przewodnicz¹cy kapitu³y konkursu prof. Marek Gromiec
