11
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY
INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI
00-662 Warszawa, ul Koszykowa 75 tel. (0-22) 629-49-85 fax: 825-94-44
prof. dr hab. inż. Antoni Dmowski prof. dr hab. inż. Antoni Dmowski
mgr inż. Łukasz Rosłaniec mgr inż. Łukasz Rosłaniec
Odnawialne źródła energii
Odnawialne źródła energii
--możliwości i ograniczenia w
możliwości i ograniczenia w
warunkach polskich
warunkach polskich
Plan wykładu
Plan wykładu
1.
1. WstępWstęp 2.
2. Małe elektrownie wodneMałe elektrownie wodne 3.
3. Elektrownie fotowoltaiczneElektrownie fotowoltaiczne 4.
4. Elektrownie wiatroweElektrownie wiatrowe 5.
5. Elektrownie hybrydowe (dobowe i sezonowe Elektrownie hybrydowe (dobowe i sezonowe
uzupełnianie energetyczne w/w elektrowni) uzupełnianie energetyczne w/w elektrowni)
6.
6. Źródła alternatywne (ogniwa paliwowe)Źródła alternatywne (ogniwa paliwowe) 7.
7. Przykładowa sieć energetyczna ze źródłami Przykładowa sieć energetyczna ze źródłami
odnawialnymi odnawialnymi
8.
33
Zmiany temperatury powietrza
atmosferycznego w
55
Przewidywany rozwój energetyki odnawialnej w UE Przewidywany rozwój energetyki odnawialnej w UE
do roku 2020 do roku 2020
Źródło: Communication from the Commission to the Council and the European Parliament: Renewable Energy Road Map Renewable energies in the 21st century: building a more sustainable future - COM(2006) 848
77
Źródła klasyczne w porównaniu ze Źródła klasyczne w porównaniu ze
źródłami odnawialnymi źródłami odnawialnymi
1. Zasoby naturalne (kopaliny)
a) węgiel kamienny, brunatny b) ropa naftowa
c) gaz ziemny
d) energia atomowa ?
e) energia z odpadów (spalanie śmieci, itp..) 2. Energia ze źródeł odnawialnych
a) energia wody b) energia wiatru
c) energia promieniowania słonecznego – fotowoltaika
d) geotermia
99
Udział różnych źródeł energii pierwotnej w światowej produkcji energii elektrycznej.
Pod względem struktury wykorzystania surowców energetycznych Polska jest krajem nietypowym, bowiem aż 97% energii wytwarza się z paliw stałych, w tym 63% z węgla kamiennego. Prognozy w tym zakresie są zmienne w zależności od sposobu szacowania zasobów bilansowych surowców. Obecnie można przyjąć niżej podane wielkości.
Węgiel kamienny: zasoby przemysłowe – 3117 mln t;
wystarczalność zasobów:
• udostępnionych w czynnych kopalniach – 28 lat,
• możliwych do udostępnienia w czynnych kopalniach – 38 lat;
• bilansowych złóż niezagospodarowanych – do 72 lat.
Węgiel brunatny:
zasoby bilansowe: 14 mld t w złożach czynnych, 8 mld t w złożach perspektywicznych;
Wykorzystanie węgla w Polsce Wykorzystanie węgla w Polsce
11 11
Małe elektrownie wodne
Małe elektrownie wodne
13 13
15 15
Elektrownie fotowoltaiczne
Elektrownie fotowoltaiczne
17 17
Sprawność przetwornika światło – prąd elektryczny
Warunki:
- Natężenie strumienia energii słonecznej 1000W/m2
Charakterystyki przedstawiające p
Charakterystyki przedstawiające parametry bateriiarametry baterii słonecznej
Schemat blokowy elektrowni Schemat blokowy elektrowni
fotowoltaicznej współpracującej z siecią fotowoltaicznej współpracującej z siecią
energetyczną energetyczną
Roczna produkcja energii z elektrowni Roczna produkcja energii z elektrowni
fotowoltaicznej fotowoltaicznej
21 21
Dzienne ilości energii dostarczane przez baterię słoneczną
Schemat blokowy elektrowni Schemat blokowy elektrowni
fotowoltaicznej fotowoltaicznej
23 23
Feed in Tariff
Feed in Tariff –– The influence of FiT The influence of FiT introduction on new installed PV power’s introduction on new installed PV power’s
growth growth 2004 2004 20052005 20062006 20072007 20082008 France France 5,25,2 77 10,910,9 31,331,3 4646 Italy Italy 4,74,7 6,86,8 12,512,5 70,270,2 258258 Spain Spain 1111 2424 9898 512512 25112511 Germany Germany 600600 850850 850850 11001100 15001500 Czech Republic Czech Republic 00 00 00 33 5151 Great
Great BritainBritain 2,32,3 2,72,7 3,23,2 44 66 Poland
Poland 0,1270,127 0,0570,057 0,1970,197 0,2020,202 0,40,4
• Growth of installed power • Values in table given in MW
Structures of Photovoltaic Power
Structures of Photovoltaic Power
Plants
Plants
• Conventional PV system technology • String/Multi-String PV system technology • Integrated PV system technology25 25
Moduł EKO 1000LV
Moduł EKO 1000LV--II
Moduł EKO 1000LV
Przykłady zastosowań Przykłady zastosowań
27 27
Elektrownie wiatrowe
Elektrownie wiatrowe
29 29
Przykładowy prąd z turbiny
Przykładowy prąd z turbiny
wiatrowej
wiatrowej
31 31
Różne topologie elektrowni
Różne topologie elektrowni
wiatrowych
wiatrowych
Różne topologie elektrowni
Różne topologie elektrowni
wiatrowych c.d.
wiatrowych c.d.
33 33
Przetwornica 2 MW 50 Hz / 60 Hz
Farmy wiatrowe z przetwornicami Farmy wiatrowe z przetwornicami
tyrystorowymi i tranzystorowymi tyrystorowymi i tranzystorowymi
35 35
Różne rodzaje połączeń farm wiatrowych z SEE Różne rodzaje połączeń farm wiatrowych z SEE
Prądy generatora elektrowni wiatrowej w Prądy generatora elektrowni wiatrowej w
zależności od siły wiatru zależności od siły wiatru
37 37
Koncepcja nowego układu z elektrowni Koncepcja nowego układu z elektrowni
wiatrowych z zasobnikami energii wiatrowych z zasobnikami energii
Koncepcja elektrowni wiatrowej Koncepcja elektrowni wiatrowej
z zasobnikiem energii z zasobnikiem energii
(tyrystorowa przetwornica DC/AC + filtr aktywny) (tyrystorowa przetwornica DC/AC + filtr aktywny)
39 39
Samochody elektryczne kompensujące zmiany mocy Samochody elektryczne kompensujące zmiany mocy
produkowanej przez elektrownie wiatrowe produkowanej przez elektrownie wiatrowe
41 41
Pośrednie odnawialne
Pośrednie odnawialne
źródła energii
źródła energii
Schemat instalacji, w której do produkcji energii Schemat instalacji, w której do produkcji energii
elektrycznej używany jest biogaz elektrycznej używany jest biogaz
1-zamknięte komory fermentacyjne, 2-izobaryczny zbiornik gazu, 3-kotłownia gazowa, 4-wymiennik ciepła woda technolog.-osad, 5-centralne ogrzewanie budynków, 6-silnik gazowy zespołu prądotwórczego, 7-wymiennik ciepła płyn chłodzący-woda technolog., 8 –wymiennik ciepła spaliny-woda technolog.,
9-43 43
Elektrownie hybrydowe ze
Elektrownie hybrydowe ze
źródłami odnawialnymi
źródłami odnawialnymi
Hybrydowa elektrownia fotowoltaiczno
45 45 Prąd ze źródła Prąd ze źródła fotowoltaicznego i fotowoltaicznego i turbiny wiatrowej turbiny wiatrowej
47 47
Zaopatrzenie w energię domu mieszkalnego Zaopatrzenie w energię domu mieszkalnego
Elektrownia wiatrowa z magazynem Elektrownia wiatrowa z magazynem
wodorowym wodorowym
Porównanie sprawności różnych przetworników Porównanie sprawności różnych przetworników
energii energii
Schemat blokowy elektrowni słonecznej Schemat blokowy elektrowni słonecznej
51 51
53 53
Wysokotemperaturowe ogniwo paliwowe z turbiną gazową
Schemat blokowy układu przyłączającego Schemat blokowy układu przyłączającego
ogniwo paliwowe do sieci ogniwo paliwowe do sieci
55 55
Ogniwa paliwowe w systemach zasilania telekomunikacji
57 57
Ogniwa paliwowe
Ogniwa paliwowe
Porównanie elektrociepłowni i ogniwa
Porównanie elektrociepłowni i ogniwa
paliwowego
paliwowego
59 59
61 61
System nadzoru i sterowania w układach System nadzoru i sterowania w układach
OZE i ogniwem paliwowym OZE i ogniwem paliwowym
Baterie chemiczne Mikroprocesorowy System Nadzoru Linia telefoniczna / GSM Przetwornice Baterie słoneczne Ogniwo paliwowe i elektrolizer System dystrybucji wodoru Generator wiatrowy
63 63
65 65